Vücudumuzu tanıyalım konusu soru cevap

VÜCUDUMUZU TANIYALIM
S-1-Hücre nedir?
C-1-Canlıların temel yapı birimine hücre denir. Kas hücreleri, kan hücreleri, kemik hücreleri ve sinir hücreleri gibi çeşitleri vardır.
S-2-Hücrenin kısımları nelerdir?
C-2- a)Hücre zarı b)Sitoplazma c)Çekirdek
S-3-Doku nedir?
C-3-Yapıları ve görevleri aynı olan hücre topluluklarına doku denir. Örneğin kas doku, kemik doku, kan doku
S-4-Organ nedir?
C-4-Dokuların bir araya gelmesiyle oluşan yapılara organ denir. Örneğin kalp, mide, karaciğer, beyin, böbrekler farklı dokulardan oluşmuş organlarımızdır.
S-5-Sistem nedir?
C-5-Vücutta görevleri aynı olan organlardan oluşan yapıya sistem denir. Örneğin kas sistemi, sinir sistemi, hareket sistemi, sindirim sistemi, dolaşım sistemi, boşaltım sistemi. Sistemler birleşerek canlıyı (organizmayı) meydana getirirler.
Hücre----Doku----Organ----Sistem----Organizma(Canlı varlık)
S-6-İskelet sistemi nedir?
C-6-İnsan vücuduna şekil veren, çeşitli organları koruyan ve vücuda destek vererek dik durmasını sağlayan sisteme iskelet sistemi denir.
S-7-İnsan vücudunda kaç kemik vardır?
C-7-İnsan vücudunda yaklaşık olarak 207 kemik vardır. Değişik kaynaklarda bu sayı 206, 208 ,210 ve 212 olarak da gösterilmektedir.
S-8-Kemik çeşitleri nelerdir?
C-8- a)Uzun Kemikler: Boyu eninden fazla olan kemiklerdir. Ortasında ilik bulunur. Kol ve bacak kemiklerimiz uzun kemiklerdir.
b)Kısa Kemikler: El ve ayak kemikleri ile omurlar kısa kemiklerdir.
c)Yassı Kemikler: Geniş yüzeyli ve kalınlığı az olan kemiklerdir. Kafa tası, kürek, kaburga ve kalça kemikleri yassı kemiklerdir.
S-9-Eklem nedir?
C-9-Kemiklerin bağlantı yerlerine eklem denir.
S-10-Kaç çeşit eklem vardır?
C-10-Üç çeşit eklem vardır.
a)Oynamaz eklemler: Vücudumuzun hareket etmeyen kafa tasındaki eklemlerdir.
b)Az oynar(Yarı oynar) eklemler: Hareketleri sınırlı olan omur kemikleri arasındaki eklemlerdir.
c)Oynar eklemler: Vücudumuzun hareket etmesini sağlayan el, kol ve bacak kemikleri arasındaki eklemlerdir.
S-11-Kaç çeşit kas vardır?
C-11-İki çeşit kas vardır.
a)Düz (Beyaz) kaslar: İsteğimiz dışında çalışan kaslardır. Mide, kalp, böbrekler, ciğerler, dalak ve bağırsaklar gibi iç organlarımızın kasları düz (beyaz) kastır. Yalnız kalp kası kırmızı kas olmasına rağmen isteğimiz dışında çalışır.
b)Çizgili (Kırmızı) kaslar: İsteğimize bağlı olarak çalışan ve vücudumuzu dıştan saran kaslardır. Ayrıca kol, bacak ve gövdemizi oluşturan kemiklerin kasları da çizgili kastır.
S-12-Besin nedir?
C-12-Canlıların varlıklarını sürdürebilmeleri için çevrelerinden aldıkları maddelere besin denir.
S-13-Besinler hangi kaynaklardan elde edilir?
C-13-Besinler üç ana kaynaktan elde edilir.
a)Hayvansal besinler: Et, süt, yumurta, yağ ve bal
b)Bitkisel besinler: Sebzeler, meyveler ve tahıllar
c)Madensel besinler: Su ve madensel tuzlar
S-14-Besinler vücudumuzda gördükleri işlere göre kaç gruba ayrılır?
C-14-Besinler vücudumuzda gördükleri işlere göre üç gruba ayrılır.
a)Yapıcı ve onarıcı besinler: Proteinler, madensel tuzlar ve su vücudumuzun büyüyüp gelişmesini sağlayan ve yıpranan dokularımızı onaran besinlerdir. Proteinler daha çok et, süt, yumurta, balık, nohut, mercimek, fasulye, buğday gibi besinlerden elde edilir.
b)Enerji verici besinler: Karbonhidratlar, proteinler ve yağlarda bulunan şeker, yağ ve nişasta hücrelerde yakılarak enerji elde edilir. Patates, ekmek, muz, fındık, reçel, üzüm, et, balık, süt, yumurta, mercimek ve nohut enerji verici besinlerdir.
c)Düzenleyici besinler: Madensel tuzlar, su ve vitaminler düzenleyici besinlerdir.
S-15-Vitamin nedir?
C-15-Vücudumuzu koruyan ve faaliyetlerini düzenleyen besin maddelerine vitamin denir. Her türlü besinde bulunurlar. Vitaminler yeterince alınmazsa vücudun direnci azalır.
S-16-Vitamin çeşitleri nelerdir?
C-16-A Vitamini: Karaciğer, balık yağı, süt, yumurta, havuç ve yeşil sebzelerde bol miktarda bulunur. Çocuklarda büyümeye yardım eder. A Vitamini eksikliğinde çeşitli göz hastalıkları ve gece körlüğü ortaya çıkar.
B Vitamini: Buğday, pirinç, beyin, böbrek ve yeşil sebzelerin hepsinde bulunur. B Vitamini eksikliğinde sinir ve kalp hastalıkları ortaya çıkar.
C Vitamini: Limon, portakal, domates, biber, maydanoz ve yeşil sebzelerde bulunur. C Vitamini eksikliğinde iskorbüt hastalığı ortaya çıkar. Bu hastalık insanlarda diş etlerinde kanamalara ve tırnak etlerinde soyulmalara sebep olur.
D Vitamini: Süt, tereyağı, balık yağı, karaciğer ve yumurta sarısında bulunur. D Vitamini eksikliğinde raşitizm denen kemik hastalığı ortaya çıkar.
E Vitamini: Tahıllar, yeşil sebzeler, et ve sütte bulunur. E Vitamini eksikliğinde kısırlık ve hamile olan kadınlarda çocuk düşümü görülür.
K Vitamini: Yeşil yapraklı bitkilerde görülür. K Vitamini eksikliğinde kanın pıhtılaşma özelliği kaybolur ve kanamanın durdurulması zorlaşır.
S-17-Sindirim organları ve görevleri nelerdir?
C-17-a)Ağız, dil ve dişler: Sindirim ilk olarak ağızda başlar. Dil besinlerin tadını alır, konuşmamızı sağlar ve çiğnenen besinleri evirip çevirerek yutağa gönderir. Yetişkin insanlarda 32 diş bulunur. Yeni doğan çocukların dişleri yoktur. 6 – 7 aylık olunca süt dişleri çıkar. Süt dişler 6 – 12 yaşlar arasında dökülür ve yerine kalıcı dişler çıkar. Dişler üç bölümden meydana gelir. Çene kemiğine gömülü olan kısma kök, diş eti bölümünde kalan yere boyun, dişlerin görünen kısmına taç ve tacın üstünü örten beyaz tabakaya da mine denir. Alt ve üst çenenin ön kısmında dörder tane kesici dişler bulunur. Besinleri koparmaya yararlar. Kesici dişlerin yanında alt ve üst çenede birer tane köpek dişi bulunur. Besinleri parçalamaya yararlar. Köpek dişlerinden sonra alt ve üst çenede ikişer tane taç kısımları geniş küçük azı dişleri bulunur. Küçük azı dişlerinden sonra da taç kısımları daha geniş olan alt ve üst çenede üçer tane büyük azı dişleri bulunur. Besinlerin öğütülmesini sağlarlar.
b)Tükürük Bezleri: Kulak altı ve dil altında bulunan bu bezler salgıladıkları sıvı ile besinleri yumuşatarak sindirimi kolaylaştırırlar.
c)Yutak: Ağızda gelen öğütülmüş yiyecekleri yemek borusuna, havayı ise soluk borusuna gönderir.
d)Yemek Borusu: Yutak ile mide arasında 20 – 25 cm boyunda olan yemek borusu kasılıp gevşeyerek yutaktan gelen besinleri mideye gönderir.
e)Mide: Kaburgaların altında, karın boşluğunun sol üst kısmında bulunan mide, mide duvarındaki salgı bezlerinin salgıladığı mide öz suyunun yardımı ile kasılıp gevşeyerek besinleri bulamaç haline getirir ve ince bağırsağa gönderir.
f)İnce Bağırsak: Sindirim borusunun en uzun kısmıdır(Yaklaşık 7 m). İnce bağırsağı mideden sonra gelen yaklaşık 20 – 25 cm’lik ilk kısmına on iki parmak bağırsağı denir. Buraya karaciğer öd suyu ve pankreas öz suyu dökülür. Yağlı besinler burada sindirilir. İnce bağırsakta ise daha önce sindirilemeyen yağlar, karbonhidratlar ve proteinler sindirilerek kana geçebilecek hale gelir. Sindirilen bütün besinler ince bağırsaktaki tümörler ile emilerek kana karıştırılır. Kana geçen besinler önce karaciğerde kontrol edilir ve diğer organlara gönderilir.
g)Kalın Bağırsak: İnce bağırsakla kalın bağırsağın bağlandığı yerde kör bağırsak bulunur. Kör bağırsağın ucunda bulunan çıkıntıya apandis denir. Apandisin mikrop kapıp iltihaplanmasıyla apandis hastalığı olur. Sindirilemeyen besinler kalın bağırsak yardımıyla anüsten dışarı atılır.
S-18-Sindirim yoluyla geçen hastalıklar nelerdir?
C-18-Tifo, dizanteri, kolera, ishal ve ülser.
S-19-Dolaşım organları ve görevleri nelerdir?
C-19- a)Kalp: Göğüs kemiğimizin altında, iki akciğerin arasında ve az solda bulunur. Kalp dört odacıktan oluşur. Üstteki odacıklara kulakçık, alttaki odacıklara karıncık denir. Kalbin sol tarafında temiz kan, sağ tarafında kirli kan bulunur. Toplardamarlarla sağ kulakçığa gelen kirli kan buradan sağ karıncığa geçer. Oradan da akciğer atardamarı ile akciğere pompalanır. Akciğerde temizlenen kan akciğer toplardamarı ile sol kulakçığa gelir. Buradan sol karıncığa geçen temiz kan atardamarlarla bütün vücuda pompalanır. Kulakçıklar kanı toplar, karıncıklar ise kanı pompalar.
b)Atardamarlar: Kalpten vücuda kan taşıyan damarlardır.
c)Toplardamarlar: Organlarımızdan kalbe kan taşıyan damarlardır.
d)Kılcal Damarlar: Bütün vücudumuzu ağ gibi sarıp kandaki oksijeni ve besini hücrelere, hücrelerde oluşan atık maddeleri kana taşırlar. Atar ve toplardamarların arasında bulunurlar.
e)Nabız: Kalbin kanı her pompalayışı ile atardamarlarda görülen vuruş şeklindeki genişleme ve daralmalara nabız denir.
Tansiyon: Kanın pompaladığı kan, atardamarların çevresine basınç yapar. Buna tansiyon denir.
S-20-Kan grupları nelerdir?
KAN GRUBU KAN ALDIĞI GRUPLAR KAN VERDİĞİ GRUPLAR
0 (Genel Verici) 0 0, A, B, AB
A A, 0 A, AB
B B, 0 B, AB
AB (Genel Alıcı) 0, A, B, AB AB
S-21-Kanın yapısı ve görevleri nelerdir?
C-21-Kanda bulunan kırmızı renkli Alyuvarlar yapılarında bulunan hemoglobin denen madde ile kana kırmızı rengini verirler. Ayrıca akciğerlerden aldıkları oksijeni besinlere taşırlar. Beyaz renkli Akyuvarlar ise vücudumuza giren zararlı mikroplarla savaşırlar ve onları yok etmeye çalışırlar. Kan pulcukları ise kanın pıhtılaşmasını sağlarlar. Kan, vücudu mikroplara karşı korur, hücrelere besin ve oksijen taşır, hücrelerdeki zararlı artık maddeleri ilgili organlara taşır ve vücut ısısını ayarlar.
S-22-Büyük ve küçük kan dolaşımı nedir?
C-22-Kalbin sağ karıncığındaki kirli kanın akciğerde temizlenip kalbin sol kulakçığına dönmesine Küçük Kan Dolaşımı denir. Kalbin sol karıncığındaki temiz kanın atardamarlar ile vücuda pompalanıp toplardamar ile kirlenmiş olarak sağ kulakçığa dönmesine Büyük Kan Dolaşımı denir.
S-23-Solunum organları ve görevleri nelerdir?
C-23-a)Burun: Soluk ve koku alma organımızdır. Burun içindeki tüy ve kıllar ile sümüklü sıvı hem havayı ısıtır hem de toz ve mikropları engeller.
b)Yutak: Ağız ve burundan alınan havayı soluk borusuna, yemekleri ise yemek borusuna gönderir.
c)Gırtlak: Dil kökü ile soluk borusu arasındadır. Gırtlağın yukarı kısmında ses telleri bulunur. Bu teller, akciğerlerden gelen hava ile titreşerek sesin meydana gelmesini sağlarlar.
d)Soluk Borusu: Gırtlaktan akciğere kadar inen soluk borusu kıkırdaktan yapılmıştır. Gırtlaktan gelen havayı akciğerlere iletir. Akciğerlere yaklaşınca iki kola ayrılır. Bu kollara bronş denir.
e)Akciğerler: Göğüs kafesinin içinde, biri sağda diğeri solda olmak üzere iki tanedir. Akciğerlerdeki bronşçukların ucunda alveol denilen hava kesecikleri vardır. Almış olduğumuz havadaki oksijen alveollerde kılcal damarlar ile kana geçer. Kandaki karbondioksit ise akciğerlere verilir ve kan temizlenmiş olur.
f)Diyafram: Karın boşluğu ile göğüs boşluğu arasında perde gibi duran yassı kasa Diyafram denir. Diyafram, akciğerin genişleyip daralmasına yardım eder.
S-24-Boşaltım organları ve görevleri nelerdir?
C-24-a)Böbrekler: Karın boşluğunun arkaya doğru sağ ve sol tarafında bulunurlar. Böbreklerimiz, kabuk bölgesi, öz bölgesi ve havuzcuk olmak üzere üç kısımdır. Böbreklere gelen kan süzülerek vücuda zararlı artık maddeler havuzcukta toplanır ve idrar kanalı ile idrar torbasına gönderilir. Süzülen kan ise kalbe gönderilir.
b)Sidik Kanalı: Kas dokulardan yapılmış olan sidik borusu, böbreklerde oluşan sidiği sidik torbasına taşır.
c)Sidik Torbası: Kas dokudan yapılmış olan sidik torbasında toplanan sidik vücut dışına atılır. Ayrıca kandaki zararlı artıkların bir kısmını derideki ter bezleri, karbondioksiti ise akciğerler dışarıya atarak boşaltıma yardımcı olurlar.