Hipofiz Adenomları (Pitüiter Adenomlar)
Pitüiter tümörler ( adenenomlar ), hipofiz bezinin adenohipofiz adı verilen ön bölümündeki endokrin hücrelerden menşe alırlar. Çoğunlukla iyi huylu tümörlerdir. Adenomların hemen hemen yarısı hormonaktif tümörlerdir. Tümörler büyüyüp komşu dokulara yayılırlarsa komşu dokularda basıya neden olurlar. Genel olarak hipofiz tümörleri kafa içi tümörlerin % 10 unu oluştururlar, daha çok yaşamın 30 ve 40 lı yıllarında rastlanırlar. Kadın ve erkeklerde rastlanma oranı aynıdır.
Pitüiter adenomlar genellikle, ya bezin hormon salgılamasındaki bozulmaya bağlı endokrinolojik bir bozukluk sonucu, ya da tümörün kendisinin, hipofize komşu oluşumlar üzerine kitle etkisi oluşturması sonucu ortaya çıkarlar. Bu ikinci olasılıkta tümör ancak belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra etraf oluşumlar üzerinde kitle etkisine neden olacaktır. Daha nadir olarak ta tümör içine kanama ile ortaya çıkarlar. Pitüiter apopleksi adı verilen bu durum, genellikle baş ağrısı, görme bozukluğu ve göz felci gibi ani başlangıçlı bir nörolojik kötüleşme tablosuyla ortaya çıkar.
Hastalar genellikle baş ağrısı, görme bozukluğu, hipofiz yetmezliğine ait bulgular, hipotalamik bulgular, kafa içi basınç artmasına ait bulgular, veya endokrin bozukluklarla hekime müracaat ederler.
Hipofiz yetmezliğine ait bulgular ;
Amenore
Azalan Libido
Empotans
Adinami
Hipotalamik rahatsızlıklar ;
Diabetes İnsipitus
Endokrin bozukluklar ;
Galaktore
Akromegali
Jigantizm
Morbus Cushing ( Cushing Sendromu )
Yukarıda Hipofiz adenomlarının hemen yarısının hormonaktif oldukları ifade edilmişti, hipofiz adenomlarının salgıladıkları hormonlara göre sınıfladırılması aşağıdaki gibidir ;
1. Kadınlarda amenore - galaktoreye, erkeklerde impotansa neden olan Prolaktin salgılayan tümörler ( Prolaktinoma ). Bu tümörler her iki cinste de infertiliteye neden olurlar.
2. Büyüme hormonu ( Growth Hormone ) salgılayan tümörler. Bu tümörler erişkinlerde akromegaliye, prepübertal çocuklarda da jigantizme neden olurlar. Büyüme hormonunun aşırı salgılanması erişkinlerde akromegali adı verilen tablonun ortaya çıkmasına neden olur. Akromegalide el ve ayaklarda büyüme, alt çenenin ve dilin büyümesi, hipertansiyon, aşırı terleme, ödem ve baş ağrısı gibi bulgulara rastlanır. Puberteden önce tümör oluşan kişilerde ise jigantizm denilen aşırı boy uzaması tablosu ile karşılaşılır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/saglik/18032-hipofiz-adenomlari-pituiter-adenomlar-post34838.html
3. ACTH ( Adrenokortikotropik Hormon ) salgılayan tümörler. Bu tümörler Cushing sendromu adı verilen aydede yüz, kadınlarda kıllanma, şeker hastalığı, hipertansiyon, vücutta mor strialar ( çizgiler ) ve amenore ( adet görmeme ) ile ortaya çıkan tabloya neden olurlar.