Hipertansiyon nedir?

Tansiyon ya da kan basıncı, kalbin kanı pompalarken damar cidarında oluşturduğu basınçtır ve mm cıva (Hg) olarak ifade edilir. Bu basıncın istenilen değerlerin üzerinde olması durumu ise hipertansiyon olarak tanımlanır.

Kan basıncı sistolik (halk arasında büyük tansiyon olarak bilinir. Kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınçtır) ve diastolik (halk arasında küçük tansiyon olarak bilinir. Kalbin kan pompalamaya ara verdiği dönemdeki basınçtır.) olarak iki farklı değerden oluşur. Normal kan basıncı değerleri sırasıyla sistolik için en çok 130 mm Hg, diastolik için ise en çok 85 mm Hg olmalıdır. Bu değerler normal kan basıncı değerleridir. Sınırda normal değerler ise sistolik kan basıncı için 130-139 mm Hg, diastolik kan basıncı içi ise 85-89 mm Hg dır. Hipertansiyon sınırı ise sistolik kan basıncı için 140 mm Hg, diastolik kan basıncı için ise 90 mm Hg dır.

Hipertansiyon tedavi edilebilir mi?

Evet edilebilir. Ancak hipertansiyon tedavisi ömür boyudur, tedavide kullanılan ilâçlarla kan basıncı normal sınırlara düşer, ancak tedavi kesilirse kan basıncı yine eski değerlerine ulaşacaktır, bu nedenle tedaviye ara verilmemelidir, en az yılda bir kez doktora kontrole gidilmelidir.

Bazı özel durumlarda hipertansiyon bir böbrek hastalığına veya hormon artışına bağlı olabilir, bu durumlarda böbrek hastalığının veya hormonal bozukluğun tedavisi ile kan basıncı düzelebilir veya en azından daha az sayıda ilâçla daha rahat kontrol edilebilir hale gelebilir.

Hipertansiyonun ne gibi zararları vardır?

Hipertansiyon beyin kanaması ve felç, gözde görme kaybı, kalpte kalp yetmezliği ve kalp krizi, böbreklerde böbrek yetmezliği, bütün damarlarda da daralmalara neden olabilir. Kan basıncı değerleri normal sınırlarda tutulursa hipertansiyon hastaları bu sayılan hastalıklardan korunurlar.

Hipertansiyonda kullanılan ilaçlar alışkanlık yapar mı?

Hayır yapmaz, ancak yaş ilerledikçe azalan damar elastikiyeti nedeniyle kan basıncı kontrolü için alınan ilâç sayısı ya da dozu az gelebilir, bu durumda yeni ilâç eklenmesi veya kullanılan ilâcın dozunun artırılması gerekebilir. Her ilâç grubunun kendine has bazı yan etkileri vardır. Doktorunuza bu yan etkilerin neler olduğunu sorunuz.

Hipertansiyon sık görülen bir hastalık mıdır?

Evet, toplumun % 20’sinde hipertansiyon vardır. Bu oran 45-54 yaş grubunda yaklaşık % 40, 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık % 50’dir. Bu nedenle toplumun her yaş grubundan bireyler yılda en az bir kez tansiyonlarını kontrol ettirmelidirler.

Hipertansiyondan Korunmak İçin tavsiyeler

• İdeal ağırlığınızı koruyun.
Şişmanlık hipertansiyon için önemli bir risk faktörüdür. Beden Kitle İndeksinizi hesaplayarak boyunuza göre uygun ağırlıkta olup olmadığınızı kontrol edin.

• Düzenli fiziksel aktivite yapın.

• Sigara içmeyin.
Sigara ve sigara dumanı, katran, karbon monoksit ve nikotine ek olarak içerdiği 4000’den fazla kimyasal madde nedeniyle başta kanser olmak üzere, kronik bronşit, felç ve koroner kalp hastalıklarına neden olan önemli bir risk faktörüdür.

• Beslenmenize dikkat edin.

• Tuz ve sodyum alımını kısıtlayın. Sodyum alımı 1.5 –2.5 gr arasında (4-6 gr tuz) olmalıdır. Ayrıca tuz oranı düşük yağsız veya az yağlı süt ve süt ürünlerini (yoğurt, peynir, vb.) tüketin.

• Kullandığınız yağ türüne dikkat edin ve doymamış yağ asidinden zengin bitkisel sıvı yağları (zeytinyağı, ayçiçeği yağı, mısırözü yağı…) tercih edin.

• Posa tüketimini arttırın. Haftada her gün 4-6 porsiyon (400-500 gr) çeşitli taze sebze ve meyve yiyin. Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagillerin tüketimine özen gösterin.

• Stresten mümkün olduğunca uzak durun.

• Düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırın.