Tuğrul bey

TUĞRUL BEY

Tuğrul Bey Selçuk Bey’in torunudur. Babası Mikail bir savaşta şehit düşünce Selçuk Bey tarafından Cend şehrinde yetiştirildi. Selçuk Bey’in 1000 veya 1007 yılında vefatı ve amcası Arslan Bey’in ise Gazneli Mahmut tarafından esir edilmesi üzerine 1025 yılında Selçuklu Hanedanı’nın başına geçti.
Tuğrul Bey’in ilk yılları yurt aramak ve dağınık haldeki Müslüman-Türk göçebelerini toparlamakla geçti. 1034 yılında 7-8 bin şehit verdiği savaşta Şah Melik’e karşı ilk mağlubiyetini aldı. 1035 yılında ise ilk zaferini Gazne Hükümdarı Mesut’a karşı elde etti. Bu zafer ile Selçukluları mültecilikten kurtarıp ülke sahibi bir devlet haline getirdi.
Nişabur’u başkent seçen Tuğrul Bey 1038 yılında ilk kez burada Es-Sultanu’l-Muazzam (Büyük Sultan) unvanı ile kendi adına hutbe okuttu.
Daha sonra Gaznelilerle çeşitli tarihlerde savaşan Selçuklular Tuğrul Bey’in 1040 yılındaki en meşhur zaferi olan Dandanakan Meydan Muharebesiyle yıkılma tehlikesini bertaraf ettiler. Başkent 1043 yılında Nişaburdan Çağrı Bey’in komutanı İbrahim Yinal tarafından fethedilen Rey’e nakledildi.
1058’de Abbasi Halifesi ‘Cenab-ı Hakk’ın kendisine tevdi ettiği bütün ülkeleri Tuğrul Bey’e devrettiğini’ bildirdi.
Tuğrul Bey 1060’ta Mısır Fatımilerini bir daha toparlanamayacak şekilde bozguna uğrattı. Tuğrul Bey dönemine kadar Bizans’a karşı sürekli savunma durumunda olan İslam dünyası Tuğrul Beyle birlikte karşı atağa geçti. Bizans elindeki Anadolu’ya ilk giren Türk Sultanı da Tuğrul Bey oldu.
Tuğrul Beyin amcası Musa Yabgu’nun oğlu Şehzade Hasan 1048’de Zap Nehri kenarında Bizanslılara mağlup olmuştu. Bunun üzerine Tuğrul Bey tarafından gönderilen İbrahim Yinal ve Kutalmış Bizans ordusunu Bascan (Hasankale)’da 18 Eylül 1049’da mağlup etti ve kumandanları Liparites’i esir etti.
Tuğrul Bey Erciş ve Bergri kalelerini de fethederek Anadolu’nun kilidi olan Malazgirt önünde ordugah kurdu. Fakat Malazgirt Tuğrul Bey’e nasip olmadı. Bağdat ve Rey’i imar eden Tuğrul Bey yakalandığı hastalık yüzünden 5 Eylül 1063 Cuma günü vefat etti.