Hattat Yusuf Sezer, hattın Kur’an-ı Kerim’e bağlı yazılan ilahi bir kelam olduğunu belirterek, “İlk hat sanatkârı Hz. Ali Efendimiz’dir” diyor.
Kur’an yazısının sağdan sola yazıdığını, insanın göz damarının da sağdan sola çalıştığına dikkat çeken Sezer, “Bu sanat gözü yormuyor. Yazı yazarken insan eliyle hareketler, kalbe de masaj yapıyor. Harflerin inişli çıkışlı olması göz kaslarının çalışmasını sağlıyor” diye konuştu.
Hattat Yusuf Sezer ile hat sanatının tarihçesi ve bu sanatının nasıl öğrenilebileceğini konuştuk...
- Bize hat sanatıyla ilgili bilgi verir misiniz?
- Hat, Kur’an-ı Kerim’e bağlı yazdığımız ilahi bir kelamdır. Asr-ı Saadet’te ve sonrasında Emeviler, Abbasiler, Selçuklular döneminde yazı önemli olmakla birlikte estetik değerini Türklerin İslâmiyeti seçmesi ile buldu. İlk Türk hat sanatkârlarımızdan Amasyalı Şeyh Hamdullah Efendi denemelerini saraya arzetmiş, gösterilen yakın alaka neticesinde bu yazı saray çevresine de mecbur kılınmıştır. Sonrasın da da şehzadelerin, Yavuz Sultan Selim’in Amasya’da valiliği döneminde Yıldırım Beyazıt’ın da gayretleriyle bu Şeyh Hamdullah ile tanışmalarıyla hat sanatı Osmanlı zevkine, estetiğine, asaletine uygun olarak şekillenmiş ve bugün okuduğumuz Kur’an-ı Kerim’in o lâtif yazısı ortaya çıkmıştır. Ve bu yazı Nesih yazısıdır. Saltanatın İstanbul’a taşınmasıyla yazı sanatında da bir şahlanma olmuştur. Sanatta ilerleyen ilk hattatlar Yakut El Mu’tasimi, Ahmet Karahisarî, Hasan Çelebi, Mustafa Râkım gibi hat dehası ve onun talebesi bugün de hattını tercih ettiğimiz Hafız Osman gibi kıymetli şahıslar bu sanata katkı sağlamışlardır. İlk hat sanatkârı Hz. Ali Efendimiz’dir. Yazdığı yazıya Kûfi yazı ismi verilmiştir. Son Osmanlı hattatı Hattat Hamit Aytaç’tır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/showthread.php?p=131906
TEYİD VE SÖZ VERME
- “Kur’ân-ı Kerim Mekke’de indi, Mısır’da okundu ve İstanbul’da yazıldı” sözünün “İstanbul’da yazıldı” bölümünü temellendiren unsurlar nelerdir?
- İstanbul’da yaşayan hattatların uluslararası müsabakalarda daima almış oldukları birincilikler, bu sözün en güzel temelidir. Bu teyit ediş aynı zamanda bir söz vermedir. Her hoca bu manada kendi talebesini yetiştirir. Çünkü sanat hocadan talebeye aktarılan bir geleneksel miras yoludur... İstanbul, bütün dünyanın İslâmî kültür müzesidir. Bu durum ve İstanbul’un iklim şartları da yazının İstanbul’da yazılmasında olumlu etki olmuştur. Medine-i Münevvere’nin kuşak yazıları Muhsinzâde Abdullah Bey ve Mustafa İzzet Efendi’ye aittir. Ve Kâbe’nin kuşak yazıları da yine Türk hattatları tarafından yazılmıştır. Örtü değişse bile yazı aynı şekilde yeni kumaşa dikilmektedir.
HAT SANATINA İLGİ BÜYÜK
- Dikkat ve sabır isteyen bu sanata karşı gençlerin ilgisi nasıl?
- Son derece canlı tutulan bu sanata gençlerin ilgisi oldukça fazla. İstanbul’da birçok yerde öğrenmek isteyenler için hat kursları düzenlenmektedir. Haliyle İstanbul bu sanatı öğrenmede bir okul konumundadır.
- Hat sanatında hoca talebe arasındaki ilgiden biraz bahseder misiniz?
- Hat sanatında geleneksel olan bir mezuniyet vardır. Hoca belirli zamanlarda çalışmalarını öğrenmeye talip olan öğrencilerinin arasından başarılı, sabırlı ve gayretli olanları uzun bir zaman eğitime tabi tutar. Bu süre hoca ve talebinin gayreti ve sabrına bağlı olduğu gibi, tamamen öğrencinin kabiliyetine bağlı olduğunu da söyleyebiliriz. Arzu edilen en az süre ise 7-8 yıl kadardır. Ben de Hattat Hamit Aytaç Hocamızdan 8 sene sonrasında icazetimi aldım.
- Hat sanatının insana etkisi var mı?
- Ressam Hasan Kuyruk, meşhur İtalyan ressam Picasso’ya onun yanında çalışıp bir şeyler öğrenmek istediğini belirtir. Picasso da “Sen Türksün değil mi?” dedikten sonra oldukça ibretli bir şekilde; “Biz bugün sanatta sizin eski hatta yaptıklarınızı yapmaya çalışıyoruz. Hemen ülkene dön ve kendi hat sanatını incele” nasihatını vermiştir. Bir Rum doktoru ise; “Gözlük kullanmak istemeyenler hat sanatıyla meşgul olsunlar” demiştir. Çünkü yazının hilkatiyle insanın hilkati arasında bir benzerlik vardır. Kur’an yazısı sağdan sola yazılır. İnsanın göz damarı da sağdan sola çalışmaktadır. Haliyle bu sanat gözü yormuyor. Yazı yazarken insan eliyle hareketler, kalbe de masaj yapıyor. Harflerin inişli çıkışlı olması göz kaslarının çalışmasını sağlıyor.
İlk hat sanatkârı Hz. Ali Efendimiz...