Söz Sanatları

1) Benzetme (teşbih) : Aralarında en azından bir açıdan benzerlik bulunan iki şeyden , benzetilen yön açısından zayıf olanı diğeriyle eşit gösterme sanatıdır.

~Kömür gibi kara gözlerini kocaman açmıştı. (Kömür- kendisine benzetilen , Gibi-benzetme edatı , Kara- benzetme yönü, Gözlerini-benzeyen ... )

2) Güzel Benzetme ( Teşbih-i beliğ ) : Benzetme edatının ve benzetme yönunun soylenmedıgı benzetmedir.

~elma yanak, kırmızı dudak ...

3) Eğretileme (İstiare) : Benzeyen ya da benzetilenden birinin söylenmediği benzetmedir.
iki şekilde incelenir :
a)Açık istiare : yalnız kendisine benzetilen kullanılarak yapılan istiaredir.
b)kapalı istiare : yalnız benzeyen kullanılarak yapılan istiaredir.

4) Ad Aktarması (Mecaz-ı Mürsel) : Bir sözcüğü benzetme ilgisi kurmadan parça-bütün, neden-sonuç, yazayapıt, yer-insan, iç-dış gibi ilgiler kurarak başka sözcüğün yerine kullanmaktır.

~Ayaklarını paspasa sil de içeri gir. (ayaklarınıdan kasıt ayakkabıdır)
~Orhan Kemal okuyordu.( kitabını)

5) Kinaye : Bir sözün hem gerçek hemde mecaz anlamını düşündürecek biçimde kullanılmasıdı.rAsıl önemsenen mecaz anlamıdır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/turkce-dersi/50324-soz-sanatlari.html#post102352

~Ey benim sarı tanburam
sen ne için inlersin
İçim oyuk derdim büyük
ben onun için inlerim .

6) Kişileştirme (Teşhis) ve konuşturma (İntak) : İnsan olamayan bir varlığın insan gibi gösterilmesi kişileştirme, konuşturulması ise intak sanatıdır.

~Mor mekeşe boynun bükmeüş
Bülbül "senin nazın çekemem ..." diyordu güle.

7) Uygunluk(Tenasüp) : Anlamca birbiriyle ilişkili sözcüklerin Bir nazım biriminde kullanılmasıdır.

~Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabip


8) Tevriye : Bir sözcüğün birden çok gerçek anlamını sezdirecek biçimde kullanılmasıdır.

~Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül..

9) Bilmezlikten Gelme (Tecahül-i Arif) : Bilinen bir gerçeği bilmiyormuş gibi davranmak.

~Gökyüzünün başka rengi de varmış
Geç farkettim taşın sert olduğunu

10) Güzel neden Bulma (Hüsn-i Tahlil) : Asıl nedeni bilinen bir olayı hayali bir nedene bağlamak .

~Ey sevgili sen bu ilden gideli
yaprak döktü ağaçlar, çoştu gökyüzü



11) Hatırlatma (Telmih) : Bilinen bir olayı hatırlatmaya.

12) Tezat : Zıt sözcüklerin bir arada söylenmesine .