Kayıtlarımızı Artık En Hızlı Şekilde DVD-Video Yapıyoruz.
Bilgisayarında sayısal görüntü kaydı olanağı olan herkes için en önemli sorun, elindeki olanaklara göre kayıt ortamına (dvd, divx, vcd vb.) karar vermektir. Her ortamın kendine göre teknik özellikleri/üstünlükleri ve kullanıcısına göre içerdiği olanaklar farklı-farklı olsa da özellikle DVD ortamı interaktif bir tasarım gücü istediğinden diğerlerinden bana göre bir çırpıda ayrılır. Bu komplike yaratıcılık ortamı, biz dvb kayıtçı ev kullanıcıları için aslında yavaş yavaş el sürmemiz gereken harika tasarım oyuncaklarıdır Bu nedenle ben de oturdum ve benim gibi DVB kaydı yapan ve bunları en kısa yoldan ve en verimli şekilde DVD-Video’suna interaktif (hareketli/sabit menu hazırlama, altyazı-dil seçenekleri ekleme vb.) kayıt yapmak isteyenlerle tecrübemi paylaşmak istedim.

Amaç:

Bu kılavuzu hazırlarken amacım, endüstri devleri DVD Authorizing yazılımlarıyla boy ölçüşmek ya da ‘onların yaptığını bakın bu da yapıyor!’ dik kafalığını göstermek değil; ortalama bir kullanıcı için en kısa yoldan ama en verimli şekilde geniş içerikli DVD-Video hazırlayabilmenin öyle hiç de zor olmadığını göstermekti. Ancak şunu da unutmamalı ki öyle her görüntüyü DVD-Video formatına çevirip sonra onu doğrudan DVD’ye atmak da iş değildir. Bu uygulamamızda amaç DVD’nin bize sunduğu tüm olanakları kullanmaktır. Yani kısacası hazırlayacağımız DVD-Video’nun; dolayısıyla kullanacağımız basit authorizing yazılımının şu temel özelliklere aynı arayüzde hizmet etmesi gerekir:

- Çok sayıda altyazı ekleyebilme
- Çok sayıda dublaj/ses oluşturabilme
- Zengin menu seçenekleri
- Kolay link kullanımı
- Az sayıda (ya da hiç) format çevirim işlemiyle çok şey yaratabilme.
- Hem doğrudan DVD-Video’ya hem de gerekirse önizleme amacıyla harddisikimize kayıt yapabilme.

Bu listeyi uzatmak mümkün ancak bir çırpıda aklıma geliveren temel ihtiyaçlarımız bunlar. Bu ihtiyaçlarımızı tek bir arayüzle karşılayan ve ortalama kullanıcılar için en verimli gördüğüm kullanıcı dostu yazılım ise : Ulead DVD Workshop 2

Gelelim DVD-Video kaydımıza. Önce kullanacağımız yazılımları bir özetleyim:
[hide]
Urusoft Subtitle Workshop 2.51 : Altyazıları Ulead formata dönüştürmemize yarayacak.
Pegasys TMPGEnc 3.0 Express : DVD’ye atacağımız görüntüleri editlemek için benim tercihim (opsiyonel) .
Ulead DVD Workshop 2: Daha önceden de belirttiğim DVD Authorizing temel yazılımımız.
DVD Shrink 3.2: Harddiskimize ‘prepare’ amaçlı yarattığımız DVD-Video’yu DVD-Video Diskimize kayıt için (opsiyonel) .

[/hide]

Ben interaktif bir DVD-Video için en ‘top’ seçenek olan yabancı film kaydını seçtim. Çünkü bu durumda hem altyazı hem de eğer varsa diğer dil seçeneklerini de DVD’ye kaydedebiliriz. Bu kaydı herkesin bildiği yöntemlerle yaptım: SS2’yi aç, DVBProg’a bas ve kaydet. Sonuçta önemli olan mpeg bir dosya. Dolayısıyla şu anda elimizde daha önceden kaydedilmiş, TMPGEnc.’de editlenmiş ve yaklaşık 3.7GB büyüklüğünde bir film dosyamız var. Bu dosyanın adına “film.mpg” diyelim ve işlemlere sırasıyla geçelim:

1. Subtitle Workshop kullanarak altyazı hazırlama:

Aslına bakılırsa benim tercihim daha önce hazırlanmış dosyaları ‘import’ etmek. Biz de böyle yapıcaz. Önce internet üzerinden ne tür uzantılı olursa olsun kaydettiğimiz filmin altyazısını indirin ve Subtitle Workshop’u açarak [Dosya>Yükle>Original] diyerek altyazı dosyamızı yükleyin.



Şekil 1

Eğer herşey normalse ve yazılar üzerinde bir değişiklik yapmak gerekmiyorsa (frame rate ayarı, yazı dili/karakter edit vb.)hemen [Dosya>Kaydet>Orijinali Farklı Kaydet] seçeneğini seçmeliyiz. Bunu yapar yapmaz karşımıza formatlar cenneti gelecek. Buradan en alttaki ‘Ulead DVD Workshop 2.0’ı çift tıklamamız gerekiyor çünkü bizim kullanacağımız authorizing yazılımı bu. Sonra dosyamıza bir isim vererek harddiskimize kaydedicez.



Şekil 2

Böylece filmimizin altyazısını çabucak hazırlamış ve Ulead öncesi yazılımları kullanmış olduk. Şimdi bütün işimiz Ulead’le.


2- DVD-Video Hazırlama:

A- Dosyaları hazırlamak

İlk işimiz Ulead’i açmak. Karşınıza ‘start’ penceresi gelecek. Buradan [New Project]’e tıklayıp projemizin adını, kayıt ortamımızı ( bizimki DVD olacak elbette) ve formatımızı (Pal/Secam) seçip [Ok] diyelim.



Şekil 3




Artık Edit penceresindeyiz. Şimdi buradan devam edelim. Önce [Load Video File] ikonundan filmimizi yükleyelim (şekil 4 (1)). Dikkat ettiyseniz Ulead ‘First Play’ adıyla DVD’nizi player’a koyduğunuzda doğrudan başlayacak bir görüntü ister (şekil 4 (2)). Bunu yapmasanız da olur ancak bu estetik açıdan oldukça güzel birşey. Dolayısıyla, DVD’nize giriş olarak kullanacağınız yaklaşık 10 sn.’lik bir görüntüyü daha önceden editleyerek hazırlayabilirsiniz. Mesela ben bunun için bazı filmlerin girişlerinde kullanılan standart ‘presentation’ görüntülerini aldım ve TMPGEnc. kullanarak onları hazırladım. Yani elimizde bir de mpeg formatlı bu ‘giriş’ görüntü dosyası var.

Böylece dosyaları hazırlamış olduk. Şimdi menu hazırlamadan önce bu dosyaları interaktif DVD-Video moda göre hazırlayıp filmimizi oluşturalım.


B- Film Oluşturmak

Önce ‘giriş’ amaçlı dosyayı soldan mouse’la tutun ve sol alttaki ‘first play’ yazan kareye bırakın (şekil 4 (3)). Bunu yapar yapmaz monitör ekranda giriş görüntü görülecek. Sol taraftaysa bu görüntüyle ilgili yapacağınız kontrolleri göreceksiniz. İsterseniz buradan görüntünüze ‘background music’ ekleyebilir ve hatta bu müziğin ‘fade in/out’unu yapabilirsiniz. Bu seçenekler size kalmış. Biz devam edelim. İkinci olarak filmimizi alıp ‘new title’ karesine bırakalım (şekil 4 (4)). Artık bu kare film dosyamızın adını aldı ve filmimiz monitörde göründü. Dikkat ediyorsanız sol üstteki edit penceremiz de değişti: Video-Audio-Subtitle (şekil 4 (5a)). Şimdi burada Video penceresi altında DVD-Video için en önemli şey olan ‘chapter’larımızı oluşturucaz. Bunun için önce monitördeki makarayı kullanarak ‘chapter’layacağımız görüntüleri seçip ‘add chapter’a basalım. Bu işleme devam ettikçe en sağda her chapter’ın karesini göreceksiniz (şekil 4 (5b)). Böylece ‘chapter’larımızı oluşturduk.



Şekil 4

Gelelim Audio Penceresine. Burada da gördüğünüz gibi filmimizin sesi ilk sırada. Eğer istersek (tabi varsa demek daha doğru) diğer .wav, .mpa ve hatta .ac3 formatlı ses dosyalarımızı bu alana atıp, filmimizin dil seçeneğini arttırabiliriz. Bu dilin adını DVD Player’ınızda görmek istiyorsanız alttaki ‘Language Settings’den
ismini de yazabilirsiniz. (şekil 5).



Şekil 5


Subtitle penceresine geldiğimizde ilk yapıcağımız şey [Add/Edit Subtitle] ikonunu tıklamak olacak. Gördüğünüz gibi karşınıza nefis bir altyazı uygulaması geldi. Buradan [add from file] ikonuna tıklayıp daha önce hazırladığımız altyazı dosyamızı açıyoruz. Gördüğünüz gibi daha önceden formatı uygun hale getirdiğimiz için altyazı hemen açıldı (şekil 6 (1)). Eğer altyazının ülke ismini DVD Player’ınızda görmek istiyorsanız yan ikondaki ‘Specify Language Settings’den ismi seçebilirsiniz. Diğer klasik tüm edit işlemlerini sağ üst pencerede yapabiliriz: Dil karakterini Türkçe yapma, yatay-dikey eksen vb…(şekil 6 (2)) Eğer başka bir altyazı eklemek istiyorsak [add new track] deyip başka dildeki altyazımızı ekleyebiliriz (şekil 6 (3)). Bu durumda dikkat edin, soldaki ‘current track’ penceresindeki sayı değişecektir. Bunun anlamı altyazı seçeneğimizin menu linklerinde oluşturacağı sayı değerinin kodudur. Eğer bu da tamamsa [ok] deyip tekrar edit sayfasına dönebiliriz.



Şekil 6

Şu anda edit sayfamızdaki filme ait monitör penceresinde sağ altta görülen ‘switch’e basarak altyazı ve dil için seçenekleri girip ekran üzerinde DVD filmimizi seyredebiliriz (şekil 4 (6)). Girişimizi yaptık, filmimizi seçtik ve ‘chapter’ladık. Altyazımızı seçtik ve farklı audio dosyalarıyla filmdeki dilimizi zenginleştirdik. Hepsini bir çırpıda yapıverdik. Ne kadar hızlıyız değil mi?...

C- Menu Oluşturmak

DVD-Video amaçlı menu yaratmak başlıbaşına ‘image/movie’ tabanlı sanatsal bir çalışma ister. Örneğin Adobe Photoshop ya da Ulead PhotoImpact gibi yazılımlar kullanarak istediğiniz menuyu önceden oluşturup authorizing yazılımlarına ‘import’ edebilirsiniz. Ancak bizim için Ulead’deki hazır menuler şimdilik yeter de artar bile. Bu nedenle biz, uygulamamızda bu hazır menuleri kullanacağız. Sonuçta önemli olan işin mantığını kavrayabilmek. Gerisi sizlere kalmış…

İlk yapılacak şey en yukarıdaki komutlardan [menu] seçeneğini seçmek (şekil 7 (1)). Bunu yapar yapmaz karşınıza menumuzu oluşturacağımız penceremiz çıkacak. Burada sol tarafta göreceğiniz gibi menu penceremizin temel parametreleri Menu, Button ve Text (şekil 7 (2)).



Şekil 7

Şimdi hazır elemanları kullanarak menumuzu hazırlayalım: Yaratacağımız menu film tabanlı olacağından sol alttaki pencereden [thumbnail menu] seçeneğini seçiyoruz (şekil 7 (3)). Burada 5 farklı hazır menu göreceksiniz. Mesela biz bunlardan 1.sine karar verelim. Bu menu ikonunu seçip sağ taraftaki ‘blank menu’ ikonunun üzerine bırakıyoruz (şekil 7 (4)). Şimdi menumuzu monitörde de gördük. Bu menudeki bazı ikon ve text’leri biz kullanmıycaz. Bu nedenle ‘play’ hariç tüm butonları ve ‘enter text here’ yazan tüm textleri kaldıralım (şekil 7 (5)). Bu menude kala-kala 3 tane baloncuk görünümlü yuvarlak şekil ve ‘play’ butonu kalacak. Burada baloncukların içine sol taraftaki ‘chapter’ları sürükle bırakla atalım (şekil 7 (6)). Bu görüntüler menuyu çalıştırdığımızda hareket ederek hoş bir izlenim bırakacak menumuzde (Üstelik birçok DVD-Video’da görülen ‘Scene Selection’ menusunu de aslına bakarsanız hazırlamış olduk. Diğer taraftan bu baloncukları copy/paste’le çoğaltmak ve içlerine diğer chapter’ları da atmak mümkün). Video oynatım sırasında aşağıdaki ‘play’ butonumuza tıklandığında bu bizi filme (film.mpg) götürecek(şekil 7 (7)). Yani burası bizim için son nokta ve üstelik hazır. Şimdi gelelim dil (audio) ve altyazı menulerimize.

Audio Setup

Bunun için yine preset menulerden yararlanıcaz. Sol taraftaki explorer’rımızdan bu kez en alttaki [text menu language]’yi seçiyoruz. Bunu yapar yapmaz iki menu birden kazanmış olucaz : Audio ve Subtitle Menu (şekil 8 (1)). Her ikisini de ‘blank menu’ ikonlarının içine sırasıyla bıraktığımızda artık elimizde tam 3 menu oldu: Ana menu (menu), audio menu (menu-01) ve subtitle menu (menu-02) (şekil 8 (2)) . Burada menu-01 gibi isimleri değiştirebiliriz. Ancak bence ellemeyin çünkü link oluşturma sırasında bizi uğraştırabilir. Şimdi bu ikonlardan ‘menu-01’ olan audio menuyu çift tıklayalım ve monitörden bu menuyu kendimize özelleştirelim. Onu da şöyle yapıcaz: Önce ‘My Title’ı örneğin ‘Audio Setup’ şeklinde değiştirin ki anlamlı olsun (üzerine çift tıklayın ve yazın) (şekil 8 (3)). ‘Audio 1’ ve diğerlerini de aynı yöntemle örneğin ‘Turkish Stereo’ ve ‘English Stereo’ şeklinde değiştirin (Audio dosyalarınızın formatları neyse o tabii, mesela .ac3 ise English Dolby Digital Surround yazabilirsiniz.) (şekil 8 (4)). Bu text’lerin linkleri hazırdır. Yani üzerlerine tıkladığınızda otomatik olarak video’nun şekil 5’deki audio dosyaları sıralamalarına gider ve orada link hangi sıraya karşılık geliyorsa onu seçer. Bu iş otomatik olur ve hızlıdır.



Bu sayfada yapacağımız en önemli şey, bu sayfayı ana menude göstermek. Bunun için ana menude görüntülenecek yazımızı bu sayfada boş bir yere yazıcaz. Yazımız ‘Audio Setup’ olsun. Bunun için bu sayfada bulunan ve daha önceden ‘turkish stereo’ şeklinde yazdığımız yazıya tıklayıp copy/paste yapalım ve onu görünebilecek ayrı bir yere alalım. Bu kopyaya örneğin ‘Audio Setup’ diyelim (şekil 9 (1)). Eğer yazının karakterini vs. beğenmediysek sol taraftaki text menulerini kullanarak editleyebiliriz.



Şekil 9

Burada yapacağımız en önemli şey link. Bunun için sol taraftaki ‘play list’ yazan boşluğa tıkladığımızda karşımıza orada linkler çıkacak. Şekil 9’daki gibi ‘Audio Setup’ aktifken orada 2 link göreceksiniz: ‘Audio Track-1 ve Menu 01’. İşte bunlar bizim linklerimiz (şekil 9 (2)). Ancak şimdi buradan Audio Track 1’i [remove item] diyerek kaldırabiliriz (şekil 9 (3)). Geriye kalan menu-01 bizim işimize yarayacak. Yani bu yazıya ( ‘Audio Setup’a) tıkladığımızda ‘Menu 01’e gitmiş olucaz. E o sayfada şu anda bulunduğumuz sayfa olduğuna göre bu demek oluyor ki bu yazıyı nereye yapıştırırsak üstüne tıkladığımızda ‘menu 01’e gidecek. Pek tabii bu yazıyı da nereye yapıştıracağımız belli artık: Ana menu’nun en görünebilecek bir köşesine (Şekil 10). İşte bu kadar. Artık Ana menu’de bu yazıya tıklayınca ‘Audio Setup’a gidecek ve oradan istediğimiz seçeneği tıklayıp sağ alttaki ‘ev’ ikonuna basarak ana menuye geri dönücez. Hepsi bu.



Şekil 10

Subtitles

Altyazı hazırlamakta aslına bakılırsa yukarıda anlatılan audio setup menusunu hazırlamak gibidir. Tek fark, menudeki text’lere tıkladığınızda bu yazılar sizi başta hazırladığımız altyazı uygulamasındaki sıralamalara götürecektir. Yani mantık aynı. Bunu da kısaca şöyle özetleyebiliriz. Aşağıdaki menu ikonlarından menu-02’ye çift tıklayarak monitörde altyazı penceresinin görünmesini sağlayın (şekil 11 (1)). Ardından hazır gelen ‘subtitle 1’ gibi yazıları çift tıklayarak bizim seçtiğimiz yazıları yazın (şekil 11 (2)). Burada her yazı bizi altyazı hazırlık aşamasındaki numaralara götüreceğinden dikkatli olun. Mesela ‘off’ olan yazının linki aslında subtitle menusunde boş olan bir numaradır. Ancak merak etmeyin. Eğer yanlışlıkla bu linke bir altyazı vermediyseniz pozisyonumuz yine ‘off’ olacaktır. Yani aslında herşey normal. Ardından tıpkı yukarıda yaptığımız gibi içine ‘subtitle’ yazacağımız bir copy/paste işlemi yapın (şekil 11 (3)) ve bu yazının menu linklerini yukarıdaki gibi oluşturarak onu da ana menuye yapıştırın. Böylece işlem tamamlanacaktır. Artık DVD sanat eserimiz yakılmaya hazır…




Şekil 11

Şimdi yukarıdaki setup oluşturmadaki işlemlerin mantığını anladınız. Burada amaç hazır menuleri kullanarak en hızlı şekilde alt menuler oluşturmaktı. Bu uygulamanın aynısını canınızın istediği diğer tüm altmenüler için de yapabilirsiniz. Değişen hiçbirşey yok. Mantık aynı. Tek unutulmaması gereken zaman zaman atadığınız linklerin eşdeğerleriyle aynı değeri alması.

Link Oluşturmada Önemli Not:

Biz yukarıda hazır menu kullandığımız için ‘layout’u bozmak istemediğimizden link oluştururken copy/paste yaptık. Ancak eğer menünüzü kendiniz hazırlamak isterseniz ister buton olsun isterse metin (text), bu objelere link aktarmak Şekil 12’de gösterildiği gibi çok daha kolaydır. Yöntem ve diğer püf noktaları şöyle:

-Link vereceğiniz buton ya da text’i (biz bunlara ‘obje’ diycez) hazırladığınız menude oluşturun
-Herhangi birine tek tıklayın ve soldan playlist penceresini açın
-Şimdi tıkladığınız bu objeye atayacağınız linkin ne olduğuna karar verin. Şekil 12’de oklarla gösterilen bütün oluşumlar link olabilir. Bunlardan istediğinizi bu playlist havuzunun içine sürükle-bırak’la atın ve hangisinin link olmasını istiyorsanız onu aktifleştirin.
-Eğer atayacağınız link bir altyazı ya da audio dil seçeneğiyse bu da çok kolay. Tek yapmanız gereken playlist penceresinden ‘assign tracks’e basmanız. Gerisini orada göreceksiniz zaten
-Bu yazılımda işi biraz abartmışlar ve yalnızca menu ya da film sayfalarını değil bu sayfalar içindeki objeleri bile istediğiniz bir başka objeye linkini verebilmeyi sağlamışlar. Bu durumu görebilmek için playlist içindeki link isimlerinden birine çift tıklamanız ya da playlist havuzuna sürükle-bırak’la gönderdiğiniz oluşumu bırakırken karşınıza çıkan seçeneği dikkatlice okumanız yeterli.




Şekil 12


Artık menulerimiz de hazır olduğuna göre şimdi gelelim DVD yakmaya!...

3- DVD Yakma!

Artık herşey hazır. Filmimiz hazırlandı, altyazı ve sesler eklendi, menuler oluşturulup linkler tamamlandı. Şimdi en üst pencereden [finish] butonuna basın (şekil 13 (1)). Karşınıza çıkacak pencereden yaptığınız herşeyi alttaki ‘transport bar’ı kullanarak tıpkı bir DVD-Video oynatıcının yaptığı gibi izleyebilirsiniz (şekil 13 (2)). Eğer herşey hazırsa yandaki ‘Burn’ ikonlarını artık kullanabiliriz. Bu ikonlarda temel iki mantık var: Ya kaydımızı DVD-Video Disc’e yapıcaz ya da bir ön hazırlık olsun ve son kontrollerini yapalım diye Hard Disc’imize. Benim nacizane tavsiyem ikincisi yani harddisc. Bence bu daha iyi bir yöntem çünkü oluşacak .vob dosyalarının denetimini sonradan tekrar bilgisayarınızdaki bir dvd-video player’la yapabileceksiniz. Eğer herşey yolundaysa bence ancak bu noktadan sonra DVD Shrink gibi yazılımlar kullanarak DVD’nizi yakabilirsiniz.

Önce ‘Burn Project to Disc’ e tıklayın (şekil 13 (3)). Açılan pencereden yalnızca [create dvd folders]’ı seçin (şekil 13 (4)). Buradan bilgisayara sanal diskimizi oluşturacağımız bir yer gösterin. Yukarıdan ‘Disc Templates’ olarak da Standart Play’i seçerseniz sonradan başınız ağrımaz. Artık [burn] tuşuna basabilirsiniz. Bu işlem bizim menu, altyazı ve audio’larıyla birlikte 4.2 GB’ı bulan DVD’miz için öyle çok fazla uzun sürmeyecek, yaklaşık en fazla 20 dakika kadar. Sonra artık DVD-Video’nuz hazır. Tabii isterseniz bu işlemi doğrudan DVD-Video Disc’e de yapabilirsiniz ancak dediğim gibi olası bir hatada DVD-Video Disc’inizi çöpe de atabilirsiniz.



Şekil 13