Faylar
Deprem olduğunda yeryüzünde, bazen gözle görülebilen, kilometrelerce uzanabilen ve FAY adı verilen arazi kırıkları oluşabilir.
Bu kırıklar bazen yeryüzünde gözlenemez, yüzey tabakaları ile gizlenmiş olabilir

Fay Çeşitleri
Normal faylanma
Ters faylanma
Doğrultulu atımlı faylar
Çöküntü (graben - iki normal faylanma arasındaki bloğun çökmesi sonucu oluşur)
Yükselti (horst - iki normal faylanma arasında yüksekte kalan bloğa denir)




Normal faylanma









Ters faylanma








Doğrultulu Atımlı Faylar








Yükselti








Çöküntü

Depremin odak noktası denizin dibinde olduğu zaman denilen dev dalgalar meydana gelir. Bu dev dalgalar kıyıya eriştiğinde büyük su baskınlarına yol açar.
ler okyanusları aşarak binlerce kilometre uzaklıktaki yerlerde bile hasar oluşturabilirler.




Depremin İnsan Hayatındaki Olumsuz Etkileri
1 – Hissedilemez.
2 – Yalnızca çok az sayıda kimse tarafından
ve binaların üst katlarında hissedilir.
3 – Asılı nesneler sallanır.
4 – Pencereler ve diğer nesneler titrer

5 – Sıvılar dökülür, nesneler devrilir.
6 – Ayakta durmak güçleşir, binalar hasar görür.
7 – Genel panik yaşanır, yerde çatlaklar oluşur.
8 – Demir yollarında bükülmeler oluşur, yeraltı
boruları kopar.
9 – Hemen hemen her yerde hasar görülür, geniş
alanlarda kayma ve hareketlenmeler olur.




Deprem Öncesi Alınacak Önlemler
Yerleşim bölgelerini titizlikle belirlemeliyiz. Kaygan ve ovalık bölgeleri iskana açmamalıyız. Evimizi gevşek toprağa sahip meyilli yerlere yapmamalıyız.
2) Yapıları deprem etkilerine karşı dayanıklı yapmalıyız. (Yapı Tekniğine ve İnşaat Yönetmeliğine uygun, sağlam olarak)
3) İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır
4) Dik yarların yakınına, dik boğaz ve
vadilerin içine bina yapılmamalıdır.
5) Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır.
6) Mevcut binaların dayanıklılıklarını arttırmalıyız.
7) Sigorta sistemine dahil olmalıyız.
8) Bu önlemlerin yanı sıra, günlük kullandığımız eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde gerekli önlemleri almalıyız.
Bazı gerekli önlemler;

- Dolap üzerine konulan eşya ve büro malzemelerin kayarak düşmesini önlemek için plastik tutucu malzeme kullanmalıyız.
Soba ve diğer ısıtıcıları sağlam malzemelerle duvara veya yere tespit etmeliyiz.
Dolaplar ve devrilebilecek benzeri eşyaları birbirine ve duvara tespit etmeliyiz

Duvar bölmeleri ve panoları zikzakdüzende yerleştirip, yere tespit etmeliyiz.
Tavan ve duvara asılan avize, klima vb.cihazları bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde tespit etmeliyiz.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/lise-cografya-dersi/58500-yerin-yapisindan-kaynaklanan-sorunlar-yerin-yapisi-nedir.html#post119528
Gaz kaçağı ve yangına karşı, gaz vanası ve elektrik sigortalarını otomatik hale getirmeliyiz.
- Zehirli, patlayıcı, yanıcı maddeleri düşmeyecek bir konumda sabitlemeli ve kırılmayacak bir şekilde depolamalıyız. Bu maddelerin üzerlerine fosforlu, belirleyici etiketler koymalıyız.

Türkiye Ve Deprem
Yerküre üzerinde oluşan in büyüklüğü ve neden oldukları zararlar göz önüne alındığında iki ana deprem kuşağı en çok ilgi çeken bölgelerdir. Bunlardan biri Büyük Okyanusu çevreleyen ve özellikle Japonya üzerinde etkili olan Pasifik Deprem Kuşağı, diğeri ise Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz-Himalaya deprem kuşağıdır.




Türkiye’nin bulunduğu bölgede büyük levhalar arasında küçük birçok levhanın olması, Türkiye’nin büyük bir bölümünün deprem kuşağı içinde yer almasına neden olur.Türkiye, üç büyük levhanın etkisi altındadır. Avrasya, Afrika ve Arap Levhaları.
Anadolu’nun büyük bir kısmının yer aldığı Anadolu levhası, Avrasya levhasının küçük bir bölümüdür.


B. YERİNİN YAPISI İLE İLGİLİ SORUNLAR
2. YANARDAĞLA*R
Yanardağ adını duymuşsunuzdur. Kitaplarda, dergilerde, gazetelerde ya da televizyonlarda ın püskürdüğünü, lavların insanları öldürdüğünü görmüş ya da duymuş olabilirsiniz. nasıl püskürüyor ya da gerçekten insanları öldürüyor mu? Niçin püskürüyor?
YANARDAĞLAR



Yanardağların Oluşumu
Yanardağlar , yeraltındaki ergimiş kayaçların ve gazların yani magmanın yer kabuğundaki açıklıklardan püskürmesi sonucu dışarıya çıkan maddenin yığılmasıyla ortaya çıkan yükseltilerdir.



Yanardağlar genellikle levha sınırı denilen yerlerde veya çevresinde oluşur. Bu levha sınırları, dünyayı parçalara bölen levhaların birbirleriyle olan sınırlarıdır.


Levhalar, çok yavaş ama sürekli bir şekilde birbirlerine ya yaklaşarak ya da uzaklaşarak hareket ederler.
İşte birbirleriyle uzaklaşan levhaların hareketleri de ı oluşturabilmektedir.

Yanardağlar ın oluşumunda magma da etkindir.
Magma, ergimiş haldeki mineraller ve bazı mineral kristallerinden oluşan lapa benzeri yoğun bir sıvıdır.
Magmayla beraber gazlarda bulunmaktadır

Yanardağların Oluşum Şekilleri
Yayılma Sırtları
Levha birbirinden ayrıldıklarında astenosfer üzerindeki basınç azalır. Bunun sonucunda, levha sınırının altında bulunan katı durumdaki minareler tanecikleri ergiyerek magmaya dönüşür.

Yayılma Sırtları
Yükselmeye başlayan yeni magmanın çoğu levha kenarlarında katılaşıp kalır, yüzeye ulaşan bölümü ise okyanus tabanında oluşturur


“Plastik” Kayalar
Bilim adamları, astenosferi genellikle “plastik” olarak tanımlarlar. Bunun nedeni, astenosferin büyük bir bölümün yumuşsak olmasına karşın, sıvıdan çok küçük miktarlarda magma bulunan katı mineral taneciklerinden oluştuğunun düşünülmesi.

Dalma-Batma Bölgesi ı
, iki levhanın çarpışması sonucu birinin diğeri altına daldığı levha sınırlarında oluşur. Dalan levha, 100-200 km derinlikte bulunan ve dalma-batma bölgesi adı verilen bölgede ergimeye başlar ve magmaya dönüşür. Bu magma, levhanın üzerinde biriken tortullar ve ergimiş durumdaki okyanusal litosferden oluşur.

Magma
Magma, ergimiş durumdaki değişik mineraller ve bazı mineral kristallerinde oluşan lapa benzeri, yoğun bir sıvıdır.
Kıvamı, su ve buz kristalleri içeren yarı erimiş durumdaki kar gibidir.

Sıcak Noktalar Birçok yanardağın oluşumunun levha sınırlarındaki hareketle bağlantılı olmasına karşın bazıları bu sınırlara uzak yerlerde ortaya çıkabilir. Bu ın ”sıcak noktalar” olarak adlandırılan olağanüstü sıcak bölgelerin varlığı sonucunda oluştukları düşünülüyor.

YANARDAĞ PÜSKÜRMELERİ
Magmanın yerkabuğundan yükselerek yüzeye çıkmasına yanardağ püskürmesi adı verilir.
Yanardağ bir kez oluştuktan sonra yeraltından magma geldiği sürece püskürmeler devam eder.

Magma Yükselişi
Astenosferdeki magma, ancak yeterince büyük bir “kabarcık” oluşturacak biçimde biriktiği zaman litosfere doğru yükselir. Magmanın yükselmesine yol açan süreç, bozuk bir musluktan suyun damlamasına(ancak ters yönde) benzer

Yanardağın Altı
Yanardağ ağızları yuvarlak ya da ince uzun biçimde olabilir. Bazı ağızlar, krater adı verilen derin çukurların içinde bulunur. Bir püskürme sırasında, magma, biriktiği magma odasından yüzeye çıkan bacalar-dan birinden geçerek, yanardağın tepesin-deki ağıza ulaşır ve buradan dışarı fışkırır

Lav
Püskürme sırasında yüzeye çıkan magma lav adını alır. Yanardağın yamaçlarından, lavdan oluşan bir nehir gibi akan lav akıntısının zaman soğuyup katılaşmasıyla volkanik kayalar oluşur

Çeşitli türlerde lav bulunmakla birlikte, bunların tümü nerdeyse diğer mineral elementlerinin yanı sıra bir silisyum ve oksijen karışımı olan silisyum dioksit (SiO2) içerir. Lavın yoğunluğu, içindeki silisyum dioksit oranına göre değişir.

Lav Akıntıları, Bloklar Ve Bombalar Püsküren bir yanardağdan akan lavlar, yolları yakıp yıkmasın karşın, çok ender olarak ölüm veya yaralanmalara yol açar. Bunun nedeni, lav akıntısının yavaş ilerlemesi ve insanların ondan kaçma olağanı bulabilmeleridir.

*Pahoehoe lav akıntıları Pahoehoe lav akıntılarının yüzeyi genellikle düz ya da hafif kırışık olur. Bu tür akıntıların koyu kıvamı değildir yani akışkandır. Lav soğumaya başladığında yüzeyinde düzgün kabuk oluşur.

Yanardağlar lav akıntıları
Yanardağlar lav akıntılarında pürüzlü ve çatlaklı bir yüzeyi vardır. Bu akıntılar, daha yoğun lavdan oluşur ve pahoehoe lava kıyasla daha yavaş akar. Lav akarken, yüzeyi iri parçalar biçiminde kırılır ve içindeki gazlar açığa çıkar.




Yanardağlar, Bu Maddeleri Nasıl Püskürürler?
Magma, liyosferden yukarı çıkarken bir magma odası oluşturur. Bu oda, sürekli genişleyen bir yapı gösterir. Magma odasına biriken magma baca denilen çatlaklardan yeryüzüne ulaşır.


Magmanın yeryüzüyle kesiştiği yerde yani ağızda püskürme başlar. Bazı şiddetli ın püskürmesine neden olabilmektedir. Fakat bu olaya çok az rastlanılmaktadır

Püskürme ve Yanardağ Tipleri
Yanardağın püskürmeleri, lavın çıkış biçimine göre sınıflandırılır. Bu da lavın yoğunluğuna ve lavın içerdiği gazların ne kadar kolaylıkla kurtulabilmelerine bağlıdır.

Yoğun olmayan lavdan kolayca kurtulabilen gazlar, yoğun lavdan ancak büyük patlamalarla kurtulabilirler.
Magma, basıncın azalması sonucu gazozun içinde hava kabarcıklarının oluşması gibi volkanik gazlar magmanın içinde küçük kabarcıklar oluşturur

Yanardağ Tipleri
a)Hawai tipi:
Bu püskürme tipi hafif şiddettedir. Bunun nedeni lavın akışkan olup gazın çabuk kurtulmasıdır. Hawai tipi ın krateri çok büyüktür.

b)Stromboli Tipi:
Bu tip İtalya’nın kıyılarında görülmektedir. Patlamaları çok şiddetli değil fakat ard arda püskürürler.
Lavı çok yoğun olmayıp Hawai tipi püskürmelerden daha yoğundur.

Bu tipte gazlar daha da sıkışıktır.
Lavlar çabuk katılaştığından yanardağ ağzının çevresinde birikirler. Bu tip ın tepe kısımları kesilmiş gibi gözükür.


c)Volkan (Volkanu) Tipi:
Bu tip ismini bir İtalyan adası olan Volkanu’dan almışlardır. Sicilya’nın kıyısında sıralar halinde bulunan bu tiptendir.

Patlamaları çok kuvvetli ve gürültülüdür. Çünkü lavları yoğun olduğu için gazları sıkışıktır.
Patlamalarda iri kayalar ve volkanik küller de yoğun bir şekilde açığa çıkar. Lavlar çok yükseğe fırlar

d)Pele Tipi:
Bu tip, Martinik Adasında bulunan Pele yanardağından ismini almıştır. Bu tip ın püskürmesi diğerlerinden çok farklıdır

Lav kratere ulaştığında katılaşır ve krateri kapatır. Basınç kuvvetlendiğinde yanardağ çok büyük bir şiddetle patlar ve kraterin üstü tamamen havaya uçar. Büyük miktarda volkanik kül gökyüzünü kaplar
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/lise-cografya-dersi/58500-yerin-yapisindan-kaynaklanan-sorunlar-yerin-yapisi-nedir.html#post119529

Yanardağların Oluştuğu Yerler
Asırlardır patlamayan, aktif olmayan a sönmüş denilmektedir. (Süphan, Nemrut, Erciyes)
Etkin halen aktif olan dır (Etna, Kilauea, Mauna Lao)

Yeryüzünde :
* Büyük Okyanus çevresi veya pasifik ateş çemberi,
* Atlas Okyanusu'nun orta kesimi ve Atlantik sırtı (Burada denizin altında yoğundur),
* Akdeniz ve çevresinde,
* Bazı kıtaların orta kesimlerinde
aktif bulunmaktadır



B. YERİNİN YAPISI İLE İLGİLİ SORUNLAR
3. TSUNAMİ
Deniz, okyanus tabanı ya da denize yakın bir yerde meydana gelen tektonik olaylarla ilişkili olarak ortaya çıkan bir dizi yıkıcı dalgaya adı verilmektedir.

Bu tip dalgalar zaman zaman şiddetli fırtınalar ile gelgit olaylarının neden olduğu etkili dalgalarla karıştırılmaktadır. Halbuki, lerin oluşumları ve gelişmeleri tamamen farklıdır.
Güneş'in çekim kuvvetlerinin değişimi ile açığa çıkan enerji gel-git dalgalarını ve salınımlarını oluşturmaktadır.

Tsunamiler ise, enerjilerini; litosferdeki düşey yönlü hareketlerden, deniz altındaki büyük ölçekli kayma, çökme ve oturmalardan, odak noktalan deniz ya da okyanus tabanında bulunan den ve deniz altı volkanizmalardan almaktadır

Bu tektonik hareketler sonucu açığa çıkan olağanüstü boyuttaki enerji su ortamına geçerek, okyanuslardaki bu dev dalgaların oluşmasına neden olmaktadır. Bunun için bu dalgalara sismik deniz dalgaları da denmektedir.

Dalgalar sığ sulara ulaştığı zaman, sürtünme nedeniyle hızını kaybederken, arkadan hızla gelen su kütlesi kıyıda dev dalgalara neden olabilmektedir. Bunlar özellikle dik yamaçlı kıyılarda, körfez ve koylarda, 30-50 metreye tırmanarak, önüne çıkan herşeyi yok edebilmektedir



Tsunamiler önce tek bir dalga olarak ortaya çıkmakta, kısa bir süre sonra üç ya da beş dalgaya dönüşerek büyük bir hızla çevreye yayılmaktadır. Bunun için deprem sonrasında kıyıda görülen hafif dalgalar ve su yüzeyinde beliren değişmeler, bir süre sonra etkili olabilecek, nin habercisi olabilmektedir
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/lise-cografya-dersi/58500-yerin-yapisindan-kaynaklanan-sorunlar-yerin-yapisi-nedir.html#post119530

Deniz kıyısında hissedilen her depremden sonra tehlikesinin olduğunu söylemek yanlış değildir
Nitekim, 1998 tarihinde Papua Yeni Gine'de 10 dakika aralıkla oluşan iki depremden sonra ortaya çıkan de, 7 köy haritadan silinmiştir.

Bu nin, ta­mamen denizaltı zemin kaymasından kaynaklandığı anlaşılmıştır
dalgalarının hareketi okyanus kıyılarında çok daha belirgindir. Önce hafif dalgayla beraber gök gürültüsüne benzeyen uğultular, yaklaşan nin habercisi olabilmektedir.

Tsunamilerin Etkili Olduğu Yerler ve Verdiği Zararlar
, en çok Büyük Okyanus'da oluşmakta ve bu okyanusun kıyısında ülkelerde etkili olmaktadır

Çünkü ye neden olan okyanusal levha hareketleri büyük okyanusta daha sık görülmektedir.
Büyük okyanusta bulunan Japonya, Filipinler, Papua Yeni Gine ve Endonozya gibi ülkeler den en fazla zarar gören ülkelerdir.