Mayoz Bölünme


'Mayoz' ya da Mayoz bölünme, eşeyli üreyen canlıların hücrelerinde görülen bir tür bölünme biçimidir.Mayoz bölünme sonucunda, kromozom sayısı yarıya iner. Diğer bir ifadeyle, mayoz bölünme öncesinde 2n olan kromozom sayısı mayoz bölünme sonrasında n olur.Mayoz bölünme 2 safhada gerçekleşir. Bu safhalar, Mayoz-1 ve Mayoz-2 safhalarıdır.MAYOZ BÖLÜNMENİN EVRELERİ: Mitoz bölünmede olduğu gibi yine başlıca iki büyük evre vardır.A-ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ
B-SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ
Fakat bu iki bölünme arka arkaya ikişer kereolur. Bunlara MAYOZ1 ve MAYOZ2 denir. Mitozda
olduğu gibi bölünme işlemi bitince dinlenme evresi (İNTERFAZ) geçirilir. MAYOZ1 Başlıca 4 büyük basamak halinde gerçekleşir. Mayoz bölünmenin en önemli ve en uzun dönemi profaz1 dir.1-PROFAZ 1: Mitozdaki profaz olaylarının tümü gerçekleşir. Anneden ve babadan gelen kromozomlar (homolog kromozomlar) kromatitleşerek biraraya gelir. İki homolog kromozomun oluşturduğu bu yapıya; tetrat denir. Tetrat sayısı hücre kromozomunun n sayısı kadardır. Tetrat haline gelmiş homolog kromozomlar; birbiri üstüne kıvrılır bu olaya sarılma (sinapsis) denir. Sarılmış homolog kromozomların birbirlerine dokunan uçları arasında parça değişimi olur. Bu olaya Crossing-over denir. Crossing-over rastgele olduğundan tür içi çeşitliliği sağlar. Aynı türün bireylerinde farklı özellikler ortaya çıkar.2-METAFAZ 1: Tetratlar(4lü kromatit)hücrenin ekvator düzleminde dizilirler.3-ANAFAZ1: Tetratlar ikiye bölünerek iki kromatit bir kutba, diğer ikisi diğer kutba çekilir.4-TELOFAZ 1: Kutuplara çekilmiş ikili kromatitler kromatin ipliğe dönüşür. Çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur.SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ: Hayvansal hücrelerde; Çekirdek bölünmesi tamamlandıktan sonra sitoplazma ortadan boğumlanarak ikiye bölünür ve iki ayrı hücre oluşmuş olur.Bitkisel hücrelerde: Oluşmuş olan iki çekirdekli hücrenin ortasında bir orta lamel (ara lamel) oluşur ve hücre duvarına kadar ulaşır. Dolayısıyla birbirine bitişik iki hücre oluşur. sitoplazma bölünmesinin hemen ardından mayoz2 başlar. mayoz 2 Başlıca iki büyük dönemdedir.A-ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİB-SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİA- ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ : 4 Dönemden oluşur.1- PROFAZ 2: Profaz 1 deki ve profazdaki tüm olaylar gerçekleşir. Tetrat, sinapsis ve crossing-over görülmez.2 -METAFAZ 2: İkili kromatitler hücrenin ekvator düzleminde sıralanırlar.3- ANAFAZ 2: Kromatitler ikiye ayrılarak birer birer zıt kutuplara çekilir.4- TELOFAZ 2: Kutuplara çekilmiş tekli kromatitler (kromozomlar) kromatin iplik haline dönüşür. Etrafında çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur.B -SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ: Hayvansal hücrelerde; Çekirdek bölünmesi tamamlandıktan sonra sitoplazma ortadan boğumlanarak ikiye bölünür ve iki hücreden tekrar iki ayrı hücre oluşmuş olurBitkisel hücrelerde: Oluşmuş olan iki tane iki çekirdekli hücrelerin ortalarında bir orta lamel (ara lamel) oluşur ve hücre duvarlarına kadar ulaşır. Dolayısıyla birbirine bitişik iki hücreden tekrar iki hücre oluşurMayoz bölünme sonucunda n kromozomlu 4 hücre (gamet)oluşur.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/showthread.php?p=98705