NET Microsoft'un Programcılar için geliştirdiği bir programlama çatısıdır. 2001 Yılında 1.0 versiyonu ile piyasaya sürülmüştür. Okunuşu: datnet fırimvork(dotNetFramework) olarak okunur.

.NET in amacı platform bağımsız programlama geliştirmek için üretilmiştir ama sadece şuan için Microsoft ürünlerinde çalışıyor. Kısaca Windows, Windows Mobile ve XBox 360 da çalışmaktadır. Dikkat edin XBox 360. Oyun konsolunda .NET Geliştireni Microsoft olunca şaşırmaya gerek yok Directx de XBox ta çalışmaktadır . Konumuza geri dönelim. Javaya rakip olarak gelmiştir!

Ama şuan: Mono sayesinde Linux ve Mac ortamında da çalışmaktadır. Yanlız belirteyim; Windows taki kadar köklü ve hızlı değildir.

.NET bir nevi çatıdır. .NET te bütün diller kardeş statüsüne döner. .NET ilk çıktığında C# dilini üretmiştir Microsoft. .NET in ana dili olarak geliştiriliyor hala. .NET te hazır fonksiyonlar, Classlar, Namespace ler vb programcı açışından en az kod ve emekle çok iş sunan bir çatı haline geliyor.

Yukarda bahsettiğim gibi .NET bütün dilleri kendisi içinde aynı statüye getirir.

Eğer .NET kütüphaneleri kullanan bir program yazıyorsanız ve diyelim ki C++ ile yazdınız. C++ ta sadece kodlama mantığı değişiyor ama derlenmiş programı .net kurulu bir makinada setup ile dağıtmadan yada kurmadan direk çalıştırabiliyorsunuz.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/tekno-yenilik/57514-nedir-bu-net-framework.html#post117487

Bundan şu sonucu çıkartırız;

.NET: C# = VB.NET = C++.NET = J# = IronPython = F# = Delphi.NET

Bu dillerden herhangi birini alıp .NET ile program geliştirirseniz artık o program .NET tarafından makina koduna çevrilecektir. Dilin buradaki üstünlüğü ise sizin bilginize göre aktiflik gösterir. Mesela ben C# ta ve VB.NET te uzmanım. Ama kodlama olarak C# bana daha basit geliyor. Kimine Visual Basic.NET geliyor.

.NET Te geliştirilen bir program hiçbir zaman makina koduna çevrilmez! Dikkat edin; C++ yada Visual Basic veya Delphi gibi direk makina koduna çevrilmiyor.
.NET Platform bağımsızı olduğu için Sizin yazdığınız kodu kendi anlayacağı bir şekilde derliyor ve program çalışmadan önce size belirtmeden makina koduna çevirip çalıştırıyor.

Burası karıştı. Şöyle anlatalım.

Siz C# ile programı yazdınız, derlediniz ve Exe dosyasını aldınız varsayalım.

Bu exe dosyayı alıp .net yüklü mesela Windows 7 de direk çalıştırıyorsunuz.

Bu çalışma işlemini ilk önce .NET sizin yerinize üstleniyor ve exe yi makinanın anlayacağı şekilde derleyip hızlıca kullanıcıya sunuyor.
Bu işlemler makina hızına ve sizin geliştirdiğiniz kodun optimizasyonuna ve performansına bağlı olarak hızlı yada yavaş şekilde işleniyor.

.NET in popülerliği 2. versiyondan sonra ve Visual Studio 2005 in piyasaya çıkışıyla artmıştır. 1. versiyonda bir çok eksiklik ve performans sorunları vardı. Microsoft bunu 1.1 versiyonu ile düzeltmek istesede performans yeteri kadar artmadı.

2. Versiyonda Hız, Tutarlılık, İşlevsellik ve Programcıya daha fazla hazır Sınıflar vb kodlar verildi. En büyük yenilik 64 bit desteğiydi. .NET te eğer programı geliştirirken Derleme tipini seçmezseniz standart olarak herhangi bir işlemci modunda derlenir.

Bunu biraz açalım: Herhangi bir işlemci modu: 32 bit yada 64 yada Itanium işlemciler için otomatik olarak .NET tarafından derlenir. Bunun en büyük yararı mesela sunucu programı yazdınız. Sunucunuzun Ram i 64 GB .NET bunu çalıştırırken 64 bit olarak derleyip server da bulunan 64 GB lık rami rahatlıkla kullanmasını sağlar. Ama şöyle birşey vardır: Herhangi bir işlemci modunda derlenen bir program da eğer 32 bitlik bir hazır komponent yada program parçası varsa yazdığınız program çöker.

Bu yüzden Microsoft; Hem 32 bit için hemn 64 bit için hemde Itanium işlemciler için özel derlenmiş .NET sunuyor.

3.0 sürümde fazla bir değişikliğe gidilmemiştir. En büyük farkı ekran kartını kullanarak görsel efektler veren program geliştirilim ve WCF denilen yeni veri paylaşımı servisleri geliştirilmiştir.

3.0 sürümünün en güzel örneği Windows Vistadır. Aero efektleri vb herşey .NET 3.0 ile gelmektedir. Vistanın yavaş olmasının sebebinin en büyük nedeni (Görsellik olarak diyorum ama dikkatli okuyun) .NET 3.0 ın performans sorunudur. Görsellik sunarken ilk kullanımda yavaş ama sonradan hızlanmaktadır.

Şuan tutarlı çalışan en üst sürüm .NET 3.5 Sp1 olarak piyasada kullanılmaktadır. Visual Studio 2008 ile birlikte kullanılmaktadır. .NET 3.0 daki yavaşlık artık kalkmıştır. .NET 3.5 Sp1 in şuan en güzel örneği: Windows 7 dir.

Windows 7 deki Görev çubuğu vb. AeroShack gibi görsel özellikler olarak karşımıza gelmektedir. Sadece görsellik değil bir çok yeni özellikte yanında gelmiştir. En büyük yenilik ASP.NET teki yeniliklerdir. Daha görsel siteler, daha fonksiyonel programlama ve PHP gibi daha anlaşılabilir url adresleri en basiti.

.NET 4.0 şuan Beta 1 olarak geliştiricilere sunulmuş ve kökten değişikliğe gidilmiştir. En büyük değişiklik .NET 2.0 a olan bağımlılık kaldırılmıştır.

.NET 3.0 ve .NET 3.5 sürümleri .NET 2.0 a bağımlıdır. Buda performans sorunları yaratıyordu. .NET 4.0 da bir çok yenilik gelmiştir. Programcılar işlemcileri ve Ekran kartlarını daha rahat ve daha fazla performans için kullanabilecekler.

Dokunmatik ekranlı bilgisayarlara daha fazla uyum vb bir çok özellik gelmiştir. Ama beta 1 sürecinde olduğu için yavaş ve eski sürümleri bozacak yapıdadır.

Yazımızın sonuna doğru toparlayalım biraz;

Neler Anlattık:
.NET Hazır sınıfların olmasından dolayı programcının kısa sürede büyük projeler yapmasını sağlar.

Platform bağımsızıdır.(Windows, XBox ve Windows Mobile) .NET Kurulu bilgisayarlarda programınız rahatlıkla çalışmaktadır...

Hız: Javadan daha hızlıdır. Eğer kod optimizasyonu ve performans değerlerini yükseltirseniz baya hızlı olmaktadır.

Dil: Herhangi bir yazılım dilini(.NET uyumlu olmak şartıyla) kullanabilirsiniz.

Web Programlama: Windows taki gibi web de de özgürsünüz.
ASP.NET; IronPython, VB.NET, C++, C# kullanarak web sitesi tasarlayabilirsiniz.
Kurumsal şirketlerde çok etkili oluyor emin olun. Hızlı projelerde ASP.NET Biçilmiş kaftandır. Sebebi ise Windows programlarıyla etkileşim içindesiniz devamlı. Buda işinizi dahada hızlandırmaktadır.