Benzetim (anoloji) tekniği

BENZETİM (ANOLOJİ) TEKNİĞİ
Okulöncesi dönemdeki çocuklar meraklı, araştırıcı, sonuç çıkarmaya yönelik hayal güçlerini kullanan sık soru soran ve sorularının yanıtlanmasında ısrarcı olan varlıklardır. Bu nedenle bu çocukların bu yöndeki gelişimlerini destekleyebilmek, meraklını giderebilmek ve öğrenmelerine fırsatlar yaratmak için uygun ortamlar hazırlamak önemlidir.
Son yıllarda artık ezberci eğitim yerini yaparak-yaşayarak öğrenme eğitimine bırakmıştır. Okulöncesi dönemde çocukların yaratıcı ve bilimsel düşünmelerine, problem çözme becerilerinin gelişimi sağlamak amacıyla yeni yöntemler geliştirilmektedir. Özellikle okulöncesi dönemde kazanılan bilgilerin daha kalıcı olduğu ve sonraki yıllarda kazanılacak bilgilere temel oluşturduğu bilinmektedir. Bu nedenle bilimsel ve soyut kavramların bu dönem çocuklarına kazandırılmasına yeni yöntemlerin gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Soyut kavramların öğrenilmesi okulöncesi dönemde oldukça zordur. Bu dönemde öğrenmenin gerçekleşmesi ve kalıcı olabilmesi kavramların somutlaştırılmasına, çocukların bildiği kavramlar, nesneler ve olaylarla ilişki kurulmasına bağlıdır.
Fen kavramları yaratıcılık, problem çözme ve bilimsel düşünmeyi geliştirmede önemlidir. Ancak fen kavramları olduğu gibi doğum, gen iç organların faaliyetleri, depremin oluşumu, atom vb. soyut kavramlarda bulunmaktadır. Öncelikle soyut kavramların somut hale getirilmesi gerekmektedir. Bu kavramların somutlaştırılması için analoji, modeller, hikayeler, drama ve deney gibi tekniklerden yararlanılmaktadır. Biz bu tekniklerden Anoloji yani benzetim tekniğini ele alacağız.
Benzetme; yabancılık çekilen bir olgunun, yabancılık çekilmeyen bize tanıdık gelen bir olguya benzetilerek açıklanmasıdır. Bu teknik “anoloji tekniği” olarak da adlandırılmaktadır.
Benzetim tekniğinde; sınıf içinde öğrencilerin bir olayı gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici çalışma yapmaları esastır. Gerçek durumların önemli boyutları ya bir model üzerinde gösterilir yada resimler ve sembolik yollarla anlatılır. Anolojiler bilinenlerle bilinmeyenler arasında bağ oluşturmaktır. Bu bağ direkt bir kelimenin karşılığı olabilir yada bir olay başka bir olaya benzetilebilir. Örneğin; akyuvarları askerlere, kalbi pompaya benzetme gibi. Akyuvarların vücudumuzu askerler gibi koruduğunu belirterek onlarda kalıcı öğrenme sağlanabilir. Anoloji resimlerle de yapılabilir. Örneğin; alyuvarları oksijen torbalarını taşıyan adam resmiyle, kan pulcuklarını ise yaralanmış damarı koparak adam resmiyle anlatabiliriz.
Uygulama sırasında zaman ve mekan sınırlandırılır. Ve ele alınan durumun anlamlı yönleri seçilir. Uygulamada öğrencilerde yapılacak etkinliklere katılırlar. Böylece yaparak-yaşayarak öğrenme desteklenmiş olur. Bu öğrenme tekniğinde öğretmen öğrencilerin anında dönüt verebilir. Ancak sorunu çözme ve karar verme sürecine karışmaz. Öğretmen yol göstericidir.


Sonuç Olarak;
Anolojiler 3’e ayrılır;
1) Basit Anolojiler; Direkt olarak bir şeyin bir şeye benzetilmesidir. Örn; Kalbin pompaya, fay hattının ok ve yaya benzetilmesi vb.
2) Hikaye Tarzında Anolojiler; Bir olayın açıklanmasının bir başka olaya benzetilerek açıklanmasıdır.
3) Oyunlaştırılmış Anolojiler; Olaylar oyunlaştırılır. Örn; bitkilerin fotosentez olayı insanların yemek pişirmesi olayına benzetilerek oyunlaştırılır.

Benzetim Tekniğini Uygularken Dikkat Edilecek Noktalar
1) Öğrencilerin sahip olduğu ön bilgiler öğrenme sürecinde önemlidir.
2) Öğretmen uygulamaya başlamadan önce benzetimle ilgili tüm dökümanları hazır etmelidir.
3) Benzeyen konu benzetilenden kolay olmalıdır.
4) Eğer rol dağılımı yapılacaksa öğrencilere roller yazısız bir şekilde verilmelidir.
5) Benzetmelerin resimlendirilerek sunulması öğrenmeyi olumlu yönde etkilemektedir.
6) Sosyal ve duygusal kavramların öğretilmesinde sınırlıdır. Gen bilgisi etkinliklerinde kullanılması daha kalıcı bir öğrenme sağlar.
Sonuç Olarak;
Anoloji tekniği ile öğrencilere bilinenlerden yola çıkarak yeni durumları anlamaları sağlanabilir. Tüm bu konular göz önünde bulundurularak öğrencilerin kendi benzetmelerini yaratıp kullanmaları için fırsatlar yaratılmalıdır.

Benzetim Tekniği ile Bireyler;
1) İleride alabilecekleri rollere daha iyi hazırlanır,
2) Bildikleri ilkeleri hayata geçirebilme yetilerini geliştirir,
3) Öğrenmeye daha çok güdülenir,
4) Analiz ve sentez yapabilme yetilerini geliştirmekte,
5) Diğer bireylerde daha iyi iletişim kurabilmektedir.


























BİLİŞSEL ALAN – DİL ALANI

Hedef 16: Dili etkili bir şekilde kullanabilme
Hedef Davranış: 1. Nesne, durum yada olayı anlaşılır şekilde açıklama
2. Aynı anlama gelebilecek düşünceleri farklı sözcüklerle açıklama
Uygulama;
Öğretmen, sınıfa vücudumuzun iç organlarını tanıtan bir maket getirir. “Çocuklar bakın bu makette vücudumuzu tanıtan organlar var. Bakın burası ağız biz burada besinleri çiğniyoruz, bakın burası da yemek borusu besinler buradan tükürükler yoluyla yumuşar ve mideye yollanır. Mide de emilerek bağırsaklara yollanır. Bakın bağırsakları görüyor musunuz. Çocuklar iki bağırsağımız var. Biz bunlara ince ve kalın bağırsaklar diyoruz. Besinlerimiz mideden önce incebağırsağa yollanır burada bize yararlı olan besinler kalır, yararsızlar ise kalınbağırsağa yollanır. Buradan da dışkı olarak vücuttan atarız” denir. Öğretmen “Peki şimdi bu yolculuğu birde biz deneyelim. Dağıttığım krakerleri herkes ağzına atsın, haydi çiğneyelim, herkes yuttu mu. Bu yolculuk nasıl devam ediyor”, denilerek sınıfa sorular yöneltir. Çocuklardan gelen cevaplar doğrultusunda etkinlik sürdürülür. Öğretmen “Çocuklar bakın burada bir panomuz var, sizce bu panoda ne anlatılıyor, neler görüyorsunuz” denilir. “Yiyeceğin Yolculuğu” adlı pano hakkında çocuklarla konuşulur.
1. Basamak: Bu resimdeki adamlar ne yapıyor kim söyleyecek denilerek resimdeki adamları yiyeceği küçük parçalara ayıran dişlere benzetmelerine yardımcı olunur. Benzetmeler çocuklara buldurulmaya çalışılır. Burada Taşları sulayan adamlar sizce ne yapıyorlar neye benziyor çocuklar denilerek, bu suyu tükürüğümüzle besinleri yumuşatmamıza benzediğini söylemelerine yardımcı olunur. Yada gelen değişik benzetmeler üzerinde konuşulur. Buradaki süpürgeli adamlar e yapıyorlar denilerek yiyeceklerin dilimizle yemek borusuna itilmesi gibi adamlarında taşları ittiğini söylemeleri sağlanır.
2. Basamak: Peki çocuklar yediklerinizi yuttuğunuzda yiyeceklerimiz nereye doğru yol alır. Bu resimde ne görüyorsunuz. Bu yol neye benziyor, denilerek yiyeceklerimizin yemek borusundan geçtiği çocuklara buldurulmaya çalışılır.
3. Basamak: Çocuklar yemek borusundan geçen yiyeceklerimiz nereye gelir. Peki bu resimlerden hangisi midemiz olabilir. Resimdeki iş makinesiyle gösterilen yer çocuklara buldurulmaya çalışılır ve mideye benzetmeleri sağlanılır. Peki bu mideyi başka neye benzetebiliriz. Yiyeceklerimiz mideye geldiğinde ne olur vb. sorular çocuklara yöneltilerek kendilerinin bir sonuca varmaları sağlanır.
4. Basamak: Evet çocuklar yiyeceklerimiz mideden sonra incebağırsağa gelir. Peki sizce resimde incebağırsağa benzeyen bir resim var mı? Bu resimdeki adamlar sizce ne yapıyor olabilir, denilerek çocukların mideden yollanan karışıma burada bir takım yararlı sular katılır. Tıpkı adamların oraları sulaması gibi. Peki burada işaret eden adamlar bize ne anlatmak istiyor denilerek yararlı besinlerin kalacağını yararsızların ise kalınbağırsağa yollanacağını söylemelerine yardımcı olunur.
5. Basamak: Çocuklar kalınbağırsağımız incebağırsağımızdan daha kısa ve daha kalındır. Bu resimde kalınbağırsağımız hangisi olabilir. Resimdeki süpürgeli adamlar ne yapıyorlar. Buradaki kanalizasyonlar neye benziyor denilerek artık besinlerin adamlar tarafından tıpkı kirli suların kanalizasyona atıldığı gibi yararsız besinlerinden vücuttan atıldığını söylemelerine yardımcı olunur.
Etkinlik sonunda çocuklar yiyeceğimizin yolculuğunun nasıl olduğunu anlayabildik mi? Hadi şimdi hep beraber bu yolculuğu canlandıralım denilerek, çocuklara roller dağıtılır. Canlandırma yapılır. Yine sınıftaki çocuklara neyi neye benzetiriz denilerek çocukların fikirleri alınır. Fikirler arasından benzetmeye uygun olan seçilerek sınıfta canlandırma yaptırılabilir.

alıntıdır