Sıfat Tamlaması

Bir ismin kendisini niteleyen veya belirten bir sıfat unsuruyla oluşturduğu kelime grubuna sıfat tamlaması denir. Bu grupta sıfat, tamlayan; isim ise tamlanan durumundadır. Sıfat olarak kullanılan kelime çekim eki almaz: büyük şehir, eski konak, inatçı keçi, karlı dağlar, sıcak çorba, soğuk su, temiz toplum, üç arkadaş gibi.

Bir isme birden fazla sıfat bağlanabilir: akıllı uslu, terbiyeli, iri yapılı, çalışkan bir genç gibi.

Sıfat ve zarfların anlamlarını derece, ölçü bakımından belirten zarfların oluşturduğu kelime grupları da sıfat tamlaması olur: en güzel (yazı), daha kullanışlı (makine), çok hızlı (konuşuyor) gibi.

Altın saat, demir kapı, gümüş yüzük, plâstik kova, yün çorap gibi örneklerin takısız isim tamlaması değil, sıfat tamlaması olduğu unutulma­malıdır. Kırmızı kalem, kalın kumaş, ince çizgi, dürüst insan gibi sıfat tamlamalarında kırmızı, kalın, ince, dürüst kelimeleri nasıl kendilerinden sonra gelen isimlere ait bir özellik, nitelik bildiriyorsa yukarıdaki örneklerin de bunlardan farkı yoktur.
Geniş bahçe, okumuş adam, yakacak odun, yollanacak para gibi sıfat tamlamalarında kelimelerin yeri değiştirilirse sıfatlar, yüklem yerine geçer ve böylece bir cümle ortaya çıkar: bahçe geniş (tir), adam okumuş, odun yakacak, para yollanacak.