Bir Çocuğun Gözlemlenmesi
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ
OKULÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI
OKULÖNCESİ EĞİTİMDE UYGULAMA DERSİ



YILLIK ÇALIŞMA PLANI
Uygulama Okulu : AV. MAİL BÜYÜKERMAN ANAOKULU

HAFTA
UYGULAMA TARİHİ
GÖZLENECEK/UYGULANACAK ETKİNLİK
1
22 / 12 / 2003
Yıllık çalışma planının hazırlanması
Bir çocuğun gözlenmesi

2
31 / 12 / 2003
Eğitim ortamının incelenmesi

3
07 / 01 / 2004
Okul müdürü ve okul kuralları

4
14 / 01 / 2004
Okul öncesi öğretmeninin okuldaki bir günü

5
21 / 01 / 2004
Okul öncesi çocuğun okuldaki bir günü

6
11 / 02 / 2004
Öğretmenin kullandığı yöntem ve iletişim tarzı

7
18 / 02 / 2004
Okul-aile ve toplum ilişkileri

8
25 / 02 / 2004
Etkinliklerin yönetimi ve sınıfın kontrolü

9
03 / 03 / 2004
Planlama (yıllık, günlük) plan ve zümre etkinliklerinin incelenmesi

10
10 / 03 / 2004
Gözlenen çocuğun ailesi ile görüşme yapılması

11
17 / 03 / 2004
Bireysel etkinliklerin incelenmesi

12
18 / 03 / 2004
Grup etkinliklerinin incelenmesi

13
31 / 03 / 2004
Rutin etkinliklerinin incelenmesi

14
07 / 04 / 2004
Serbest zaman etkinliklerini gözleme planlama ve uygulama

15
14 / 04 / 2004
Anadili etkinliklerini gözleme, planlama ve uygulama

16
21 / 04 / 2004
Müzik etkinliklerini gözleme, planlama ve uygulama

17
28 / 04 / 2004
Oyun etkinliklerini gözleme, planlama ve uygulama

18
05 / 05 / 2004
Fen ve doğa etkinliklerini gözleme, planlama ve uygulama

19
12 / 05 / 2004
Okuma-yazma eğitimi ve hazırlayıcı etkinlikleri gözleme, planlama ve uygulama

20
21 / 05 / 2004
Tam günlük plan ve bilgi yapraklarının hazırlanması

21
26 / 05 / 2004
Gözlenen çocuğa ait gözlem formlarının doldurulması

22
02 / 06 / 2004
Gözlenen çocuğa ait gözlem formlarının doldurulması

23
09 / 06 / 2004
Ana-baba eğitimi çalışmaları

24
16 / 06 / 2004
Çalışmaların değerlendirilmesi


Öğretmen Adayı
Adı Soyadı / İmza
NİLÜFER SÜRMELİ
Uygulama Öğretmeni
Adı Soyadı / İmza
S.MERSİYE BEŞARET

ETKİNLİK 1

22.12.2003
BİR ÇOCUĞUN GÖZLENMESİ
Adı Soyadı : Alperen CAN
Doğum Tarihi : 08.03.1999
Cinsiyeti : Erkek
Okula Başlama Tarihi : 15.09.2003
Baba Adı : Sezgin
Anne Adı : Özlem
Doğum Yeri : Eskişehir
Kardeş : Yok
Öğrenim Durumu
Anne : Özlem CAN Hemşire Yüksekokul
Baba : Sezgin CAN Tekniker Yüksekokul
Kahvaltısını yaptıktan sonra ellerini yıkamak için sıraya girdi. Sıraya girdiğinde arkadaşlarıyla konuşarak, şarkı söyleyerek kendisine sıranın gelmesini bekledi. Sırası geldiğinde nöbetçi arkadaşı eline sıvı sabun sıktı, ellerini yıkadı. Ellerini kurulamadan üzerine silerek lavabodan çıktı.
SANAT ETKİNLİĞİ: Sandalyesini çekerek masaya oturdu. Öğretmen kardan adam resmini pastel boyayla serbest boyamalarını istedi. Alperen resmi aldı boyamaya başladı. Kahverengi pastel boyası olmadığını söyledi ve boya istedi. Resmi düzgün bir şekilde dışarıya taşırmadan boyadı. Arkadaşlarıyla resmi hakkında konuştu. Arkadaşı resmine dokunduğunda çok sinirlendi. Resmini bitirdikten sonra resmini öğretmenine teslim etti. Öğretmeni aferin çok güzel boyamışsın diyerek ödüllendirdi.
Kutusundan çıkardığı bütün pastel boyaları, tekrar kutusuna yerleştirdi, dolaba koydu. Kesmesi için bir çocuk resmi verildi. Resmi kesti, çöpleri çöp kutusuna attı.
TÜRKÇE DİL ETKİNLİĞİ: Sandalyesini çekti, şarkı söyleyerek beklemeye başladı. Yeni bir şiir öğreneceklerdi. İlk önce öğretmen şiiri okudu, tekrar etmelerini istedi. Öğretmen şiiri kim okumak ister dediğinde parmak kaldırdı. Arkadaşı şiiri okuduğunda dinlemedi, çevresiyle, arkadaşlarıyla ilgilenmeye devam etti.
Kukla gösterisi yapıldı. (Ağustos böceği – Karınca)
Öğretmeni kukla köşesine geçti ve anlatmaya başladı. Kuklaları ilgiyle izledi. Öğretmeni Ağustos böceği niçin çalışmamış yaz boyu ne yapmış? Kış geldiğinde ne yapmış? diye sorular sordu. Alperen bütün yaz saz çaldığını söyledi ve arkadaşları alkışladı.
MÜZİK ETKİNLİĞİ: Şarkı söylemeye başlamadan önce arkadaşlarıyla sürekli konuştu. Öğretmen bir kız bir erkek şeklinde oturttu. Daha önce öğrenilen şarkılar tekrar edildi. Sırayla parmak kaldıranların şarkıları söylendi. Alperen Ali Babanın Çiftliği şarkısını söyledi ve arkadaşları alkışladı.
Öğretmenleri yeni bir şarkı öğreneceklerini şarkının adının müjdeler olsun kar yağdı olduğunu söyledi. İlk önce öğretmen söyledi, sonra çocuklardan tekrar etmelerini istedi ve hep birlikte söylediler. Öğretmenleri şarkıyı söylemek isteyen var mı dediğinde parmak kaldırmadı.
OYUN ETKİNLİĞİ: Öğretmen yuvarlak olmalarını istedi. Ortalarına geçerek oyunu anlattı. (Zıplarız, Hoplarız daldan elma toplarız) oyunu oynandı. Oyundan elenmemek için sürekli sessizce bekledi, ama elendi. Sandalyesine oturdu.
Sandalyesini alarak, televizyonun karşısına geçti çizgi filmi ilgiyle seyretti. Öğle yemeği için sıraya geçti ellerini yıkayıp kuruladıktan sonra, kapının önüne tekrar sıra oldu, yemeğe gitti.
OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI: Öğretmen çalışma sayfalarını çocuklara dağıttı. Kardan Adam çizgilerini birleştirmelerini ve kışın giydiğimiz giysileri boyamalarını istedi. Alperen kardan adam resmini birleştirdi. Kışın giydiğimiz giysileri de boyadı ve arkadaşlarıyla sohbet etti. Çalışmalarını öğretmenine teslim etti. Öğretmeni yazlık giysileri göstererek, bu giysileri kışın giyersek ne olur diye soru sordu. Alperen üşüyüp, hasta olacağımızı söyledi.
Sandalyesini alarak çizgi film seyretmeye daldı. Arkadaşlarına çizgi filmi daha önce seyrettiğini söyledi.
İyi akşamlar diyerek sınıftan ayrıldı.
DEĞERLENDİRME: Alperen arkadaşlarıyla uyumlu, el becerileri iyi bütün renkleri, şekilleri ayırt edebiliyor. Makası iyi kullanıyor. Oyun içinde arkadaşlarıyla uyumlu. Aldığı sorumlulukları yerine getiriyor. Duygularını ifade edebiliyor. Etkinlikler için verilen yönergeleri doğru algılıyor ve sonuçlandırıyor.



ETKİNLİK 2

31.12.2003
EĞİTİM ORTAMININ İNCELENMESİ
OKULÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARININ DIŞ FİZİKSEL ORTAMI
Okulöncesi kurum şehir merkezinde ailelerin çocuklarını rahatça bırakıp alabilecekleri güvenli bir bölgede kurulmuş. Bina tek katlı, pencereler PVC’den yapılmış emir parmaklıklar kullanılmış, pencereler çocukların göz hizasında, ışıklandırmaya özen gösterilmiş, binanın her yanı aynı ısıda, gün boyunca ışık alıyor. Binada kullanılan tüm malzemeler ateşe dayanıklı, duvarlar sağlıklı solunuma uygundur.


OKULÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARININ İÇ FİZİKSEL ORTAMI
Giriş Holü: Velilerin rahatlıkla girip, çıkabilecekleri genişlikte. Renklerin seçiminde çocukları rahatlatıcı ve iç açıcı olarak düzenlenmiştir. Pencerelerde jaluzi kullanılmış, yer döşemesi anti bakteriyel PVC kaymaz, rahatça temizlenebilir. Duvarlarda açık renk ve bordür kullanılmış.
Çocukların, velilerin rahatça beklemeleri için koltuklar var. Sağda ve solda karşılık olarak ayakkabılarının çıkarılıp konacağı dolaplar bulunmaktadır. Çocukların çalışmalarının sergilendiği sağda ve solda panolar yer almaktadır.
İç Hol: Giriş holünden sonra sınıf ve yönetici odalarının kapılarının açıldığı geniş bir iç hole girilmektedir. Yerlerde duvardan duvara halı kullanılmış kaymaz ve kolayca temizlenebilir. Solda nöbetçi öğretmenin beklemesi için bir masa, sandalye ve Atatürk köşesi bulunmaktadır. Her sınıf kapısının önünde çocukların eşyalarını rahatça asabilecekleri dolaplar yer almakta, ayrıca her dolabın üzerinde ait olduğu çocuğun resmi bulunmaktadır.
Yönetici Odası: Çalışma masası, sandalyesi, bilgisayarı, faksı, dolabı, telefonu ve toplantılarını yapabileceği geniş bir masası var.
Öğretmenler Odası: Öğretmenlerin birlikte çalışabilecekleri, ailelerle görüşme yapabilecekleri rahat bir ortam. Kapının girişinde nöbet çizelgesi yer almaktadır. Öğretmenler için masa, sandalye, duyuru panosu, dolap ve kaynak kitaplarını koyabilecekleri kütüphane ve eşyalarını asabilecekleri vestiyer bulunmaktadır.
Depo: Okulöncesi kuruma ait eşya, masa, sandalye, temizlik malzemelerinin bulunduğu yer.
Mutfak: Yerler kolay temizlenebilir malzemeyle kaplı, aydınlık, temiz, duvarlarda açık renkli boya kullanılmış temizlenmesi kolay. Tezgah evyenin yanı sıra yiyeceklerin saklanması için buzdolabı, yemekleri pişirmek için ocak bulunmaktadır. Mutfak çocukların yemek yedikleri yere yakın ve dışarı açılan bir servis kapısı yer almaktadır.
Çocukların yemek yedikleri bölüm duvardan duvara halıyla kaplı, mutfak cam çerçeve ile ayrılmış. Yemek masaları verzalitten yapılmış, sandalyeler çocuklara uygun korunaksız köşeler yok, ayrıca buraya oyun parkı konulmuş.
Personel Tuvaleti: Lavabo, klozet, sıvı sabun, ayna, küçük bir dolap bulunmaktadır. Tuvalet hijyenik kolay temizlenebilir. Havalandırma mevcut.
Çamaşır Odası: Çamaşır makinesi, kirli ve temiz çamaşırların bulunduğu bölüm.
Revir: Yatak ve ilkyardım malzemeleri var.


OKULÖNCESİ EĞİTİM KURUMUNUN EĞİTSEL ORTAMI
Etkinlik köşeleri, çocukların oyun seçeneklerini görebilecekleri şekilde açık rahatça oynayabilecekleri şekilde tasarlanmış. Yerlerde duvardan duvara halı kullanılmış. Sınıfın içi sıcak ve hoş görünüşlü, pencereler PVC’den yapılmış, jaluzi kullanılmış, pencereler çocukların göz hizasında, masaya oturduklarında dışarıyı rahatça görebiliyorlar. Sınıfın camları boyunca dolaplarla kalorifer koruması yapılmış, sınıf aydınlık, ferah duvar boyamasında açık renk ve bordür kullanılmış.
Eğitim ortamının girişinde raflı dolap yer almaktadır. Bu dolaba çocuklar suluklarını, oyuncaklarını koymaktadırlar. Sınıfın içinde sert köşeler, çıkıntı yapan kulplar yok, masalar verzalit sabit değil, uygun ve rahatça taşıyabilecekleri türden yapılmış, elektrik kablo ve prizler çocukların ulaşamayacakları şekilde tasarlanmış. Kapılarda ahşap kullanılmış kapının pencerelerinde çocukların resimleri var. Kapılar kolay temizlenebilir türden. Sınıfın içinde şekiller panosu, kavramlar panosu, mevsimler panosu, sayılar panosu, renkler panosu yer almaktadır. Öğretmenin çalışmalarını değerlendirebileceği çalışma masası, sandalyesi, malzeme dolabı bulunmaktadır.
Eğitim ortamından kolayca tuvaletlere geçilebiliyor. Altı çocuğa bir lavabo ve dört beş çocuğa bir klozet düşecek biçimde tasarlanmış, lavabolar çocukların boylarına uygun, aynalar temiz, diş fırçalarını koyabilecekleri yerler yapılmış. Aydınlatma çok iyi, havalandırması var. WC’ler kız ve erkek resimleri ile belirgin hale getirilmiş, renkli klozetler seçilmiş, klozetler birbirinden bölümlerle ayrılmış. Lavaboda sıvı sabun, kağıt havlular bulunmaktadır. Fazla kağıt havlu, sıvı sabun, diş macunu için dolap yer almaktadır. Yerler kolay temizlenebilir, hijyenik bir malzemeden yapılmış.
Eğitim ortamında bir depo var. Bu depolarda çocukların yastık ve çarşafları, şezlongları bulunmaktadır.



Evcilik Köşesi : Tamamen ahşaptan yapılmış büyük bir ev yer almaktadır. İçinde çocukların rahatça oynayabileceği, çocukların hayatı yaşayarak öğrenebilecekleri, duygularını ifade edebilecekleri, hayal kurabilecekleri gerçeğe uygun ev araç-gereçleriyle donatılmış. İçerisinde çamaşır makinesi, buzdolabı, fırın, telefon, yemek masası, sandalyesi, minder, dolap, ütü, bebekler, plastik aletler, süs eşyaları, mutfak malzemeleri, çocukların rahatça oturabilecekleri bölüm bulunmaktadır.
Kitap Köşesi : Kitapların sergilendiği açık raflı dolap bulunmaktadır. Çeşitli büyüklükte kitaplar yerleştirilmiş. Çocuklar buraya rahatlıkla erişebilmekte ve kitapları inceleyebilmektedir. Kitaplık köşesi, müzik, evcilik, blok köşelerinin aksi tarafına kurulmuş. Farklı kalınlıkta kitaplar kavramların öğrenilmesine yardımcı olmaktadır.
Fen ve Doğa Köşesi : Çocuklara gözlem, deneyim, araştırma yapabilme olanağı sağlamaktadır. Mevsimler panosu, dünya haritası, akvaryum, mikroskop, deneyler, bakliyatlar, boş kaplar, meyve çekirdekleri kabukları, turşu, grafikler dolapta bulunmaktadır.
Çocuklar bu bölümde yeni kavramlar öğrenerek neden-sonuç ilişkileri kurarak nesneleri daha iyi tanımaktadırlar. (koklayarak, tadarak, dokunarak)
Blok Köşesi : Değişik boy ve şekillerde kesilmiş tahta bloklar, plastik bloklar dolaplara yerleştirilmiş. Bloklar; gürültülü araç-gereçler olduğundan sınıfta kazaya ve karmaşıklığa yol açmaması için bir alan bırakılmış. Bloklar yaratıcı düşünce, problem çözme becerilerinin kazanılmasında etkin rolü olan materyaller arasındadır.
Müzik Köşesi : Ritm ve müzik aletleri çocukların rahatça uzanıp alabilecekleri dolaplara konmuş. Köşede Tef, Zilli Tef, Marakas, Glockenspiel, Tartım Çubukları, El Zili, Tırtıl (Balık), Halhal, Çelik Üçgen bulunmaktadır. Müzik aletleri dışında Müzik seti ve kasetleri yer almaktadır. Bu köşede ritm duygusunu geliştirici çalışmalar yapılmakta, ses ayırdetme oyunları oynanmaktadır. Diğer sakin etkinlikleri içeren köşeklerden örneğin kitap köşesinden uzakta bulunmaktadır.
Kukla Köşesi : Bu köşede el, parmak ipli, eldiven kuklalar bulunmaktadır. Rahat ve güvenli bir köşe hazırlanmış, kuklalar hayali yada gerçek yaşamla ilgili çeşitli olayları aktarmak, rolleri yansıtmak amacıyla çocuklar tarafından kullanılmaktadır.
Masa Oyuncakları Köşesi : Çeşitli eğitici oyuncaklar, masa üstü oyuncaklarının kullanıldığı alandır. Masa, sandalye, raflı dolap bulunmaktadır. Bu köşenin düzenlenmesi çocuğun kavram gelişimine destek olacak, algılamasını, çağrışımlarını yapabilmesini, bir konuda dikkatini toplayarak düşünebilmesini, çözümler üretebilmesini, yorumlar yapabilmesini desteklemektedir.
Sanat Köşesi : Bu köşe suya yakın, aydınlıktır. Ayrıca bu köşede çocukların boya kalemlerinin bulunduğu dolaplar yer almaktadır. Hamur ve boya işlerinin yapılabileceği masa ve sandalye bulunmaktadır.




DEĞERLENDİRME
Okulöncesi eğitim ortamları, her yönden çocukların gelişimine yardım etmek üzere düzenlenmiş.
Giriş holünde, dolapların üzerine konan çiçekler girişe güzel bir ortam yaratmış.
Eğitim ortamında çocuklar rahatça istedikleri etkinlik köşelerinde oynayabilmektedir.
Döşeme kaplaması etkinlik köşelerine göre farklılık göstermesi gerekirken duvardan duvara halı kullanılmış. El becerilerinin geliştirildiği, boya çalışmalarının yapıldığı alan kolay temizlenebilir olması gerekiyor.
Evcilik köşesinde merdiven kullanılmış, çocuklara inip çıkarken zorlanıyorlar.


ETKİNLİK 2

31.12.2003
BİR ÇOCUĞUN GÖZLENMESİ
SERBEST ZAMAN ETKİNLİĞİ: Alperen CAN günaydın diyerek sınıfa girdi. Elindeki arabasını arkadaşlarına gösterdi, oyuncağını paylaştı. Arkadaşlarıyla arabasını alarak yarış yaptı. Evcilik köşesine girdi. Evcilik köşesinde arkadaşlarına yemeğe gitmek istedi. Kız arkadaşları yemeğe gelmesini istemedi, evcilik köşesinden indi. Arkadaşlarına ben örümcek adamım dedi ve hep beraber örümcek adam oldular. Ispanak yediği için ne kadar güçlü olduğunu arkadaşlarına anlattı.
Blokları üst üste yada yan yana koyarak uzun yol yaptı. Trafik kurallarıyla ilgili oyun oynadı. Sarıda beklenmesi gerekiyor dedi ve yeşil yandığında geçilmesi gerektiğini, babasının kurallara uyduğunu anlattı arkadaşlarına.
Kalorifer peteklerinin üzerindeki dolaplarda, arkadaşlarıyla birlikte arabasını yarıştırdı. Öğretmeni yumuşak ses tonuyla arabalarını halının üzerinde yarıştırmalarını istedi. Alperen; Halının üzerinde oynarsa, arabasının tekerleğine halının tüyleri yapıştığını söyledi ve halının üzerinde oynamadı.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/showthread.php?p=106537
Arkadaşından izin isteyerek sarı arabasını istedi. Arabasıyla bir süre daha oynadıktan sonra arabasını aldığı yere koydu.
Öğretmen sınıfın toparlanmasını istedi. Çalışkan arılar vız vız diyerek onları yönlendirdi.
Alperen çalışkan öğrenci olmak için masanın üzerindeki tabak, fincanları aldı evcilik köşesine koydu yerleştirdi.
Alperen nöbetçi olduğu için arkadaşlarına sıvı sabun ve kağıt havlu verdi. Kendisi de ellerini yıkayıp, kuruladıktan sonra, sıranın en başına geçti, kahvaltıya gittiler.
DEĞERLENDİRME: Büyük ve küçük kas becerileri gelişmiş. Düzgün cümleler kurar, arkadaşlarıyla konuşurken yapabilir miyim, alabilir miyim sözcüklerini çok kullanıyor ve paylaşmayı çok seviyor. Arkadaşlarıyla çok uyumlu kendini rahatlıkla ifade edebiliyor.
ETKİNLİK 3

11.01.2004
BİR ÇOCUĞUN GÖZLENMESİ
SERBEST ZAMAN ETKİNLİĞİ: Öğretmen çalışma sayfalarını makasları çocuklara dağıttı. Kartondan yapılmış telefonu ve ahizeyi göstererek kenarlarından kesmenizi, daha sonra delgeçle deldikten sonra bir ip yardımıyla birbirine bağlamanızı istiyorum dedi.
Alperen öğretmeni büyük bir dikkatle dinledi. Öğretmeni telefon ve ahize resimlerini dağıtırken mavi renkli olanı istedi. İlk önce telefonu kesmeye başladı, kenarlarından çok düzgün bir şekilde kesti. Arkadaşlarına yardım etti, daha sonra ahizeyi kesti, telefon ve ahizenin kenarlarını delgeçle deldi, telefonla ahizeyi bir iple birbirine bağlayamadı. Öğretmeninden yardım istedi, öğretmeni nasıl bağlanacağını gösterdi. Arkadaşlarıyla kestikleri telefonla kısa bir konuşma yaptı. Öğretmenine teslim etti.
Öğretmeni telefonla nasıl konuştuğunu bana söyler misin diyerek soru sordu. Alperen Alo veya Efendim diyerek telefonu açtığını söyledi ve konuşmaya devam ettiğini söyledi.
DEĞERLENDİRME: Alperen Suçiçeği çıkardığı için okula gelemedi. On beş tatille de birleşince okuluna çok uzun bir ara verdi. Tatil Dönüşü Alperen’i durgun gördüm, etkinliklere katılmadı ilgisiz davrandı. Arkadaşlarıyla fazla konuşmadı.
El becerileri gelişmiş makası iyi kullanıyor. İşbirliği ve paylaşım konusunda başarılı.