Sevr ve Lozan Antlaşmalarının Karşılaştırılması
Sevr ve Lozan anlaşmalarında ele alınan önemli konuları şu başlıklar altında özetleyebiliriz.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/t-c-inkilap-tarihi-dersi/65903-sevr-ve-lozan-antlasmalarinin-karsilastirilmasi.html#post130035
1-Sınırlar meselesi
*Sevr anlaşması ile kaybettiğimiz toprakların önemli bir kısmını Lozan anlaşması ile geri aldık. Çözümlenemeyen birkaç maddenin dışında bugünkü sınırlarımız Lozan’da belirlendi
2-Azınlıklar sorunu
*Sevr anlaşmasında Türkiye azınlıklar üzerindeki haklarını tamamen kaybederken ,Lozan anlaşmasında hem Türkiye’deki azınlıkların medeni bir biçimde yaşamaları sağlanmış oluyor hem de Türkiye’nin egemenliğini tehdit eden hükümler ortadan kaldırılmış oluyordu.
3-Kapitülasyonlar
*Sevr anlaşmasında Kapitülasyonların genişletilmesi ile Osmanlı Devletinin maliyesi elinden alınmış olunurken, Lozan Anlaşmasında Kapitülasyonların kaldırılması ile Türk devletinin egemenliğinin önündeki belki de en büyük engel kaldırılmış oluyordu
4-Savaş Tazminatı ve Borçlar meselesi
Sevr Anlaşmasıyla Türkiye maliyesinin idaresi İngiliz, Fransız ve İtalyan temsilcilerinden oluşan bir komisyona bırakılıyordu. Devletin gelirlerinin harcamasını da yönetecek olan komisyon, gelirleri önce Türkiye topraklarında kalan İtilaf Devletleri ordularının giderlerini karşılayacaktı Aynı zamanda Türk topraklarından ayrılarak bağımsızlığını kazanan devletlerin borçlarından da Türk devleti sorumlu tutuluyordu. Ayrıca Sevr anlaşmasında Osmanlı savaş tazminatı ödemeye mahkum ediliyordu
Lozan’da ise Osmanlı Devleti’nden ayrılan devletlere Osmanlı borçlarından hisse verilirken,Yeni Türk devleti savaş tazminatı ödemeyecekti.Yunanistan ile aramızdaki harp tamiratı sorunu sonraya bırakılmış ve Karaağaç’ın tamirat karşılığında Türkiye’ye verilmesiyle çözülebilmişti.
6- Boğazlar sorunu
Sevr anlaşmasında boğazlar gerek barış gerekse savaş zamanlarında bütün devletlerin gemilerine açık hale getirilerek boğazların denetimi Osmanlıdan alınırken Lozan Antlaşması ile,boğazların denetimi büyük ölçüde Yeni Türk devletine verilmiştir. Lozan konferansında bu şartlar altında halledilen boğazlar meselesi, daha sonra 20 Temmuz 1936 yılında imzalanan Montrö sözleşmesi ile bugünkü düzenine kavuşturulmuştur.
alıntıdır.