GOALBALL
Goalball takımlarla oynanan bir top oyunudur. Yalnızca görme engelli bayan ve erkek sporcular tarafından oynanır. Her takımın sahada üç oyuncusu vardır ve amaç topu karşı tarafın kalesine atmaktır. Maçlar toplam 14 dk sürer ve 2 eşit yarıdan oluşur.Goalball'u görme engeli olmayan sporcularca oynanan diğer toplu, takım oyunlarından üç özellik ayırır. Birinci olarak, içindeki ziller nedeniyle hareket halindeyken çıngırak gibi ses veren bir topla oynanır ve böylece topun pozisyonu ve yeri dinleme yoluyla belirlenebilir. İkinci olarak kabartma işaretleri olan bir sahada oynanır; bu kabartma işaretlere ayakları ya da elleriyle dokunan oyuncu, sahadaki yerini ve yüzünü döndüğü yönü anlayabilir. Üçüncü olarak ta, tüm oyuncular gözlerine siyah maskeler takarlar ve böylece tümünün eşit koşullara sahip olması sağlanarak, hiç görmeyen ya da çok az görenlerin dezavantajları ortadan kaldırılır. Topun içindeki zillerin oyuncuları yönlendirmesine, sporcuların iyi konsantre olabilmelerine ve topa anında tepki verebilmelerine olanak vermek için, oyun sırasında salon bütünüyle sessiz olmalıdır. Kazanılan her sayıdan sonra yükselen tezahüratları izleyen sessizlik tekrar oyuna dönüldüğünün işaretidir.
JUDO
Paralimpik Oyunlar'daki judo karşılaşmalarının öteki judo karşılaşmalarından tek farkı, minderin yarışma alanını ve bölgeleri gösteren bir dokuya sahip olmasıdır. Görme engelli erkek sporcuların katılabildiği karşılaşmalar Uluslararası Judo Federasyonu'nun koyduğu kurallara göre yapılır. Judo Paralimpik Oyunlar'ın programına 1988 Seoul Oyunları'nda alınmıştır. Dört yıl sonra Barselona'da yapılan 1992 Paralimpik Oyunları'na, judo dalında, 16 delegasyonu temsilen 53 sporcu katılmıştır.
MASA TENİSİ
Paralimpik Oyunlar'da masa tenisi karşılaşmaları iki şekilde yapılır: ayakta ve tekerlekli sandalyeyle. Program kapsamında tekler, takım, açık erkekler ve bayanlar karşılaşmaları bulunur. Sporcunun engeline göre on sınıf belirlenir ve sporcular bu on sınıftan biri kapsamında yarışırlar. Paralimpik Masa Tenisi karşılaşmaları, tekerlekli sandalyeyle yarışan sporcular için yapılan ufak tefek değişiklikler dışında, esas olarak Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu'nun belirlediği kurallara göre yapılır. Masa tenisi dalında, Paralimpik Oyunlar'a ek olarak, dört yılda bir Dünya Şampiyonası düzenlenmektedir. Sporcular ayrıca Avrupa Oyunları, Pan Amerikan Oyunları, Pan Afrikan Oyunları, Uzak Doğu Oyunları gibi önemli bölge şampiyonalarında da yarışırlar. Bütün bu yönleriyle engelliler masa tenisi, gerçek anlamda uluslararası bir spordur ve 50 ülkede oynanmaktadır.
OKÇULUK
Engelli sporcular 50 yıldan fazla bir süredir okçuluk yarışmalarına başarıyla katılmaktadırlar. 1948'de İngiltere'de düzenlenen Stoke Mandeville Oyunları'ndan beri 'Bayanlar' ve 'Erkekler' kategorilerinde ayakta ve tekerlekli sandalyede yarışan okçular gücün ve keskin nişancılığın en güzel örneklerini vermektedirler. Paralimpik Oyunlar programı tekler, çiftler ve takım yarışmalarını içerir. Yarışma ve değerlendirme usulleri Olimpiyat Oyunları'ndakinin aynıdır.
VOLEYBOL
Paralimpik Oyunlar'daki voleybol karşılaşmaları 'ayakta voleybol' ve 'oturarak voleybol' olmak üzere ikiye ayrılır. Böylelikle karşılaşmalara bütün engelli kategorileri katılabilir. Üst düzeyde ekip çalışması, beceri, strateji ve yoğunluk, her iki oyun türünde de hakim olan unsurlardır. Geleneksel voleybol ve 'oturarak voleybol' arasındaki tek fark, oturarak oynanan voleybolda file boyunun daha alçak ve sahanın daha küçük olmasıdır. Bu durum, oyunun hızını arttırır.
TEKERLEKLİ SANDALYE BASKETBOL
Çok yüksek bir fizik kondisyon ve teknik beceriyle birlikte süratli bir biçimde yer değiştirmeyi gerektiren tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları, Paralimpik sporlar arasında çok önemli bir yere sahiptir. Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları, Uluslararası Tekerlekli Sandalye Basketbol Federasyonu (IWBF) tarafından belirlenen kurallar ve sınıflandırmalar çerçevesinde yapılır. Bu düzenlemeler, ayakta oynanan basketboldakine eş saha büyüklüğü ve pota yüksekliği gibi konuları da içerir.
Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları ayakta oynanan basketbol karşılaşmalarıyla önemli ortak özelliklere sahip olmakla beraber, kendine has, benzersiz stiliyle farklı ve ayrı bir yere sahiptir. Yardımlaşma esasına dayalı alan savunması ve adam adama savunma çok sık kullanılır.
Sporcuların tekerlekli sandalyedeki hareketlerini ayarlamak için geliştirilen farklı bir top saydırma kuralı ve yüksek bir yoğunluğu olan bu spor, kendi atak sistemini yaratmıştır. Sahadaki hareketi arttırmak için, bir takım genellikle üç defans oyuncusu ve iki pivottan oluşur. Topu alıp yuvarlama en etkili hücum taktiğidir.
TEKERLEKLİ SANDALYE RUGBY
Tekerlekli sandalye rugby karşılaşmalarına kol ve bacak felci (paraplegia ya da tetraplegia) engellisi olan erkek ve bayan sporcular katılır. 1972'de Kanada'da doğan bu spor, oldukça yeni bir dal olmakla beraber, büyük bir hızla yaygınlaşmaktadır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/seminer-calismalari/54399-ozurlulerde-cocuk-ve-spor.html#post111228
Tekerlekli sandalye rugby; basketbol, futbol ve buz hokeyinin bir karışımıdır ve basketbol sahasında oynanır. Takımlar dört asıl ve sayıları sekize kadar çıkabilen yedek oyunculardan oluşur. Sporcular yeterliliklerine göre sınıflandırılır ve bu sınıflandırma sonucunda 0.5 ile 3.5 arasında değişen puanlar alırlar. Sahadaki dört oyuncunun toplam puanları 8.0'i geçemez. Oyunda bir voleybol topu kullanılır: her 10 sn'de bir sektirilmesi gereken bu top taşınabilir, saydırılabilir ya da vurma dışındaki her yolla, diğer oyuncuya geçirilebilir. Sporcular topu karşı tarafın kale çizgisinden ileri taşımak suretiyle sayı yapmaya çalışırlar. Tekerlekli sandalye rugby karşılaşmaları 8'er dakikalık 4 bölümden oluşur.
TEKERLEKLİ SANDALYE TENİS
Tekerlekli sandalye tenis karşılaşmaları Paralimpik Oyunlar programına 1992'de alındı. İlk olarak 1970'lerde Amerika'da yapılmaya başlanan bu spor, günümüzde yaygınlaşmasını sürdürmektedir. Karşılaşmalarda geleneksel tenis kuralları uygulanır ve tenisin ana unsurları olan beceri, kondisyon ve strateji, burada da esastır. Tek fark topun yerde 2 kere sektirilmesine izin verilmesidir. Karşılaşmalara ancak, tıbbi olarak tespit edilmiş, hareketle ilgili bir engeli olan sporcular katılabilir. Paralimpik Oyunlar programında tekerlekli sandalye tenis karşılaşmaları, tekler ve çiftler sınıflarında yapılmaktadır.
Sporcular Paralimpik Oyunlar'a ek olarak, dünya üzerindeki pek çok başka karşılaşmaya ve turnuvaya katılmaktadır. Uluslararası Tenis Federasyonu (ITF) her yılın sonunda, tekerlekli sandalye tenis sıralamalarını ve milli sıralamaları belirler.
YELKEN
1996 Atlanta Paralimpik Oyunları'nda gösteri sporu olan yelken, 2000 Sydney Paralimpik Oyunları'nda madalyalı bir spor olarak kabul edilmiştir. Tüm engelli kategorilerinden sporcuların katılabildiği yelken yarışlarının sınıflandırma sistemi beş faktöre göre belirlenmektedir: dayanıklılık, el fonksiyonu, manevra kabiliyeti, görme ve duyma.
Paralimpik Oyunlar'da kullanılan yatlar mavnalıdır; bu tür bir tasarım yatın dengesini arttırır. Bunun yanı sıra mavnalı yatların açık kokpitleri de yelkencilere daha fazla yer sağlar. Yelkenciler filo formatında yarışırlar, yani bütün yatlar aynı anda yarışır. Puanlar yatların yarışı bitirme durumlarına göre hesaplanır.Uluslararası Yelkencilik Federasyonu, Uluslararası Engelli Yatçılar Federasyonu'nu 1991'de üye olarak tanımış ve ardından ilk resmi Dünya Engelliler Şampiyonası düzenlenmiştir. Uluslararası Engelli Yatçılar Federasyonu (IFDS) bu alandaki resmi sorumlu ve yetkili federasyondur.
YÜZME
Eski zamanlardan günümüze kadar yüzme, Engelliler için önemli bir fizyoterapi ve rehabilitasyon yöntemi olmuştur. Spor olarak ise bugün artık yüzme yarışları, Paralimpik Oyunlar kapsamındaki en popüler ve geniş katılımlı spor karşılaşmaları arasındadır. Yüzme yarışlarına bütün engelli kategorilerindeki sporcular katılabilirler ve yarışırken hiçbir
Engelliler Çözüm İstiyor
Tahmini verilere göre ülkemizde yaklaşık 3 milyon çocuk ve genc engelli bulunuyor. Anne babaları ile birlikte düşünüldüğünde toplumun yaklaşık yüzde 15'ine yakın bir bölümünü oluşturanbu grubun eğitimden gündelik hayata, sorunlarının büyük bir bölümü hala çözülebilmiş değil. Eğitim çağında olup da okula gidemeyen binlerce bedensel engellinin yanısıra gündelik hayatını zorlukla sürdüren bu gurubun önündeki en büyük problem, kuşkusuz okul ve şehir planlamasının engelli insanların yaşamlarının gözönünde bulundurulmadan tasarlanması.Türkiye'de yeterli derecede eğitim alamayan engellilerin önemli sorunlarından birisinin üniversite olduğunu belirten eğitimciler, buna neden olarak kampüs yaşamını gösteriyorlar.Sınıf hayatından kampüs yaşamına geçilmesiyle birlikte binalar arası ulaşımın engelli öğrencilerin karşısına en büyük problem olarak çıktığını gözlemleyen Ortadoğu Teknik Üniversitesi mezunlarından Tunç Tonger engelli öğrenciler için bir proje gündeme getirmiş.
Başta ODTÜ Genel Sekreteri Prof. Dr. Mehmet Çalışkan olmak üzere üniversite yönetimi tarafından büyük ilgi ve destek gören Engelsiz ODTÜ Projesi'nde amaç, üniversite binalarının engelli öğrencilerin eğitimini kolaylaştıracak şekilde yeniden düzenlemek.
Kendisi de bedensel engelli olan Tunç Tonger, konunun gündeme gelmesinde, üniversite hayatının engelli öğrenciler için güçlüklerinin ve Türkiye'deki özürlü camiasının yaşadığı problemlerin konuya ışık tuttuğunu söyledi.Üniversite sıralarında geçirdiği bir kaza nedeniyle tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşayan, ancak bu durumu başarılı projelere imza atmasına engel olmayan Tunç Tonger, projenin hayata geçmesiyle birlikte, üniversitedeki fiziki engellerin kaldırılmasının yanında burs, ulaşım, konaklama, mezunlara iş bulma gibi birçok konuda destek sağlanacağını, bunun da engellilerin psikolojisine ve sosyal yasama adaptasyonuna olumlu etkileri olacağını belirtti.
Yapılan bir arastırmaya göre ülkemizde 1997 verilerine göre engellilerin sayısal verileri şöyle:
Engel grubu Okul ve kurum sayısı Öğrenci sayısıGörme engelliler 10 895Ortopedik 4 254Isitme 49 6363Zihinsel 180 8100
Bedensel Engelliler Spor Kulüpleri
ADI: ANKARA YAŞAMA GÜCÜ SPOR KULÜBÜ
TELEFON: 0312 319 61 13
ADI: BAHÇESARAY ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
TELEFON: 0262 325 87 27
ADI:BİRLİK ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
TELEFON:0212 5883480
ADI:İSTANBUL ANADOLU YAKASI SPOR KULÜBÜ
TELEFON:0212 512 55 00
ADI:LOKOMOTİF ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
TELEFON:0212 514 70 59
ADI:KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ MESARYA ALTERNATİF SPOR KULÜBÜ
TELEFON:0392 851 94 14
ADI:ADANA ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:GÜZELYALI MAH. 111 .SOK.NO:7 ÖZÜRLÜLER SPOR KOMPLEKSİ ADANA
TELEFON:0322 211 05 60
0322 338 60 84
0322 311 05 39
ADI:ANKARA DEMİR SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:T.C.D.D.GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DEMİR SPOR İRTİBAT BÜROSU GAR ANKARA
TELEFON:0312 309 05 15 /4306
0312 312 32 15
ADI:ANTAKYA ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:BELEDİYE PARK İÇİ TABİPLER ODASI YANI N0:6 HATAY
TELEFON:0326 212 47 04
0326 214 65 37
ADI:İSKENDERUN ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:ATATÜRK BUL. 5 TEMMUZ PARK İÇİ ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ İSKENDERUN HATAY
TELEFON:0326 618 21 22
0326 618 21 22
ADI:İSTANBUL FATİH ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:ÇAYIROGLU SOK.NO:24 DAİRE 5 34400 S.AHMET İSTANBUL
TELEFON:0212 523 40 97
0212 582 69 13
0212 638 84 80
ADI:İSTANBUL SAKATLAR SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:AŞAĞI GRUBA CAD.LUNAPARK ARKASI DR.AHMET PAŞA SOK.NO:16 ÇAPA AKSARAY İSTANBUL
TELEFON:0212 534 11 94
0212 534 14 15
ADI:YAŞAMA SEVİNCİ SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:HALASGAR GAZİ CAD. ŞİŞLİ İSTANBUL
TELEFON:0212 231 77 48
0212 231 14 76
ADI:İZMİR ORTOPEDİK ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:MİTHAT PAŞA CAD.NO:205 KARATAŞ İZMİR
TELEFON:0232 366 93 50 0232 421 70 67
ADI:İZMİR ENGELLİLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:7400/7 SOK.NO:6 KARŞIYAKA İZMİR
TELEFON:0232 366 70 44
0232 616 24 80
0232 464 45 24
ADI:SAMSUN BEDENSEL ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:HÜRRİYET MAH.OSMANİYE CAD.NO:50/1 YENİ KARAKOL YANI SAMSUN
TELEFON:0362 432 02 29
ADI:SAMSUN ORTOPEDİK ÖZÜRLÜLER SPOR KULÜBÜ
ADRESİ:19 MAYIS MAH.TİM HANECAD. ALBAYRAK İŞHAN1KAT:1 SAMSUN
TELEFON:0362 433 61 43
0362 432 84 32
KAYNAKLAR:GENÇLİK VE SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BÜLTENLERİTÜRKİYE ÖZÜRLÜLER SPOR FEDERASYONU YAYINLARI
alıntıdır