KİTAPLAR ARASINDA - kütüphaneler haftası oyun
(Oyun, 1 Bölüm) Kişiler:
Bayan Şiir
Bay Sözlük
Bay Tarih
Bayan Dilbilgisi
Bay Aritmetik
Bay Şaka
Bayan Hikâye
Bay Biyografi
Zaman:
Akşamın geç vakti.
Yer:
Bir genel kitaplığın okuma odası. Perde açıldığında hafif bir inilti işitilir.
Sahne I
Bayan Şür - Sözlük
BAYAN ŞİİR - (İniltili bir sesle) Oh; bana birisi yardım etse!..
SöZLÜK - (Soldaki kitapların arasından çıkar, boynunda sözlük kabı biçiminde bir karton asılıdır.) Kulağıma bir ses geldi, birisinin beni çağırdığını sanıyorum.
öYUNİAR?
ŞİİR - (Masanın arkasındaki iskemleye çıkmak için eğilmiştir.) Siz misiniz Bay Sözlük?..
SöZLÜK-(Şiire doğru giderek) Orada ne yapıyorsunuz? İskemlenin üstünde ne yapacaksınız?..
ŞİİR - Bugün öğleden sonra küçük bir kız beni burada yüzüstü bıraktı, sonra biri gelip beni sertçe kapadı, arkamı kırdı. Bana yardım ediniz Bay Söziük. (Sözlük’ün yardımı ile ayağa kalkar.) Çok üzüntülüyüm. (İnleyerek ağlamaya başlar.) Şimdi anladınız mı?.,
SöZLÜK - (Biraz yüksek sesle) Evet, şimdi anladım. Fakat siz her zaman okunmazsınız. ' ŞİİR - Ben de düşünüyorum, bu durumda arkam fazla İncinmeyecek, fakat beni çocuklar niye dikkatsiz okuyorlar?
SöZLÜK - Bu olay, üzüntü ile karşılanacak bir şeydir.
ŞİİR - Oh... Bay Sözlük, görüyorsunuz, ne kadar kederliyim, benimle bu sözcüklerle konuşmayınız.
SöZLÜK - Ben büyük sözcükleri severim; hep bunlarla doluyum.
ŞİİR - Ben, yalnız güzel sözcükleri severim. Şebnemler, mavi gök, güzel kokulu çiçekler gibi.
SöZLÜK - Sizin sevdiğiniz bu sözcükler bende de " vardır. Boşu boşuna tartışıyoruz. Beni de çocuklar dikkatsizce hırpalarlar.
ŞİİR - Sizi de mi?
SöZLÜK - Bir sözcüğün anlamının ne olduğunu anlamak İçin benim sayfalarımı karıştırırlar.
(Bu sırada Tarh yavaş yavaş içeri girer, boynunda "eski ve modern tarih" sözleri yazılı bir karton asılıdır.
Sahne II öncekiler – Tarih
TARİH - Orada ne konuşuyorsunuz?
SöZLÜK- Merhaba Tarih.
ŞİİR-Oh... Affedersiniz.
TARİH - Ne önemi var! Benim için uyanmak, kitap rafında uzanıp yatmaktan daha iyi oldu. (Omzundaki tozlan silkeleyerek, çıkan tozlara bakar.)
ŞİİR-Ne kadar çok...
SöZLÜK- Niçin böyle tozla kaplanmışsınız?
TARİH - (Hâlâ tozları üfleyerek) Elbette öyle olacak, hiç kimse beni alıp okumuyor ki. ŞİİR-Hiç kimsemi?
TARİH - En son beni bir çocuk aldı, öbür kitapları arasına sıkıştırdı. Pide gibi yaptı.
ŞİİR - Sizde pek güzel hikâyeler olduğu halde, açıp okumamaları ne kadar şaşılacak şey...
TARİH - Bu, gerçektir. O sözünü ettiğim küçük çocuk da yerimde kuruyup tozlandığımı söylemişti. (Tozlarını üfler.)
SöZLÜK - Siz tarihlerle dolu olduğunuz İçin pek kuru geliyorsunuz.
ŞİİR - Bütün bunlar tarihi daha çekici yapmıyor mu? Yalnız İçinde bulunduğumuz çağda kalmayıp, geçmişi yaşamak ne kadar olağanüstü bir şey...
TARİH - Elbette öyledir. Eğer çocuklar dikkatle beni okurlarsa çok ilgilenirler.
(Bu sırada, Bay Aritmetik ve Bayan Dilbilgisi içeri girerler, üzerlerinde boyunlarına asılmış, üstünde kitap kapağı biçiminde çizilmiş kartonlar vardır.)
Sahne III öncekiler - Bay Aritmetik - Bayan Dilbilgisi
SöZLÜK-Buyurun Bayan Dilbilgisi.
TARİH-Ve Bay Aritmetik.
ŞİİR - Nereye gidiyorsunuz?..
ARİTMETİK- Kitap rafına çıkacaktık.
DİLBİLGİSİ-Evet...
ARİTMETİK - Sizin konuşmalarınızı duyduk ve ne olduğunu merak ettik.
SöZLÜK-Sizlere niçin toplandığımızı anlatalım.
ŞİİR - Çocuklar bizi insafsızca hırpalıyorlar.
DİLBİLGİSİ - Hemen hemen, bütün çocuklar benim de değerimi bilmiyorlar. Konuşmanın temeli olan fiil ve sıfatları bile öğrenmek istemiyorlar.
ARİTMETİK - Küçük erkek çocuklar beni okumasını seviyorlar ama, anlamımı tam kavrayamıyorlar. Bakın Bayan Dilbilgisi, siz bunları biliyor musunuz? 7x8 = 56... 9x12 =
TARİH - Susunuz, eğer burada bir toplantı yapmak istiyorsanız, çabuk olalım. Bir hazırlık yapalım.
ŞİİR - Bunu kabul ediyorum. Ben şiir kitaplarının temsilcisi olacağım. (Şaka kitabı yuvarlanarak içeri girer, Sözlük'ün arkasından koşar.)
Sahne IV öncekiler – Şaka
ŞAKA-Sürpriz...
SöZLÜK ~ Kimsiniz? Susunuz!..
ŞİİR-Bay Şaka...
ŞAKA - Güldürü ile doluyum; toplantınıza katılabilir miyim?
SöZLÜK - Kendi kendinize bir şey başarabileceğiniz aklınıza gelebiliyor mu?..
TARİH - Siz hiç cidaî değilsiniz, biz önemli konular üzerinde düşünüp karar alacağız.
ŞAKA - Olabileceğim kadar ciddî olacağım. Şimdi bana bakınız. (Masanın üzerine çıkar, takla atar.)
SöZLÜK - (Kızgın) Kendi kendinize önem vermeseniz olmaz mı?
ARİTMETİK - (Gülerek) Bu, çok gülünç.
SöZLÜK - (Ağırbaşlılıkla) Gülmeyi bırakınız.
ŞAKA - (Masumlukla) Siz bizim gülüp şakalaştığımızı mı sanıyorsunuz?..
SöZLÜK - Bir hikâyecik. Bir hikâyecik düşünceyi azaltmaktan başka ne işe yarar. (Kızgın kızgın Şa-ka'ya bakar.)
ŞİİR-Pekâlâ, Bay Sözlük.
ŞAKA - (Masadan atlayarak) Bay Sözlük, benim hikâyeciklerimde, her vakit düşünce en yüksek yeri alır. Sizi üzüyorum. Affedersiniz, sizlere hep yardım etmek isterim.
SöZLÜK-Yardım:.. Nasıl yardım edebilirsiniz?.,
ŞAKA - Sizlere yardım etmek için fazla bilgili olmak gerekmez. Pek çok biçimde size yardım edebilirim. Çocuklar beni severek okurlar, ben onlara oyun ve eğlencenin yolunu gösteririm. Bu, çok önemlidir.
(Hikâye kitabı, sahneye girer. Boynunda bir kitap kapağına benzeyen karton vardır ve üzerinde, "Çocuklar İçin Seçilmiş Hikâyeler" tümcesi yazılıdır.)
TARİH - Günaydın, Bayan Hikâye
HİKÂYE - Sizleri burada bulunca, pek sevindim. Oysa üzerime karabasan geldi sanmıştım.
SöZLÜK-Kâbus...
ŞİİR - Karabasan... (Elini sıkarak) Niçin böyle diyorsunuz? Sîz güzel hikâyelerle dolusunuz.
HİKÂYE - Biliyorum, ama çok zamandır kendimi iyi hissetmiyorum. Küçük bir kız, resimlerimden birini beğendi, yırtıp evine götürdü.
DİLBİLGİSİ -Vah, vah!,
HİKÂYE - Birisi beni aldı, dikkatsizce karıştırdı, okumadan geri getirdi. Bunun için yırtıldım.
TARİH - Bayan Hikâye yorgun görünüyor, bir dakika bile gecikmeden çalışmaya başlayalım!..
ŞİİR - Affedersiniz Bay Sözlük, büyük sözcüklerle konuşmayınız.
DİL BİLGİSİ - Siz ne düşünüyorsunuz, Bay Sözlük?..
SöZLÜK - Ben başkan olursam çok sevineceğim. (Masaya yaklaşır ve oturur.) Siz de benim çevreme oturunuz. (öbürleri masanın çevresine otururlar.) Şimdi bana bakınız, oturumu açıyorum.
ŞİİR - Affedersiniz Bay Sözlük, yine büyük sözcüklerle konuşmayınız; zamanımız azdır. (Hepsi birden konuşurlar.)
SöZLÜK - Susunuz!.. (Sesini yükseltir.) Toplantıyı açmak İstiyorum!..
(Biyografi içeri girer, boynunda ünlü adamların resimleri bulunan bir karton asılıdır.)
Sahne VI öncekiler - Biyografi
BİYOGRAFİ - Beni bekleyin, ben de toplantınıza katılmak istiyorum!..
SöZLÜK- Elbet bekleriz. Bay Biyografi...
BİYOGRAFİ - Ben büyük adamların hayatı İle doluyum. Çocuklar beni severek okurlar.
SöZLÜK - Pekâlâ, oturunuz.
BİYOGRAFİ - Baştan başlayabiliriz. (Çevresine bakar) Bay Şaka nerede?
(Şoka, kitaplığın sıraları üzerinde dolaşır, bu sırada elinde bir cetvelle aşağıya iner.)
ŞAKA- Buradayım! Size bunu getiriyorum! (Cetveli Sözlük'e verir.)
SöZLÜK - Bunu ne yapacağız?
ŞAKA - Toplantıyı idare edenlere cetvel gereklidir. (öbürleri gülerler. Sözlük yüzünü ekşitir.) :
SöZLÜK - Oh... Sen ve senin şakaların... Bununla beraber, teşekkür ederim. (Şaka yerine oturur, herkes susar.) Bayan Şiir çok hırpalandığınızı söylüyorsunuz, şimdi size ne yapabiliriz?.,
ŞİİR - (Yerinden kalkarak) Başkaldırmak zorundayız. Başka ne söyleyebilirim.
TARİH - Pekâlâ, fakat bana kalırsa bir iş yapmak için, eleştiriden çok, düzeltme yoluna gitmek yararlıdır.
HİKÂYE - (Ayağa kalkarak) Bağışlayın, bu işin düzelmesine gidelim. Eğer biz, çocuklara bir şeyler öğretir, onlara kendimizi sevdirirsek, hepimizi beğenecekler ve hırpalamayacaklardır.
DİL BİLGİSİ-Çok doğru...
ARİTMETİK - Ben de öyle yapmakla doğru bir iş göreceğimizi sanıyorum. Dikbaşlılıktan bir şey çıkmaz, bir şirket kuralım, çocuklar bizi oradan safın alsınlar,
BİYOGRAFİ - Boykot yapıp, çocukların okumasına engel olmak İyi bir şey değil. Bizi unutturur.
ŞİİR - Onlara, bize dikkat etmelerini öğretelim. Sonra kendileri okuyunca arkadaşlarına versinler.
SöZLÜK - Anlaştık, toplandığımız pek iyi oldu, değil mi? Sen bir şey söyleyecek misin. Bay Şaka? (Şaka'nın bulunduğu yana bakarak) Yeni ortadan kaybolmuş.
(Şaka kitaplık masasının çevresinde dolaşır. İsmini duyduğu zaman, o yana bakar.)
ŞAKA - (Elinde takvim, koşarak gelir.) Susunuz, ben çok önemli bir fikir buldum. Siz, bu haftanın ne olduğunu biliyor musunuz?
SöZLÜK- Hayır, hiç düşünmedik bile...
ŞAKA - Evet, Kitap Haftası! Kitaplık memuru, kırmızı kalemle takvime işaret koymuş. Haydi arkadaşlar, çocukları bilgilendirmek, eğlendirmek, mutlu kılmak için çalışalım. (Hepsi birden ayağa kalkarlar.)
ŞİİR-Evet, evet!..
HEPSİ - Kitap okuyalım, kitap okuyalım!..
SöZLÜK - (Çok duygulu) Çocuklar, kitap okuyunuz, ne kadar neşeleneceksiniz; bilmediğiniz sözcükleri de bende bulacaksınız.
ŞAKA - (Küçük adımlarla dolaşarak) Ah, çocuklar ne kadar güze! kararlar karşısındayız. Beni okuyunuz; hem eğlenecek, hem de neşeli fikirler alacaksınız.
ŞİİR - (Şakaya doğru yürüyerek) Onlara ben de bir şeyler söylemek İsterim. Çocuklar, bizi yıpratmayınız, benden de neşeli mısralar okur mutlu olursunuz.
HEPSİ - Yaşa, Bayan Şiir, yaşa!.. (Tarih'e, Şiir'e doğru adım atarlar.)
TARİH - Ben tarih kitabıyım, yüzyıllarla doluyum. Beni raflarda tozlanmaya bırakmayınız. Sizin önünüze, geçmişi sereceğim. Bu hayat dolu hikâyelerle mutlu olacaksınız.
SöZLÜK - Bayan Dilbilgisi, siz çocuklara bir şeyler söylemeyecek misiniz?
DİLBİLGİSİ - (Yürüyerek) Ben de çok ilgi uyandıran bir kitabım, sizlerin doğru yazmanıza, doğru konuşmanıza yardım ederim. Fiiller, özneler, sıfatlarla doluyum.
HEPSİ - Yaşa, yaşa Bayan Dilbilgisi!.. Sîz ne söyleyeceksiniz Bay Aritmetik?..
ARİTMETİK - Çocuklar, beni seviniz. Rakamlar çabuk öğrenilir.
BİYOGRAFİ - (Onlara doğru yürüyerek) Bütün büyük adamların yaşantısını ben yazarım.
ŞİİR - Ne güzel, ne güzel. Bay Biyografi!..
HİKÂYE - (Yürüyerek) Artık benim sayfalarımı yırtmayacaksınız, evlerinizde tutuklu olarak bulundurmayacaksınız. Pek çok çocuk beni okuyacak, neşelenecektir.
(Sahnenin çevresinde el ele tutuşarak yarım daire yaparlar, yalnız şaka yoktur, o masanın çevresinde dolaşır.)
HEPSİ - (Seyircilere bakarak) Biz hepimiz arkadaşız, birbirimize yardım edeceğiz.
(Şaka, halkayı yararak ortalarına girer, heyecanlıdır. Elinde kitap afişleri vardır.)
ŞAKA - Bakın, bakın. Buradaki masada neler buldum. Bunları Kitap Haftası için hazırlamışlar. (Her okuyucuya bir afiş verir, sekiz afişte şöyle yazılmıştır. 1. Kitaplarda neşe bulursunuz. 2. Kitaplar bilgi verir. 3. Kitaplar, eğlendirir. 4. Kitaplarda güzellik vardır. 5. Kitaplarınızı iyi okuyunuz, 6. Kitaplar arkadaşınızdır. 7. Kitaplar size yardımcıdır. 8. Kitaplarınızı eskitmeyiniz.)
(Bu afişleri, seyircilerin okuyabileceği bir biçimde tutarlar.)
HEPSİ - (Afişleri tutarak, hafif gülerler.) Kitaplar sizlere neşe veren arkadaşlarınızda. Biz bütün yıl çalışır, sizlere bilgi, neşe, mutluluk getiririz. (Perde kapanır)
M.MARK-N.Mc Quim
çev: Sedat TANAYDİ
