Mani çeşitleri -Düz Mâni (Tam Mâni) : Yedişer heceli dört dizeden oluşur. Uyakları cinassız mânilerdir. Keten gömlek giyemem El sözüne uyamam Bir dilbere kul oldum Fakat adın diyemem Bağdan atladım bağa Elim değdi yaprağa Kız seni sarmayınca Girmem kara toprağa Gök güvercin olayım Gergefine konayım Avcı çıkıp vurursa Dizlerinde öleyim
2-Kesik mâni : Birinci dizesi 7 heceden az, anlamlı ya da anlamsız bir sözcük grubu olan mâniler. Bu kesik dize sadece kafiyeyi hazırlar. Eğer meydan ve kahvehanelerde söylenen ve ilk dizeleri "aman aman" ünlemi ile doldurulan mânilerse bunlara İstanbul mânileri denir. Derde kerem Dertliyim der de Kerem Koşmuşum gam çiftini Sürdükçe derd ekerim Dolaştım Şam 'ı Şark'ı Bulmadım derde kerem Doğruldum kapına geldim Umarım derde kerem
Derdim ele . Geç gönül derdim ele Girdim aşk kalburuna Gel gözüm derdim, ele Ben yürekten yanarım Söylemem derdim ele
3-Cinaslı mâni: Kesik mânilerde eğer kafiye cinaslı ise bunlara cinaslı mâni denir. Terziye kumaş geldi Düşünür ki ne kese Ölçtü biçti baktı ki Ne cep olur ne kese Hafif çamur dayanmaz Şu benim saç malama Sözünü doğru söyle Karşımda saçmalama 4-Yedekli mâni (Artık Mâni) : Düz mâninin sonuna aynı kafiyede iki dize daha eklenerek söylenen mâniler. Cinaslı kafiye kullanılmaz, birinci dizeleri anlamlıdır. Yedekli mâniye artık mâni de denir.
Derdim var beller gibi Söylemem eller gibi Kalbimin hüzünü var Yıkılmış iller gibi Gözlerimden yaş akar Boşanan seller gibi Düşeli garip ile Aşk ile düştüm dile Dediler yazık sana Yar seni bilmez bile Düşürmesin kimseyi Mevla böyle müşkile İlkbahara yaz derler Şirin söze naz derler Kime derdim söylesem Bu dert sana az derler Kendin ettin kendine Yana yana gez derler
5-Deyiş: İki kişinin karşılıklı söylediği mânilerdir. Soru yanıt şeklinde düzenlenir. Bir başka kişinin ağzındanmış gibi aktarıldığı şekilleri de vardır. Karşıya kaban derler Ökçeye taban derler Kız hatırın kalmasın Nişanlın çoban derler Karşı kabansız olmaz Ökçe tabansız olmaz Niye hatırım kalsın Sürü çobansız olmaz Altınım alma beni Dillere salma beni Götür sarrafa göster Kalp isem alma beni Altınım aldım seni Dillere saldım seni Sarraf seni neylesin Beğendim aldım seni
6-Karşı-Beri Mâni: Konu bütünlüğü içinde ya bir kişi ya da karşılıklı iki kişi tarafından söylenen mânilerdir. Erkek: Gökte yıldız bir sıra Sarılmış mor mintana Benim gibi kul gerek Senin gibi sultana
Kız: Gökte yıldız bir sıra Sırma ördüm mutana Senin gibi er lâzım Benim gibi sultana Erkek: İçerden içe kapı İçerde pekmez küpü Senin sevdiğin katran Benimki altın topu
1.Ezgilerine Göre Türküler a)Usulsüzler: Uzun havalardır. Divan, koşma, hoyrat gibi çeşitlere ayrılır. b)Usullüler: Oyun havalarıdır. Bu türe Konya’da oturak, Urfa’da kırık denilir. 2.Konularına Göre Türküler: Ninniler ve çocuk türküleri, tabiat üzerine türküler, aşk türküleri, kahramanlık türküleri, askerlik türküleri, tören türküleri, iş türküleri, eşkıya türküleri, acıklı olaylarla ilgili türküler, güldürücü türküler, karşılıklı söylenen türküler, oyun türküleri, ağıtlar. 3.Yapılarına Göre Türküler: a) Mâni kıt’alarından kurulu türküler: Birbirleriyle ilgili konularda söylenmiş mânilerin sıralanarak ezgiyle okunmasından meydana gelir. b) Dörtlüklerle Kurulu türküler.
alıntıdır
http://www.reformturk.com 
Mani Çeşitleri , Türkü Çeşitleri
Alıntı
Bu Konuyu Paylaşın !