Tekrarlayan düşük riskini azaltabilirsiniz
Tekrarlayan düşük riskini azaltabilirsiniz
--------------------------------------------------------------------------------
Kadınlar 35 yaş üstünde hamile kalsalar bile yüzde 30'u düşük yapar. 30 yaş altındaki kadınlarda anöploidi gibi kromozomal sorunları olan bebek doğurma riski binde bir, 30-35 arası kadınlarda 350 doğumda birdir. PGT'nin amacı; transfer için normal embriyoları seçerek daha fazla gebelik, daha az düşük ve daha az anormal bebek doğumunu sağlamaktır
Neden 35 yaşın üzerindeki kadınlara hamile kalmadan PGT öneriliyor?
Kadının yaşı ilerledikçe gebe kalma şansı azalıyor. Bunun nedeni; yumurtalar hâlâ vücutta olmasına rağmen içlerindeki kromozomlarda oluşan anormalliklerdir. Bu anormallikler, 35 yaştan sonra daha sık görülüyor. Kromozomlara ait bozukluklardan en sık görüleni tıp dilinde 'anöploidi' denen durumdur. Bu durumda kromozomlardan ya bir tanesi eksik ya da fazladır. Yumurta döllendikten iki gün sonra içindeki hücrelerden bir tanesi alınarak, genetik test yapılabilir. Buna 'embriyo biyopsisi' denir ve embriyonun gelişimini etkilemez. Böylece sağlıklı olmayan embriyolar ayrılarak, sadece sağlıklı olanlar transfer edilebilir. Özellikle down sendromu (mongolizm) olmak üzere birçok kromozom kaynaklı sorunu olan bebeklerden kaçınılmış olur. Ayrıca anormal kromozomlu bebeklerden kaynaklanan düşük ve ölü doğum riskleri de azaltılır.
ERKEĞE DE UYGULANIYOR
PGT düşük riskini ne kadar azaltıyor?
Yenidoğan bebeklerde anöploidi sıklığı oldukça azdır. Çünkü anormal gebelikler çoğunlukla düşükle sonuçlanmıştır. Embriyolarda düşük oranı 35-39 yaş arası kadınlarda yüzde 17, 40 yaş üstü kadınlarda ise yüzde 40'tır. Bu embriyolar transfer edilecek olursa gebelik oluşmayacaktır. Kırk yaş üstü kadınlarda doğal ya da yardımlı olarak gebelik oranının neden düşük olduğu böylece izah edilmiştir. 35 yaş üstü kadınlar gebe kalsalar bile yüzde 30'u düşük yapar. 30 yaş altındaki kadınlarda anöploidi gibi kromozomal sorunları olan bebek doğurma riski binde bir, 30-35 arası kadınlarda 350 doğumda 1'dir. Yaş ilerledikçe artar ve 35-40 arasında her 100 doğumda birinde yüzde 1'e, 40 yaş üzerinde ise 25'te 1'e ulaşır. PGT'nin amacı; transfer için normal embriyoları seçerek daha fazla gebelik, daha az düşük ve daha az anormal bebek doğumunu
sağlamaktır.
Erkeğe bağlı sorunlarda da PGT işe yarıyor mu?
PGT, ileri yaşın yanı sıra tekrarlayan düşük problemi ile karşı karşıya olan, iki ya da daha fazla tüp bebek denemesi olup da gebe kalamayan hastalarla, menide hiç spermi olmayan erkek vakalarda uygulanabilir. Bu implantasyon oranında kayda değer bir artışa neden olduğu gibi düşük yapma riskini de önemli ölçüde azaltmaktadır. Gerçekten de normal gebelikte kromozomal bozukluklar nedeniyle yüzde 23'lere kadar varabilen düşük oranı, PGT işleminden sonra yüzde 9'lara kadar düşebilmektedir. Bütün bu yararlarının yanı sıra bu tekniğin uygulanacağı vakaların son derece özenle seçilmesi gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, PGT embriyodan biyopsi yöntemiyle bir hücrenin alınmasını gerektiren ve potansiyel olarak embriyoya zarar verebilecek bir işlem olup yaklaşık yüzde 10 olarak belirlenen bir hata payına da sahiptir. Dolayısıyla gereksiz uygulanan vakalarda yarardan çok zarara neden olduğu düşünülmektedir. Ayrıca anne rahmine transfer edilmesi düşünülen embriyo sayısından daha az sayıda embriyo elde edilen vakalarda kesinlikle uygulanmamalıdır.
Bir kişi kaç kez PGT deneyebilir?
Yapılan PGT'de sağlıklı ve transfer için uygun embriyo bulunamayabilir ya da transfer yapılabilmiş olmasına rağmen gebelik meydana gelmeyebilir. Bu durumda, çiftin tekrar PGT denemesinde sakınca olmaz. Ancak, tüp bebek kliniği tarafından yumurta rezervi düşük ya da embriyo kalitesi kötü hastalarda PGT yapılması uygun görülmeyebilir.
YANLIŞLIK İHTİMALİ YÜZDE 3
PGT'de yanlış tanı ihtimali var mı?
Bu testler, yapıları gereği oldukça hassastır. Testin çalışmama ya da yanlış çalışma ihtimali dünyada yüzde 3 olarak belirtilmiştir.
PGT yaptırmanın bir aileye maliyeti nedir?
PGT yaptırma talebi; çoğunlukla daha önce hasta bir çocuğa sahip olmuş ailelerden gelmektedir. Bu aileler hasta çocuğa bir bakıma kordon kanı veya kemik iliği nakli ile tedaviye yardımcı sağlıklı bir kardeş isteğiyle PGT yapan merkezlere başvurmaktadırlar. Günümüzde hasta bir kişinin tedavi masraflarının hem aileye hem de devlet bütçesine ne kadar büyük bir maliyeti olduğu düşünülürse, embriyolarda genetik tanı ile hem sağlıklı hem de hasta olan kardeşin tedavisinde önemli rolü olan bir bebek dünyaya getirmek oldukça uygun bir tanı şeklidir.
BULMA ORANI YÜKSEK
PGT'de sağlıklı embriyo bulma ihtimali nedir?
Tek gene bağlı hastalıklarda tamamen sağlıklı bir embriyo bulma ihtimali dörtte bir iken sağlıklı ve taşıyıcı embriyo bulma olasılığı yarı yarıyadır. Dolayısıyla sağlıklı embriyo bulma olasılığı, her dört embriyonun ancak 3'ünde mümkün olacaktır. Ancak hem sağlıklı hem de doku uyumlu bir embriyo bulma olasılığı ise ancak 16 embriyoda 3'tür.
PGT yapılabilen hastalıklara karşı bir embriyonun taranması ve bebeğin hepsinden temizlenmesi mümkün mü?
Hayır riskli olan hastalık grubuna göre tarama yapılır. Bunun hangisi olduğu doktor ya da genetik danışman tarafından belirlenir. Bebeğin doğmadan tüm hastalıklara karşı taranması hem imkansızdır hem de gereksizdir.
'Kimlere uygulanıyor?
1. 35 yaş ve üzerinde olup kısırlık problemiyle karşı karşıya olan hastalara,
2. Tekrarlayan düşükleri olan hastalara,
3. Gebelikle sonlanmayan iki veya daha fazla tüp bebek denemesi olanlara, 4. Non-obstructive (testis kanallarının tıkanıklığına bağlı olmayan) vakalara,
5. Üreme hücreleriyle ilgili genetik farklılıklarda (gonodal mosaicism),
6. Herhangi bir genetik hastalık taşıyan ve çocuğuna kalıtsal bir hastalık aktarma riski olan çiftlere (Türkiye'de çok görülen kalıtsal hastalıklardan kistik fibroz, beta talasemi, ailesel akdeniz ateşi, fenilketonüri, hemofili gibi kalıtsal hastalığı olanlara) yapılıyor.
