İlk Yardım Hakkında Her Sey

İlkyardım Nedir?
Ilkyardim; bir hastalik veya kaza durumunda hastanin veya yaralinin saglik durumunun daha kötüye gitmesini engellemek ve yasam kalitesini üst seviyede tutmak için yapilan ilaçsiz girisimlerdir.

Bu müdahalenin ilaçsiz olmasi, bir saglik personeli tarafindan uygulanma geregini ortadan kaldirmaktadir.

Ilkyardim bu özelliklerinden dolayi, yakinda bir saglik personeli yoksa, ilkyardim egitimi görmüs, bilgili ve deneyimli bir kisi tarafindan yapilabilir.

Ilkyardimin Temel Ilkeleri

• Olayin geçtigi yeri inceleyin.

• Önce kendinizin, ardindan çevrenin ve hastanin can güvenligini saglayin.

• Derhal ambulans çagirin veya çagrilmasini saglayin.

• Kendinizi tanitarak bu konuda egitim aldiginizi çevrenize açiklayin ya da etrafta ilk yardim konusunda daha bilgili biri varsa müdahaleyi ona birakip, yardimci durumuna geçin.

• Sogukkanli ve çevrenizi sakinlestirici sekilde davranin.

• Saniyelerin önemli oldugu bu durumda hastayi, sogukkanli ve hizli bir sekilde degerlendirin.

• Gereken müdahaleyi yapin.

• Bilmediginiz bir konuda müdahale etmeyin, veya yanlis ve bilinçsiz bir müdahale edilmesini engelleyin.

• Hastayi sakinlestirici ve yumusak bir ses tonuyla konusun.

• Olay yerine ulasan saglik personeline dogru ve detayli bilgi verin.


İlk yardım çantası nasıl hazırlanır?
Bu yüzden, lütfen evde ve seyahatte kullanacaginiz ilkyardim çantasinin düzenlenmesi için zaman ayirin. Çantanin basit ya da detayli olmasi, kullanacak kisinin tibbi bilgisine ve bir saglik kurumundan ne kadar uzakta olduguna göre degisir. Sehir merkezinde oturan bir kisinin ihtiyaçlari daha azken, dagda kamp yapanlarinki daha fazladir. Evde kullanilan ilkyardim çantalarinda genellikle küçük yaniklar, küçük kesikler, siyriklar, böcek sokmalari, burkulmalar, incinmeler, basit agri ve atesin tedavisi için gerekli malzemeler bulunur. Seyahat ilkyardim çantalarinda ise, tibbi yardimin gecikebilecegi düsünülerek yukaridakilere ek olarak; kesikler, kiriklar, mide-bagirsak problemleri, cilt problemleri, alerjiler için ihtiyaç duyulabilecek tibbi malzeme yer almalidir. Çanta olusturulurken, elden geldigince basit olmasina özen gösterilmelidir. Su geçirmez, basit bir çanta tüm isinizi görecektir. Pahali, gösterisli çantalara bosuna para verilmemelidir. Birkaç gözü olan bir çanta, malzemelerin gruplanarak saklanmasina yardimci olacaktir. Iyi bir çanta olusturmanin yaninda, onu nasil kullanacagini bilmek de önemlidir. Bunun için ev halkinin ilkyardim konusunda temel egitimi almasi gerekir. Egitim lafi gözünüzü korkutmasin; bunun için düzenlenen kurslardan, bilen bir kisiden ya da en azindan kitaplardan yararlanilabilir. Ilkyardimda dikkat edilmesi gereken temel kural; yardim edeyim derken hastaya zarar vermemektir. Yani, yaniga dis macunu sürülmemesi gerektigi ve yaraya tütünün uygun olmadigi bilinmelidir. Düzenlenen çanta eksilen, eskiyen ya da yipranan malzemenin degistirilmesi için yilda en az iki defa kontrol edilmelidir.

Ev çantasinda olmasi gerekenler
Evde kullanima uygun bir ilkyardim çantasi için ihtiyaçlarinizin tümünü büyük bir eczaneden saglayabilirsiniz. Bir ev çantasi;

* Yapiskan rulo bant

* Rulo sargi bezi

* Kendinden ilaçli küçük yara bandi

* Yaralari örtmek ya da temizlemek için steril kare gaz bezi (10 cmx10 cm)

* Burkulma ve incinmelerde kullanilmak üzere 5, 7 ve 10 cm'lik elastik bandaj

* Üçgen bandaj; havlu, örtü ya da turnike olarak kullanilmak üzere.

* Kasinti ve böcek sokmalarinda kullanilmak üzere, sprey ya da losyon anestetikler

* Alerjik reaksiyonlar için tablet ya da surup antiallerjik ilaçlar

* Ince lastik eldivenler

* Yaralari temizlemek için antiseptik solüsyonlar

* Yaralara sürülmek üzere antibiyotikli kremler

* Yanik ve yaralarda yapismayan, yagli tül bandaj

* Mikroplu atiklari koymak için torba.

* Çengelli igne; bandajlari tutturmak için

* Makas

* Kiymiklari çikarmak için cimbiz.

Sakin ol. Kendi vücudunu kontrol et. Gerekiyorsa kendine ilk yardım uygula.
Ortamı değerlendir.
Devam eden riskleri ortadan kaldır.
Kendini tanıt, etraftakileri sakinleştir.
Sağlam kişileri yardım ve güvenlik için organize et.
Kazazedeleri değerlendir.
Tüm kazazedeleri hızla kontrol et Öncelikli olanları belirle
Öncelikli kazazede ile işbirliği sağla.
Kazazede ile tanış, güven ver, sakinleştir. ve rahatlat Yatmasını ya da oturmasını sağla, gereksiz hareket ettirme.
Gereken ilkyardım müdahalelerini yap.
ABC‘yi sağla Kanamayı durdur, kırık veya çıkıklı bölgeyi hareketsizleştir, sargıları yap, pozisyon ver.
Koru ve Naklet
Kazazedenin ısı kaybetmesini önle, kımıldatma, yedirme, içirme, yanında git, sağlıkçılara bilgi ver

Bayılma
Aniden ortaya çıkan dolaşım yetmezliğine bağlı olarak, beynin kısa süreli kansız kalması sonucu görülen geçici bilinç kaybıdır. Nedeni; açlık, kan basıncının düşmesi, beklenmedik bir olay veya herhangi bir şeyle karşılaşma, aşırı sevinç ya da üzüntü, uzun süre havasız ve kapalı ortamda bulunma vb, olabilir.

İlkyardım:

* Kişi, hemen sırt üstü yatırılarak ayakları yükseğe kaldırılır (şok pozisyonu verilir ),

* Sıkı giysiler gevşetilir, kapalı ortamdaysa açık havaya çıkarılır,

* Yüzüne su serpilebilir, bu uyarı sonucunda kişi daha çabuk kendine gelir,

* Uyarıcı olarak hoş olan (kolonya) veya hoş olmayan (soğan kokusu vb ) kokular

koklatılabilir,

*Kişi kendine geldiğinde hemen ayağa kaldırılırsa yine bayılacağı için önce oturtulur.

İçecek bir şeyler verilir (açlıktan bayılmışsa şekerli içecekler, tansiyon düşüklüğü

veya aşırı sıcak ve terleme söz konusu ise tuzlu ayran tercih edilmelidir).

*Eğer 5 dakikaya kadar kişi halen kendine gelmemişse mutlaka hastaneye ***ürülmelidir.



Diyabetes Mellitus (şeker hastalığı)
Halk arasında kısaca şeker hastalığı olarak bilinen diyabetes mellitus’ta , kandaki şeker düzeyinin düşmesi veya yükselmesi sonucu ilk ve acil yardım gerektiren sorunlar görülebilir. Bu sorunlar: kandaki şeker oranının yükselmesi sonucu ortaya çıkan hiperglisemi ile kandaki şeker oranının düşmesi sonucu ortaya çıkan hipoglisemi ‘dir. Hipoglisemi, hiperglisemiden çok daha tehlikeli olup kısa sürede(10 dakika – 2 saat gibi ) hastanın kaybedilmesine neden olabilir. Çünkü, beynin düzenli ve belirli miktarda şekere (glukoza) gereksinimi vardır. Şeker azaldığında beyin enerjisiz kalacağından beyin hücrelerinde harabiyet başlar (solunum durduğunda beynin oksijensizliğe ancak 4-6 dakika dayanabildiği gibi şekersizliğe de uzun süre dayanamaz.). Kişide açlık belirtileri normal bir insandakinden daha hızlı ortaya çıkabilir. Kişi kısa sürede kendini kaybedebilir (bilinç düzeyinde değişiklik: sinirlilik, bilinç bulanıklığı, bilincin giderek kapanması gibi). Bunun için hemen tablodaki hipoglisemi bulgularından biri veya birkaçı bir arada görülmeye başlanmışsa, kişi içebilecek durumdaysa şekerli sıvılar içirilir ya da ağzına şeker verilir. Bilinci kapanmışsa, dişleri ile yanak arasına kolay eriyen cinsten şeker yerleştirilerek hemen hastaneye ***ürülmelidir.

Hiperglisemide kandaki şeker uzun saatler (6-12 saat) içinde yükselirken tablodaki belirtiler görülebilir. Bilinci kapalı değilse, herhangi bir ilkyardıma gerek yoktur, kişi en kısa zamanda hastaneye ***ürülmelidir.






Epilepsi (sara)
Beyindeki elektriksel aktivitenin geçici olarak durması veya bozulması sonucu, kişinin kasılması ve bilincinin kaybolması olayına epilepsi denilmektedir. Nöbetler çeşitli şekillerde görülebilir; kişi otururken dalıp gidebileceği gibi, kasılmalar da olabilir. Nedeni kalıtımsal olabileceği gibi, kafa yaralanmaları, beyinde kanamalar, tümörler, iltihaplar sonucu da ortaya çıkabilir. Ancak nedeni saptanamayan epilepsiler de oldukça yaygındır.

İlkyardım:

* Kişinin kendini yaralamaması için tedbir alınır; yatırılır, dilini ısırmaması için çene kenetlenmemişse, dişlerinin arasına bir şey konur (mendil, kalem vs gibi). METAL ZARAR VERECEĞİNDEN KULLANILMAMALIDIR.

* Başını ve kollarını ritmik olarak bir yerlere vuruyorsa battaniye, ceket vb malzemelerle desteklenerek kendisini yaralaması engellenir.



YAPILMAYACAK ŞEYLER:

* Hastanın yumruk şeklindeki ellerini zorla açmaya çalışmak;

* Soğan keserek veya pamuğa kolonya damlatarak ağzına veya burnuna kapatmak, bu çok sakıncalıdır çünkü bu şekilde kişinin nefes alması önlenerek kendine gelmesi engellenmektedir.

** Epilepside uyarıya gereksinim yoktur, çünkü olay dolaşımdan ve beyindeki elektriksel aktivitenin geçici bozulmasından kaynaklanmaktadır. Bu gibi durumlarda uyarının hiçbir yararı yoktur, hatta zararlı olabilmektedir.

* Elinizi dişleri arasına kaptırmayın, sizin elinizi kolunuzu kavramasına izin vermeyin aksi halde sizde zarar görürsünüz.





Kalp Krizi
Kalbi besleyen koroner arterlerin çeşitli nedenlerle kalbi besleyememesi sonucu ortaya çıkan tabloya kalp krizi denilmektedir. Angina pektoris veya akut myokard enfarktüsü şeklinde ortaya çıkabilir. Arterin daralması nedeniyle, fiziksel aktivite, ruhsal stres veya aşırı soğuk sonucunda kalbin artan oksijen ihtiyacı karşılanamayacağı için kalp kasında gerekli kasılma olamayacaktır, dolayısıyla da kriz meydana gelecektir. Buluğ çağından 90 yaşına kadar kalp krizi geçirilebilirse de yaş ilerledikçe kalp krizine yatkınlık artar..

Enfarkt(üs), kan desteğinin kesilmesine bağlı doku ölümüdür.

Kalp krizi; kandaki kolesterol düzeyinin yükselmesi, sigara, alkol, stres, yüksek tansiyon, şişmanlık, hareketsizlik gibi kontrol edilebilir nedenlerle; yaş, cinsiyet, kalıtım, diabet vs gibi kontrol edilemeyen nedenler sonucu ortaya çıkabilir.

ANGİNA PEKTORİS: Kalp, bir süre gereksiniminden az oksijenle beslenmek, zorunda kalırsa, kişinin soluğunu kesecek kadar şiddetli göğüs ağrısı olur, bu ağrıya angina pektoris denir. Ağrı genellikle sternum (göğüs kemiği) arkasında hissedilir; kola (özelikle sol kola), çeneye, epigastriuma (karnın üst orta bölgesine) yayılır.

AKUT MYOKARD ENFARKTÜSÜ: Koroner arterin, arterioskleroza(damar sertliğine) bağlı olarak daralması veya kan pıhtısı ile tıkanması sonucunda bu arterle beslenen kalp kasına giden oksijen yetersiz kalacağından, myokard kası görevini yerine getiremez; yeterince kanın vücuda pompalanamadığı bu tabloya, akut myokard enfarktüsü (AMI) denir.

112 Acil Yardım ve Kurtarma


Sağlık Bakanlığına bağlı İI Sağlık Müdürlükleri bünyesinde kurulmuş HAYATİ TEHLİKESI OLAN HASTALARA hizmet veren doktorlu ambulans servisidir. Sistemin acil olmayan vakalar için meşgul edilmesi aciI vakalara uIaşmamızı engelleyecektir.

Yaralanmalı trafik kazaIarında önce 112 ' i arayınız. Ambulans gelinceye kadar hastayı yerinden kımıldatmayınız. Telefondaki doktorun direktiflerine göre ilkyardım yapınız.

112 ' DEN NASIL YARARLANABİLİRSİNİZ?

1- 112 nolu telefonu arayınız. Size nöbetçi doktor yanıt verecektir.

2- Hastanızın şikayetini ve telefon numaranızı bildiriniz.

3- Ambulansın adresinize çabuk ulaşabilmesi için adresinizi otobüs güzergahından durak belirterek tarif ediniz. Size en yakın okul, cami, karakol gibi bilinen bir bekleme noktası seçerek bir kişiyi ambulansı karşılamak üzere buraya gönderiniz.

4- Ambulans merkezde görevli di er doktor tarafından hemen yola çıkarılaca ından telefonda yapılan görüşmeler vakit kaybına yola açmayacaktır. Bu nedenle nöbetçi doktorun size sordu u sorulara ayrıntılı olarak yanıt veriniz. Ambulans ulaşıncaya kadar telefondaki doktorun direktifleri do rultusunda ilkyardım uygulayınız.

5- Telefonunuzu kapattıktan sonra telefonu meşgul etmeyiniz. Çünkü 112 doktoru sizi tekrar arayabilir.

112 Acil Yardım ve Kurtarma Trafik kazası, kalp krizi, yanıklar, elektrik çarpması, yüksekten düşme, boğulma, koma, zehirlenme gibi... acil durumlarda en kısa sürede yanınızdadır.

YANIK

Doğrudan ateş ya da yüksek ısı veren fiziksel kimyasal etkenlerl karşılaşma sonucu yanıklar oluşur. Bu etkenler ateş, elektrik, güneş, sıcak su ya da yağ, kimyasal maddeler, sıcak metal cisimler olabilir.
Yanık cilt, açık yara gibi değerlendirilmelidir. Vücut bu kısımdan su kaybeder ve açık yara gibi mikroplanmaya açıktır. Toplam vücut yüzeyinin %20'sinden fazlasını etkileyen yanıklar yaşamsal tehlike doğurur.
Yanıklar, ortaya çıkan tahribata göre derecelendirilir.
1. Derece Yanıklar

• En çok güneşte fazla kalma nedeniyle olur.
• Cildin kızarması ve şiddetli ağrı ile tanınır.
• Kendiliğinden iyileşip, cilt normal görünümünü alabilir.

http://www.tr.net/saglik/images/ilk_yardim_45.gif http://www.tr.net/saglik/images/ilk_yardim_6.gif
Elbisesi tutuşan kişi yere yatıp kendi etrafında dönmelidir


2. Derece Yanıklar

• Kızarıklığa ek olarak su dolu keseciklerin görünmesi ile tanınır.
• En sık sıcak sıvılar ile olur.Ağrılı ve ciddi yanıklardır.
• Su keselerini patlatmak sakıncalıdır.
• Doğru bakım yapılmaz ise iz kalır. Mikrop üremesine açıktır.

3. Derece Yanıklar

• Cildin tamamı etkilenmiştir. Ağrı azdır. Hayati tehlike yaratacak sıvı kayıpları ve iltihaplanmalar mümkündür.
• Yanıklarda ilkyardımcının ilk amacı, yanığa neden olan madde ya da kaynağın uzaklaştırılmasıdır.
• Tutuşmuş kazazedenin kaçması önlenir. Üzerine bir örtü atılarak ya da yuvarlanarak söndürülür.
• Yanıklı kazazede soyulurken cilt de soyulabileceğinden elbiseler kesilerek çıkartılır.
• Tüm yanıklarda ilk yapılacak işlem, yanık bölgenin ağrı geçene ve sonra 10 dakika kadar soğuk suda tutulmasıdır.
• Yaralının üzerinde yüzük, bilezik, saat, künye varsa çıkarılır.
• Yanık bölge üzeri ıslak, temiz bir bezle örtülür.
• Bu nitelikte malzeme yoksa açık bırakılır.
• Bilinç açık ise ağızdan sulu gıdalar ve su verilir. Şoka karşı uygun pozisyonda tutulur.
• İkinci ve üçüncü derece yanıklar var ise kişi nakledilir.

SICAK ÇARPMASI

Güneşte fazla kalma sonucu ortaya çıkar. Güneş çarpması olarak da bilinir. Kazazede aşırı terlemektedir ya da terlemiştir. Vücut sıcaklığı 40 derece ya da üzerinde olabilir. Nabız hızlı, bilinç bulanıktır. Aşırı susuzluk hissi, halsizlik ve ağrılar vardır.

Bilinç kapalı ise;

• • Kazazede gölge, serin bir yere taşınır.
  • ABC kontrol edilir, serinletilir.
  
  
  Bilinç açık ise
  
  • Kazazede serin bir yere taşınır, yarı oturur pozisyon verilir.
  • Su serpme, ıslak havlu ve hava akımı kullanılarak (yelpaze, vantilatör vb.) serinletilir, su ve alkolsüz içecekler verilir.
  • Fazla giysileri çıkarılır.

SUDA BOĞULMA

• Havuz ya da denizde çırpınmakta olan kişiye suda kurtarmaalmamış kişilerin, yüzme bilseler dahi yaklaşmaması gerekir.
• Bir tekne ile yaklaşmak mümkün değil ise, ipe bağlı bir can simidi ya da tahta parçası, çırpınan kişiye yardım amacı ile atılabilir.
• Uzun bir sırık ya da ip ile kişiye ulaşmak denenebilir. Bunlar yapılamıyorsa, çırpınmaların bitmesi beklenir .
• Tekneye ya da sahile çıkarılan kazazedenin ABC’si kontrol edilir.
• Normal solunum ve dolaşım sağlandıktan sonra bilincin durumuna göre pozisyon verilir.
• Üzeri örtülerek nakledilir

Hayat öpücüğü hayat kurtarır
http://img279.imageshack.us/img279/4408/bogulji1.jpg

Neredeyse her gün gazetelerde, dergilerde, televizyonlarda suda boğulanların acıklı haberleri yer almaya başladı. Oysa, çoğu sapasağlam gençlerden oluşan bu kazazedelerin hiç değilse bir kısmının bilinçli uygulanacak ilk yardım yöntemleri ile hayatta kalmaları pek âlâ mümkün. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, Mynet okurları için yazdı.

SUDAN ÇIKARMA NASIL YAPILMALI

Suda boğulmakta olan kişiye yapılması gereken ilk şey, can yeleği, can simidi... gibi batmaz bir cisim veya yüzme aracı atılmasıdır. Bunlar yoksa,uzun bir sopa, kayık küreği, ip... gibi araçlarla da yardım edilebilir.

Yüzerek can kurtarma yöntemlerini bilmeyen kişilerin suya
atlayarak kazazedeyi kurtarmaya çalışmaları çok yanlıştır ve çoğu kez kurtarıcının da boğulması kaçınılmazdır.

HAYAT ÖPÜCÜĞÜ

-Ağzındaki takma dişler ve yabancı cisimler derhal çıkarılır.
-Başı iyice arkaya yatırılır, alt çenesi iki elle kavranıp aşağı ve geriye doğru çekilir. Ensenin altına katlanmış giysiler konabilir. Diğer el, kazazedenin alnına, işaret ve baş parmaklar burnu kapatacak biçimde yerleştirilir.
-Kurtarıcı derin bir nefes aldıktan sonra, dudaklarını kazazedenin dudaklarına bitiştirerek güçlü bir nefes verir (hayat öpücüğü). Soluk verdikten sonra kazazedenin soluk vermesini sağlamak için ağzı açık tutulur.
-Bu işlem iki kere tekrarlandıktan sonra, göğüs kafesine bastırılarak kalp masajına başlanır.
-Kurtarıcı kazazedenin yanı başında diz çökerek, bir el göğüs kemiğinin alt bölümüne, öteki el ise bu elin sırtına yerleştirilir.
-Göğüs kemiği üzerine omuzun ve vücudun ağırlığı gelecek ve 30-40 kg' lık bir güç oluşturacak şekilde bastırılıp, sonra hızla bırakılır.

BUNLARA ÇOK DİKKAT EDELİM

-Akciğerlere dolan suyun boşaltılmasına çalışılarak zaman kaybedilmemeli ve derhal yapay solunum başlanılmalıdır. Hastayı baş aşağı getirerek çıkarılan suyun çoğu akciğerlerden değil mideden gelir.
-Yapay solunum ve kalp masajı mümkünse iki ayrı kişi tarafından yapılmalı ve en az bir saat sürmelidir.
-Dolaşım düzelmeden kazazedeyi hastaneye taşımak yanlıştır. Taşıma sırasında yapay solunum ve kalp masajı yapma imkanı varsa, hasta hemen hastaneye kaldırılması uygun olur.
-Suya yüksekten düşenlerde karaciğer ve dalak yırtılmalarına bağlı gizli karın içi kanamalar olabileceği bilinmelidir.
-Bilinci kapalı kişilerde yapay solunum sırasında mide içeriğinin akciğerlere kaçmamasına çok dikkat edilmelidir.
-Kazazedeler çok iyi görünseler bile 48 saat gözlem altında bulundurulmalıdırlar.

Bazılarında geç akciğer ödeme tablosu ortaya çıkabilmektedir. Öksürük, nefes darlığı olmayan, akciğer röntgeni ve kandaki oksijen basıncı normal olan kişiler evlerine gönderilebilir. Bunlarda, akciğer enfeksiyonu olasılığı nedeniyle ileriki günlerde akciğer röntgeni tekrar edilmelidir.
-Vücut ısısı düşük olan kişiler derhal 40 derecelik sıcak su banyolarında veya battaniyelere sararak ısıtılmaya başlanmalıdır. Bunların vücut ısıları uzun makat termometreleri ile izlenmelidir.
-Kısa süre içinde ortaya çıkan nörolojik belirtiler ve bozukluklar çok ciddi olup komaya kadar ilerleyebilir.
-Mümkün olur olmaz oksijen tedavisine başlanmalıdır.
<IMG class=inlineimg title=">>>DoĞaN>DoĞaN

ŞOKLARDA İLK YARDIM



ŞOK NEDİR?

Kelime anlamı SARSILMA demektir. Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucu ortaya çıkar.



BELİRTİLERİ:

Kaza yerinde sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen bir yaralının şuuru genelde yerinde olmayabilir.

Rengi soluk, Vücudu soğuk ve terli, Gözleri göz çukuruna batmış şekilde, sanki burnu sivrilmiş gibidir.

Nabız zayıftır ve hızlıdır. Solunum hızlanmıştır.



YAPILMASI GEREKENLER:

- Uygun bir yere sırt üstü yatırınız.

- Etrafındaki kalabalığı dağıtınız.

- Az hareket ettirmeye çalışınız.

- Beynin kan dolaşımını ve çalışmasını kolaylaştırmak için, başta kanama yoksa başı aşağı getirip, ayak ucunu kaldırınız.

- Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz.

- Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz.

- Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı yapınız.

- Kanaması varsa kanamayı durduracak önlemi alınız.

- Kırık varsa tahta parçası ile tespit yapınız.

- Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz.

- İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç damla su ile ıslatınız.

YARALANMALARDA İLK YARDIM





YARA NEDİR?

Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması yada bir kısmının kaybına YARA denir. Yaralar 2 şekilde görülebilir:

Açık Yaralar, Kapalı Yaralar.



AÇIK YARALAR:

Deri yüzeyinde görülebilen yaralara Açık Yaralar denir.

Sıyrık şeklindeki yaralar.

Kesik şeklindeki yaralar.

Delici yaralar.

Ezici yaralar.

Yırtılma şeklindeki yaralar.

Ateşli silah yaraları.

Isırma yaraları.

Yanık yaraları.



KAPALI YARALAR:

Deri yüzeyinden görülmeyen, deri altı doku yaralanmalarına Kapalı Yara denir.



YARALANMALARDA İLKYARDIM:



YAPILMASI GEREKENLER:

Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz veya yatırınız.

Varsa önce kanamayı durdurunuz.

Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız.

Yara üzerindeki varsa giysileri dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz.

Yara çevresinde varsa kılları temizleyiniz.

Yara üzerine pansuman koyduktan sonra yara etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz.

Yara kirli ise pansumanı kaldırıp, yarayı merkezden dış çevreye doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız.

Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile sarınız.

Yaralı kısmın altına kalın karton vb. koyup sararak tespit ediniz, dinlendiriniz.

Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o bölgeye havluya sarılı buz koyunuz.

Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız.



YAPILMAMASI GEREKENLER:

Yara üzerine tentürdiyot ve benzeri antiseptik sürmeyiniz.

Yara üzerine yara tozu, pudra, merhem, kül, tütün vb. şeyler koymayınız.

Yara üzerine pamuk koymayınız.

Batmış olan cisimleri çıkartmayınız.

Yaraya ve pansuman malzemesine el sürmeyiniz.


BURKULMALARDA İLK YARDIM



BURKULMA NEDİR?

Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarının; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına BURKULMA denir. Eklemde şişlik, ağrı, morluk olur. Bu yapılar normalden fazla gerilebilir. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır.

Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz.

O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz.

Burkulmuş ayağın üzerine basılmaz. Koltuk değneği kullanınız.

Burkulmuş ayağın altına 4-5 yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız. Burkulmuş yeri sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı olabilir.

Burkulma kolda ise, kolu kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolu boyuna asınız. Kesinlikle sıcak havlu yada termofor uygulamayınız. Şişliğin artmasına yol açacaktır. Burkulan eklemi ovmayınız. Dinlendiriniz.

Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız.

Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalıştırınız.

Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız.

Her burkulmanın altından bir kırık, çıkık ya da eklem bağı yırtığı çıkabileceğini unutmayınız.

Bir ortopedi ve travmatoloji kliniğine ***ürünüz ...


KANAMALARDA İLK YARDIM


KANAMA NEDİR?

Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına KANAMA denir. Yetişkin bir insanda 5-6 kg. kan vardır. 1-1.5 kg. kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer.

O HALDE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR.



İÇ KANAMALAR:

İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması ,zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasıdır.

İç kanamalar 2 şekilde olur.

Gözle görülebilen : Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler vb. kanamalar.

Gözle görülmeyen: Karaciğer, dalak, pankreas vb. kanamalar.

İç kanamalar kişiyi ölüme ***ürebilir.

Bulguları:

- Baygınlık hali, baş dönmesi vardır.

- Huzursuzluk vardır.

- Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır.

- Deri, nemli ve soğuktur.

- Susama hissi vardır.

- Nabız hızlı ve zayıftır. Güçlükle hissedilir.

- Solunum hızlıdır.

- Sanki hava alamıyormuş gibi his (hava açlığı) olur.

- Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur.



YAPILACAK İLKYARDIM:



- Yaralı sırt üstü yatırılır.

- Baş yana çevrilir.

- Şoka karşı tedbir alınır.

- Ağızdan içecek madde verilmez.

- Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye ***ürülür.



DIŞ KANAMALAR:

Kanın damardan vücut dışına çıkmasıdır. Genellikle yaralanmalar sonucu olur. Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklindedir.



DIŞ KANAMALARI DURDURUCU YÖNTEMLER:

Parmakla Basınç Yapma : Yara ufak ve kanama az ise, yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla BASTIRIN

KALP KRİZİ ve ilk yardımı

Kalp krizi yaşamı tehdit eden acil bir durumdur. Kalbi besleyen ana damarların daralması veya tıkanmasına bağlı olarak kalbin bir bölümüne yeterli kan ve oksijen gitmemesi sonucu oluşur. Eğer bu kan ve oksijen yetersizliği uzun sürerse kalp kaslarının bir bölümü ölür.

Kalp krizi belirtileri, aşağıdakilerden birkaçını ya da hepsini içerebilir. Santral göğüs bölgesinde aniden gelen ve ezici bir basınçla hissedilen, sabit, 20 dakika veya daha uzun süren, kola, omuza, boyuna, çeneye, sırt ortası ve mideye vuran göğüs ağrısı, aşırı terleme, bulantı, kusma, yoğun halsizlik, akıntı, korku, soluk mavimsi gri deri rengi, mavi tırnaklar ve nefes darlığı. Kalp ağrısı hazımsızlıkla karıştırılabilir. Eğer ağrınızın sebebinden emin değilseniz güvende olmak için kalp krizi gibi ele alın. En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın ve aşağıda verilen ilkyardım talimatlarını uygulayın.

Kalp krizi tedavisi, hastanın bilincinin kapalı ya da açık olmasına göre değişir.

A)Bilinci Kapalı, Nefes Almayan Hasta:

En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın, daha sonra müdahaleye başlayın. Kişiyi sert, rahat bir yere sırtüstü yatırın. Elinizi hastanın çenesine koyup yukarı kaldırırken diğer elinizi hastanın alnına koyup aşağı bastırarak başını arkaya yatırın.
Hastanın alnındaki elinizin baş parmağınız ve işaret parmağınızla hastanın burun deliklerini kapatın. Derin bir nefes alın. Ağzınızı hastanın ağzı üzerine sıkıca bastırın ve iki yavaş, derin nefes verin. Arada tekrar derin bir nefes alın ki hastaya taze hava verebilesiniz. Göğüs kafesinin yükseldiğini görene dek hava üflemeye devam edin.
Hastanın göğsü yükseldiğinde hava vermeyi durdurun. Ağzınızı çekin ve başınızı hastanın göğsüne doğru çevirin. Böylece kulağınız hastanın ağzının üzerinde olacaktır. Hastanın akciğerlerinden hava çıkışını kulağınızla hissedin ve dinleyin ayrıca göğsün alçaldığını gözlemleyin. Bu solunum işlemini her 5 saniyede 1 nefes vererek sürdürün.
Kişinin bilek ya da boyun atardamarını 5-10 saniye boyunca nabız için kontrol edin. Eğer nabız yoksa, kalp masajı eğitimi aldıysanız kalp masajına başlayın. Suni solunum kalp masajı sırasında da sürdürülmelidir. Bu işlemi tıbbi yardım gelinceye ya da hasta nefes almaya başlayıncaya kadar sürdürün.

Bilinci Açık Hasta:

En yakın acil sağlık kurumunu arayın, ilgiliye olası bir kalp krizini ve oksijen ihtiyacını iletin.
Hastayı nazikçe oturtun ya da yan oturur pozisyona getirin. Yatmak nefes almayı zorlaştırır.
Özellikle boyun çevresindekiler olmak üzere giysileri gevşetin. Hastayı bir battaniye ya da palto ile sararak sıcak tutun.
Hastayı sakinleştirin ve rahatlatın ama herhangi bir şey yedirip içirmeyin.
Eğer ambulans bulunamıyorsa hastayı en yakın hastanenin acil servisine ***ürün.
Bilinçsiz hasta kendine gelirse ve solunumu başlarsa yukardaki adımları izleyebilirsiniz.

elektrik carpan bir insanı eger hala akıma kapılmışsa kesinlikle elle müdahale edilmemesi gerekiyor bir tahta veya akım gecirmeyecek bir nesneyle iterek akımdan kurtarmak gerekir daha sora yüz üstü toprak üzerine yatırıp akımın vücudundan cıkması saglanmaladır

KIRIKLAR
Yüksekten düşen, üzerine bir cisim düşen, trafik kazası geçiren kazazedelerde kırık, çıkık ve burkulmalara sıklıkla rastlanır. Kırıklar, büyük kemik kırıklarında görülebilen iç kanamalar dışında, hayatı doğrudan tehdit etmeyen olaylardır. Bununla birlikte, hatalı yaklaşımlar sonucu bir boyun ya da omurga kırığı olan kazazede felç kalabilir, kol yada bacak kemiği kırık bir kazazedede kol ve bacak damarları ve sinirleri kesilip durum ağırlaşabilir, yerine takma çabası içine girilen omuz çıkığı ameliyatla dahi düzelemeyecek hale gelebilir.
Kırık, çıkık, burkulma gibi kemik ve eklemi ilgilendiren olaylarda ilkyardımcının temel hedefi, sorunlu vücut uzantısı ya da bölümünü hareketsiz hale getirerek, kazazedenin durumunun kötüleşmesini önlemek, ağrısız ve güvenli bir şekilde naklini sağlamaktır.

Kemik bütünlüğünün çarpma ya da düşme sonucu ortadan kalkmasına kırık denir. Kırık kemik parçaları cildi delerek dışarıya çıkmış ise buna açık kırık, cilt sağlam ise kapalı kırık olarak tanımlanır.

Aşağıdaki maddelerin birkaçının varlığında kırıktan şüphelenmek gerekir.

- Düşme, üzerine düşme, çarpma tarif edilmesi

- Sorunlu bölgede hareketle ya da temasla çok şiddetlenen ağrı

- İlgili vücut bölümünde şekil bozukluğu, simetrinin kaybolması

- Kırılma sırası ya da sonrasında kırık sürtünme sesinin duyulmuş olması

- Kırık bölgesinde şişlik, morarma ,

- Kol ya da bacakta kısalma

- Eklem olmayan bir yerde, eklem varmış gibi açılaşma olması

- Deriyi parçalamış kırık kemik ucunun dışarıdan görülmesi

- Hareket kısıtlılığı ya da hiç hareket ettirememe

- İlgili bölgede hissetmede azalma, uyuşma, karıncalanma

- Dolaşımda aksama sonucu soğuma

Kırığı olan, ya da kırık şüpheli kazazedeye ilkyardım uygularken, aşağıdaki ilkelere uymak gerekir:

- Kırık olmadığına kanaat getirilmiş bir kazazede kesinlikle yerinden oynatılmamalıdır. Kırık bölgenin hareket ettirilmesi sonucu kırık parçanın keskin kenarı etrafındaki bir damar ya da siniri kesebilir, kas dokusunu zedeleyebilir.

- Kazazedenin oturması ya da sağa sola kımıldamasına izin verilmez, kırık şüpheli bölge hareketsizleştirilmeden taşıma yapılmaz.

- Kaza ortamında hayatı tehdit eden bir zararlı etkenin bulunmadığı her durumda kırığa müdahale bulunduğu ortamda yapılır.

- Kırık açık kırık şeklinde ve kopuk kemik parçaları görünüyorsa parçalara dokunulmaz.

- Kırıklı uzvun bileğinden nabız ve bölgede kanama olup olmadığı kontrol edilmelidir.

- Açık kırıklarda görünen kemik parçasını içeri sokmaya, kemik uçlarım birleştirmeye, kol ya da bacakta bozulmuş şekli düzeltmeye çalışmamak gerekir.

- Kırıkla beraber kanama-şok belirtileri varsa öncelikle bunlara müdahale edilir.

- Boyun kırıklarında hatalı taşıma ve gereksiz hareketler omurilik zedelenmesi sonucu tüm vücutta felçle sonuçlanabilir. Boynun desteklenmesi ve hareketsizleştirme hayati önem taşır.

- Başa gelen darbeden sonra burun ve kulaktan su gelmesi; gözlük şeklinde morarma, bayılma, uyku hali, nabız ve solunum zayıflaması, gözbebeklerinde büyüklük farkı, püskürür tarz kusma, kafa kemiklerinde çökme şeklinde şekil bozukluğu varsa; kafatasında kırıkla beraber beyinde de sıkıntı var denektir. Acilen kazazedenin nakli gerekir.

- Sorunlu bölgenin hareketsizleştirilmesi, yani tespit edilmesi ağrıyı azaltacak, kırık uçlarının çevre dokuları zedelemesini önleyerek, kırık uçların birbirinden ayrılması ya da deriden dışarı çıkmasına engel olacaktır. Böylece iyileşme de daha kolay olacaktır.

- Tespit işlemi, kırık kemikleri ilgilendiren iki eklemin sert-uzun bir cismin yardımıyla hareketsiz hale getirilmesidir. Bu amaçla kullanılacak standart malzemenin bulunmadığı yerlerde ilkyardımcı pratik çözümler aramalıdır. Bir dal parçası, katlanmış gazeteler, karton kutular, baston ya da şemsiye atelle tespitte, kazak-ceket gömlek vb. eşyalar askı ile tespitte, kemer, kravat, gömlek kolu gibi eşyalar sargı olarak kullanılabilir. Hiçbir malzeme bulunamaz ise kazazedenin sağlam bacağı kırık bacağa atel olabilir

Solunum Sistemi

Solunum Sistemi, üst solunum yolu (ağız, burun, boğaz ) ve alt solunum yolundan ( larenks, trakea, bronşlar, akciğerler ) oluşmaktadır. Diyafragma, göğüs kafesi kasları ve yardımcı solunum kasları, solunumun düzenli olmasını sağlarlar
SOLUNUM SİSTEMİ
Vücudu oluşturan tüm hücreler yaşamlarını sürdürmek için bir dizi kimyasal işlemler yaparlar, bu işlemlere METABOLİZMA denilmektedir. Metabolik işlemler esnasında her hücre oksijen ve glikoz kullanır; karbondioksit ile diğer atık maddeleri üretir:

( Glikoz ) C6H1206 + 6 O2 ® 6 CO2 + 6 H2O + Enerji

Görüldüğü gibi kimyasal işlemlerin olabilmesi için oksijene gereksinim vardır. Ayrıca hayati organlara ( kalp, beyin gibi ) birkaç dakika oksijen gitmediği takdirde hücrelerde hasar oluşmaktadır.

Soluduğumuz hava normalde % 21 oksijen, % 78 azot, % 1 oranında diğer gazları içermektedir. Biz soluduğumuz havada bulunan % 21 oranındaki oksijenin sadece % 5-6 sını kullanırız.
Oksijen yokluğunda görülebilecek sorunlar:
0 -1.dakikada kardiyak hassasiyet ( aritmi vb.)

1 -4. “ beyinde hasara eğilim

4 -6. “ beyin hasarı başlar

6 -10. “ beyin hasarı artar

10 + “ geri dönüşsüz beyin hasarı

Oksijenin atmosferden alınıp hücrelere iletilmesi iki sistemin iyi çalışmasına bağlıdır; 1- solunum sistemi, 2- dolaşım sistemi dolaşım)

http://www.acilveilkyardim.com/ilkyardim/okyolu.JPG

Solunum yolu, solunum, dolaşım veya kalp fonksiyonlarında oluşabilecek herhangi bir bozukluk beyin hasarı veya ölümle sonuçlanabilir.
SOLUNUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ:

Normalde solunum kendiliğinden, sessiz, ağrısız, kolaylıkla gerçekleşir. Solunum sayısı değişmekle beraber genellikle erişkinde 15-20 kez/dk, çocukta 20-30 kez/dk, bebekte 30-40 kez/dk arasındadır, normal solunum yüzeysel veya derin değildir.

Solunum BAK-DİNLE-HİSSET yöntemiyle saptanır. Bak, göğüs kafesi kalkıyor iniyor mu ? Dinle, soluk sesi duyuluyor mu ? Hisset, soluk yanağa geliyor mu ? Bu soruların yanıtları olumsuzsa ya da ağza burna ayna veya cam tutulduğunda buharlaşma olmuyorsa solunum yok demektir. Solunum durduğunda dokular oksijenlenemeyeceği için dudaklar ve tırnaklar siyanotiktir (morarmıştır).
SOLUNUM İLE İLGİLİ SORUNLAR VE OLASI NEDENLERİ:
Solunum hızlı ve yüzeysel ise, nedeni : egzersiz, koşma, ateşli hastalıklar, şok, zehirlenme vb. olabilir.

Solunum derin, zorlanarak, kesik kesik ise,nedeni : solunum yolu kısmen tıkalı ya da akciğer sorunu olabilir.

Kişi konuşamıyor, öksüremiyor ve refleks olarak iki eliyle boğazını tutuyorsa , nedeni:soluk yolu yabancı cisimle tıkanmıştır. Bir süre sonrada bilinç kaybı gelişir.

paylaşımın için teşekkurler ilk yardımı herkesın ogrenmesı gerek hayatımız bırbırımıze baglı kazaların ne zaman nerde gelecegı bellı olmuyor...

Kişinin bilinci ve kasları açık ise kendi kendisine ilk yardım uygulaması çok mühim bana kalırsa. Teşekkürler paylaşım için.