Giriş


REFORMTÜRK 17. YIL


1 sonuçtan 1 ile 1 arası
  1. #1
    ReformTürk Yöneticisi Mustafa Uyar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    10 Eylül 2006
    Yer
    Ilgın, Konya
    Mesajlar
    13,663
    Tecrübe Puanı
    100

    Standart Ses Olayları Örnekli Anlatım

    * Ünlü Daralması
    * Ünlü Değişmesi
    * Ünlü Düşmesi
    * Ünlü Aşınması
    * Ünlü Türemesi
    * Ulama
    * Ünsüz Benzeşmesi
    * Ünsüz Yumuşaması
    * Ünsüz Düşmesi
    * Ünsüz Türemesi
    * Kaynaştırma
    * N-B Çatışması

    ÜNLÜ DARALMASI: -a, -e geniş ünlüleriyle biten bir kelimeye şimdiki zaman eki olan -yor getirildiğinde -a, -e ünlüleri dar ünlüler olan -ı, -i, -u, -ü ünlülerine dönüşür.
    Örnek:
    ağla-yor = ağlıyor
    temizle-yor = temizliyor
    oynu-yor = oynuyor

    ÜNLÜ DEĞİŞMESİ: Türkçede sadece iki kelimede görülen bir ses olayıdır. Kelime kökündeki -e ünlüsü, -a ünlüsüne değişir.
    Örnek:
    ben → bana
    sen → sana

    ÜNLÜ DÜŞMESİ: İkinci hecesinde dar ünlü bulunan bir kelimeye ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde genellikle ikinci hecedeki ünlü düşer. Bazı kelimelerde ise yapım eki yani bir kelime türetildiğinde ünlü kaybı yaşanır. Türkçede her ünlü harf bir hece olduğundan bu olaya hece düşmesi de denebilir.
    Örnek:
    burun = burnum (u)
    akıl → aklım(ı)
    fikir → fikrim(i)
    omuz → omzum(u)

    ÜNLÜ AŞINMASI: Bu ses olayında bir ünlü düşmesi; hece düşmesidir. Farkı ise iki ünlünün yanyana gelmesi ile ünlülerden birisinin düşmesidir.
    Örnek:
    ne için → niçin
    ne asıl → nasıl
    kahve altı → kahvaltı
    cuma ertesi → cumartesi
    sütlü aş → sütlaç

    ÜNLÜ TÜREMESİ: Bazı kelimelere küçültme eki olan -cik, -cık eki getirildiğinde kelimede bulunmayan bir ünlünün ortaya çıktığı görülür.
    Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/turkce-dersi/67790-ses-olaylari-ornekli-anlatim.html#post132161
    Örnek:
    bir → biricik
    az → azıcık
    genç → gencecik

    ULAMA: Ünsüz bir sesle biten bir kelimeden sonra ünlü sesle başlayan bir kelime ünüsz ile ünlü bir heceymiş gibi okunur. Ulamadan söz edebilmek için iki kelimenin arasında hiçbir noktalama işaretenin olmaması gerekir.
    Örnek:
    ekmek al
    çalışkan ol
    tembel olma

    ÜNSÜZ BENZEŞMESİ: Ünsüz sertleşmesi adı ilede bilinir. f, s, t, k, ç, ş, h, p sert ünsüzleriyle biten bir kelimeye c, d, g yumuşak ünsüzleriyle başlayan bir ek getirildiğinde bu ünsüzler ç, t, k ye dönüşür.
    Örnek :
    sınıf-da → sınıfta
    yet-gin → yetkin
    kitap-da → kitapta
    simit-ci → simitçi
    at-gı → atkı

    ÜNSÜZ YUMUŞAMASI : Ünsüz değişmesi olarak da isimlendirilebilir . k,t,p,ç(ketçap) ile biten kelimeye ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde bu sesler yumşar b , c , d ,g-ğ ye dönüşür .
    Örnek :
    renk → rengi
    kitap → kitabı
    geçit → geçidi
    Tokat → Tokat ‘ ı

    ÜNSÜZ DÜŞMESİ : Sonunda -k sesi bulunan bazı kelimelere küçültme eki -cık , -cik geldiğinde yada yapım eki -l geldiğinde -k sesinin düşdüğü görülür.
    Örnek :
    Minik-cik → minicik.
    Küçük-cük → küçücük
    Büyük-cük → büyücük

    ÜNSÜZ TÜREMESİ : Yabancı dillerden Türkçeye geçmiş özellikle Arapça ‘dan geçen kelimelerde görülür.Bazı kelimeler ek aldıklarında ya da yardımcı bir eylemle (etmek ,olmak) gibi kullanıldıkarında fazladan bir ünsüz ortaya çıkar
    Örnek :
    hak -ım → hakkım
    zan -et → zannetmek
    sır-ım → sırrım

    KAYNAŞTIRMA ÜNSÜZLERİ : Türkçede iki ünlü yanyana gelmez (aile , saat,vb = Arapça) ,iki ünlünün yan yana geleceği durumlarda araya y , ş , s , n ünsüzlerinden biri gelir . Bu ünsüzlerden -ş sadece sayılarda görülen bir kaynaştırma sesidir.
    Örnek :
    iki → iki – ş – er
    yedi → yedi – ş – er
    araba → araba – y – a
    öğrenci → öğrenci – s – i
    bahçe → bahçe – n – in


    N-B Çatışması : Türkçe de bir kelimenin içerisinde – n ile -b yanyana geldiğinde -n sesi -m sesine dönüşür.
    saklanbaç → saklambaç
    canbaz → cambaz
    penbe → pembe
    çarşanba → çarşamba
    istanbul →
    alındır
    Konu Mustafa Uyar tarafından (08.Şubat.2015 Saat 12:33 ) değiştirilmiştir.

Benzer Konular

  1. Arapça Renkleri Tanıyalım Örnekli Video
    By Mustafa Uyar in forum Ortaokul Arapça
    Cevaplar: 0
    Son Mesaj: 24.Ocak.2015, 10:51
  2. Cümlenin Ögeleri Örnekli Anlatım
    By Mustafa Uyar in forum Türkçe Dersi
    Cevaplar: 0
    Son Mesaj: 01.Ocak.2015, 16:16
  3. Yüzme ve Batma Olayları Nelere Bağlıdır
    By Mustafa Uyar in forum Fen ve Teknoloji Dersi
    Cevaplar: 0
    Son Mesaj: 29.Nisan.2014, 12:29
  4. Mehmet Akif Ersoy Örnekli Biyografisi *** Halinde 19 Dakika
    By soleil in forum Belirli Gün ve Haftalar
    Cevaplar: 0
    Son Mesaj: 15.Şubat.2010, 16:32
  5. 20. yy. daki önemli bilim ve teknoloji olayları
    By şehzade in forum Lise Coğrafya Dersi
    Cevaplar: 13
    Son Mesaj: 01.Mayıs.2007, 22:40

Bu Konudaki Etiketler


Search Engine Optimization by vBSEO 3.6.0 PL2 ©2011, Crawlability, Inc.