1.ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ
- Kişilik: Bir kişiye özgü belirgin özellik.
- Empati: Birinin yerine kendimizi koyarak olaylara onun gözüyle bakma.
- Jest ve Mimik: El, kol ve yüz hareketleri.
A)İletişim
İletişim, bireylerin karşılıklı bilgi, duygu ve düşüncelerini paylaşmasıdır. Başkalarıyla iyi iletişim kurabilmek için olumlu yaklaşmalı ve nazik davranmalıyız.
iletişimde Olumlu davranışlar;
- *Önyargısız olmalı,
- *Olumlu yaklaşmalı ve nazik olmalı,
- *Empati kurmalı,
- * “Ben Dili” kullanmalı,
- *Karşımızdakini saygı duymalı, önemsemeli, cesaretlendirmeli,
- *Söylediklerini can kulağıyla, dikkatle dinlemeli,
- *Jest ve mimiklere dikkat etmeli,
- *Düşüncelerimizi açıkça söylemeli,
- *Karşımızdaki kişiyle göz teması kurmalı,
- *Anlayışlı ve sabırlı olmalı,
- *Kendimizi tam ve doğru olarak ifade etmeli,
- *Emir cümlesi kullanmamalı,
- *Bireysel farklılıklara dikkat etmeli,
- *Karşımızdaki insana isteklerimizi kabul ettirmeye çalışmamalı,
- *Karşımızdaki kişinin beden hareketlerine ve beden diline dikkat etmeliyiz.
“Nasıl ve ne anladım?” “Kendimi nasıl hissediyorum?” “Benden ne isteniyor?” Ben ne istiyorum?” sorularına verilecek yeterince cevaplar olumlu iletişim kurma yolunda atılmış önemli bir adımdır.
İletişimde olumsuz davranışlar;
- Karşımızdakini sorgulamak,
- Sürekli eleştirmek,
- Küçük görmek,
- Önemsememek,
- Dinlememek,
- Sınamak,
- Suçlamak,
- Alay etmek,
- Konuyu saptırmak,
- Ahlak dersi vermek.
- Emir vermek,
- Sözünü kesmek
- Emir vermek,
Etkin Dinlemek:
BEN DİLİ SEN DİLİ *“Ben” ile başlar “Ben” ile biter.*Bireyin duygularını ifade eder.
*Bireyin davranışlarını hedef alır.*“Sen” ile başlar “Sen” ile biter.*Yargılar, suçlar, eleştirir
*Bireyin kişiliğini hedef alır.ÖRNEK: Derslerine çalışman gerektiğini düşünüyorum. ÖRNEK: Derslerine hiç çalışmıyorsun!
Araştırmacılar dikkatle dinlemenin insanlar arasında olumlu ilişkiler kurmaya yardımcı en etkili iletişim öğesi olduğunu vurgulamaktadır. İyi bir dinleyicinin özellikleri şunlardır:
- Dikkatini karşısındaki kişiye verir.
- Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler.
- Konuşmacıyla göz teması kurar.
- Son sözü söylemek için çabalamaz.
- Dinlerken vereceği cevabı düşünmez.
- Yargılamadan, suçlamadan dinler.
- Konuşmacının duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışır.
- Dinlerken başka işle meşgul olmaz.
- Karşısındaki kişinin jest ve mimiklerine de dikkat eder.
- Konuşmacıyı anladığını ifade eden sözlü ifadeler kullanır.
- İletişimi devam ettirebilmek için “Nasıl davranmalıyım?” sorusunu kendisine sorar.
- “Hayır” demeyi bilir. Etkili reddeder. Bazen görmezden gelmenin de en etkili reddetme yolu olduğunu bilir.
KISA ÖZET: İletişi olumlu ve olumsuz etkileyen davranışlar; kendini doğru ifade etme, etkin dinleme, öz yargısız yaklaşım, empati kurma, bireysel farklılıklara saygı, uzlaşma, problem çözme, etkili reddetme gibi başlıklar altında sıralanabilir. İnsanlar arasında kurulan olumlu ilişkilerde iletişimi olumlu etkileyen tutum ve davranışları sergilemek gerekir.
B)Kitle iletişim araçları
Gazete, radyo, televizyon, internet gibi aynı anda milyonlarca kişiyle iletişim kurmayı sağlayan araçlara kitle iletişim araçları denir. Bu kitle iletişim araçları sayesinde gitmediğimiz yerleri görür, bilmediklerimizi öğreniriz. Daha birçok konuda kitle iletişim araçları hayatımıza renk katar. İnsanlar arasındaki etkileşim artar.
Kitle İletişim Araçlarının Gelişimi:
Geçmişte kitle iletişiminde duman, posta güvercinleri ve atlı haberciler kullanılıyordu. Gazetelerin basılması, telgraf ve telefonun icadı kitle iletişim araçlarını başka bir boyuta taşıdı. Yeni gelişen kitle iletişim araçlarıyla insanlar bir haberi ya da mesajı rahatça gönderiyor ve alabiliyordu. 1950 sonrası ortaya çıkan gelişmeler önce radyo sonra TV’nin hayatımıza girmesini sağladı. TV ve gazeteyi diğer kitle iletişim araçları izlemiştir.
Kitle iletişim araçları insanlar arasındaki etkileşimi artırır. Bu kapsamda kitle iletişim araçlarının işlevleri şöyledir:
Kitle iletişim araçlarının işlevleri:
- 1-Eğlendirme: Spor, yarışma, film vb. programlar insanlara hoşça vakit geçirmektedirler.
- 2-Bilgilendirme: Kitle iletişim araçları sayesinde uluslar birbirini tanımıştır. Dünyada ve evrende neler olup bittiğini daha iyi öğrenip anlamaya başlamışlardır.
- 3-Kamuoyu oluşturma: Kitle iletişim araçları insanları harekete geçirerek kamuoyu oluşturmada önemli bir işlev üstlenmişlerdir.
- 4-Bilgiyi üretme ve paylaşma: 21. yüzyılda hayatımızın her alanına giren bilgisayar TV’nin yerini almış ve iki yönlü bir iletişime olanak sağlamıştır. İnsanlar bilgisayar aracılığıyla hem bilgi üretip hem de bilgiyi yaymışlardır. İnternetle dünyanın dört bir yanıyla iletişim sağlanmıştır. İnsanlar herhangi bir konuda istedikleri kadar bilgi sahibi olma özgürlüğüne sahip olmuşlardır. Keşifleri anında izlemeye başlamışlardır.
Kitle iletişim araçlarına aşırı bağlanma, iletişim kopukluğu, çatışma ve kültürel yozlaşma, kötü amaçlarla kullanım ve başkalarının özel yaşamına müdahale etme gibi sorunlara yol açmakta, toplumda uyumsuz bireyler ortaya çıkmaktadır.
BİLGİ KÖŞESİRTÜK-Radyo Televizyon Üst Kurulu
Ülkemizde TV ve Radyo yayınlarını düzenlemek ve denetlemek için 1994 yılında kurulmuştur. İzleyicileri, dinleyicileri rahatsız eden yayınlarda, kişilik haklarını ihlal, toplumun genel ahlakına, gelenek ve göreneklerine aykırı durumlarda yayın hakkında yasal yollardan uyarı, yayın durdurma ve para cezası vermektedir. Alanında uzman kişilerden oluşan 12 üyesi vardır.
KISA ÖZET: Kitle iletişim araçları, insanlar arasındaki etkileşimi artırır. İnsanları bilgilendirir ve paylaşımları kolaylaştırır. İyi amaçla kullanıldığında çok yararlı olan iletişim araçları, kötü amaçla kullanıldığında kişilere zarar verebilir.
C)İletişim Hak ve Özgürlüklerimiz
Basın Özgürlüğü: İnsanların düşüncelerini, görüşlerini, gazete, dergi, kitap, radyo, televizyon vb. diğer insanlara iletme serbestliğine denir. Buna kitle iletişim özgürlüğü de denir. Farklı düşüncelerin çeşitli yollarla insanlara ulaşmasını sağlamak demokrasinin de ön koşuludur. Basın özgürlüğünün olmadığı bir demokrasi de düşünülemez. Basın özgürlüğü anayasamızla ve uluslar arası belgelerle güvence altın alınmıştır:
İLETİŞİM HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ
- a) Doğru Bilgi Alma Hakkı: Kitle iletişim araçlarının “Doğru Bilgi Verme Sorumluluğu” vatandaşların ise “Doğru Bilgi Alma Hakkı” vardır. Bu yüzden kitle iletişim araçları bilgi verirken doğru, temiz, özgür, ilkeli ve dürüst haber Haberi çarpıtmadan, yanıltmadan tarafsız olarak yayınlamalıdır. Kimsenin konutuna girilmemelidir. Yani Konut dokunulmazlığı ihmal edilmemelidir. Devlet, aile ve kişi sırları açıklamamalıdır. Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı kalmalıdır.
- b) Özel Hayatın Gizliliği: Kitle İletişim araçları Anayasamızın 20. Maddesi ile güvence altına alınan Özel Hayatın Gizliliğine saygı duymalıdır. Kimsenin gizli görüntüleri, telefon görüşmeleri, mektupları yayınlanmamalıdır. Bu durum zaten yasal olarak da suçtur.
- c) Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü: Basın özgürlüğü, bilim ve sanat özgürlüğü, yayın hakkı, dernek kurma özgürlüğü, toplantı ve gösteriş yürüyüşü düzenleme hakkı gibi hak ve özgürlükler de düşünceyi açıklama özgürlüğünün tamamlayıcısı niteliğindedir. Düşünce ve kanaatler basında yayınlandığında basın özgürlüğü, bilim ve sanat araçlarıyla açıklandığında bilim ve sanat özgürlüğü adını alır.
- d) Kitle İletişim Özgürlüğü: Kitle iletişim araçları yayınlarında suça teşvik ya da suçlulara destek verici yayın yapmamalıdır. Ulusal çıkarlara aykırı davranışların karşısında olmalıdır.
- e) Düşünce Özgürlüğü: Düşünce ve kanaatlerin çeşitli araç ve yollarla serbestçe açıklanması ve yayılmasıdır. Düşünce özgürlüğü sosyal gelişmenin temel koşulu, toplumun demokratik yapısının önemli göstergelerindendir. Bu özgürlük, birçok devletin anayasasında özgürlükler kapsamında güvence altına alınmıştır. Bu özgürlük, birçok başka özgürlüğün kaynağını ve temelin oluşturmaktadır. Serbest biçimde bilgi ve düşünceye ulaşabilme, düşünceyi açıklayabilme, başkasına iletebilme, kimseyi düşünce ve kanaatleri nedeniyle suçlamamadır.
- f) Tekzip ve Düzeltme Hakkı: Yayın organları, yanlış haber, resim ve bilgilerde düzeltme yapmak (DÜZELTME/ TEKZİP HAKKI) ve haksızlığa uğrayan kişilerin düzeltme cevaplarını (CEVAP HAKKI) yayınlamak zorundadır. Bunun yanında hakların ihlal edildiği durumlarda yetkili kurumlara başvurmak bir vatandaşlık görevidir.
Basın Ahlak Yasası
Ülkemizde 24 Temmuz 1960’da “Basın Ahlak Yasası” hazırlanmış ve uzun yıllar boyunca gazetelerin görünür köşelerine “Bu gazete Basın Ahlak Yasası’na uymayı taahhüt eder” diye yazılmıştır. 1980’lerin sonunda ise Türk Basın Konseyi kurulmuş ve “Meslek İlkeleri” bildirisi yayımlanmıştır. Bu ilkelerden bazıları şöyledir:
- *Yayınlarda hiç kimse ırkı, cinsiyeti, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz, aşağılanamaz.
- *Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarının gerektirdiği durumlar dışında yayın konusu olamaz.
- *Suçlu olduğu yargı kararı ile kesinleşemedikçe hiç kimse “suçlu” ilan edilemez.
- *Basın organları yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar.
KISA ÖZET: Kitle iletişim özgürlüğü; doğru bilgi alma hakkı, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün bir uzantısıdır. Bu özgürlüğü kullanırken özel hayatın gizliliği ve konut dokunulmazlığına saygı gösterilmelidir.
D)Atatürk ve İletişim
Kamuoyu: Bir konuyla ilgili halkın genel düşüncesi, halkoyu.
Atatürk ve İletişim:
Atatürk, iletişime önem veren bir liderdi. Gittiği her yerde çoluk çocuk, kadın-erkek, yaşlı-genç demeden herkesle iletişim kurmuştur. Halkla kurduğu bu sağlıklı iletişim sayesinde Milli Mücadelenin kazanılmasını sağlamıştır. Yukarı sözünden de anlaşılacağı gibi Atatürk iyi bir dinleyiciydi.
Atatürk ve Kitle İletişimi:
Atatürk iletişime ve basına büyük önem vermiştir. Kurtuluş Savaşı süreci, Anadolu’da ve yurt dışında yaşayan kişilere basın aracılığıyla bildirilmiştir. Atatürk tarafından kurulan, gazeteler ve ajans şöyledir:
- a) İrade-imilliye Gazetesi: Sivas Kongresi kararlarını duyurmak amacıyla, bu kongre sırasında çıkarılmasına karar verilmiş ve ilk sayısı, 14 Eylül 1919’da Sivas’ta çıkmıştır. İki haftada bir yayınlanıyordu. Atatürk’ün “Benim Gazetem” dediği bu gazetenin başyazılarını yazıyordu. 254 sayı yayınlanmıştır. Amacı milli mücadelenin halka ve tüm dünyaya duyurulması sağlamaktı. 3 yıl yayın yapmıştır.
- b) Hâkimiyet-imilliye Gazetesi: 10 Ocak 1920’de Mustafa Kemal Atatürk tarafından Ankara’da yayınlanan bir gazetedir. Adını bizzat Atatürk koymuştur. Resmi gazete gibi devletin sözcülüğünü yapmıştır. Mustafa Kemal’in genelgeleri, beyannameleri burada yayınlanmıştır.
- c) Anadolu Ajansı: Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşı yıllarında halkın doğru bilgi almasını sağlamak ve kamuoyu oluşturmak için 6 Nisan 1920’de Anadolu Ajansını kurdu. Kuruluşunda Yunus Nadi ve Halide Edip’in katkısı olmuştur. Anadolu Ajanı bu yıllarda ulusal kurtuluş savaşını destekledi, insanlara doğru haberleri ulaştırdı. Bir yandan da savaşın gidişatını olumsuz yönde kışkırtmaları engelledi. 1990’lı yıllarda özel TV’ler ve
ajanslar kurulana kadar halkımızı bilgilendiren en önemli ve güvenilir kaynaktı. Türk halkını mutlu eden, sevince boğan pek çok haber A.A. tarafından verilmiştir.
alıntıdır
