Uzun hasan

UZUN HASAN

Uzun Hasan 1423 yılında Diyarbakır'da doğdu. Babası Akkoyunlu hükümdarı Celaleddin Ali Beydir.
Akkoyunlu hükümdarı Ali Bey'in oğlu Cihangir babasının ölümü üzerine tahta geçmişti. Akkoyunlu Devleti’nin kurucusu Kara Yülük Osman’ın torunu olan Uzun Hasan’ın gençliği hükümdar Cihangir ile Akkoyunlu Emiri Hamza Bey arasında yapılan taht savaşlarında geçti
Uzun Hasan devlet yönetimindeki ilk tecrübesini Akkoyunlu hükümdarı olan abisi Cihangir tarafından kendisine ikta olarak verilen Ergani ve çevresinde edindi. 1452 yılında abisi Cihangir’in Karakoyunlu’larla yaptığı savaşta esir düşmesi üzerine Akkoyunlu tahtını ele geçirmeyi başardı.
Uzun Hasan Trabzon Rum İmparatorunun kızı Katerina Despina ile evlendi. Trabzon'u Osmanlı saldırısına karşı koruyacağına dair Rum İmparatoruna söz verdi. Uzun Hasan ayrıca İstanbul'a elçi göndererek Trabzon Rum İmparatorluğunun her yıl verdiği verginin affedilmesini ve karısına çeyiz olarak verilmiş olan Kayseri yöresinin de teslimini istedi.
Fatih Sultan Mehmet bu istekleri reddetti ve 1461 yılının ilkbaharında Trabzon seferine çıktı. Osmanlı akıncıları karşısında başarısız olan Uzun Hasan'ın kuvvetlerinden yardım alamayacağını anlayan Trabzon Rum İmparatoru David Komnenos 26 Ekim 1461'de Trabzon'u Fatih Sultan Mehmet'e teslim etti.
Uzun Hasan bu gelişmelerden sonra ülkesini Gürcistan Suriye ve Azerbaycan yönünde genişletmek için harekete geçti. Karakoyunlu Hükümdarı Cihan Şah'ı yenilgiye uğrattı.
Giderek güçlenen Akkoyunlu ülkesi Horasan dışında bütün İran'ı Ermenistan ve Mezapotamya’nın önemli bir kısmını kapsıyordu.
Uzun Hasan bundan sonra Osmanlılarla mücadeleye girişti. Karamanoğlu Pir Ahmet ve Kasım Beylere yardım ederek onları Osmanlılar aleyhine kışkırttı. Akkoyunlu kuvvetleri 1472'de Tokat'a baskın yaptılar. Ayrıca Akkoyunlu kumandanı Yusuf Mirza Kayseri Karaman ve Hamideli yörelerini ele geçirdi.
Bunun üzerine Fatih doğuda kendisi için tehlikeli duruma gelen Uzun Hasan'ı ortadan kaldırmaya karar verdi. Osmanlı ve Akkoyunlu kuvvetleri 11 Ağustos 1473'de Otlukbeli'nde karşılaştılar. Osmanlı topçusu tarafından kuvvetleri bozguna uğratılan Uzun Hasan İran'a çekildi.
O zamana kadar Akkoyunlu Devleti’nin başşehri Diyarbakır iken savaştan sonra Tebriz’e nakledildi.
Otlukbeli savaşı sonrasında ülkesindeki otoritesini yeniden sağlamak için içeride çıkan isyanları bastırmaya çalışan Uzun Hasan 1477 yılında Gürcistan’da yakalandığı hastalığa 7 Ocak 1478 günü yenik düştü.
Uzun Hasan’ın mezarı Tebriz’de kendi yaptırdığı Nasriyye Medresesi’ndedir.