KAZAKİSTAN
Qazaqstan Respublïkası
Kazakistan Cumhuriyeti
Kazakistan Bayrağı
Kazakistan Arması
Resmi dilKazak Türkçesi , RusçaBaşkentAstanaYönetim şekliCumhuriyetCumhurbaşkanıNursultan NazarbayevBaşbakanKarim Kajimqanüly MasimovYüzölçümü2,717,300 km²
Dünya yüzeyinin % 1.7'ünü kaplar
9. en geniş ülkeNüfus15,185,844
En kalabalık 61. ülkeNüfus yoğunluğu5 kişi/km²BağımsızlıkSovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'den, 16 Aralık 1991Milli GelirKişi Başına 7,418 Amerikan DolarıPara birimiKazakistani tenge (KZT)Saat dilimiUTC +5, UTC +6Ulusal marşMeniñ Qazaqstanımİnternet alan adı.kzTelefon kodu+7Kazakistan (Kazak Türkçesi:Қазақстан, Qazaqstan), Orta Asya'da 1991 yılında kurulan bir Türk ülkesidir. Ural Nehri ülkenin batısını geri kalan kısımlarından ayırır. Ural Nehri'nin batısında kalan kısım Avrupa kıtasında sayılır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/sosyal-bilgiler-dersi/49724-bagimsiz-turk-devletleri.html#post100871
Kazakistan'da yapılan kazılarda elde edilen bulguların Yenisey motiflerine benzediği dikkat çekmiştir ve özellikle Kök Türkçe mezar kitabeleri üzerinde bilim adamlarının yaptıkları araştırmalarda Kazakistan'daki Türk varlığıyla ilgili önemli belgeler ortaya çıkmıştır.
Demografik yapı
Kazakistan'da nüfus, 1926'da 3.713.000 olan nüfus 1959 yılında 1 milyon azalmıştır. 2004 verilerine göre 14.951.000 nüfusa sahiptir. 1989’da 16.464.000 olan nüfus 1999 nüfus sayımına kadar yıllık ortalama % 1’lik bir azalma ile 14.953 milyona düştü. Ancak 2000-2001 döneminde de düşme devam etmesine karşın, 2003-2003 döneminde azalış trendi durarak % 0.7 oranında artışla 14.951 milyona ulaştı. 2005 itibariyle nüfusun 15.1 milyon olduğu tahmin edilmektedir.

Ekonomi
Bağımsızlığın ardından siyasi ve ekonomik istikrara kavuşan Kazakistan’da büyük petrol, uranyum, demir, altın ve kurşun rezervleri bulunmaktadır.
Kazakistan doğal kaynakları ve coğrafyası itibarıyla önemli bir ülkedir. Hacim ve çeşit bakımından mineral ve hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.
Kazakistan’da 1225 çeşit mineral ihtiva eden 493 yatak bulunmaktadır. Uranyum, krom, kurşun ve çinko yataklarının zenginliği itibarıyla dünya ikincisi, mangan itibarıyla dünya üçüncüsü, bakır itibarıyla de beşincisidir. Kömür, demir ve altın rezervleri itibarıyla Kazakistan dünya sıralamasında ilk on ülke arasında, doğalgaz, petrol ve alüminyum rezervleri itibarıyla da, sırası ile ilk on iki, ilk on üç ve ilk on yedi ülke arasında yer almaktadır. Kazakistan'da 1996 yılında dünyanın en büyük üçüncü altın madeni bulunmuştur.
Ülkenin mineral ve hammadde üretimi ise, kendi ihtiyacının çok üstündedir. Bu nedenle metalik bizmut, süngersi titanyum, kil ve rafine bakır, mangan ve konsantreleri üretiminin yüzde 90'ı, petrol, metalik kurşun ve çinko üretiminin yüzde 80'i ile doğalgaz, kömür, demir cevheri ve krom üretiminin de yüzde 50'den fazlası ihraç edilmektedir. Kazakistan toprakları altında keşfedilmiş maddi zenginlik 2 trilyon ABD Doları'ndan fazladır.

Uluslararası ilişkiler
Türkiye ile ilişkileri
Türkiye, 1991'de Kazakistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 15 dakika sonra bu ülkeyi tanımıştır. Kazakistan Cumhuriyeti'nde [1994] yılından bugüne yaklaşık 3000 yabancı ortak girişim (JV) faaliyet göstermekte olup, Kazakistan'a yapılan yabancı sermaye yatırımları 8 milyar ABD Doları'na ulaşmıştır. Bu miktar yaklaşık 10 yıllık bir bağımsızlık geçmişi olan bir ülke için büyük önem arz etmektedir. Bu büyüklükte sermaye girişi, ülkenin eski üretim alt yapısını rehabilite etmekte olduğu ve ekonomiye süratle yeni tesislerin kazandırıldığı anlamına gelmektedir. Eldeki tüm veriler incelendiğinde, yaklaşık 1.5 milyar ABD Doları'na yaklaşan yatırım hacmi ile Türkiye'nin, Kazakistan Cumhuriyeti'nde Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra ikinci sırada yer aldığı anlaşılmaktadır. Türk iş adamlarınca Kazakistan'da gerçekleştirilen yatırımlar daha çok ticaret, telekomünikasyon, otel işletmeciliği, tarım ürünleri üretimi, süpermarket işletmeciliği, matbaacılık, petrol ürünleri, gıda, tuğla, demir-çelik, bakır, tekstil ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşmaktadır. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında daha çok müteahhitlik ve ticari faaliyetlerde bulunan Türk şirketleri, son yıllarda Kazakistan içerisinde süratle mal ve hizmet üretimine yönelmeye başlamışlardır. ABD ve İngiltere gibi ülkelerin Kazakistan'daki yatırımlarına bakıldığında bu ülkelerin daha çok petrol ve gaz endüstrisi, elektrik ve madencilik gibi sektörlerde yoğunlaştığı görülmektedir Müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren Türk firmalarının bugüne kadar Kazakistan'da gerçekleştirmiş olduğu müteahhitlik hizmetlerinin 2 milyar ABD Doları üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.

KIRGIZİSTAN
Кыргыз Республикасы
Kyrgyz Respublikasy Кыргызская Республика
Kyrgyzskaya Respublika
Kırgızistan Cumhuriyeti'
Kırgızistan Bayrağı
Kırgızistan Arması
BaşkentBişkek
42°52′N 74°36′EEn büyük şehirBişkekResmi dil(ler)Kırgız Türkçesi, RusçaHükümetDevlet - BaşkanKurmanbek Bakiyev - BaşbakanAlmaz AtambayevBağımsızlıkSovyetler'den - İlan Ediliş31 Ağustos 1991 - Tanınma25 Aralık 1991 Yüzölçümü - Total199,900 km² (86..)77,181 sq mi - Sular (%)3.6Nüfus - July 2005 est.5,264,000 (111..) - 1999 sayımına göre4,896,100 - Yoğunluk26/km² (176..)
67/sq mi GSMH (Satın alma gücü paritesi)
2005 tahmini - Toplam10.764 milyon$ (134..) - kişi başına2,088$ (140..)Gelişmişlik Endeksi (2004)0.705 (110..) Para birimiKırgızistan Somu (KGS)Saat dilimiKGT (UTC+6)İnternet alan adı.kgTelefon kodu+996Kırgızistan (Kırgız Türkçesi: Кыргыз Республикасы ya latin Kırgız Respublikası) Resmi Kırgız Cumhuriyeti, Asya'da bulunan bir ülkedir. Tamamı kara ile çevrili ve dağlıktır. Sınırlarında Çin, Kazakistan, Tacikistan, ve Özbekistan bulunmaktadır. Başkenti Bişkek'tir. Bir dönem Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'ne bağlı iken, 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir. Kırgızistan, devlet başkanı olan Kurmanbek Bakiyev tarafından yönetilmektedir.
Tarihi
Yenisey Irmağı boyunda medenî bir hayat süren Kırgızlar Mîlâd’dan sonra birinci yüzyılda Hun Devleti tâbiyeti altına girdiler. Hunluların dağılması üzerine, Kırgızlar, Hakas Devletini kurdular. Dördüncü yüzyılda kurulan Hakas Devleti, Baykal Gölü'nden Tibet’e kadar olan kısma hâkim oldu. 6. yüzyılda kurulan Göktürk Devleti ile mücâdele eden Hakaslar, 840’ta Uygur Devleti'ni yıktılar.
10. yüzyılda(960 yılında 200 bin müslüman aile vardı.) Karahanlılar'ın tesiriyle İslâm dînini kabul eden Kırgızlar, 13. yüzyılda Moğollar'ın hâkimiyetini tanıdılar. On yedinci yüzyılda Rus istilâsına karşı diğer Türk boylarıyla hareket ettiler. Kırgızların harp kâbiliyetleri yüksekti. On dokuzuncu asırda Kırgız toprakları bütünüyle Rus hâkimiyetine girdi. 1924 senesine kadar Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti'ne bağlıyken, 1925’te Kara Kırgız Özerk Oblastı adını aldı. Bir süre sonra Kara kelimesi kaldırıldı. 1936’da Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhûriyeti hâline getirildi ve Sovyetler Birliği'ni meydana getiren 15 İttifak Cumhûriyetinden biri hâline geldi.
Eski Sovyetler Birliği'nin 1991’de dağılması üzerine, Kırgızistan bağımsızlığını îlân etti. Kırgızistan Bağımsız Devletler Topluluğu'na üye oldu.

Fizikî Yapı
Ülke topraklarının büyük kısmı dağlarla kaplıdır. 3000 metreye kadar olan dağlar toprakların yarısından fazlasını kaplar. Tanrı Dağları'nın bir parçası olan Kokpaalatau Sıradağları, Çin ile tabiî sınırı meydana getirir. Yüksek dağların dorukları dört mevsim karla kaplıdır. Çok sayıda kısa nehir, dağlardan kaynaklanarak aşağılara doğru akar. Başlıca akarsuları Narin,Tar, Kubaş, Kızıl Su’dur. Dünyânın ikinci büyük krater gölü olan Issık Gölü Kırgızistan topraklarında yer alır. Deniz seviyesinden 1609 m yükseklikte olan Issık gölü 6202 km2lik bir alana sâhiptir. Gölün en derin yeri 702 metredir.
Dağların kuzeye bakan yamaçları ve alçak vâdiler ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar ülke topraklarının ancak % 6’sını kaplar. Ormanlarda yabandomuzu, kurt, vaşak, dağkeçisi, as, geyik, leopar gibi av hayvanları yaşar.
Konumu Orta Asya'da olup Çin'in batısındadır. Toplam 3,878 km sınırı bulunmaktadır ve kara ile çevrilidir (sahil şeridi sınırı yoktur. Sınır komşuları; Çin (858 km), Kazakistan (1,051 km), Tacikistan (870 km), Özbekistan (1,099 km)dır. Ülke topraklarının %7'si tarıma uygundur.
daimi ekinler: %0
otlaklar: %44
ormanlık arazi: %4
diğer: %45 (2007 verileri)
Sulanan arazi:6,667 km² (1993 verileri)
En alçak noktası: Kara-Darya 132 m

İklim
Kırgızistan’ın denizlerden uzak ve yüksek bir arâziye sâhib olması iklimi büyük ölçüde etkiler. Dağların etekleri sıcak çöl rüzgarları tesirindedir. Yüksek bölgelerde (Tien Shan'ın yüksekliklerinde) soğuk bir iklim hâkimdir. Arada kalan bölgede bol yağışlı bir iklim görülür. Batı ve kuzeydeki sıradağlar yılda ortalama 600-900 mm, güney etekleri 200-335 mm, yüksek vâdiler ise 100-150 mm civârında yağış alır. Yaz ile kış, gündüz ile gece arasında ısı farkı çok fazladır.

Tabiî Kaynaklar
Kırgızistan mâden yönünden zengin yataklara sâhiptir. Tanrı Dağları'nda demir, cıva,sürme, altın; Fergana Vâdisi'nde petrol ve gaz yatakları bulunur. Ayrıca kömür, tuz, kaolin, cam tozu yatakları vardır. Kömür yatakları 31 milyon ton rezerv ile Orta Asya’da birincidir.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/sosyal-bilgiler-dersi/49724-bagimsiz-turk-devletleri.html#post100872

Nüfus ve Sosyal Hayat
Kırgızistan’ın nüfûsu 5,146,281’dir. Başkent [Bişkek] olup nüfûsu %14,5'u burada yaşar. Nüfûsun % 52.4’ü Kırgız, % 21’i Rus, % 12.9’u Özbek, % 2.5’i Ukraynalı, % 8.1’i diğer milletler, % 1.6’sı Tatar'dır. Ülkenin en geniş etnik grubu olan Kırgız'lar bir Türk halkıdır.Ülkedeki Türk Grupları biraraya getirilirse ülke nüfusunun %66,9'una tekabül etmekektedir.
Kırgızistan yüksek bir eğitim düzeyine sâhiptir. Ülkede 9 üniversite olup, ilk üniversite 1932’de kurulmuştur. Okuma yazma oranı % 99.8’dir. Ülke genelinde 1806 ortaokul, 48 teknik lise vardır. Diğer Türk Cumhûriyetleri'nde olduğu gibi Kırgızistan’da eğitim devlet tarafından yapılırken 1992’de çıkarılan yeni kânunlarla özel okul ve üniversite eğitimine izin verildi. şu anda da eğitim faliyetlerine devam etmekte olan Türk Okulları Kırgızistan da Türkçe'nin ve Türk Kültürü'nün yayılmasında en büyük etkenlerdendir.
Dünya Almanağı 2005 içinde Kırgızistan nüfusu 5 milyondan fazla gösterilmiştir, yaklaşık olarak 5,081,429. Bunun %34.4 15 yaşın altında ve %6.2 65 yaşın üstündedir. Ülke kırsaldır ve sadece üçte biri (33.9%) şehirlerde yaşar. Ortalama nüfus yoğunluğu km2 de 29 kişidir (69 kişi mil kare).

Kırgızlar Müslüman olup, Sünnî ve Hanefî mezhebindedirler. Kırgızların İslâmiyeti kabûlünde tasavvuf büyükleri önemli rol oynamışlardır. Kırgızlarda mevcut olan güçlü kabile sistemi İslâmiyetin hızlı yayılmasını sağlamıştır. Kırgızistan’da dînî hayâtın çok canlı olması, Orta Asya cumhûriyetleri içinde Özbekistan’ın dışında en çok bu cumhûriyette din aleyhtârı propaganda yapılmasına sebeb olmuştur. 1948’den sonra günümüze kadar Bişkek’te 100’e yakın İslâmiyet aleyhtârı kitap basılmıştır. Aynı zamanda devamlı din aleyhtârı konferanslar veriliyordu. Buna rağmen bölgede İslâmiyet unutulmamış, Kırgızistan bağımsızlığını kazandıktan sonra, gizli yapılan ibâdetler, açık olarak yapılmaya başlanmıştır.

Ekonomi
Ülke ekonomisi tarım ve madenciliğe dayalıdır. Daha çok hayvancılık kesimi ağırlıklı bir tarım ekonomisi hakimdir. Başlıca tarım ürünleri buğday, pamuk, şekerpancarı, mısır, tütün, sebze ve meyvedir. Dağlık bölgelerde yarış atları yetiştirilir, tavşan beslenir, arıcılık yapılır. En çok küçükbaş hayvan beslenir.
Kırgızistan’da 1970’li yıllarda çeşitli mâdenler çıkarılmaya başlanınca mâden sektörü büyük hızla gelişti. Makina, otomotiv, gıda, çimento, cam ve konserve fabrikaları başlıca sanâyi kuruluşlarıdır. Akarsu üzerlerinde kurulan hidroelektrik santralleri ekonomiye önemli ölçüde katkıda bulunur. Ülkede 600 civârında sanâyi kuruluşu vardır.

Bişkek: Başkent
GSYİH: Gayri Safi Yurt İçi Hasıla- 12.6 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %5.7 (2000 verileri)
kişi başına GSMH:282$ endüstri: %22
hizmet: %39 (1999 verileri)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %18.7 (2000 verileri)
İş gücü: 1.7 milyon
Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %55, endüstri %15, hizmet %30 (1999 verileri)
İşsizlik oranı: %6 (1998 verileri)
Endüstri: Makine, tekstil, gıda maddeleri, çimento, ayakkabı, beyaz eşya, mobilya, elektrikli motorlar, altın
Endüstrinin büyüme oranı: %7 (2000 verileri)
Elektrik üretimi: 12.981 milyar kWh (1999)
Elektrik tüketimi: 10.236 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 2.02 milyar kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 184 milyon kWh (1999)
Tarım ürünleri: Tütün, pamuk, patates, sebze, üzüm, meyve, koyun, keçi, büyükbaş hayvan, yün
İhracat: 482 milyon $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: Pamuk, yün, et, tütün, altın, cıva, uranyum, hidro güç, makine, ayakkabı
İhracat ortakları: Almanya %33, Rusya %16, Kazakistan %10, Özbekistan %10, Çin %6 (1999)
İthalat: 579 milyon $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: Petrol ve gaz, makine ve parça, gıda maddeleri
İthalat ortakları: Rusya %18, Kazakistan %12, ABD %9, Almanya %8, Özbekistan %8, Çin (1999)
Dış borç tutarı: 1.4 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Kırgız Somu (KGS)
Para birimi kodu: KGS
Mali yıl: Takvim yılı

Politika
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
İdari bölümler: 7 bölge ve 1 şehir; Batken Oblast, Bişkek Şehri, Çuy Oblastı (Bishkek), Celal-Abad Oblastı, Narın Oblastı, Oş Oblastı, Talas Oblastı, Isık-Kol Oblastı (Karakol)
Bağımsızlık günü: 31 Ağustos 1991 (Sovyetler Birliğinden ayrıldı)
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 31 Ağustos (1991)
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

İller
Kırgızistan 8 vilâyete bölünmüştür.
Kırgızistan'ın idari bölgeleri.
Bişkek (shaar)
Batken İli (Batken)
Çuy İli (Tokmok)
Celal-Abad İli (Celal-Abad)
Narin İli (Narin)
Oş İli (Oş)
Talas İli (Talas)
Issık-Kul İli (Karakol)

Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: 370 km (1990)
Karayolları: 18,500 km (1996)
Su yolları: 600 km (1990)
Boru hatları: doğal gaz 200 km
Limanları: Balıkçı (Ysyk-Kol or Rybach'ye)
Hava alanları: 50 (2000 veriler)

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
KKTC Bayrağı
KKTC Arması
Başkent

En Büyük ŞehirLefkoşa
35°10′K 33°22′D
LefkoşaResmî dilTürkçeDevlet şekliCumhuriyetYönetim biçimiParlamenter demokrasiKurucusuRauf DenktaşCumhurbaşkanıMehmet Ali TalatBaşbakanFerdi Sabit SoyerBağımsızlık
- Bağımsızlık ilanı
15 Kasım 1983Yüzölçümü
- Toplam
- % su
3,355 km²(179.)
2.7%Nüfus
- Toplam (2006)
- Nüfus Yoğunluğu
264,172 (183.)
78.7GSMH
- Toplam
- Kişi Başına
- Büyüme Oranı(2004)
$1,766 milyar
$8,095
%15,4Ulusal marşİstiklâl MarşıPara birimiYeni Türk Lirası 1Saat dilimi
- Yaz saatinde(UTC+2)
(UTC+3)İnternet alan adı.nc.tr 2Telefon kodu+90 392 31 Türkiye ile birlikte kullanılmakta.
2 Türkiye'nin ikinci seviye alanı.
3 Türkiye'nin yerel arama kodu.Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) veya Kıbrıs Türk Devleti Akdeniz'de yer alan en büyük üçüncü ada ve Anadolu yarımadasının 65 km güneyindeki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan uluslararası camiada yalnızca Türkiye tarafından tanınan Türk devleti. Eskiden Pakistan ve Bangladeş de KKTC'yi tanımaktaydı; fakat sonra tanımaktan vazgeçmişlerdir.
Kuzeyde Dipkarpaz, batıda Güzelyurt, güneyde de Akıncılar'a doğru KKTC toprakları yayılır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Rum Kesimi toprakları arasında Birleşmiş Milletler'in kontrol bölgesi bulunmaktadır.
Tarih
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kurucusu ve İlk Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş
1960'da Kıbrıs'ta yaşayan Rum ve Türk cemaatleri arasında kurulan ortaklık Kıbrıs Cumhuriyeti yaşanan iç çatışmalar sonucu sürdürülemez olmuş ve 15 Temmuz 1974 tarihinde Yunan cuntasının Kıbrıs'da darbe yaptırması sonucu gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekâtı'nın ardından gerçekleşen İkinci Barış Harekâtı'nın hemen ardından 25-26 Ağustos 1974 tarihinde BM Genel Sekreteri Kıbrıs'a gelmiş ve toplumlar arasında ikili görüşmelerin başlatılmasını istemişti. İkili görüşmelerde varılan mutabakat gereği nüfus mübadelesi yapılmış ve Rumlar güneye Türkler ise kuzeye geçmiştir. Böylece iki bölgeli ve iki toplumlu bir federal yapı için uygun ortam sağlanmış oldu. 13 Şubat 1975 günü Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin ilanı Doktor Fazıl Küçük tarafından açıklanarak gerçekleşti. Amaç federal bir Kıbrıs Devleti yaratmaktı ancak bu gerçekleşmediğinden 8 yıl sonra rumlar yol ayrımına giderek kendi cumhuriyetlerini kurmak yoluna girdiler. 15 Kasım 1983 tarihinde KKTC'nin ilanı gerçekleşti. Türkiye, Pakistan ve Bangladeş KKTC'yi ilk tanıyan ülkeler olup Türkiye dışındaki ülkeler daha sonra bu tanımayı geri çekmişlerdir. KKTC'nin kuruluş bildirgesini kurucu cumhurbaşkanı Rauf Denktaş okumuştur.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/sosyal-bilgiler-dersi/49724-bagimsiz-turk-devletleri.html#post100873
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Bağımsızlık Bildirgesi
Daha sonra yapılan referandum sonucu halk KKTC Anayasasına büyük bir çoğunlukla evet demiştir. Yıllarca süren toplumlararası görüşmelerden bugune değin herhangi bir sonuç çıkmamıştır. En son BM Kıbrıs Çözüm Planı ile iki toplum arasında yeniden birleşme imkânı da referandum'da Türklerin "evet"ine karşı Rumların "hayır" demesi sonucu gerçekleşmemiştir.

Yönetim ve Politika

Mehmet Ali Talat - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin şu anki cumhurbaşkanı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı Devlet başkanı Başbakan ise hükümetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükümetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükümetle beraber KKTC Meclisi'ne aittir.
Cumhurbaşkanlığı seçimi her beş yılda bir yapılır. Cumhurbaşkanını Halk seçer. Şu an bu görevi 17 Nisan 2006 beri Mehmet Ali Talat yürütmektedir. 50 kişiden oluşan Cumhuriyet Meclisi halkın oylarıyla seçilmektedir. Şubat 2005'de yapılan seçim ile başa gelen Mehmet Ali Talat önderliğindeki CTP, Mehmet Ali Talat'ın cumhurbaşkanı olmasıyla CTP genel sekreteri Fikri Sabit Soyer'i Cumhuriyetçi Türk Partisi başkanlığına ve başbakanlığa getirmişlerdir. Partinin iktidar ortağı Turgay Avcı önderliğindeki Özgürlük ve Reform Partisi hükümettedir.

Uluslararası statü ve dış ilişkiler
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Dış İlişkileri
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Türkiye dışında tanınmamakta ve ada Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin olarak gösterilmektedir. Azerbaycan'a bağlı özerk ülke olan Nahcivan KKTC'yi hâkim güç olarak tanımakta, fakat Azerbaycan KKTC'yi resmî olarak tanımamaktadır. İslam Konferansı Örgütü KKTC'yi üye olarak kabul etmiş ve gözlemci statüsü vermiştir. Diğer ülkelerden Pakistan, Katar ve Gambiya'nın görüşleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanımaya doğru gitmektedir.
KKTC'nin Londra ofisi, Bedford Square.
2004 Nisanı'nda yapılan Annan Planı referandumundan bügüne uluslararası camia KKTC ile var olan ilşkilerini iyileştirmeye başladı. Avrupa Birliği'nin genişlemesi'nden sorumlu üyesi Günter Verheugen raporunda bu şartlar göz önünde tutulursa AB ülkelerinin KKTC'de temsilcilikler açabileceklerini söyledi. AB KKTC'ye 259 Milyon Avro yardım taahhüt etti. Rum Kesimi tarafından engellenmeye çalışan bu yardımı, KKTC direkt olarak almak istemektedir.
Bir yandan, KKTC cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat önemli dünya liderleri ile görüşmelerine devam etmektedir. ABD dış işleri bakanı Condoleezza Rice, İngiltere eski dış işleri bakanı Jack Straw ile görüşmelerde bulundu. Ayrıca 2006 Ağustosu'nda Pakistan devlet başkanı Pervez Müşerref tarafından cumhurbaşkanı sıfatı ile ağırlandı.
KKTC bağımsızlık ilanını ardından Bangladeş ve Pakistan tarafından da tanınmasına rağmen uluslararası baskılar sonucu bu ülkeler tanımalarını geri çekmiştir. KKTC uluslararası toplum tarafından, uluslararası ilişkilerde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile birlikte tek devletmiş gibi anılır (örneğin Avrupa Birliği'ndeki üye sayımı). Yine uluslararası ilişkilerde dünya haritalarında Kıbrıs Adası'nın tamamı, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne aitmiş ve KKTC yokmuş gibi gösterilir (örneğin Eurovision Şarkı Yarışması'nda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin adının Cyprus olarak gösterilerek, oylama sırası Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne geldiğinde ülkenin, Kıbrıs Adası'nın tamamı olarak gösterilmesi).
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ordusunda 2000 kadar 18 ile 40 yaşları arasında zorunlu askerliğe alınmış Kıbrıs Türkleri bulunmaktadır. Bunun yanında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 11.kolordusu adanın kuzeyine yerleşmiş durumdadır. Bölgedeki Türk kuvvetleri yaşanabilecek Türk-Rum anlaşmazlıklarına karşı bölgeye yerleşmiş ve Kıbrıslı Türklerin yaşamını koruma altına almış bulunmaktadır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin önemli yerleşim yerleri, başkent Lefkoşa, Girne, Gazimağusa'dır. KKTC,ikliminden dolayı fazla yağış almaz. Genellikle burası sıcak ve güneşlidir.

Ekonomi
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisi kamu sektörü dahilinde ticaret, turizm ve eğitimle beraber tarım ve imalat sanayinden oluşmaktadır. KKTC bütçesi:

• <LI class=c24>4,409 Amerikan Doları (2002) <LI class=c24>5,949 Amerikan Doları (2003) <LI class=c24>8,095 Amerikan Doları (2004)
• 10,248 Amerikan Doları (2005)

Havaalanları ve Limanlar
Girne Limanı

• <LI class=c24>Ercan Uluslararası Havalimanı (Lefkoşa - Ana Havaalanı) <LI class=c24>Geçitkale Havaalanı (Gazimağusa) <LI class=c24>İlker Karter Havaalanı(Girne) <LI class=c24>Pınarbaşı Havaalanı (Girne) <LI class=c24>Topel Havaalanı (Güzelyurt) <LI class=c24>Girne Limanı (Girne)
• Gazimağusa Limanı (Gazimağusa)

KKTC'nin havaalanları ve limanları uluslararası seferlere kapalıdır ve bunun tüm mümessibi Rum Kesimi'dir. Türkiye'nin bu çıkmazı aşabilmek maksatıyla gerek BM bünyesinde, gerekse AB bünyesinde yaptığı tüm faaliyetlerin önü Rum Kesimi tarafından kesilmiştir.

Nüfus
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin nüfusu yaklaşık 265,000 (işçiler ve Türkiye'den yerleşenler dahil). Bu nüfusun neredeyse tamamı Türk'tür ve Türkçe konuşur. Bu nüfus üç ana topluluktan oluşmaktadır: yerli Kıbrıs Türkleri, bütünleşmiş Türkiye'den gelen göçmenler ki bunlar iki kısımdan oluşur. Adada dünyaya gelenler ve anavatandan çalışmak üzere adaya gelenler. Türk Silahlı Kuvvetleri'de halihazırda 33,000lik bir kuvvetle adada bulunmaktadır. Hâlâ Dipkarpaz ve Koruçam'da yaşayan Kıbrıs Rumları ve Maronitler bulunmaktadır. KKTC, başkent Lefkoşa'nın kuzey tarafına sahiptir. Kıbrıs Türkleri'nin büyük bir yüzdesi 1974'den sonra göç etmiştir. Özellikle İngiltere ve Türkiye Kuzey Kıbrıs'tan büyük oranda göç almıştır. Göçmenlerin büyük bir kısmı kötü ekonomik koşullar nedeniyle farklı ülkelere gitmek zorunda kalmışlardır. Bu kötü ekonomik koşullarında en büyük sebebi uygulanan ekonomik ambargo nedeniyle üçüncü ülkelere yapılan ticarette büyük zorluklar çekilmesidir. KKTC'nin nüfusu yazın gezip görmek için gelen turistlerle daha da fazlalaşmaktadır.

Eğitim Sistemi
Dış ülkelere eğitim kapısını açması ve buradaki özel üniversiteler eğitimin gelişmesine katkı sağlamaktadırlar.
Üniversiteler

• <LI class=c24>Doğu Akdeniz Üniversitesi <LI class=c29>Girne Amerikan Üniversitesi <LI class=c24>Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kuzey Kıbrıs Kampusu <LI class=c24>Lefke Avrupa Üniversitesi <LI class=c24>Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
• Yakın Doğu Üniversitesi

Turistik yerler

• <LI class=c24>Lefkoşa tıpkı Gazimağusa gibi eski bir yerleşim yeridir. Eski şehrin etrafı 5.5 km uzunluğunda şehir duvarı ile çevrilidir ve bu duvar hâlâ sağlamdır. <LI class=c24>Kuzeydoğu'da ki efsanevi Beşparmak Dağları şehri korur. Deniz seviyesinde 700 metre yüksekliğindeki dağlar Araplar'a savaşta ölen Bizans kahramanı Digenis'in korunma yeri olmuştur.
• En güzel sahillerden biri de Akdeniz kıyısındaki Dipkarpaz'dır. Yarımada şekinde olan Dipkarpaz aynı yamanda Yeşil Kaplumbağaların yumurtlama mekânıdır.

ÖZBEKİSTAN
Özbekistan Cumhuriyeti
O‘zbekiston Respublikasi
O‘zbekiston Jumhuriyati
Özbekistan Bayrağı
Özbekistan Arması
Başkent
Taşkent
Resmi Dil
Özbek Türkçesi
Cumhurbaşkanı
İslam Kerimov
Başbakan
Şevket Mirziyaev
Yüzölçümü
– Toplam
– % su
km²
4.9%
Nüfus
– Toplam (2002)
– Nüfus Yoğunluğu
Nüfus Bakımından 41ci
26.851.195 (Temmuz 2005)
57/km²
Kurtuluş
– Tarih
Sovyet Rusyadan
Eylül 1, 1991
Para Birimi
Özbekistan Somu (UZS)
Saat dilimi
UTC +5
Telefon Kodu
998
İnternet alan adı
.uz
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/sosyal-bilgiler-dersi/49724-bagimsiz-turk-devletleri.html#post100874
Özbekistan.(Özbek Türkçesi: O‘zbekiston Respublikasi veya O‘zbekiston Jumhuriyati, veya Rusça:'Республика Узбекистан' ).Orta Asya'da bir Türk devleti.Komşuları kuzeyde Kazakistan, güneyde Türkmenistan, doğuda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan'dır.
Özbekistan Tarihi
Özbek Hanlığının Kuruluşu
Cengiz Han'ın torunlarından Batu Han tarafından kurulan Altun Orda Hanlığı'nın (1227-1502) başına 9. han olarak, 1313 tarihinde Özbek Han geçmişti. Özbek Han, ilk günlerden başlayarak kararlı ve sert bir siyaset gütmüş, Kutlug Timur Noyan'ın nasihatları sayesinde kısa bir zamanda birçok rakip ve düşmanlarından kurtulmuştu. Özbek Han Tuna taraflarında Nogay'ın şehadetinden sonra çoğalan Bizans ve Slavların nüfuzunu kırarak tekrar Müslüman Türklerin baskısını arttırmaya başladı. 1319 da Tuna'yı geçerek Edirne'ye kadar geldiler. Özbek Han'ın orduları 1314 de, Bulgar Kralı Sventoslav'ın ölümünden sonra, Kral George Terter'e Bizansa karşı yardım bahanesiyle Trakya'ya, 1330 da Terter'in Sırplarla olan savaşında ona yardımcı olmak gayesiyle Köstendil'e kadar ilerlemişti. Bu arada bazı hükümetlerle evlilik yoluyla da bağlar kurarak durumunu güçlendirmeye çalışmıştır. Mesela 1320 de kızı Tulun Bige'yi Kahire'ye zevce olarak göndermiş, bu arada Bizans'tan da kızlar almıştır.
Özbek Han 1335 yılında Azerbaycan seferine çıktı. Bu sırada Bağdat Hatun tarafından zehirlenen Abu Said ölmüş ve İlhanlı Moğol hakimiyeti de çökmeye yüz tutmuştu. 14. yüzyıl Acem tarihçisi ve coğrafyacısı Hamdullah Kazvini, Azerbaycan'a yapılan seferden söz ederken Özbek Han'ın askerlerine, Özbekler dendiğini kaydeder. İbn Batuta, Özbek Han'dan bahsederken; "geniş bir ülkesi, kuvvetli bir ordusu olan şanlı, şöhretli ve devletli bir sultan olup, Tanrı'nın düşmanlarından biri olan Bizans İmparatoru ile savaşa, cihad ve gaza etmeye vazifeli bulunmaktadır. Ülkesi gerçekten pek geniş ve büyük şehirlerle donanmıştır. Kefe, Kırım, Macar, Azak, Sogdak, Harezm ile taht kenti Saray bunların en meşhurları olarak sayılabilir" demektedir. Gerçekten Özbek Han, İdil (Volga) kıyısındaki Saray kentini çok geliştirmiş ve büyütmüştür. Bu şehre yeni camilerin yapılmasını sağlamıştır. Sadece İdil kıyısında değil, Kırım'da da yeni binalar yaptırmıştır. Onun zamanında bütün Deşt-i Kıpçak boylarında Türkçe konuşulduğu da bilinmektedir.

Bağımsız Özbekistan Devleti
Ülkenin Haritası
Özbekistan, 20 Haziran 1990'da egemenliğini, 1 Eylül 1991'de bağımsızlığını ilan etmiştir. 29 Aralık 1991 tarihinde düzenlenen referandumla bağımsızlık ilanı onaylanmıştır

Coğrafi ve Demografik Yapı
Bağımsız Özbekistan'ın 447.400 km2'lik bir yüzölçümü bulunmaktadır. Özbekistan; Kazakistan, Tacikistan, Afganistan, Kırgızistan ve Türkmenistan'a komşudur. Başkenti Taşkent'tir. Nüfusu: 26.851.195 (Temmuz 2005)'dir.[1]
Özbekistan'ın denize kıyısı olmadığı gibi, Hazar Denizi'nin deniz sayılmaması halinde komşularının da denize kıyısı yoktur. Özbekistan, Lihtenştayn'la birlikte bu durumdaki iki ülkeden biridir.
Önemli şehirleri, Namangan, Fergana, Andican, Semerkand, Buhara, Hive, Hokand, Karşı, Urgenç ve Nukus'dur.
Önemli nehirleri: Surhanderya, Serabat, Karaderya, Zerefşan, Kaşkaderya ve Sah’dır. En büyük gölü Aral'dır. Diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde olduğu gibi iklimi, yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve karasal iklimdir. Özbekistan’ın % 70’i Özbek’tir. Özbeklerin dışında %15 diğer Türk boyları ve %10 Rus nüfus Özbekistan topraklarında yaşamlarını sürdürmektedir. Özbekistan’daki Türk nüfusun tamamına yakını Müslümandır. Rusların İslam dinini ve Türklük bilincini unutturmaya çalışmasına rağmen Özbekistan’daki Müslüman-Türk soydaşlarımız milli benliklerini muhafaza etmesini bilmişlerdir.
Ülkede halen Halk Demokratik Partisi ile Vatan Terakkiyet Partisi bulunmaktadır. İlk parlamento seçimleri 1994'te yapılmıştır. Yönetim biçimi Cumhuriyettir. Özbekistan Cumhuriyeti AGİK, BM ve diğer uluslararası kuruluşlara üyedir. Devlet tekelinde olan, bir Özbekistan Devlet Televizyonu ve Yayın Kuruluşu yanında 3 tane de özel televizyon kuruluşu vardır. Bunlar; 31.Kanal, 29.Kanal ve Merkez TV 'dir.

Ekonomi
1991'den sonra bağımsız Özbekistan Merkez Bankası kurulmuştur. Özbekistan çok zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir. Altın, doğalgaz, alüminyum, tungsten, kömür, mermer yatakları ön sıradadır. 1991 verilerine göre yılda 41 milyar m3 doğalgaz üretilmektedir.
Özbekistan Sovyetler Birliğinin dağılmasında sonra bağımsız kalmasına rağmen herhangi bir ekonomik alt yapısı ve sanayisini yönetebilecek bir yapıya sahip olmadığı için Rusya Ukrayna ve Beyaz Rusya'nın kurdukları Bağımsız Devletler Topluluğu'na (BDT) üye olmuştur. Ancak kendi ekonomilerini yaratabilmek amacıyla Bretton Woods sistemi içindeki örgütlere üye olmuştur (IMF, Dünya Bankası v.b.). Bu kuruluşların özellikle IMF'nin politikalarını benimsemesine rağmen aynı özelliklere sahip diğer Orta Asya devletlerine nazaran daha uzun zaman dilimine yaymışlardır özelleştirme politikalarını. Ayrıca özelleştirme yapılam kurumlar genellikle hizmet sektörüne ait kurumlar olmuştur. Sanayi kuruluşları ise genel olarak devletin kontrolü altında kalmıştır. Bu sayede işsizlik sorununu diğer devletlere oranla daha az yaşamışlardır. Sanayi kurumlarının özelleştirilmede geri planda kalması dış yatırımları azaltsada şuan ki durumları itibari ile diğer Orta Asya devletlerinden daha iyi bir konumda yer almaktadır (Kazakistan hariç).
Özbekistan, yıllık 80 ton altın üretimiyle dünya sıralamasında üst sıralarda yer almaktadır. Bakır rezervleri 800 milyon ton olarak varsayılmaktadır. Kömür üretimi yıllık 6 milyon tondur.
Özbekistan karasal iklime sahiptir. Bu nedenle ülkenin % 9'u tarıma elverişlidir. Özbekistan'da, pamuk önemli yer tutmaktadır ve ülke dünyanın dördüncü pamuk üreticisidir. Özbekler buğday, meyve, sebze, ipek ve pirinç yetiştirmektedirler. Ekonomik yapı ise tarım ağırlıklıdır.
Nüfusun %30'u tarım sektöründe çalışmaktadır. Tarımsal üretim kolhozlar, solhozlar, meşhozlar (devlet kuruluşları) aracılığıyla yapılmaktadır.
ÜIke ekonomisinde hayvancılık da önemli yer tutmaktadır. Sığır, koyun, keçi ve kümes hayvanları vardır. Yıllık yün üretimi 1994 verilerine göre 20.000 ton civarındadır. Ve özellikle astragan kürk koyunculuğu büyük önem kazanmıştır ve ihraç edilmektedir. Özbekistan sanayisi daha çok petro-kimya ağırlıklıdır ve yılda 1.5 milyon ton gübre üretmektedir. Ayrıca pamuk üretimine dayalı olarak kimya sanayii de gelişmiştir.
1990 yılı verilerine göre: Sanayi % 35, tarım % 34, inşaat % 14, ulaşım %5 ve diğerleri %12'dir.
Hafif sanayi ürünleri ise ipekli ve pamuklu kumaşlardır. Aral gölü kıyısında havyan üretme ve işleme tesisleri bulunmaktadır.

Özbekistan-Türkiye Ekonomik İlişkileri
Özbekistan'ın Türkiye ile olan toplam ticaret hacmi, 2003 yılında 272 milyon, 2004 yılında yüzde 40 dolayındaki artışla 388 milyon dolar oldu. 270 dolayında Türk işadamının bulunduğu Özbekistan’daki toplam Türk yatırımı da 1 milyar dolayında seyrediyor[2]

Resmi Tatiller
Aşağıdaki özel günler Özbekistan Cumhuriyeti'nde resmi tatil günleridir.

• <LI class=c29>Yeni Yıl: 1 Ocak <LI class=c22>Kadınlar Günü: 8 Mart <LI class=c29>Nevruz Bayramı: 21 <LI class=c29>Anayasa Bayramı: 8 Aralık
• Ramazan ve Kurban bayramlarının ilk günleri

TÜRKMENİSTAN
Türkmenistan Cumhuriyeti
Türkmenistan Jumhuriyäti
Türkmenistan Bayrağı
Ulusal Slogan
BAĞIMSIZ, TARAFSIZ TÜRKMENİSTAN
Resmi dil
Türkmen Türkçesi
Başkent
Aşgabat
Yönetim şekli
Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı
Kurbangulı Berdımuhamedov
Yüzölçümü
488,100 km²
Dünya yüzeyinin 4.9%'ünü kaplar
52. en geniş ülke
Nüfus
4,952,081 (2005)
En kalabalık 112. ülke
Nüfus yoğunluğu
9,4 kişi/km²
Bağımsızlık
SSCB, 27 Ekim 1991
Milli Gelir
Kişi Başına 7,266 Amerikan Doları
Para birimi
Türkmen Manat
Saat dilimi
Yaz saati
(UTC+5 to +6)
(UTC+6 to +7)
İnternet alan adı.tmTelefon kodu+993Türkmenistan Cumhuriyeti, 27 Ekim 1991 yılında SSCB dağıldığında bağımsız oldu. Para birimi Manat'tır. Yönetim şekli Cumhuriyettir. Türkmenistan, BM, İKÖ, BDT gibi uluslararası kuruluşlara üyedir. Devlet Televizyon Kuruluşu vardır. Özel televizyon yayını bulunmaktadır.
Genel Bilgiler
İran, Irak, Suriye, Anadolu Türkmen boylarına ait olanlar için "Türkmen" deyimi kullanılır. Türkmenler, Türklerin Oğuz soyundandırlar.
Özellikle Safevi Türk hükümdarı Nadir Şah'tan sonra çeşitli kavimlerin saldırılarına uğrayan Türkmenler 1835'ten sonra Merv Bölgesine doğru yayılmaya başlamışlardır. 1860'da da Govşut Han'ın önderliğinde Farsları yenilgiye uğratmış ve bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/sosyal-bilgiler-dersi/49724-bagimsiz-turk-devletleri.html#post100875
1873'te Ruslar Hive'yi işgal etmişler ise de, daha sonra yenilgiye uğramışlardır. 1916'da başlayan Türkistan ulusal ayaklanması devam etmiş, 1920'de de Türkmenler Hive'yi geri almışlardır.
1924'te Türkmen Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur. 7 Ocak 1990 tarihinde ise Türkmenistan’da, seçimler yapılmış, resmi dil Türkmence kabul edilmiş, 22 Haziran 1990 tarihinde Türkmenistan egemenliğine, 27 Ekim 1991 tarihinde de bağımsızlığına kavuşmuştur. Bugün gelişen ekonomisi ve genç nüfusu ile Orta Asya’nın en güçlü ülkelerinden biridir.
Türkmenistan'ın bağımsızlığını ilk Türkiye tanımıştır.
Türkmenistan başkanlık sistemi ile yönetilen, anayasasına göre, demokratik, laik bir hukuk devletidir. Tarafsızlık statüsü Birleşmiş Milletler Teşkilatı tarafından onaylanmıştır. Halk Maslahatı milli iradenin en yüksek temsilcisi niteliğindedir. Ayrıca anayasa değişikliği, referandum, ülkenin ekonomik, sosyal ve politik gelişmesine yön verecek ana konularda tavsiyeleri tartışma ve karar alma yetkisine sahiptir. Ancak Halk Maslahatı yasama organı değildir. Türkmenistan’ın yasama organı Meclis’tir. Halk Maslahatı kararları Meclis tarafından yasalaştırılır. Meclis, anayasanın hazırlanması ve değiştirilmesi, kanunların yasalaştırılması, parlamento ve başkanlık seçimlerinin tarihlerinin belirlenmesi, Başbakan yardımcılarınca yürütülen faaliyetlerin onaylanması, bütçenin onaylanması hususlarında yetkilidir. Türkmenistan’da tek parti bulunmaktadır.oda ak partidir

Eğitim
Tarihteki Türk Devletleri Türkmenistan'da 12 Nisan 1993 tarihinden itibaren Kiril harflerinin bırakılması, belli bir süre sonra da Latin harflerine (alfabesine) geçilmesi kararlaştırılmıştır. 9 yıllık zorunlu eğitim bulunan ülkede ayrıca 9 yıllık meslek okulları ve bunlara bağlı 4 yıllık yüksek eğitim okulları vardır. Ülkede Magtymguly Devlet Üniversitesi ve Türkmenistan Bilimler Akademisi birde Türkmen - Türk Üniversitesi mevcuttur. Tüm Türk Devletlerinde olduğu gibi Türkmenistan'da da çok sayıda Türk Okulu bulunmaktadır. Bu okullar Türkmen - Türk ilişkilerinin gelişmesinde büyük etkenlerdendir.

Sağlık ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri
Türkmenistan'da doğalgaz, elektrik, su ve tuz 2030 yılına kadar vatandaşlara tamamen bedava dağıtılması kararlanmıştır. Türkmenistan'da sağlık hizmetleri tamamen devlet tarafından verilmekte olup, askeri ve demiryolu personeli kendi kurumları tarafından bu hizmeti almaktadır.
Sağlık sektörü dört bölümde faaliyet göstermektedir:
a- Araştırma hastaneleri,
b- Şehir düzeyinde sağlık kuruluşları, doğumevi ve dispanserleri
c- İlçe düzeyinde sağlık kuruluşları
d- Köylerde, köy hastaneleri, doğumevleri
Bunların yanında koruyucu sağlık hizmetleri de sağlık sektöründe önemli yer tutar.
Türkmenistan'da sosyal yardımın büyük çoğunluğu emekli fonundan karşılanmaktadır.
Emekli ve Sosyal kesintilerle ödenmektedir.

Türkmenistan’ın Ekonomisi
Türkmenistan gerek elektrik üretimi, gerek diğer enerji kaynakları açısından zengin bir ülkedir. Ülke ekonomisinin temel taşını pamuğun yanısıra doğalgaz ve petrol oluşturmaktadır.
Topraklarının büyük bir kısmı çöl olan Türkmenistan’ın en önemli su kaynağı Amuderya Nehridir. Türkmenistan, Özbekistan sınırı boyunca uzanan Amuderya’dan Karakum Kanalı vasıtasıyla faydalanmaktadır. Sulamanın neredeyse %90’ı, bu kanaldan yapılmaktadır.

Teknoloji
Türkmenistan'da 2000 yılına kadar serbest olan internet erişimi ve internet kafeler yasaklanmıştır. İnternet kafeler yeniden 2007 yılında açılmış olmakla birlikte 15 dakikalık erişim ücreti 1 ABD Dolarıdır. Türkmenistanda ücretlerin 50 ABD doları düzeyinde olduğu göz önüne alındığında bu 1 dolarlık ücretin ne anlama geldiği yorum gerektirmez. Halen halka açık olan internet erişim salonları Türkmen Telekom şirketine ait iki adet salonda günde 9 saat kadar hizmet vermektedir.

Tarım Ürünleri
Türkmenistan’da üretilen başlıca tarım ürünleri; pamuk, arpa, buğday, mısır, çeltik, susam, kavun, karpuz, üzüm, meyan kökü ve doğal ipektir. Türkmenistan, Orta Asya’da Özbekistan’dan sonra ikinci önemli pamuk üreticisidir. Dünya sıralamasında ise ilk 10 ülke arasında bulunan bu ülkenin pamuk üretimi, toplam tarım sektörünün %70’ini oluşturmakta ve ürünün %20’si işlenmek üzere diğer Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerine ihraç edilmektedir. Ayrıca pamuk ihracından elde edilen gelir, toplam ihracat gelirinin %20’sini oluşturmaktadır.
Hükümetin tahıl üretiminde uyguladığı “kendi kendine yeterlilik” politikası neticesinde 1993 - 1998 yılları arasında tahıl üretimine tahsis edilen toprak yüzölçümü 259 bin hektardan, 650 bin hektara çıkmış ve üretim %150 artış göstermiştir. Yüksek destekleme fiyatları ve iyi hava koşulları, kendi kendine yeterlilik hedeflerinin tutturulamadığı dört yılı müteakip, 1998 ve 1999 yıllarında büyük tahıl hasatının elde edilmesi sonucunu vermiştir.

Sanayi ve Madencilik
Bitki örtüsü bakımından fakir olan Türkmenistan, madenler yönüyle oldukça zengindir. Madencilik ve enerji sektörü, sahip olduğu zengin mineral kaynaklar nedeni ile sanayi üretimde önemli bir yer tutmaktadır. Ülkenin işletilebilen başlıca doğal kaynakları; doğalgaz, sodyum sülfat, krom (Karaboğaz Lagunu), sülfür, kurşun, galyum (Gaurdak Bölgesi), bentonit (Oglanlı Bölgesi), brom, iyot (Çeleken, Nebitdağ) ve petroldür.
Ayrıca, önemli miktarda sodyum ve potasyum çıkartılarak, kimya sanayinde kullanılmaktadır. Tuz üretimi madencilik faaliyetleri arasında önemli bir yer tutmakta ve üretimin büyük kısmı kimya sanayinde kullanılmaktadır. Ülkede son yıllarda altın ve platin rezervlerine de rastlanmıştır. Türkmenistan, SSCB’nin en büyük sodyum sülfat üreticisi olmasına rağmen, zamanla bu rezervler tükenmiş ve sodyum sülfat tesislerinin faaliyetleri durdurulmuştur.
Türkiye ile Türkmenistan arasında imzalanan “Ekonomik ve Ticari İşbirliği Anlaşması” uyarınca petrol, maden ve enerji kaynaklarının aranması, çıkarılması ve işletilmesi konularında anlaşmaya varılmıştır.Sanayi geliştirmektedir.
Türkmenistan Ekonomisinin Temeli Doğalgaz ve Petrolden oluşur
Türkmenistan gerek elektrik üretimi, gerek diğer enerji kaynakları, özellikle de doğalgaz açısından zengin bir ülkedir. Ülke ekonomisinin temel taşını pamuk, doğalgaz ve petrol oluşturmaktadır.
Başta Rusya Federasyonu olmak üzere, SSCB’de bulunan doğalgaz rezervleri, toplam dünya doğalgaz rezervlerinin yaklaşık %40’ını oluşturmaktadır. Bu ülkelerdeki toplam doğalgaz rezervlerinin yaklaşık %85’i de Rusya Federasyonu’nda bulunmaktadır. Orta Asya Cumhuriyetleri arasında en büyük doğalgaz rezervlerine ve yıllık üretim kapasitesine sahip olan ülke Türkmenistan’dır. Türkmenistan’daki doğalgaz rezervleri, bölgedeki toplam rezervlerin %5’ini oluşturmakta olup, tespit edilen toplam doğalgaz rezervleri yaklaşık 2,86-4,4 trilyon m3 civarındadır. Ancak bağımsızlıktan sonra üretim, ihracat imkanlarının da daralmasıyla yarı yarıya azalmıştır. Üretilen doğalgazın %84’ü ihraç edilmektedir.
Bağımsızlıktan bu yana gaz üretimi 100 milyar m3’lerden, 15 milyar m3’e gerileyen Türkmenistan, 1999 yılında 22,9 milyar m3 gaz üretmeyi başarmıştır.
Doğalgazın ihracatı için Rusya üzerinden geçen boru hattı kullanılmaktadır. Ayrıca, 1997 yılında açılmış olan 200 km’lik, İran ile bağlantı sağlayan sınırlı kapasitedeki bir boru hattı da mevcuttur. Halihazırda Afganistan üzerinden Pakistan ve Hindistan’a gaz naklini sağlayacak bir boru hattı projesinin geliştirilmesi konusunda çalışmalar sürdürülmektedir. Türkmen gazının Türkiye'ye getirilmesi için çalışmalar sürmektedir.
Aralık 1998’de Türkmenistan ve Ukrayna, Ukrayna’ya yıllık 20 milyar m3 Türkmen doğalgaz ihracatı için anlaşmıştır. Yıllık 720 milyon dolar ihracat geliri sağlayacak bu anlaşma, Nisan 1999'da Ukrayna’nın ilk doğalgaz sevkiyatlarının parasını ödememesi sonucu aksamış, Türkmenistan sevkiyatı durdurmuştur. 1999 yılı Aralık ayında ise Türkmenistan ve Rusya 20 milyar m3 Türkmen doğalgazın Rusya’ya ihracı konusunda anlaşmıştır. 19 Şubat 2000’de Gazprom yönetimi Türkmenistan’dan alacağı doğalgaz miktarını 50 milyar m3’e çıkarmak için Türkmenistan’la prensip anlaşmasına varmıştır.
Türkmenistan Türkiye ile birlesmeyi düsünmektedir.
Ülkede bulunan petrol rezervlerinin 1.1 milyar ton (1.7 milyar varil) olduğu tahmin edilmektedir. Bugün yıllık üretim ortalama 5 milyon ton düzeyindedir. Ham petrol, yıllık kapasitesi 5.5 milyon ton olan Türkmenbaşı rafinerisinde işlem görmektedir. (www.tika.gov.tr)

Şehirler
Aşgabat
Daşoğuz
Kaka
Köneürgenç
Mary
Bayramaly
Tejen
Türkmenabat
Türkmenbaşı
Gumdag
Hazar (Çeleken)
Seydi
Begdaş

Vilayetler
Aşgabat (vilayet statüsüne sahip şehirdir)
Ahal (vilayet)
Balkan (vilayet)
Daşoğuz (vilayet)
Lebap (vilayet)
Mary (vilayet)

Türkmenistan Cumhurbaşkanları
Türkmenistanın bağımsızlığını kazanmasının ardından 27 Ekim 1991'de yapılan ilk devlet başkanlığı seçimleri sonucunda Saparmurat Türkmenbaşı devlet başkanlığına seçildi ve ölümüne (21 Aralık 2006) kadar bu görevini sürdürdü.
Türkmenistan'ın ikinci cumhurbaşkanı da 11 şubat 2007'de oyların %89,2 alarak Gurbanguli Berdimuhammedov seçildi ve 14 şubat günü yemin ederek görevine başladı.