İslamiyet Türkler Arasında Yayılıyor

TALAS SAVAŞI (751):

  • Nedeni: İslam ordularının Orta Asya’ya kadar ilerlemesi ve Çinlilerin onları önlemek istemesi.
  • Gelişme: Türkler bu savaşta Arapları desteklemiş ve savaşı Araplar kazanmıştır.
  • Sonuçlar:
  • v Orta Asya’da Çin etkisi sona ermiştir.
  • v Türkler İslamiyet’i benimsemiş ve gruplar halinde İslamiyet’e girmeye başlamışlardır.
  • v Türk-İslam Tarihi başlamıştır.

Türklerin İslamiyet’i Kabul Etmesinde Etkili Olan Nedenler:

  • 1- Kök Tanrı inancında da tek Tanrı, Cennet-Cehennem gibi kavramların olması.
  • 2- İslam dininideki “gaza” düşüncesinin Türklerin savaşçılık özellikleri ile benzerlik göstermesi.

Türklerin İslamiyet’e Yaptığı Hizmetler

  •  Dış saldırılara karşı İslam topraklarını korumuşlardır.
  •  İslamiyet’i dünyanın değişik yerlerine yaymışlardır.
  •  İslam bilim ve kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.

Karahanlılar (840-1212)

  • v Uygurların yıkılmasının ardından Karluk, Yağma, Çiğil Türk boyları birleşerek Karahanlıları kurmuşlardır (840).
  • v Devletin kurucusu Bilge Kül Kadir Han’dır.
  • v Karahanlılar ilk Türk-İslam Devleti’dir.
  • v Karahanlılar başlangıçta Gök Tanrı dinine inanıyorlardı. Satuk Buğra Han’ın hükümdarlığı döneminde İslamiyet’i kabul ettiler ve 960 yılından itibaren Müslüman olmaya başlamışlardır. (Satuk Buğra Han, İslamiyet’i seçtikten sonra Abdülkerim adını almıştır.)
  • v Ülke bir süre sonra iç karışıklıklar sonucunda “doğu” ve batı” olarak ikiye ayrılmış, Doğu Karahanlılar Karahitaylılar (1211), Batı Karahanlılar ise Harzemşahlar tarafından (1212) yıkılmışlardır.
  • v Karahanlılar Türkçe’yi resmi dil ilan etmişlerdir. Türk geleneklerini devam ettirmişlerdir. Türk İslam medeniyetinin temelleri Karahanlılar döneminde atılmıştır

Bu dönemde birçok eser yazılmıştır. Bunlardan DİVAN-Ü LÜGAT-İT TÜRK Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Türkçe’nin Arapça’dan zengin bir dil olduğunu ortaya koymak ve Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılan bu eser İLK TÜRKÇE SÖZLÜK olarak kabul edilmektedir. Eserde aynı zamanda o dönemde Türklerin yaşam biçimleri hakkında bilgiler aynı zamanda bir de dünya haritası bulunmaktadır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/showthread.php?p=132223
Yine Karahanlılar döneminde önemli devlet adamalarından biri olan Yusuf Has Hacip tarafından KUTADGU BİLİG adlı eser yazılmıştır. Kutadgu Bilig “Mutluluk Veren Bilgi” demektir. Bu kitap, öğüt ve ahlak konusunda bilgiler verir. İnsanların iyi olması neler yapması gerektiğini anlatır.
Gazneliler (963-1187)

  • v Alp Tigin tarafından günümüzde Afganistan sınırları içerisinde yer alan Gazne’de kurulmuştur (963.)
  • v Devletin en önemli hükümdarı Gazneli Mahmut’tur. Devlet en gelişmiş zamanını onun zamanında yaşamıştır. Yaşamının tam 45 yılını gaza ve fetihlerle geçitmiştir. Ülkesini adaletle yönetti. Farklı milletlerden oluşan halkına iyi davrandı. Sanatçılara değer verdi. Ünlü bilgin Biruni ve ünlü şair Firdevsi onun himayesinde yaşadı ve eser verdi. Hindistan’a 17 sefer yapmış ve burada İslamiyet’in yayılmasını sağlamıştır. Böylece günümüzdeki Pakistan devletinin temelleri atılmıştır.
  • v Gazneli Mahmut aynı zamanda Abbasi halifesi Büveyhoğulları tehlikesine karşı korumuş ve hizmetleri karşılığında kendisine “Sultan” unvanı verilmiştir. Türk tarihinde Sultan unvanını kullanan ilk hükümdar Gazneli Mahmut’tur.
  • v Gazneli Mahmut’tan sonra ülkenin başına oğlu Sultan Mesut geçti. Onun döneminde Selçuklularla yapılan 1040 Dandanakan Savaşı’nda Gazneliler yenildi. Bu savaştan sonra yıkılma sürecini girmişlerdir.
  • v Gazneliler, ordularını o dönemin tankları sayabileceğimiz filleri kullanıyorlardı.
  • v Kuruldukları bölge itibariyle birçok milletten oluşan Gaznelilerde birlik sağlanamamış bu da yıkılmalarını kolaylaştırmıştır.


Büyük Selçuklular (1040-1157)

  • v Selçuk Bey tarafından kendisine bağlı Kınık boyu bir araya getirilerek Cend şehrinde devletin temelleri atılmıştır. Selçuklular, Çağrı ve Tuğrul Beyler döneminde yurt bulmak amacıyla 1015 yılından itibaren Anadolu’ya akınlar düzenlemişlerdir.
  • v Selçuklular, Yurt arayışları sonucunda Gaznelilerle sorun yaşadı. 1040 yılında Dandanakan Savaşı’nda iki ülke karşı karşıya geldi. Zafer kazanan Selçuklular bu savaştan sonra Büyük Selçuklular resmen kurulmuşlardır.
  • v Tuğrul Bey, 1055 Bağdat Seferiyle Abbasi Halifesini dış tehlikelere karşı korumuş halife de ona “Doğunun ve Batının Hükümdarı” unvanını vermiştir.
  • v Tuğrul ve Çağrı Beylerden sonra devlerin başına Çağrı Bey’in oğlu Alparslan geçti. Onun dönemindeki en önemli olay Türk tarihinin en önemli savaşlarından biri olan Malazgirt Savaşı’dır


Malazgirt Savaşı (1071):

  • Nedeni: Selçukluların yaptığı akınlar üzerine Anadolu üzerinde hâkimiyetini kaybetmeye başlayan Bizans, Türkleri buradan çıkarmak istiyordu. Bu amaçla imparator Romen Diyojen kalabalık bir ordu ile harekete geçti.
  • Gelişme: Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan Anadolu’daki Türklerin güvenliğini sağlamak, burayı kalıcı bir Türk yurdu yapmak için ordusunu topladı. Anadolu’nun doğusuna ilerleyen Bizans ordusu ile Selçuklu ordusu Malazgirt Ovasında (günümüzde Muş sınırları içerisinde) karşılaştı. Bizans ordusu sayıca Selçuklu ordusundan çok daha fazlaydı. İçinde Balkanlarda yaşayan Uz, Peçenek gibi Türk boylarından askerler de bulunuyordu. Türk boylarından askerlerin de savaş içinde saf değiştirmesiyle [Bu durum savaşlarda milli duyguların önemli rol oynadığını gösterir.] Selçuklu ordusu Bizans ordusunu yenilgiye uğrattı (1071). Bizans imparatoru esir alındı.
  • Sonuçlar:
  • v ANADOLU’NUN KAPISI TÜRKLERE AÇILDI.
  • vAnadolu’da İlk Türk Devletleri kuruldu.
  • vTürkiye Tarihi başladı.
  • vBizans’ın Anadolu’yu savunma gücü kırılmıştır.
  • vAnadolu Türk yurdu olmaya başladı
  • vAlparslan’dan sonra başa geçen (1072) Melikşah döneminde devlet en gelişmiş zamanını yaşamıştır. Bu dönemde Gazneliler ve Karahanlılarla mücadele edildi. Anadolu’nun fethine devam edildi. İim adamları desteklendi. Medreseler açıldı. Bir rasathane kurdu. Gökyüzü ve gök cisimleri izlendi. Bu çalışmalar sonucunda Celali Takvimi hazırlandı.
  • v Büyük Selçuklular Karahitaylılar döneminde ile yapılan Katvan Savaşı’nda yıkılma sürecine girdi (1141). Son sultan Sencer’in 1157 yılında ölmesi ile devlet tamamen yıkılmıştır.
  • v Selçuklular döneminde Selçuklu sultan ve devlet adamlarının da desteğiyle değerli edebiyatçı ve şairler yetişmiştir. Sadi, Ömer Hayyam bunlardan bazılarıdır.

NİZAMÜLMÜLK
Selçuklu Devleti’nin önemli şahıslarından birisidir. Selçukluların en ünlü veziridir. Hem Alparslan hem de Melikşah döneminde görev yapmıştır. Dönemin üniversiteleri sayılan Nizamiye Medreseleri’ni kurmuştur. Devlet işlerinin nasıl olması gerektiği konusunda hükümdarlara fikir vermek için SİYASETNAME adlı ünlü eserini yazmıştır.