Bağışıklık sistemi nedir?

Vücudumuzun içinde her tür yabancı canlı ya da cansız maddeye karşı bir savunma mekanizması vardır. Sağlıklı bir vücut; karşılaştığı hastalık etkenleriyle ve yabancı maddelerle çoğunlukla bizim haberimiz bile olmadan mücadeleyi başlatır. Bağışıklık sistemi ya da orijinal adıyla immün sistemi, önceliklehastalık yapan yabancı organizmaların vücuda girmelerini engeller veya girmiş ise vücuda girdikleri yerde yutmaya çalışır, yayılmalarını engeller ya da geciktirmeye çalışır.

Bağışıklık sisteminin en önemli özelliklerinden biri; kendi ve kendisine yabancı milyonlarca değişik düşmanı tanıyıp ayırt edebilmesi, hatırlamasıdır. İlk karşılaştığı yabancıyı görür, belleğine kaydeder ve daha sonra gördüğünde de hatırlar.

Bir kez bağışıklık hücreleri uyarıyı aldıkları zaman, taktiksel birtakım değişiklere giderek çok güçlü kimyasallar üretmeye başlarlar ve vücut savunmasını başlatırlar.

Bağışıklık sisteminin temel öğeleri nelerdir?

Lenf düğümleri
Boyun, koltuk altı, kasıklar, göğüs ve karın boşluğunda çok sayıda lenf düğümü mevcuttur. Bu mücadele sırasında lenf bezeleri şişerek elle ya da gözle fark edilebilecek boyutlara ulaşabilmektedir. Bademciklerimiz de birer lenf düğümüdür. Bakteriler ya da virüslerle yoğun bir biçimde savaştığında, bademciklerimiz şişer ve iltihaplanır.

Timus
Göğüs boşluğu içinde yer alan iki parçadan oluşan bir organdır. Bağışıklık sisteminde rol alan T lenfosit hücrelerini kana salar. Küçük çocuklarda akciğer filmlerinde rahatlıkla fark edilecek kadar büyük olan bu organ, 20 yaşından sonra giderek küçülür.

Dalak
Kırmızı kan hücreleri ve immün sistemin beyaz kan hücreleri için depo görevi yapar, aynı zamanda kandaki yabancı maddelerin büyük bir kısmını süzer.

Kemik iliği
Kemiklerin ortasında bulunan yağlı ve gözeli bir dokudur. Bağışıklık sisteminde çok önemli işlevleri olan akyuvarlar da dahil olmak üzere bütün kan hücrelerinin yapım yeridir.

Akyuvarlar
Akyuvarlar (lökositler); bağışıklık sistemimizin en önemli savaşçılarıdırlar.

Bağışıklık sistemimizi bozan ve zayıflatan etkenler nelerdir?

Stres, çevredeki hava kirliliği, radyasyon, egzoz gazları, böcek öldürücüler, endüstride kullanılan kimyasal maddeler, işlenmiş gıdalar, sigara dumanı, güneşin zararlı UV ışınları veya alkolün vücuda girmesi…

Güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olduğumuzda ne olmaktadır?
. Geçirilen hastalığın şiddeti azalır. Böylelikle özellikle savunma hücreleri henüz tam gelişmeyen bebeklerin, mikrop taşıyan diğer çocuklarla temasın fazla olduğu okul çağındaki çocukların ve bağışıklık azalmaya başladığı için yaşlıların enfeksiyon hastalıklarına yakalanma riski azalır.
. Soğuk algınlığı, nezle ve diğer enfeksiyonlara yakalanma ihtimali azalır.
. Kanser hücrelerinin yok edilmesi en yüksek seviyeye çıkar.
. Canlılığı azaltan toksik kimyasalların birikmesi önlenerek enerji düzeyini artırır.
. Vücudu çevredeki radyasyon ve kirlerden korur.
. Yaşlanma sürecini yavaşlatır.
. Kendimizi iyi hissetmemize, iyi görünmemize ve enerjimizi verimli kullanmamıza sebep olur.

Bağışıklık sistemini korumak için neler yapabiliriz?

Bizi strese sokan faktörlerden olabildiğince uzakta kalmak, hayata ve olaylara pozitif bir bakış açısıyla yaklaşmak, alkol ve sigara tüketiminden uzak kalmak, dengeli ve düzenli beslenmek, spor yapmak bağışıklık sistemimize verebileceğimiz destekler arasındadır.

* Kilolara dikkat! Yapılan araştırmalara göre, fazla kilolar bağışıklık sisteminin çalışma düzenini bozuyor. Şişmanlık önemli hastalıklara yakalanmanızda birinci etken olabiliyor.

* Yağlı balıklarda bol miktarda bulunan Omega 3 yağları, bağışıklık sistemini güçlendirir. Haftada üç kez Omega 3 içeren balıklarla beslenmek ve yemeklerde mutlaka zeytinyağı kullanmak gerekir. Omega 3 yağ asitleri adı verilen, balıkta bolca bulunan yağ asitleri ve proteinli gıdalardan aldığımız arginin amino asidi, bağışıklık sistemimiz için önemli besin kaynaklarıdır. Bağışıklık sistemimizi güçlendirecek gıdalar arasında beta-glukan, echinacea, probiyotikler, izozomlar ve yeşil çay gibi doğal maddeler de yer alır.

* Ne kadar çok sebze ve meyve yerseniz, bağışıklık sisteminiz de o kadar güçlenir. Vücudumuzdaki çeşitli mineral eksiklikleri mesela çinko eksikliği, bağışıklık sisteminin virüsler ve bakterilerle gerektiği gibi savaşmasını engeller. Yağsız et, balık, tavuk, taneli sebzeler ve kuru yemişler vücudunuzdaki çinko eksikliğini gidermeye yardımcı olur.