Çocuğu ne zaman sünnet yaptırmalı?

Sünnet gelenekler açısından önemli olduğu kadar, sağlık açısından da faydalı bir girişim. Uzmanlara göre en ideal sünnet zamanı...

Ancak sünnet için en doğru zaman konusu anne babaların kafasında oluşan bir soru işareti. Toplumumuzda genel olarak ilkokul çağında yaptırılan sünnet için en doğru yaş hangisi? Doğar doğmaz mı yaptırılmalı, yoksa çocuğun biraz daha büyümesi beklenmeli mi?...
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Haluk Güvenç, yeni doğan sünneti ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Bir çocuk en erken ne zaman sünnet edilebilir?
Doğumu takiben bebeğin uygun olduğu en erken dönemde sünnet yapılabilir. Ancak benim görüşüm, doğumu takiben bir gün sonra yapılmasının daha uygun olacağı yönündedir. Bu yolla ailenin ve bebeğin ilk günün koşullarına uyum sağlaması mümkün olacaktır.
En sağlıklı yaş ya da ay hangisidir?
Sünnet ameliyathane koşullarında, cerrahi prensiplere uyularak, deneyimli bir uzman tarafından yapılır ve işlem sonrası yara bakımı kurallarına uygun davranılırsa her yaşta yapılabilir. Bunun yanı sıra üç yaş civarında çocuklar kendi cinsiyetlerini ve genital organlarını tanımaya başladıklarından, bu yaşlarda bölge ile ilgili cerrahi girişimlerde daha hassas olacaklardır. Bu dönemde uygun olmayan koşullarda yapılacak olan bir sünnet girişimi, doğal olarak psikolojik olarak daha fazla etki bırakabilir. Unutulmamalıdır ki yaşça büyük çocuklar da bile yaşıtlarından duydukları hikayeler nedeniyle, uygun psikolojik hazırlık sağlanamadığı takdirde, sünnet travmatik bir girişim olarak hafızada kalabilir.
Doğar doğmaz yapılan sünnetin riski var mıdır?
Sünnet yapıldıktan sonra en sık karşılaşılabilecek komplikasyonlar kanama ve enfeksiyondur. Yenidoğan sünnetinin uygulanmasına engel koşullarda, cerrahi girişimin bahsettiğimiz riskleri göze alınmamalıdır.
Hangi durumlarda yenidoğan sünneti uygulanmaz?
Bebekte hipospadias gibi doğuştan penis anomalisi var ise, ilerde sünnet derisi onarımda kullanılabileceğinden yenidoğan sünneti uygulanmamalıdır. Bunun yanısıra prematüre veya konjenital bir hastalığı var ise, ya da ailede hemofili hastalığı öyküsü var ise yenidoğan sünneti uygulanmaz.
Bebekler sünnet sırasında acı hissederler mi?
Yenidoğanlar acıyı hissederler, bu durum yapılan klinik çalışmalar ile de doğrulanmıştır. Ancak norolojik gelişim düzeyi açısından henüz acıyı lokalize edebilme durumları yoktur. İçinde bulunduğu durum rahatsızlık verdiği surette ağlayarak reaksiyon verecektir. Bu nedenle sünnete başlamadan önce uyuşturmak için, penis çevresine çok ince iğne ile lokal anestezik ilaç uygulanır, bu yaş grubunda genel anestezi uygulamaya gerek yoktur.
Doğar doğmaz yapılan sünnetin avantajları nelerdir?
Öncelikle girişim ile ilgili bilinçli bir hatırlama olmayacaktır. Bebeklerin büyüme potansiyeli yüksek olduğunda yara yeri iyileşmesi hızlı olacaktır. Lokal anestezi ile yapıldığından ameliyat öncesi ve sonrasında aç kalma gereksinimi yoktur. Annenin içerisinde bulunduğu lohusalık dönemi nedeniyle, annenin vücut sıvılarında salgılanmakta olan mevcut hormon ve bir takım proteinler (endorfinler) ile kan savunma sistemi elemanları, emzirme yoluyla bebeğe iletilerek cerrahi girişim üzerinde koruma etkisi sağlayacaktır. Bu koruma faktörleri etkisi ile sünnet sonrası dönemde ağrı giderici ilaç kullanılması gerekmeyecektir. Son olarak, yenidoğan sünneti yapılan bebeklerde, bölgenin temizliği daha kolay sağlanacağından idrar yolu enfeksiyonu riski azalır.
Sünnet yaptırdıktan sonra nelere dikkat etmek gerekir?
Sünnet sonrası erken dönemde bebek hemşireleri tarafından bebeğin bakımı üstlenilir ve bakım konusunda aile bilgilendirilir. Yenidoğan bebeklerde sünnet derisi penis başına yapışık olduğundan, sünnet sırasında bu yapışıklığın giderilmesi sonucu penis başı derisi kendini yenileyene dek, alt bezine yapışmaya karşı önlem alınır. İlk iki gün süresince antiseptikli kremler sünnetli bölge üzerine günde üç kez sürülür. Bebekler sünnet sonrası beşinci gün sünneti yapan doktor tarafından görülür ve banyo izni verilir. Konulan dikişler kendiliğinden eriyerek düşerler alınmaları gerekmez.
Olası komplikasyonlar nelerdir?
Her ameliyatta olduğu gibi kanama ve yara yeri enfeksiyonu, olası komplikasyonların başında gelir. Bunun yanısıra çok az oranda rastlanılmakla beraber karşılaşılabilinen bazı başka komplikasyonlar vardır. Yenidoğan bir bebeğin ameliyat edildiği düşünüldüğünde ve konunun uzmanı olmayan hekimlerce yapıldığı takdirde, penisi örten deri gereğinden fazla kısaltılabilir bu durum pipinin gömük kalması şeklinde karşımıza gelir. Ya da sünnet derisi gereğinden fazla bırakılırsa, ilerde sünnet revizyonu adı verilen ikinci bir sünnet yapılmak zorunda kalınabilir. Sünnet sonrası bakımın yeterli yapılmadığı bazı durumlarda ise penil derinin glansa yapışıklığı söz konusu olabilir.
Hangi durumda doktora başvurmak gerekir?
Sünnet sonrasında erken dönemde doktorun görmesi gerekebileceği durumları sıralamak gerekirse; eğer göz yaşı akıyor gibi devam eden bir kanama var ise, bebek idrar yaparken zorlanıyor ve ağlıyor ise, penis ve çevresinde beklenenden fazla miktarda şişme veya ateşlenme olursa doktorun yeniden değerlendirmesinde fayda olacaktır.