Kafkasya Cephesi


Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir.
Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Kafkasya Cephesi


Osmanlı Cephesi Parçası


Bölge

Sonuç

Brest Litovsk Antlaşması

Taraflar

Osmanlı İmparatorluğu
Çarlık Rusyası, Demokratik Ermeni Cumhuriyeti

Kumandanlar

Mustafa Kemal, Kazım karabekir, Vehip Paşa

Güçler

Üçüncü Ordu
->Mart1917: Kafkas Ordular Gurubu
-> Haziran1918: Doğu Ordular Gurubu
?

Kayıplar

?

Kafkasya


Ardahan – Sarıkamış – Malazgirt – 1. Karakilise – Van – Köprüköy – Erzurum – Trabzon – Erzincan – Muş – Bitlis – Oğnut – 2. Karakilise – Sardarapat – Bash Abaran

Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/sosyal-bilgiler-dersi/50272-kafkasya-cephesi.html#post102199


Kafkasya Cephesi, Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı ve Rus ordularının Kafkasya'da karşı karşıya geldikleri cepheyi belirten tarih terimi.
1914 sonunda Osmanlı Devleti, Almanya ve Avusturya-Macaristan imparatorlukları yanında, Rusya, İngiltere, Fransa ve müttefiklerine karşı harbe katılmıştı. 93 Harbinden beri Kars ve Artvin, Rusya’nın elinde idi. Türklerle meskun bu illeri geri almak Almanların Doğu Avrupa’daki Rus cephesindeki hareketlerini hafifletmek, bir muharebe kazanmak, Kafkasya ve diğer Türk illerine yaklaşmak gibi gayelerle, Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili Enver Paşa, bu cephede taarruza karar verdi.
-Bu kararın verilmesinde Azerbaycan-Bakü petrollerininde katkısı vardır.Savaşın ilerleyen bölümlerinde Osmanlıyı savaşa sokma nedenlerinden biri olan madenler baş gösterecektir.Böylece Bakü ele geçirilince Bakü petrollerinden dilediği kadar yararlanabilecekti.
Sarıkamış burkay 1 Kasım1914 sabahı Rus güçleri Türk sınırına girdiler. Yavuz ve Midilli’nin Rus limanlarını bombalamasından sonra gelişen olaylar Rus saldırısı ile yeni bir döneme giriyordu.
Savaş başladığı anda Rus'ların Kafkasya mıntıkasında toplam 160.000. kişilik birlikleri vardı. Batum, Alexanrpol, Erivan ile sınır arasında 1. Kafkas Kolordusu , 66. Yedek Tümeni, 1.2.3. Plaston Tugayları, 1.2. Kazak Tümenleri ve bir Sibirya Süvari Tugayı bulunuyordu. Bu güçlerin gerisinde de Tiflis'te 2. Tükistan Kolordusu vardı. Bu güçler saldırı için getirilmişti.
İstanbul'dan gelen telkinlere uyarak Ordu sınırından savaşa sebebiyet vermemek için dikkatli idi. Ama ne var ki Karadeniz'deki Rus donanmasının bombalanması ardından sınırımızda Rus silahları patladı. Artık kara harbi başlamıştı. Yalnız şu halde anlaşılıyor ki savaştan önce Kafkasya'da bir taarruz harbi planlanmış değildi. Ortada bir düzenli orduda yoktu. Fakat belirtmeliyiz ki bu arada Enver Paşa orduyu 22 Temmuz 1333'te (4 Ağustos1914) Ordulara bir fermanı yayınlayarak mutlak bir itaat ve vazifeyi ifaya gece gündüz gayret istemiştir. Fakat öyle görülüyor ki daha Avrupa'da Harp başlar başlamaz, Enver Paşa'nın çevresinde Alman'lardan gelen bir baskı başlamıştır.
Rus çarı Nikola’nın yıllarca yenemediği ve kaçarak canını zor kurtardığı cephe de bir dram bayrağı dalgalanıyordu. İngilizleri arayıp Türkleri yenmenin yolunu soran Nikola'ya cevap Çanakkale Cephesini açmaktı. Böylece ordular Çanakkaleye sevk edilecek ve Doğu cephesi güçsüzleşecekti. Enver Paşa bu durumda bir plan yaparak ütopik düşlerini de yanına almayı unutmadan, Oltu’dan, Allahuekber Dağlarını aşarak Sarıkamış'ı kurtaracak ve ötesine geçecekti. Enver Paşa’nın amacı Kafkasya’dan sonra Hindistan ve Afganistan'a yürümekti.
Karadeniz olayından sonra Rus ordusu 1 Kasım1914 sabahından itibaren Sarıkamış'tan Pasin'e hareketle Türk hudutunu geçti. 1. Rus Kolordusu Sarıkamış’tan ilerleyerek Köprüköyü istikametinde Horosan Yüzvereni tutacaktı. IV. Kolordusu Erivan'dan hareketle Karaköse güneyinde Murat suyu geçitlerini işgal edecekti. Birinci kolordunun karargahı Türk sınırına yakın Karaurgan köyünde bulunacak Oltu-Karaboğaz, Oltu-Narman üzerinden Erzurum’a doğru 10 piyade taburu; 6 süvari 24 topluk oltu müfrezesini sürecekti. Nitekim ilk Rus saldırısı üzerine 3. Kolordu Kumandanı Hasan İzzettin Paşa Erzurum bölgesinde müdafaaya karar verdi. Merkezi Samsun’da bulunan X. Kolordu da 3. Ordu emrine verildi. 1 Kasım1914'ten 2 Ocak1915'e kadar olan haraketler Sarıkamış Harekâtında anlatılmaktadır.
Ana madde: Sarıkamış Harekâtı
Gerek Hafız Hakkı beyde gerek Enver Paşada tecrübe temeli yoktu.İç alemlerinde ki ihtirasların yarattığı genç ve dumanlı hayaller ruhlarına hakim olduğundan, Hafız İsmail Hakkı Bey İstanbul’daki Genel Kurmay ikinci Başkanlığını bırakıp en şiddetli kış ayında Enver Paşa’nın arzusuyla Kafkasya’ya fetih için 3. Orduya koşmuştu. Başına geçtiği X. Kolorduyu son nefesine kadar kar ve ateş içinde eritmiştir. Bu sonuçtan az zaman sonrada ilaçsız hastanesiz bir orduyu kırıp geçiren Tifüs, yüklendiği ordu komutanlığından onu da bulmuş ölçüsüz ve dengesiz bir atılışın bedelini hayatı ile ödemiştir. Enver Paşaya gelince o bu dramın başındadır.
1915

Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Ana madde: Sarıkamış Harekâtı
Ana madde: Malazgirt Savaşı (1915)
Ana madde: Kara Killisse Savaşı
Ana madde: Van Savaşı
Ana madde: Köprüköy
1916

Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Ana madde: Erzurum Savaşı (1916)
Ana madde: Erzincan Savaşı