Babiller

M. Ö. 200 yıllarında Fırat nehri kıyılarındaki Babil şehrinde yaşayan Sâmi asıllı halk. Babil’liler, çeşitli sülâlelerin idaresi altında Mezopotamya'nın bu bölgesinde egemen olmuşlardır. Kaynaklara göre Babil'de 31 kral sülâlesi gelmiştir. Bunlardan en önemlileri, içinde Hamubi'nin bulunduğu sülâle ile, Kas hanedanı denilen III. Babil sülâlesi ve Yeni Babil sülâlesidir.

Birinci Babil sülâlesinin kurduğu birinci Babil devleti, M.Ö. 2105 - 1806 yıllarında Babil devleti, M.Ö. 2105 - 1806 yıllarında Babil ve çevresinde egemen olmuştur. Sülâlenin kurucusu Samu Abum (Zin Mobolit) dur. En kudretli hükümdarı Hammurabi'dir. Altıncı hükümdar olan Hammurabi zamanında Birinci Babil devleti çok kuvvetlenmiş ve en parlak zamanlarını yaşamıştır. Hammurabi; Kaide şehirlerini, Elâm'ı, kuzeydeki Asur ülkelerini egemenliği altına almış, Mezopotamya'da siyasî bir birlik kurmağa muvaffak olmuştur. Hammurabi, zapt ettiği şehirlere güvendiği valiler yerleştirerek iyi bir idareci olduğunu göstermiş, kurduğu sağlam temellerle Birinci Babil devletinin ölümünden sonra yüz yıl daha devam etmesini sağlamıştır. Hammurabi, aynı zamanda Sümer ve Akad'ların kullandığı töre ve yasaları, eski fermanları toplayarak, zamanının ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş, meydana getirdiği “Hammurabi Kanunları” ile ilk kanun kurucusu olarak ün salmıştır.

Hammurabi'nin ölümünden sonra Birinci Babil devleti yavaş yavaş kudretten düşmüş ve 1806 yılında Doğu Anadoludan inen Hitit'lerin akınları altında bu sülâle son bulmuştur.

Hititlerin Babil üzerindeki bu egemenliği fazla devam etmemiş, Kaş'ların kurduğu üçüncü Babil sülâlesi Babil'de beş yüzyıldan fazla bir zaman (M.Ö. 1750 - 1174) egemen olmuştur.

Ön-Asya tarihinde silik kalan bu sülâle, Asur'luların saldırısı karşısında son bulmuştur.

Asur egemenliğinin, Med kralı Keyakir tarafından ortadan kaldırılması üzerine Babil valisi Nabupolassar (Nabu apal-sur) tarafından M.Ö. 612 yılında Yeni Bâbil sülâlesi kurulmuştur. Bu sülâlenin kurduğu Yeni Babil devleti kısa zamanda genişlemiştir.Nabupolassar, Med Kralı ile anlaşarak Minova şehrini zapt etmiş, Suriye - Filistin ve Mısır'a akınlarda bulunmuştur. Oğlu Buhtunnasır (Nabukadnezar) Suriye ve Filistin'i egemenliği altına almış, Mısır ordusunu yenilgiye uğratmıştır. Fakat sonradan gelen krallar, devletin bu üstünlüğünü devam ettirememişler ve Yeni Babil devleti M.Ö. 338 yılında Pers hükümdarı Kyros tarafından ortadan kaldırılmıştır.

Babilliler'in yazılı kitapları bugüne kadar ele geçmediğinden, kurdukları medeniyet hakkında edinilen fikir, sadece tarihî söylentilere, mimarlık eserlerinin kalıntılarına ve yazıtlara göre verilmiş hükümlerden ibarettir. Yalnız esir edilerek Babil'e götürülen İsrailliler, orada öğrendikleri Babil diliyle “Tevrat” ve daha başka kutsal kitaplar gibi eserler bıraktılar, İbranî yazısıyla yazılmış olan bu eserlere bakarak Babil dili hakkında bir fikir edinilebilmektedir. Bu kitapların İbranî yazısıyla Süryanî ve Arap dillerindeki çevirileri karşılaştırılınca bu diller arasında yakınlık bulunduğu görülür.