Güzel ahlâkın kaynağı Allah (cc) inancıdır!
Güzel ahlâkın kaynağı Allah (cc) inancıdır!
Ahlakın kaynağı ilahidir. Topluma huzur ancak Allah korku/sevgisi (havf-muhabbet) ve ahiret inancı ile yerleşebilir. Kul hakkından korkmayan insanların yaşadığı cemiyette kimse kimsenin “elinden, dilinden ve belinden” emin olamaz. Ahlak, ciddiyet ve sorumluluk duygusunun şahikasıdır. Ecdadımız, Efendimiz’in (sas) sünnetine harfiyen uymaya çalışmış, en güzel ahlak örneklerini asırlarca dünyaya göstermişlerdir.
Tarihçi İsmail Hâmi Danişmend, “Garb Menbalarına Göre Eski Türk Seciye ve Ahlâkı” adındaki eserinde, Avrupalı gezginlerin ve yazarların bize dair söyledikleri sözlere yer veriyor. Meşhur İtalyan yazar Edmondo de Amicis’in İstanbul sokaklarında karşılaştığı bir manzarayı şöyle naklediyor:
“Şurası bir gerçektir ki, İstanbul’un Türk halkı, Avrupa’nın en nâzik ve en kibar topluluğudur. İstanbul’un en ıssız sokaklarında bile bir yabancı için hiçbir hakarete uğramak tehlikesi yoktur. Hatta namaz vakitlerinde bile camileri gezmek mümkündür. O vaziyette bir ecnebî, bizim kiliseleri ziyaret eden bir Türk’ten daha çok hürmet ve riâyet göreceğinden emin olabilir. Halk arasında küstahça bir bakış şöyle dursun; fazla mütecessis (meraklı) bir nazara bile tesadüf edilemez. Kahkaha sesleri gayet nâdirdir. Sokakta kavga eden ayak takımı da enderdir. Kapılardan, pencerelerden, dükkânlardan hiçbir kadın sesi aksetmez. Hiçbir fuhuş tezâhüründen, hiçbir münasebetsiz hareketten eser görülmez. Çarşının kudsiyeti de camiden aşağı değildir. El ve kol hareketleriyle karşılaşmadığınız gibi, lüzumsuz lâkırdılarla kulaklarınız da rahatsız edilmez. Halk arasında şarkıdan, kahkahadan, bağırıp çağırmadan eser yoktur. Sokakları tıkayarak herkesi rahatsız eden toplanmalar görülmez.”
“Ahlâkı tamamlamak için gönderildim”
Cabir (ra) rivayet ediyor: Resulullah (sas) buyurdular ki: “Bana en sevgili olanınız, kıyamet günü de bana mevkice en yakın bulunacak olanınız, ahlakça en güzel olanlarınızdır. Bana en menfur olanınız, kıyamet günü de mevkice benden en uzak bulunacak olanınız, gevezeler, boşboğazlar ve yüksekten atanlardır.” (Cemaatte bulunanlardan bazıları): “Ey Allah’ın Resulü! Yüksekten atanlar kimlerdir?” diye sordular. “Onlar mütekebbir (büyüklük taslayan) kimselerdir!” cevabını verdi. (Tirmizi, Birr 77)
