Balkonda Sebze Bahcesi

Yazın Hormonsuz, dalından yeni kopmuş el emeği göz nuru domates, biber, salatalık yemek istiyorsanız ve toprakla uğraşmayı seviyorsanız ama Bahçeniz de yoksa Size göre bir Hobimiz var.

Evde Domates yetiştirmek keyifli bir uğraş. Domates çekirdeklerini bir peçete üzerine koyup kurumasını sağlarsınız. Bahar gelince suda ıslatıp çekirdekleri peçeteden ayırırsınız. Bir saksıya torf koyup ekersiniz. Çıkan fidelerin her birini ayrı saksıya dikmek ve artan fideleri komşulara dağıtmak gerekir. http://www.varbak.com/forum/images/smilies/smile.gif

Tabi bu kadar zahmete gerek olmayabilir Çok ucuz fiyatlara Fide alıp dikebilirsiniz. Yeni başlayacaklar için Fide almaları daha uygun olacaktır.

BALKONDA SEBZE BAHÇESİ

http://www.zipara.com/filestock/2344...atessepeti.jpg

Saksıda sebze yetiştirmek, bahçesi olanların bile zaman zaman başvurduğu bir yöntemdir. Balkon veya iç mekanlarda ise çiçek yetiştirmekten daha farklı, hoş bir tecrübe olabilir. Bahçe sahibi olmadan da sebzelerin doğal lezzetini, onları dalından koparmanın zevkini keşfetmek bütün emeklere değecek kadar caziptir.

Müsait yer varsa epey ürün verecek minik bir bahçe kurulabilir. Sebzelerin çoğu mevsimlik bitkilerdir ve ömürleri kısadır. Ancak mevsime göre farklı bitkilerle bu bahçeyi yıl boyunca canlı tutmak mümkündür. Camekanlı balkonlarda kış aylarında turfanda denebilecek sebzeler yetiştirilebilir. İç mekanlarda ise bol güneş alan bir pencere önünde bazı sebzeler yetişebilir..

Saksıda yetiştirilebilen sebze türleri süs biberi veya kiraz domatesle kesinlikle sınırlı değildir. Arzu edilen her türlü sebze bu yolla elde edilebilir. Ancak oldukça fazla emek isteyen bu uğraşa değecek kadar ürün verebilecek veya dekoratif özelliği olan sebzelerin tercih edilmesi daha doğru olur.

TOPRAK-BESİN
Sebze için kullanılacak toprak, dış mekan bitkileri için hazırlanmış ticari torflar olmalıdır. Bahçe toprağı içinde bir çok zararlı ve ot tohumu taşıyabilir. Ayrıca saksı içinde çabucak betonlaşarak kökleri boğabilir. Steril hazır toprak en iyisidir. Toprak daha önce başka bitkiler yetiştirilmemiş , yani taze olmalıdır.Özellikle iç mekan bitkileri toksik özelliklerini toprağa geçirmiş olabilir.

Ticari toprak karışımlarında en az 10 hafta yetecek kadar besin maddesi bulunur. Sebzeler geçici bitkiler olduğu için besin takviyesi pek gerekmez. Zaten aşırı besin sebzelerin yeşile kaçması, çiçek dökümü, dolayısı ile az meyve vermesi gibi neticeler doğurur.

Besin gerektiğinde çiftlik gübresi ve suni gübre kullanılmamalı dır. Hazır organik besinlerden az miktarda kullanılabilir. Pellet şeklinde (besinin yavaş çözülmesini sağlayan bir madde ile kaplanmış granül) tabii gübrelerden toprağa önerilen miktarda karıştırılır.

FİDE-TOHUM
Bütün sebzeler tohumla yetiştirilebilir. Ancak sadece birkaç fide ekilecekse domates, biber, patlıcan fide olarak alınırsa daha iyi olur. Salatalık, fasulye, bezelye, mısır, havuç,nohut gibi sebzeler tohumla ekilir.

Tohum ve fide alışverişi daima güvenilir yerlerden yapılmalıdır. Fasulye, bezelye, mısır gibi iri tohumlar ekilmeden önce birkaç saat ılık suda bekletilerek daha çabuk çimlenmesi sağlanır.

Domates, biber, patlıcan gibi fideler tohumdan yetiştirilmek isteniyorsa mart ayında tohumlar iyi toprak doldurulmuş saksılara seyrekçe serpilir. Üzeri 1 cm. toprakla örtülür ve hafifçe bastırılır. Saksılar oda sıcaklığında(18-20 c.) direkt güneş almayan aydınlık bir yerde bulundurulur. (Üzeri bir cam veya streç film ile kapatılırsa tohumlar çok kısa sürede çıkacaktır) Püskürteçle tohumlar çıkıncaya kadar sulanır. Çıkan fideler tutulabilecek hale gelince en kuvvetlileri bırakılmak kaydı ile seyreltilir. Fideler biraz büyüyünce küçük saksılara şaşırtılır. Bol aydınlık ve serin bir yerde bir hafta kadar güçlendirilir. Havalar ısındığında balkondaki nihai yerlerine dikilir.

Salatalık, bamya gibi sebzeler de bu şekilde erkenden ekilebilir.

EKİM-DİKİM
Saksıda yetişen sebzelerin hasat zamanı daha kısa sürer. Bu bakımdan mesela salatalık, mısır, marul,soğan gibi sebzeler fasılalarla birkaç defa ekilebilir.

Saksıda sebze yetiştirmenin azımsanmayacak avantajlı yönleri vardır. Toprağı işlemek gerekmez. Hazır topraklarda zararlı yumurtaları, yabani ot tohumları barınmaz. Bitkinin toprağı saksıda daha çabuk ısındığı için bitkiler kolay büyür. Gerektiği zaman saksıların yerini değiştirmek mümkündür.

Mümkünse bütün sebzelerin bodur cinslerini ekmek daha iyidir. Bununla beraber yeterli su ve besin verildiği takdirde diğer türler de saksıda yetiştirilebilir.

IŞIK
Sebzelerin çoğu bol güneş ister. Özellikle meyvesi için yetiştirilen türler böyledir:

Domates, biber, salatalık, fasulye, patlıcan, mısır gibi..

Hafif gölgeye toleranslı olan sebzeler kök ve yaprakları kullanılanlardı r:

Marul, pazı, havuç, soğan, gibi..

SAKSI
Toprak, tahta veya plastik saksı kullanılabilir. Plastik saksılar toprağın nemini uzun zaman muhafaza ettiği ve hafif olduğu için daha uygundur. Evde bulunan uygun kaplar da drenaj delikleri açılarak pekala kullanılabilir. Derin tahta kasaların içinde de gayet güzel sebze yetişir. Soğan, sarımsak,marul, tere, roka gibi sebzeler için idealdir. Önemli olan saksıların yeteri kadar derin ve iyi drenajlı olmalarıdır. Sebze saksıları en az 25- 30 cm. derinlikte olmalıdır.

DESTEK
Salatalık, fasulye ve bezelye gibi tırmanıcı bitkiler, sırık domatesi gibi boylu fideler için destek gerekir. Tırmanıcı sebzeler için her saksıya1,5-2 metre uzunluğunda 2 -3 adet ince ama sağlam çubuk dikilir. Kiraz domates veya bodur bezelye saksıları yüksek bir yere yerleştirilerek dalların aşağı sarkması sağlanabilir. Sırık domatesler bir çubuğa nazikçe bağlanarak destek yapılır. Meyvelerden ağırlaşan biber, patlıcan fideleri de çubuklanmalıdır.

İnce çıtalar kafes, merdiven veya çadır şeklinde çakılarak sebzeler için daha dekoratif destekler yapılabilir. Bezelyeler ise dallı budaklı ince çalılara sarılmaktan hoşlanır.

* Fazla rüzgâr sebzeleri kavurur ve dalları kırabilir. Tedbir alınmalıdır.
* Sebzelerin hepsi havadar mekanlara ihtiyaç duyar.
* Fazla sıkışık yerleştirilmiş saksılar hastalığı davet eder. Bitkiler ışığa doğru uzar ve cılızlaşır.
* Saksıları aralıklı ve büyükten küçüğe doğru kademeli yerleştirmek lazımdır.
* Bitkilerde yaprak biti görülürse sabunlu su püskürtülür.

BALKONDA YETİŞTİRİLEBİLEN SEBZELER

DOMATES
Her cins domates saksıda yetiştirilebilir. Bodur domatesler tabii ki daha elverişlidir. İlkbahar ortalarında en az 25-30 cm. çap ve derinlikteki saksılardan her birine tek fide ekilir. Bol güneş alan rüzgarsız bir yere konur. Sırık domateslerine 1,5 metre boyunda sağlam bir veya iki çubuk dikilir. Bitki uzadıkça yumuşak bir bağla bağlanır.Fide büyüdükçe birkaç alt yaprak ve yaprak dibinden çıkan filizler alınır. Bu filizleri almaya koltuk alma denir. Bitki tek veya iki dal halinde büyütülür. Böylece fazla yeşile kaçmaz ve meyvesi iri olur. Yaprak biti görülünce sabunlu su püskürtülür. Domateslere 3 haftada bir mantar ilacı yapılırsa bitki çabucak hastalanıp ölmez. Fideler baştan fazla sulanmaz. Yoksa yeşile kaçar ve çiçek döker. Meyveye durduktan sonra düzenli olarak sulanmalıdır. Bodur kiraz domates fidelerinde koltuk alınmaz.

BİBER
Fideler aynı domates gibi ekilir ve sulanır. Biberden koltuk alınmaz. Bunun yerine tepeleri minicik koparılarak bitkinin dallanması sağlanabilir. Biber pek ilaçlanmak istemez. Fazla iri cinslerde meyve zamanı çubukla desteklemek gerekir.

PATLICAN
Domates gibi ekilir ve sulanır ve koltuk alınır. Patlıcan pek ilaç istemez . İri, çizgili patates böceği musallat olursa elle toplanıp yok edilir. Meyva zamanı destek gerektirir.

FASULYE
Taze yenebilen yer fasulyesi veya sırık fasulye cinsleri saksıda gayet güzel yetişir. Yeşilliği, hoş kokulu çiçekleri, yeşilden sarıya, mora ve alacalı türlere kadar meyveleri gayet dekoratif görünecektir. Bazı kırmızı çiçekli türler güzellikte değme sarmaşığa taş çıkarır. Saksılara 3’er tohum batırılır. Sağlıklı büyüyebilmesi için her saksıda tek bitki bırakılır. Sırık cinslere 1,5 -2 metre boyunda ince çubuklarla destek yapılır. Yıl boyunca bir kaç kere ekilebilir.

BEZELYE
Bezelye ılıman bölgelerde sonbaharda sert iklimlerde ilkbaharda ekilir. Saksıya 3-4 tohum 1 cm. derinlikte batırılır. Çıkan fidelerden en kuvvetlisi bırakılır, diğerleri sökülür.Kış boyunca toprağı nemli tutulmalıdır. İlkbaharla beraber düzenli ve sıkça sulanır. Bodur cinsler istemez ama uzayan türlere çalılarla destek verilmelidir.

SALATALIK
Salatalıkların güvenilir firmaların melez tohumlarından ekilmesi iyi olur. Bu cinslere fideler fazla uzamaz. Her çiçekten bir meyve vererek geleneksel türlerden çok daha fazla ürün sağlar. Ayrıca uzun ömürlü ve hastalıklara dayanıklıdır. Saksıda yetiştirmek için bu önemlidir. Bahar aylarında yetişmiş salatalık fideleri de satın alınabilir ancak kalitesinden emin olunamaz. Tohumla ekimde her saksıya 3’er tohum 1 cm. derinlikte batırılır. En kuvvetli bir fide bırakılır. Saksı rüzgar almayan, güneşli bir yere konur. Bitki henüz büyümeden destek çubukları sağlanır. Salatalıklar böceklenmez ancak 2 haftada bir mantar ilacı yapılması iyi olur.

SOĞAN- SARMISAK- PIRASA
Çoğumuz filizlenen soğanları saksı diplerine dikerek büyütmüşüzdür. Bu sebzeleri salata malzemesi olarak saksıda yetiştirmek çok kolaydır. Soğan ve sarımsak eksildikçe yılın her döneminde ekilebilirler. Kışın da güneş alan kapalı ve serin bir balkonda gayet sağlıklı yetişir.

Pırasa saksıda fazla büyümez ama soğan gibi salatalarda kullanılmak üzere yetiştirilebilir. Fidesi temmuz sonunda ekilmeye başlanır.

YEŞİLLİKLER
Kıvırcık ve marul fideleri her saksıya bir adet veya uzun saksılara 2-3 fide olarak ekilir.

Roka ve tere tohumları genişçe saksılara serpilir. Her iki ayda bir tekrar ekilirse yıl boyu el altında bulunurlar.

Yaprak kereviz ve pazı da saksıda yetiştirilebilir. Toplandıkça tekrar yapraklanarak uzun süre ürün verirler.

Bu tür sebzeler yumuşak ve kaliteli toprak doldurulmuş tahta kasalarda çok güzel yetişir. Yaz aylarında hafif gölgede, diğer zamanlar güneşli yerde tutulmalıdırlar. Aydınlık, kapalı balkonlarda kış boyunca yetiştirilebilirler. Suyu sevmekle beraber aşırı sulama bitkileri çürütebilir.

BAMYA
Bamya saksıda yetiştirildiğinde ürün olarak fazla bir şey ifade etmez. Ancak hatmi çiçeğine benzer harika çiçekleri ve hemen ardından büyüyen ilginç meyveleri ile ideal bir süs bitkisi olabilir. Tabii türlüye ilave edilecek kadar ürün almak da mümkündür.

Bamya gün boyu direkt güneş alan bir yere ekilmelidir.

Mayıs başlarında önceden sulanmış saksılara 3-5 tohum 1 cm. derinlikte ekilir.Toprağı arada bir püskürteçle nemlendirilir. Fazla sulanırsa tohumlar çıkamadan çürür. Fideler çimlenince her saksıda bir tane bırakılır. Saksı büyükse birkaç fide kalabilir.Yetiş kin fideler ince bir çubuğa bağlanabilir. Fazla suyu sevmez.

NOHUT
Nohut eğreltiye benzer bitkisi ile son derce hoş görünüşlüdür. Yemesi lezzetli, taze nohut çocukların hoşuna gider. Bahar aylarında önceden ıslatılmış taneler saksılara ekilir. Her saksıda 1-2 fide bırakılır. Bol güneşli bir yerde büyütülür. Fazla su ve gübre verilirse yeşile kaçar ve fazla meyve vermez.

HAVUÇ
Tohumlar geniş ve derin bir saksıya seyrekçe serpilir. Çıkan fideler tutulacak kadar büyüyünce 5 cm aralık verilerek seyreltilir. Havuç suyu sever. Tohumlar yılda bir kaç defa ekilebilir.

Diğer Konular :
Balkonda Çilek Yetiştirmek
Balon bahçeciliği
Hangi Çiçek Hangi Odaya
Salon Bitkinizin Bakımı
Bitki Zararlıları