Kolesterol Düşürücülerde Yan Etki Var Mı?

Kolesterol Düşürücülerde Yan Etki Var Mı?
Son günlerde gazetelerde yer alan haberlerde kolesterol ilaçlarında yan etkiler olabileceği anlatılıyordu. Ayrıca Bayer firması da bu amaçla kullanılan Cerivastatin isimli ilacı, yan etkilerinin beklenenden daha fazla olması üzerine tüm dünyada piyasadan çekti.

Bu haberleri okuyan bir çok kişi kaygılanmaya başladı.

Kalp ve damar hastalıklarının oluşumunda etkili rol oynayan kolesterol, bazen diyete bağlı olmaksızın da yüksek bulunabiliyor. Doktorlar, böyle durumlarda kolesterol düşürücü ilaç öneriyorlar. Bu sorun bünyeye bağlı olduğu için, ilaçların ömür boyu kullanılması gerekiyor. Ancak hastaların bir kısmı ve özellikle bu haberleri okuyanlar ''O ilaçların çok yan etkisi varmış'' diyerek kullanmak istemiyorlar.

Kolesterol düşürücü ilaçlar arasında son yıllarda en yaygın olarak kullanılanları, statin grubu olarak adlandırılan ilaçlar. Bu grupta lovastatin, pravastatin, simvastatin, fluvastatin, atorvastatin ve cerivastatin içeren ilaçlar, değişik ticari markalarla satılıyor. Statin grubu ilaçları her gün dünya üzerinde milyonlarca insan kullanıyor. Uzmanlar yaptığı araştırmalarda, bu ilaçlar sayesinde her yıl binlerce kalp krizinin, binlerce kalp ameliyatının ve yine binlerce kalp nedeniyle ölümün önlendiğini ortaya koydular. Bu etkiyi ölçmek amacıyla yapılan 5 büyük araştırma (LIPID study, 4S, CARE, WOSCOPS ve AFCAPS/TexCAPS) statin grubu ilaçların kullanımı sayesinde koroner kalp hastalığı nedeniyle ölüm, yüzde 20 ile yüzde 42 oranında azalma olduğunu ortaya koydu. Statinler bu koruyucu etkilerini kandaki kolesterolü düşürerek sağlıyor. Kötü kolesterol denilen LDL kolesterol düzeyi, statin kullanımı ile yüzde 20 ile yüzde 60 oranında düşme gösteriyor.

Statinler bu denli çok ve çoğu kişi tarafından rahatlıkla kullanılıyor. Buna karşılık yan etki gösterdiği kişilerin sayısı çok düşük. Kaliforniya Üniversitesi öğretim üyelerinden Dr. Myron Leibhaber yaptığı çalışmalarda bu ilaca karşı aşırı duyarlık gösteren kişilerin oranının binde bir olduğunu ortaya koydu. Bir çeşit alerji benzeri bir durum olan bu aşırı duyarlık, genellikle yüksek dozlarda ortaya çıkan bir durum. AIDS tedavisinde kullanılan proteaz inhibitörleri kullanırken statinlerin de alınması halinde, statinler vücutta birikerek sorunlar görülebiliyor.Kaslarla ilgili yan etkilerden de bahsediliyor. Rabdomiyolizis adı verilen bu durumda, kaslarla ilgili hasar görülüyor, böbrek kanalları tıkanıyor ve ölümcül durumlara yol açabiliyor. Ancak bu durum çok nadir. Dr. Leibhaber şimdiye kadar 50 hastada görüldüğünü belirtiyor.

Sindirim sisteminde hafif yan etkiler görülebiliyor ancak bunların çoğu ilacı kesmeyi gerektirmeyecek düzeylerde. İlacı kullanırken karaciğer enzimlerinde aşırı yükselme görülürse, ilaç dozunu azaltmak ya da ilacı kesmek gerekebiliyor.

Johns Hopkins Üniversitesi Prevantif (önleyici) Kardiyoloji Bölümü Başkanı Dr. Roger Blumenthal, ''Statin kullanan yüz kişiden beşinde yan etki görülebiliyor, bunların çoğu ilacı kesmeyi gerektirecek düzeyde bile değil, buna karşılık ilaç kullananlar çok daha az oranda kalp hastalığı, krizi ya da ameliyatına maruz kalıyor veya ölüyor'' diyor.

Dr. Blumenthal, statin grubu ilaçların, kalp ilaçları grubunda aspirinden sonra dünya üzerinde en çok araştırılan ve en güvenli ilaçlar olduğunu ve doktor kontrolünü ihmal etmemek şartıyla rahatça kullanılabileceğini de belirtiyor.