-
Hoca ahmet yesevi
HOCA AHMET YESEVİ
Orta Asya Türkleri arasında İslamiyeti yayan Anadolu’nun Türkleşmesinde ve Müslümanlaşmasında büyük katkıları olan Hoca Ahmet Yesevî’nin doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak onun Yesi(Türkistan)’de hicrî 5. asrın ortalarında doğduğu tahmin edilmektedir.
Adı Ahmet bin İbrahim bin İlyas Yesevi oluphttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Pir Sultanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Hoca Ahmethttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Kul Hace Ahmet diye de tanınır. Yesi şehrinde ilim ve terbiye tahsil etmiştir. Bundan dolayı Yesevî adıyla şöhret bulduğu kabul edilmiştir.
Hoca Ahmet Yesevi küçük yaştan itibarenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif babası Sayram’lı Şeyh İbrahim Ata’dan feyz aldı. İbrahim Ata Sayram’ın en meşhur velilerindendi.
Hoca Ahmedhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çok küçük yaşta annesinihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif 7 yaşında iken de babasını kaybetti. Babasının ölümünden sonra önce Yesi’de Arslan Baba’dan ders alan Hoca Ahmethttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kısa zamanda tasavvufta yüksek mertebelere ulaştı. Arslan Babanın vefatından sonra ise Buhara’ya giderekhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif büyük evliya Yusuf Hamedanî’nin öğrencisi oldu. Hamedanî’den icazet ve hilafet alan Hoca Ahmethttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hocasının vefatından sonra bir süre Buhara’da talebe yetiştirdi.
Daha sonra Yesi’ye dönen ve talebe yetiştirmeye orada devam eden Ahmed Yesevihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çevresindeki Türklere İslamiyeti öğretti ve şöhreti kısa zamanda Türkistan Maveraünnehir Horasan ve Harezm’e yayıldı. Yetiştirdiği öğrenciler çeşitli ülkelere dağılarak oralarda İslamiyet’in doğru olarak öğrenilmesini sağladılar.
Ahmet Yesevi’nin yaşadığı dönemde Türkistan’da ilk Müslüman Türk devletlerinden Karahanlılar hakimdi. Bu yüzden İslamiyet Seyhun Irmağı civarı ile göçebe Türkler arasında kolayca yayıldı.
Zamanının en büyük alim ve velilerinden olan Yesevi’nin tasavvufta tuttuğu yola ‘Yeseviyye’ denildi. Önce Seyhun çevresinde ve Taşkent civarında yayılan Yeseviyye yolu daha sonra Harezm ve Maveraünnehir’de güçlendi. Ahmet Yesevi’nin sohbetlerinde yetişen birçok dervişhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif onun tasavvuf yolunu Horasanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Azerbaycan Hicaz ve Anadolu’ya yaydılar.
Sade bir Türkçe ile yazdığı derin manalı veciz sözleriylehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ‘Hikmet’ adlı şiirlerini Divân-ı Hikmet adlı eserinde toplayan Ahmet Yesevi’nin hikmetlerihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kısa zamanda doğuda Çin sınırına batıda Akdeniz ve Marmara sahillerine kadar yayıldı.
Ahmet Yesevî böylece Anadolu’daki Türk edebiyatının gelişmesine ve Yunus Emre gibi büyük şair-mutasavvıfların yetişmesine zemin hazırladı.
Hoca Ahmet Yesevî Peygamber Efendimizin (S.A.V.) sünnetine sıkı sıkıya bağlı idi. Bu yüzdenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Hazreti Muhammed’in vefat ettiği 63 yaşına geldiğinde ‘artık yeryüzünde durmamak için’ kendisine yer altında bir hücre yaptırdı. Geri kalan uzun ömrünün çoğunu burada yaşayarakhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bu hücrede ibadet ve tefekkür içinde geçirdi.
Yesevîhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bir günü üç kısma ayırırdı. Günün büyük bir bölümünde ibadet ve zikirle meşgul olurhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bir bölümünde öğrencilerine ders verirhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kalan bölümünde dehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kendisinin ve öğrencilerinin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tahta kaşıklar yaparak bunları satardı.
Hoca Ahmet Yesevîhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif doğduğu yer olan Yesi’de 1194 yılında vefat etti. O sırada bir rivayete göre 125 diğer bir rivayete göre de 133 yaşında idi. Seyhun’un sağ sahilinde defnedilen Hoca Ahmet Yesevi’nin kabri üzerindeki türbe ve külliyeyi Büyük İmparator Timur yaptırdı.