Islamiyet’in doğuşu ve yayilişi

İslamiyet Öncesi’nde Arabistan

•  Siyasi birlik yoktu.
•  Araplar kabileler hakinde yaşıyorlardı. Kabileler arasında kav davaları eksik olmuyordu.
•  İnsanlar puta tapıyorlardı.
•  İnsanlar arasındaki sınıf farkları vardı. Kölelik yaygındı. Kadınlar bir eşya gibi alınıp satılıyordu. Kız çocukları diri diri toprağa gömülüyordu.
•  Ticaret, tarım ve hayvancılık temel geçim kaynaklarıydı.
•  Bu döneme Cahiliye Dönemi adı verilir.

İslamiyet’in Doğuşu ve Hz. Muhammed Dönemi

•  Hz. Muhammed 571 yılında Mekke’de doğdu. Doğmadan önce babası Abdullah’ı, küçük yaşta annesi Amine’yi kaybetti. Önce dedesi Abdulmuttalib’in yanında onun ölümüyle de amcası Ebu Talib’in himayesinde himayesinde büyüdü. Gençliğinden itibaren yaşadığı toplumun yanlışlarını düzeltmeye, bunlara çözüm aramaya başladı. Zulme ve haksızlığa uğramış kimselerin yardımına koştu. Herkes tarafından güvenilir olduğu için El-Emin (Güvenilir) denilmiştir.
•  610 yılında 40 yaşındayken peygamberlikle görevlendirildi ve İslamiyet dinin yaymaya başladı.
•  Ancak Mekkelilerin İslamiyet’e tepki göstermeleri ve Müslümanlara baskı yapmaları sonucu Medine’ye hicret edildi.

Hicret
Hicretin Nedenleri

•  Mekkelilerin İslamiyet’e tepki göstermeleri ve Müslümanlara baskı yapmaları
•  Hz. Muhammed’in İslamiyet’i değişik yerlerde yaymak istemesi.

Hicretin Sonuçları

•  Medine’de İslam devleti kurulmuştur.
•  Müslümanlar siyasi bir güç haline gelmişlerdir.
•  Müslümanlar ise Medine’de yaşayan Yahudiler arasında savunma anlaşması yapılmıştır.

Bedir Savaşı (624):
Nedeni: Medine’ye hicret eden Müslümanların malları Mekke’de kalmıştı. Mekkeliler bunları yağmalayıp Şam’da sattı. Hz. Muhammed buna bir misilleme olmak üzere Şam’dan dönen kervanın yolunu kesmek istemesi.
Gelişme: Yapılan savaşı Müslümanlar kazandı.
Sonuçlar:

• 1-Müslümanlar daha güçlü hale geldi.
• 2-Şam ticaret yolu Müslümanların kontrolüne girmiştir.
• 3-Savaşta esir düşen Mekkeliler 10 Müslüman’a okuma yazma öğretmesi karşılığında serbest bırakılmıştır. Bu durum İslamiyet’in eğitime verdiği önemi gösterir.

Uhud Savaşı (625):
Nedeni: Medinelilerin Bedir Savaşının öcünü almak istemeleri.
Gelişme: Uhud Dağı eteklerinde yapılan savaşta her iki taraf da kesin bir sonuç alamadı.
Sonuçlar:

• 1-Savaş sırasında Hz. Muhammed tarafından geçide yerleştirilen okçuların yerini terk etmesi O’nun sözünün dinlenmesi gerektiğini ortaya koymuştur.
• 2-Önceden yapılan anlaşmaya uymayan Yahudiler Medine şehrinden çıkarılmıştır.

Hendek Savaşı (627):
Nedeni: Mekkelilerin Müslümanları daha fazla büyümeden engellemek istemeleri. Yahudilerle Mekkelilerin işbirliği yapması.
Gelişme: Müslümanlar bu savaşta Medine’nin etrafına büyük bir hendek kazarak savunma savaşı yapmışlardır.
Sonuçlar:

• 1-Mekkelilerle işbirliği yapan Medine’deki Yahudiler şehirden çıkarılmıştır.
• 2-Hendek Savaşı Müslümanların son savunma savaşı olmuştur.
• 3-Bu savaştan sonra İslamiyet’e girişler artmıştır.
• 4-Müslümanların önemli bir güç olduğu kanıtlanmıştır.

Hudeybiye Antlaşması (628):

• Medeniye hicret eden Müslümanlar Kabe’ye giderek hac yapmayı ve aynı zamandaki Mekke’deki yakınları görmek için yola çıktılar. Mekkeliler buna izin vermeyince karşılıklı görüşmelerden sonra antlaşma imzalandı. Hudeybiye Antlaşmasına göre;
• İki taraf arasında 10 yıl boyunca savaş olmayak,
• Müslümanlar Kâbe’yi ertesi yıl ziyarete edecekti.
• Ailesinin izni olmadan Müslüman olmak için Medine’ye gelen Mekkeliler şehre alınmayacak, Mekke’ye sığınan Müslümanlar ise geri verilmeyecekti.

Önemi: Bu antlaşma ile Mekkeliler Müslüman devletinin varlığını resmen tanımış oldular. Müslümanların aleyhine gibi görünen maddeler sonradan onların lehide dönmüştür.
Hayber’in Fethi (629):

Mekkelilerle işbirliği yaparak Müslümanlar’a zarar vermek isteyen Yahudilerin yaşadığı Hayber fethedildi. Yahudilerin vergi ödeme karşılığı burada yaşamalarına izin verildi. Burasının alınması ile Şam ticaret yollarının güvenliği sağlanmış oldu.
Mute Savaşı (629):
Bizans ile Müslümanlar arasında yapılan ilk savaştır. Her iki taraf da kesin bir üstünlük sağlayamamıştır.
Mekke’nin Fethi (630):

• Hz. Muhammed, Hudeybiye Antlaşmasına uymayan Mekkeliler üzerine 10.000 kişilik bir kuvvetle sefere çıktı. Bu ordu ciddi bir direnişle karşılaşmadan Mekke’yi fethetti.
• Mekke’nin fethinden sonra 632 yılında Veda Haccını yapan Hz Muhammed rahatsızlanan 63 yaşında vefat etmiştir.

DÖRT HALİFE DÖNEMİ (632-661)
Hz. Muhammed vefat etmeden önce yerine kimseyi tayin etmemiştir. O’nun vefatından sonra sırasıyla Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali başa geçmiştir. Bu halifeler seçimle iş başına geçtiği için bu döneme Cumhuriyet Dönemi ismi de verilir.
Hz. Ebubekir Dönemi (632-634)

• Yalancı peygamberler ve zekat vermek istemeyenlerle mücadele edilmiştir.
• Kuran-ı Kerim kitap haline getirilmiştir. Kuran-ı Kerim’in kitap haline getirilmesinde ezbere bilen hafızların savaşlarda şehir olmaları ve yazılı olduğu deri, taş, ağaç vb. gibimalzemelerin korunmasındaki güçlük etkili olmuştur.

• Arap yarımadası dışında fetihler başlamıştır

Hz. Ömer Dönemi (634-644)

• Suriye, Filistin, Irak, İran, Mısır ve Azerbaycan fethedildi. İran’ın fethiyle Türklerle Müslümanlar komşu olmuştur.
• Sınırların genişlemesiyle; divan teşkilatı kurulmuş, hicri takvim kabul edilmiş, ülke eyaletlere ayrılmış ve başına valiler atanmıştır. Adalet işleri

Hz. Osman Dönemi (644-656)

• İran’ın fethi tamamlandı. Trablusgarp ve Tunus fethedildi. Kafkaslara kadar ilerleyen Müslüman orduları burada Hazarlar tarafından durduruldu.
• İlk Müslüman donanması kurulmuş, Rodos fethedildi, Kıbrıs vergiye bağlandı.
• Kuran-ı Kerim çoğaltılarak önemli İslam merkezlerine gönderildi.
• Müslümanlar arasında iç karışıklılklar başlamış bu durum fetihlerin durmasına neden olmuştur.

Hz. Ali Dönemi (656-661)

• Fetihler tamamen durdu.
• Müslümanlar arasında ayrılıklar başladı.
• Hz. Ali’nin ölümüyle Dört Halife Dönemi sona ermiştir.

EMEVİLER DÖNEMİ (661-750)

• Hz. Ali’den sonra başa Muaviye’nin geçmesiyle İslam Tarihinde Emeviler dönemi başlamıştır.
• Müslüman İstanbul’u iki defa kuşatmış ama alamamıştır.
• Hz. Muaviye’nin ölmeden önce oğlu Yezid’i halife tayin etmesiyle halifelik babadan oğula geçen saltanata dönüşmüştür.

• Kerbala Olayında (680), Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in şehit edilmesi Müslümanların Şiiler ve Sünniler şeklinde kesin olarak gruplara ayrılmasına neden olmuştur.

Emeviler Döneminde

• Arapça resmi dil ilan edilmiş,
• İlk İslam parası bastırılmış,
• islam orduları 711 yılında İspanya’nın fethine başlamış böylece İslamiyet Avrupa’da da yayılmaya başlamıştır. Müslümanlar İspanya’ya ENDÜLÜS adı verilmiş 732 yılında Puvatya Savaşı’nda Franklara yenilene kadar Avrupa’da ilerlemişlerdir.

Emevilerin Yıkılışında Etkili Olan Neden;

• Arap milliyetçiliği yapmaları ve diğer milletlere değer vermemeleri etkili olmuştur.
• Bu nedenle toprakları içerisinde yaşayan farklı milletler kendilerine cephe almış ülke içinde başlayan bir ayaklanma ile Emeviler sona ermiştir.

ABBASİLER DÖNEMİ (750-1258)

• Emeviler’den sonra İslam Devleti, Hz. Muhammed’in amcasının soyundan gelen Abbasiler tarafından yönetilmiştir.
• Bizans sınırında AVASIM adı verilen şehirler kurulmuş ve bu şehirlere Türkler yerleştirilmiştir.
• Türklere devlet yönetiminde ve orduda görev verilmiştir. Sadece Türkler için kurulan SAMERRA şehri kısa sürede devletin yönetim merkezi olmuştur.
• Abbasiler 1258 yılında İlhanlı devleti tarafından yıkılmıştır.

Abbasiler Döneminde;

•  Arap olmayanlara Emevilerin aksine hoşgörüyle yaklaşmışlar bu durum İslamiyet’in yayılmasını hızlandırmıştır.
•  Bilim ve kültür alanında pek çok gelişme yaşanmıştır.