7.A-KUŞAKLARIN ÖZELLİKLERİ “Düzen” kuşağında öğrenciler; Düşünmeyi öğrenme ve yaşamlarındaki olaylara farklı açılardan bakarak değerlendirme anlayışı geliştirirler. Doğadan, yaşamdan ve kendinden yola çıkarak mekân, yüzey, birim, tekrar, ritim, düzen, uyum, bütünlük, topluluk vb. kavramları yapılandırırlar. Değişkenliği olmayan biçimleri (kare, yuvarlak, çizgi) kullanarak özgün düzenler (tasarım) oluştururlar. Değişkenliği olmayan biçimlerle oluşturduğu düzende renk, yön ve oran kavramlarını ifade ederler. Yaratıcılıklarını; gözlem, arama, sorgulama ve denemelerle öğrenme sürecinde geliştirirler. Teknoloji ve tasarım kültürünün oluşması için gerekli zihinsel alt yapıyı oluştururlar. “Kurgu” kuşağında öğrenciler; Yaratıcı düşüncelerini yaratıcı düşünmenin ilk basamağı olan düşünmeyi öğrenme yönünde adımlar atılan “düzen” kuşağındaki temel üzerine yapılandırırlar. Merak ve hayal ettikleri ile değiştirmeyi, geliştirmeyi ve kolaylaştırmayı düşündüklerinden çözüme yönelik fikir ve hayal güçlerini yazarak, çizerek somutlaştırırlar. Çözüme yönelik düşüncelerini başkaları tarafından doğru anlaşılmasını sağlayacak nitelikte çizer ve çevresiyle paylaşırlar. Düşüncelerini yasal koruma altına alma süreçlerini fark ederler.
“Yapım” kuşağında öğrenciler; Diğer kuşaklarda geliştirdikleri becerilerini somut bir ürünle ortaya çıkarmada kullanırlar. Çevrelerindeki oluşumları gözlemleyerek olanlar ile olması gerekenleri fark ederler. Tasarım sürecini, sorunların çözümü için uygulayarak somut tasarımlar yaparlar. Tasarımlarını tanıtmaya yönelik etkinlikler planlayarak gerçekleştirirler. Ürünlerinde gerekli gördükleri inovasyonu yaparlar.
B-MÜFRADAT PROGRAMLARINA GÖRE KUŞAKLARIN DENGELİ OLARAK DAĞITILMASI
2007– 2008 Eğitim Öğretim yılı içerisinde kullanılmak üzere; ders programı aşağıdaki şekilde düzenlenmiş ve uygulama kararı alınmıştır.
6.7. ve 8.sınıflar öğretim programı ve yıllık planlarına göre kendi programlarını işleyecektir
8. 30.06.1986 Tarih 2212 Sayılı Tebliğler Dergisi’ nde yayınlanarak yürürlüğe konan “Atatürkçülükle İlgili Konular” incelenmiştir. Milli Bayramlar ve “Atatürk Haftası” etkinliklerinde; Atatürk’ün akla , bilime, tekniğe, teknolojiye, sanata ve sanatçıya verdiği önemle ilgili konuların işlenmesine, karar verilmiştir. Ayrıca Milli Bayramlarda Atatürk ile ilgili hazırlanmış cd ler ( Sarı Zeybek, Kurtuluş Savaşı, Çanakkale Geçilmez vb. ) öğrencilere izlettirilecektir.
9. Sunuş, buluş, kubaşık, örnekleme, özetleme, grup çalışması, beyin fırtınası vb. yöntem ve tekniklerinin uygulanmasına karar verildi.
10. Okul dışında düzenlenecek gezi, gözlem ve araştırmaya dayalı etkinlikler, her sınıf düzeyi için planlanacak. Çevrede teknolojik gelişmelerle ilgili kurum ve kuruluşlardan temsilcilerin, bu alanda çalışan uzmanların vb. sınıf veya okula davet edilmesi için gerekli planlamalar yapılacaktır.
11. Eylül 2003, 2552 Sayılı Tebliğler Dergisi Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumlar Yönetmeliğine göre,
Not Verme ve Değerlendirme Madde 33 – ilköğretim okullarının her sınıfı için öğrencilerin başarıları dört ayrı notla, başarısızlıkları ise bir tek notla değerlendirilir. Buna verilecek notlar ve puanlar şöyle değerlendirilir;
DERECE RAKAM PUANLAMA Pekiyi 5 85 – 100 İyi 4 70 – 84 Orta 3 55 – 69 Geçer 2 45 – 54 Başarısız 1 0 – 44
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme ve değerlendirme, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilerin başarılarını saptamak, eksikliklerini belirlemek, öğrencinin süreç içerisindeki gelişimine ilişkin geri bildirim sağlamak amacıyla yapılır. Bu programda değerlendirme, öğrenme sürecine önem verir ve öğrencinin gelişimini izlemeyi amaçlar. Değerlendirme yapılırken öğrencilerin; • Problem çözme yeteneklerinin ne kadar geliştiği, • Üst düzey düşünme becerilerinin ne kadar geliştiği, • Üretim sürecinde ne kadar öz güvene sahip olduğu, • Estetik görüşlerinin ne kadar geliştiği, • Sosyal becerilerinin ne kadar geliştiği göz önünde bulundurulur.
Programda Kullanılacak Ölçme ve Değerlendirme Araç ve Yöntemleri Görüşme (Mülakat): Teknoloji ve Tasarım dersinde öğretmen öğrencilerin anlama düzeylerini değerlendirmek ve çalışmalarına farklı açınımlar sağlamak amacıyla görüşme yapar. Öğrencilerle yapılan görüşmede aşağıda örnek olarak verilen sorulardan yararlanır. • Bir olayı (konuyu, yöntemi, fikri) değişik yolla açıklayabilir misin? • Bu etkinliği tekrar yapsaydın aynı sonuçları bulur muydun? • Bu etkinliği daha kolay yapmanın başka bir yolu var mı? • Bu konuyla ilgili “gerçek yaşamından” bir örnek verebilir misin?
Gözlem: Teknoloji ve Tasarım dersinde öğretmen öğrencilerin; • Soru ve önerilere verdikleri cevapları, • Grup çalışmalarına ve tartışmalarına katılımlarını, • Öğretim sürecinde yapılan görevlere gösterdikleri tepkiyi gözlemler.
Öğretmenler gözlem yaptıklarında; • Ölçütleri koyarken bütün öğrenciler için aynı standartları kullanır. • Her öğrenciyi birkaç kez gözlemler. • Her öğrenciyi değişik durumlarda ve farklı günlerde gözlemler. • Her öğrenciyi değişik özellikler, beceriler ve davranışlara göre değerlendirir. • Yapılan gözlem için yaptığı değerlendirmeleri, mümkün olduğu kadar gözlem anında kaydeder.
Gözlemler, serbest biçimde yapılabileceği gibi gözlenecek ölçütlerin belirlendiği yapılandırılmış gözlem formlarıyla da yapılabilir. Gözlem formları ile gözlem yapmak, öğretmenin öğrencilerin sergilediği davranışları gözden kaçırmasını, unutmasını engellemek bakımından gözlemin geçerliliğine ve güvenirliliğine katkı sağlar. Yapılandırılmış bir gözlem formu Ek-7’de verilmiştir.
Sözlü Sunum: Teknoloji ve Tasarım dersinde öğrencilerin yapacakları sözlü sunumların değerlendirilmesinde dereceli puanlama anahtarlarının yanında, öz değerlendirme ve akran değerlendirme ölçekleri kullanılır. Performans Değerlendirme: Öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate alarak onların bilgi ve becerilerini eyleme dönüştürmelerini, gerçek yaşama aktarmalarını sağlayacak durum ve ödevler aracılığıyla değerlendirme yapmak biçiminde tanımlanabilir. Performans değerlendirme gözlenebilen bir performans veya somut bir ürünle sonuçlanmaktadır. Öğretmenler performans değerlendirmeyi, kompleks bilişsel öğrenmeyi gözlemlemek için kullanabileceği gibi akademik alanlardaki (fen bilimleri, matematik, sosyal bilimler gibi) tutumları ve sosyal becerileri gözlemlemek için de kullanabilirler. Öğretmenler performans değerlendirmede oluşturacakları durumlar/verecekleri görevler ile öğrencilerin yaptıkları analizleri, problem çözmelerini, verdikleri kararları, arkadaşları ile iş birliği içinde çalışmalarını, sözel sunumlarını ve bir ürünü oluşturmalarını doğrudan gözlemleyebilir ve onlara not verebilirler (Ku***zyn ve Borich, 2003). Teknoloji ve Tasarım dersi kapsamında öğrenci performansının değerlendirilmesi öğrenci ürün dosyası kullanılarak yapılacaktır. Öğrenci Ürün Dosyası (Portfolio): Öğrenci ürün dosyası, kuşak süresince öğrencilerin çalışmalarını, harcadığı çabayı, ürünün tüm gelişim aşamalarını kanıtlarıyla gösteren bir dosyadır. Öğrencinin kuşak içi etkinlikler sırasında yaptığı çalışmalarından beğendiği ve performansını yansıttığına inandıklarını seçmesi sonucunda oluşan öğrenci ürün dosyası, aynı zamanda hem öğretmen hem de öğrenci için bir değerlendirme aracıdır. Öğrenci ürün dosyasının amacı nedir? Ürün dosyaları birçok amaç için kullanılabilir (Airasian, 1994). Bunlar; Öğrencilerin tipik performanslarının kaydedilmesi ile gelecek yıllarda öğretmenlere veri sağlamak Öğrencinin gelişimini kanıtlarla ve daha sağlıklı izlemek Ailelere öğrencinin performansını göstermek için örnekler sağlamak ve
aileyi öğrencinin eğitimine katmak Öğrencinin öz disiplin ve sorumluluk bilincini geliştirmek ve kendi kendini
değerlendirme becerisi kazandırmak Bir konu alanında iyi bir performans oluştuğunda, öğrencileri bu
performans hakkındaki düşüncelerle teşvik etmek, güdülemek Öğretim programında gelişmeye ihtiyaç olan alanları belirlemek Öğrencileri değerlendirmek
Öz Değerlendirme: Belli bir konuda bireyin kendi kendisini değerlendirmesidir. Öz değerlendirme öğrencilerin kendilerini keşfetmelerine, güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yardımcı olur. Ömür boyu kendi performans ve gelişimlerini bağımsız olarak ve gerçekçi şekilde değerlendirmeye yönlendirir. Öğrencilerin bir sonraki adımı tanımlayabilmelerine, kendilerine olan güvenlerini artırmalarına, öğrenme ve değerlendirme sürecine aktif olarak katılmalarına olanak sağlar. Öğretmen değerlendirme sürecinde öğrencileri dürüst ve açık olarak kendilerini ifade etmeleri konusunda cesaretlendirir. Öğrencilere bu değerlendirmenin, kendi gelişimlerini izlemek ve eksikliklerini gidermek amacıyla yapıldığı açıklanır. Bu tür değerlendirmenin olumsuz yönleri de vardır. Genellikle kendi performanslarını değerlendirirken yanlılığın varlığı göz ardı edilmemelidir. Başlangıçta kendini değerlendirme, öğrencilerin deneyimsizliği nedeniyle yanılgılara neden olabilir. Yine de öğrenciler daha fazla deneyim kazandıkça aldıkları kararlar daha doğru olacaktır. Ölçütleri belirlenmiş, yapılandırılmış öz değerlendirme formları ile öz değerlendirmeler yapılabileceği gibi Teknoloji ve Tasarım dersinde proje geliştirme sürecinde tutulacak “günlükler” yardımı ile de öz değerlendirme yapılabilir. Ancak yapılandırılmış formlar yardımı ile değerlendirme yapmak her zaman için ekonomik ve kullanışlıdır. Örnek öz değerlendirme formları Ek -1 ve Ek-2’de verilmiştir.
Akran Değerlendirme: Öğrencilerin, arkadaşlarının hazırladığı ödev, araştırma, proje, rapor vb. çalışmaları değerlendirmesidir. Öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarındaki yeterlik düzeylerini değerlendirirken kendilerinin eleştirel düşünme becerilerini de geliştirirler. Akran değerlendirme, öğretmene öğrencilerin gelişim ve yeterlik düzeyleri hakkında geri bildirim sağlar. Akran değerlendirmede, öğrencilerin yanlı davranışlarını önlemek için ölçütlerin öğrencilere verilmesi yararlı olur. Akran değerlendirme formuna örnek Ek–5 formu verilmiştir. Öğrenciler akran değerlendirme formunu kendilerinin belirleyeceği arkadaşlarına uygularlar. Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubric): Öğrencinin gerçekleştirdiği bir çalışmaya ilişkin performansını, belirlenen ölçütler bakımından yetersizden yetkine doğru belirleyen puanlama anahtarıdır. Herhangi bir çalışmanın puanlanması için geliştirilmiş ölçütleri içeren bir araçtır.
Amaçlarına Göre Dereceli Puanlama Anahtarı Dereceli puanlama anahtarı “Bütüncül” ve “Analitik” olarak iki grupta incelenebilir. Genel olarak belli bir yetenek, öğelerine ayrılmadan bir bütün olarak puanlanıyorsa bu holistik (bütüncül) puanlama olmaktadır (Haladyna, 1997). Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, üründeki veya çalışmadaki nitelikler hakkında genişçe hükümlere dayanmaktadır (Moskal, 2000; 2003). Analitik puanlama anahtarı, belli bir yeteneği öğelere ayırıp her öğe için ayrı bir bütüncül anahtar geliştirmekle oluşturulmaktadır. Analitik anahtarın öğrencilerin eksiklerini tanımaları ve düzeltmeleri açısından faydaları çoktur. Analitik puanlama anahtarları iyi tanımlanmış ve detaylı anahtarlardır (Haladyna, 1997; Moskal, 2000). Örnek bir analitik dereceli puanlama anahtarı Ek -6’da verilmiştir.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/teknoloji-ve-tasarim-dersi/50978-teknoloji-tasarim-sene-basi-toplanti.html#post105204
Değerlendirme Formlarının Kullanımı Öğretmen, Teknoloji ve Tasarım dersinde öğrencileri “Ölçme ve Değerlendirme” başlığı altında verilen açıklamaları dikkate alarak değerlendirir. Teknoloji ve Tasarım dersinde öğrenci başarısını belirlemek üzere “öğrenci ürün dosyası ve gözlem formları” kullanılır. Her kuşak için hazırlanan öğrenci ürün dosyaları, “dereceli puanlama anahtarı” ile puana dönüştürülür. Öğrencinin ürün dosyalarından alacağı puanlar ile sınıf içi etkinliklerdeki performansını yansıtan puanlar Ek-8’de verilen öğretmen not çizelgesine işlenir. Bu çizelge yardımı ile aritmetik ortalamaya dönüştürülen puan, nota çevrilerek öğrenci başarısı belirlenir. Öğrencinin sınıf içi etkinliklerdeki performansını puana dönüştürmek amacı ile “gözlem formları” kullanılabilir. Bir dönem için öğrencinin sınıf içi etkinliklerdeki performansını yansıtan en az bir puan verilir. Değerlendirmeye temel oluşturacak öğrenme kanıtları öğrencinin her kuşak için ayrı ayrı oluşturduğu öğrenci ürün dosyasında toplanır. Öğrenci kuşak içinde birden fazla yaptığı çalışmalardan kendisinin belirleyeceği en iyi çalışmasını ürün dosyasına koyar. Ürün dosyasında, belirlediği çalışmanın gerçekleştirilmesi sürecinde tuttuğu günlükler, kullandığı başvuru kaynakları, günlüklerine kaydedemediği kanıtlar, öz değerlendirme formları vb. yer alır. Kuşak içinde yaptığı çalışma sürecinde öğrencilerin gelişimi “Gözlem Formu” ile, ürün dosyasının tüm boyutları ise “Analitik Puanlama Anahtarı” kullanılarak öğretmen tarafından değerlendirilir. Ayrıca her kuşak sonunda bir ürün ortaya çıktığı için bu ürünün gerçekleştirilmesi sürecinde öğrenci tarafından sergilenen çeşitli becerilerin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle analitik puanlama anahtarlarının öğrencinin sergilediği becerileri değerlendirmek amacıyla kullanılması önerilir. Öğrenci gözlem formları, öğrencilerin sınıf içi etkinliklerde ve üretime yönelik yapılan çalışmalarda sergiledikleri becerileri tutarlı, güvenilir, geçerli biçimde gözlemlemek amacıyla verilmiştir. Ayrıca öğrencilerin sınıf içi etkinliklerdeki performansının değerlendirilmesinde de kullanılabilir. Öz değerlendirme formları, sınıf içinde yapılan etkinlikler sonrasında kullanılabileceği gibi öğrencilerin ürüne yönelik yaptıkları çalışmalarda da kullanılabilir. Bu çalışmalar karşılaştıkları güçlükleri, becerilerdeki üstün yönleri, planlı çalışmadaki eksik yönleri vb. açılardan öğrencinin kendisini değerlendirmesine fırsat verir. Her kuşakta üretime dönük faaliyetler, sınıf içinde anlamlı ve uğraştırıcı etkinliklerle yapıldığı için bu formların kullanılması önerilir. Öz değerlendirme formlarında amaç öğrenciye not vermek değil, öğrenciye geri bildirim sağlamaktır. Akran değerlendirme formları grup değerlendirme formları etkinliğin niteliğine ve isteğe göre kullanılır.