Türkiye'de her 5 kişiden 4'ü bel ağrısından şikayetçi

Türkiye'de her beş kişiden dördünün çeşitli sebeplerle beli ağrıyor. Duruş bozuklukları, sağlıksız yataklar, ağır kaldırma, hareketsiz yaşam gibi sebepler, kişinin yaşam kalitesini bozabilecek düzeyde bel ağrılarına yol açıyor. Öyle ki, artık pek çok hastanede bel sağlığını korumak adına okullar açılıyor; uzmanlar hastalara araba kullanmadan, ağırlık kaldırmaya kadar doğru pozisyonları öğretiyorlar...

Dayanılmaz bel ağrılarından şikayet ediyorsanız, bunun yalnız sizin sorununuz olduğunu zannetmeyin. Türkiye'de her beş kişiden dördü sizinle aynı ağrıyı duyuyor. Doktora en fazla başvurma nedenlerinden biri olan bel ağrıları, çalışanlar için iş gücü kayıplarının da en önemli nedenlerinden biri. Üstelik, hayatlarında ilk kez bel ağrısı yaşayan hastaların yarıya yakını, ilk bir yıl içinde ikinci bir bel ağrısı atağı geçiriyor. Hastalık önemli oranda kronikleşebiliyor. Bu da kişinin yaşam kalitesini göz ardı edilemeyecek oranda düşürebiliyor. Toplumun her kesiminden, her yaş grubunda insanları etkileyen bu hastalıktan korunmak için aslında yaşamınızda ufak değişiklikler yapmanız yeterli olabiliyor. Bu yazı dizisinde, bel ağrılarından kurtulma yollarını işin uzmanı doktorlar gösterdi. Evde nasıl bir tedavi uygulayabileceğinizi, hangi durumda hekime başvurmanız gerektiğini anlattılar. İşte hayatınızı bir anda çekilmez kılan bel ağrıları konusundaki her şey...


International Hospital, kronik bel ağrısından çekenler için bel okulu açtı. Günümüzde artık pek çok hastanede bulunan bel okullarında, insanlara doğru oturma, yürüme, araba kullanma pozisyonları uzmanlar tarafından gösteriliyor. International Hospital Nöroloji Uzmanı Dr. Cengiz Aslan ve Fizik Tedavi Uzmanı Dr. Demet Parlar, bel ağrısından korunma yollarını anlattı, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı...

Bel ağrısı büyük bir sorun mu? Her yüz kişiden 70-80'i yaşamlarının herhangi bir döneminde bel ağrısı ile karşılaşır. Bel ağrısı her yaşta görülmekle birlikte, en sık 19-45 yaşlarında ortaya çıkan önemli bir sağlık sorunudur. Aniden ortaya çıkan akut bel ağrılarının yüzde 90'ı, uygulanan tedavi sayesinde ne olursa olsun altı hafta içinde iyileşir. Bu hastaların yüzde 60'ı ise, bir hafta içinde işlerine dönebilirler. Ancak, yaklaşık yüzde 10'unda ağrılar devam eder veya sık sık tekrarlar. Akut bel ağrısının tekrarlama sıklığı yüzde 40 ile 85 arasında değişir.

İŞİNİ SEVMEYENİN BELİ AĞRIYOR

Belimiz neden ağrır? Bel bölgesinde görülebilen iltihaplı hastalıklar, tümörler, bazı romatizmal hastalıklar gibi ciddi durumlar bel ağrısı yapabilir. Ancak bunlar bel ağrısı nedenlerinin yüzde birinden daha azını oluşturur. Bel ağrılarının çoğu; kas ve bağ incinmeleri, kireçlenmeler, bel kayması, bel fıtığı, yanlış duruş gibi mekanik kökenli zorlanmalara bağlı ağrılardır. Bel bölgesindeki kas, bağ, eklem, disk yapılarından birinin veya birkaçının zorlanması, incinmesi bel ağrısına yol açar. Aniden yapılan yanlış bir hareket veya sık öne eğilip kalkma gibi tekrarlayıcı hareketler, karın-sırt kaslarının zayıflığına ve aşırı kiloya bağlı kötü duruş, bu incinmelere neden olur. Eğer disklerde olan zorlanma aşırıysa ve disk yırtılırsa, diskin ortasında jelimsi bir sıvı içeren çekirdek, diskin dışına doğru fıtıklaşır. "Bel fıtığı" denilen durum ortaya çıkar. Bu da sinir sıkışmasına ve belden bacağa yayılan ağrılara yol açabilir.

Bel ağrısını neler artırır? Hangi meslekler risklidir? Meslekler ve yaşam biçimi bel ağrısı oluşturmada çok etkilidir. Hareketsiz iş ve yaşam düzeni sürenler, masa başı işlerde çalışanlar, sık öne eğilmeyi, omuz seviyesinin üstüne uzanmayı veya ağırlık kaldırmayı gerektiren işleri yapan ev hanımları ya da boyacılar bel ağrısı sorununu daha sık yaşarlar. Uzun süre araç kullananlar; taksi veya kamyon şoförleri, yaptığı işi sevmeyenler, spor aktivitelerini aniden artıranlar; hafta sonu atletleri ya da ısınmadan spor yapanlar risk altındadır.

Kilolu insanlar daha mı fazla bel ağrısı çekerler? Kesinlikle şişmanlık bir risk oluşturur. Ayrıca, duruş bozukluğu olanlar, sigara içenler, depresyonda olanlar, ruhsal gerginliği olanlar, stresli ortamda çalışanlar, kötü kondisyonu bulunanlar, kaslarının gücü zayıf olanlar, boyları kısa olanlar daha fazla bel ağrısı çekerler.

Bel ağrıları evde nasıl tedavi edilir? İki günlük yatak istirahatı öneririz. Düzenli buz veya sıcak uygulaması, basit ağrı kesiciler, tekrarlamayı engellemek için düzenli egzersiz, ev içi küçük yürüyüşler, evde yapılabilecek tedavi içinde yer alır.

HİS KAYBI OLAN DOKTORA GİTMELİ

Doktora gitmeyi gerektiren tehlike işaretleri nelerdir? İdrar, dışkı kaçırıyorsanız, el, kol ve bacaklarda çok şiddetli ağrı, his kaybı, karıncalanma, güçsüzlük varsa, belinizi bükemiyorsanız, topallıyorsanız, ağrı sabit, şiddetli ve iki günden uzun sürüyorsa, duruşunuzu değiştirdiğinizde düzelmiyorsa, ağrı dinlenirken ve gece de sürüyorsa doktora gitmek gerekir. Kilo kaybediyorsanız, ateşiniz varsa ve yineleyen şiddetli ağrı ataklarında yine doktor kontrolünde tedavi uygulanması şarttır.

Bel ağrılarında tanı nasıl konur? Öncelikle hastanın şikayetleri dinlenir. Doktorun muayene ve bulguları önemlidir. Düz bel filmi, bilgisayarlı tomografi, MR, EMG, kemik sintigrafisi daha ileri tetkiklerdir. Ancak, bunlar doktor gerekli görürse yapılır. Kan ve idrar tetkikleri de istenebilir. Erken tanı ve tedavi, bel ağrılarının yerleşmesini ve tekrarını önlemede en önemli noktadır.

Bel ağrılarının tedavi yöntemleri nelerdir? İstirahat, ilaç tedavisi, fizik tedavi, egzersiz, ağrı merkezlerine uygulanan girişimsel tedaviler veya cerrahi tedavi uygulanabilir.

Ne zaman fizik tedavi düşünülmeli? Eğer ağrı ilaca ve istirahata rağmen iki haftadan uzun sürüyorsa, son dönemde birçok ağrı atağı olmuşsa, bu durumda hastaya fizik tedavi uygulanması gerekebilir.

Bel ağrısından nasıl korunabiliriz? Bel ve kalça kaslarını esneten, güçlendiren egzersizler ve düzenli spor yaparak, ağır nesneleri nasıl kaldıracağımızı, onları nasıl taşıyacağımızı öğrenerek, sık öne eğilip kalkmayı gerektiren durumlarda beli zorlamadan öne eğilme tekniklerini kullanarak korunabiliriz. Otururken ve ayakta sağlıklı duruşu muhafaza etmek de önemli. Yatakta, koltukta, iskemlede, arabada, bilgisayar karşısında, bel ve boyun destekleyicisi bir yastık kullanmak bel ağrısından korunma açısından iyi bir önlemdir. Şişmansanız kilo vermeniz, egzersiz yapmanız gerekecektir. Stresli bir işiniz / yaşamınız varsa; yoga, meditasyon gibi gevşeme tekniklerini, stresle baş etme yöntemlerini kullanmak gerekir. Ayrıca, yatağınıza da özen göstermeli, ortopedik yatakları tercih etmelisiniz

Sağlıklı yatak nasıl olmalı? Yatağınız vücudunuz içine gömülmeyecek kadar sert ve bel çukurunuzu destekleyecek kadar yumuşak olmalıdır. Özellikle sık yapılan bir yanlış olarak; yerde veya sunta üzerinde yatarak dinlenmek sakıncalıdır. Sırt üstü yatarken dizlerin altına bir yastık koymak, yan yatarken dizleri karına doğru çekmek, beli rahatlatır. Yüz üstü yatmak veya bacakları düz uzatarak sırt üstü yatmak, bel çukurunuzu artıracağından, belinizde zorlanmaya neden olabilir.