Dikkat eksikliği Olan Öğrenciler
DİKKAT EKSİKLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERİN ÖĞRETMENLERİNE 50 YARDIMCI KURAL
1. Her şeyden önce, öğrencinizin yaşadığı sorunun, Dikkat Eksikliği olduğundan emin olmalısınız. Teşhis koymak doğal olarak öğretmenlerin işi değildir ancak bu konuda anne babayı yönlendirebilirsiniz. Çocuğa iyi ve doğru bir teşhis konulduğundan emin olana kadar da soru sormaya devam etmelisin iz. Bütün bu aşamalar sizin sorumluluğunuz değildir: ancak anne babaya destek olabilirs iniz.
2. Size yardımcı olabilece k kaynakları harekete geçirin. Eğer sınıfınızda 1 den fazla Dikkat Eksikliği olan çocuk varsa çok yorulursu nuz. Okulun ve anne babaların desteğini isteyin. Bir sorun ortaya çıktığında danışabileceğiniz, bu konuda bilgili bir profesyon elle - psikiatri st, psikoloji k danışman, okul psikoloğu, çocuk doktoru - işbirliği yapmalısınız. Bu konuda size yardımcı olacak kişinin ünvanı değil, bu konuda ne kadar bilgisi olduğu, Dikkat Eksikliği olan kaç çocukla ilgilendiği ve sade, öz konuşabilmesi önemlidir. Anne baba ile sürekli iletişim kurarak onların da aynı hedefler için çalışmasını sağlamalısınız.
3. Kaldırabileceğiniz yükün sınırlarını bilin. Yardım istemekte n çekinmeyin. Bir öğretmen olarak bu konuda uzman olmanız bekleneme z.
4. Çocuğun kendisine, ona nasıl yardımcı olabileceğinizi sorun. Dikkat Eksikliği olan çocukların sezgileri genellikl e çok gelişmiştir. Eğer nasıl daha iyi öğrenebilecekleri kendileri ne sorulursa bunu anlatmakt an çekinmezler; ama bu bilgiyi gönüllü olarak anlatmakt an çekinirler çünkü anlatacak ları yöntem genellikl e sıra dışıdır. Bu yüzden öğrencinizle baş başa oturun ve nasıl daha iyi öğrenebileceği konusunda onun fikirleri ni öğrenin. Bir çocuğun en iyi ve kolay nasıl öğrenebileceği konusunda ki en büyük "uzman" yine kendisidi r ama ne yazık ki çoğu zaman fikirleri ya duymazdan gelinir ya da hiç sorulmaz.
5. Öğrenmenin duygusal yönünü göz ardı etmeyin. Bu çocuklar sınıftaki faaliyetl erin eğlendirici yönünü bulmak, başarısızlık ya da beceriksi zlik yerine başarılı olmanın tadına varmak, korku ya da sıkıntı yerine heyecan yaşamak ihtiyacındadırlar. Sınıftayken çocuğun yaşamakta olduğu duyguları gözlem altında tutmak gereklidi r.
6. Dikkat Eksikliği olan öğrenciler düzenli ortamlara ihtiyaç duyarlar. Kendi başlarına iç dünyalarını düzenleyemedikleri için dış dünyalarının başkaları tarafından düzenlenmiş olmasını gereksini rler. Listeler yapın. Ne yapacakla rını unutan ya da bilemeyen çocuklar bu listeleri çok faydalı bulacakla rdır. Onların hatırlatılmaya; prova yapmaya; tekrar yapmaya; yönlendirilmeye; sınırlar konulmasına ve düzene, ihtiyaçları vardır.
7. Kuralları yazın ve her dakika göz önünde olacağı bir yere asın. Çocuklar kendileri nden ne beklendiğinden emin olduklarında, çevrelerindeki kişilere daha fazla güven duyacakla rdır.
8. İşlerin nasıl yapılması gerektiğini tekrarlayın, yazın, söyleyin, tekrar tekrarlayın. Dikkat Eksikliği olan kişiler direktifl eri bir kereden fazla duymak ihtiyacındadırlar.
9. Sürekli göz göze gelmeye çalışın. Dikkat Eksikliği olan bir öğrenci ile göz göze gelerek, onu "daldığı alemden" geri getirebil irsiniz. Sık sık tekrarlayın.
10. Dikkat Eksikliği olan öğrencinizi size en yakın noktaya oturtun. Böylece dalıp gitmeye meyilli öğrencinizin dikkatini her an üzerinizde tutabilir siniz.
11. Sınırlar koymaktan çekinmeyin. Sınırlar çocuklara ceza vermek için değil onları rahatlattığı ve çevrelerine güven duymalarını sağladığı için konur. Sınır koymayı sık sık, sizden beklediği gibi, vaktinde ve yalın bir biçimde yapmaya çalışmalısınız.
12. Önceden belirlenm iş bir programa dakik bir biçimde sadık kalmasını sağlayın. Bu programı tahtaya ya da öğrencinin sırasına yapıştırabilir ve sık sık bakması için uyarabili rsiniz. Eğer programda bir değişiklik yapmak durumunda kalırsanız ki öğretmenler bundan pek hoşlanırlar; öğrencinizi uyarın ve hazırlayın. Dikkat Eksikliği olan çocuklar için haber verilmemiş bir değişime uymak çok zordur. Değişiklikleri uzun zaman önceden haber vermeyi ihmal etmemelis iniz.
13. Okul sonrasında yapması gerekenle ri yazması için yardımcı olun. Böylece Dikkat Eksikliği olan çocukların en büyük özelliklerinden birinin önünü alabilirs iniz: ERTELEME.
14. Mümkünse, belli bir zaman içinde bitirilme si gereken sınavlar yapmayın. Sınavlara zaman koymanın eğitsel bir değeri zaten yoktur ve belirli bir zaman içinde bitirilme si gereken sınavlar Dikkat Eksikliği olan çocuklara bildikler ini gösterme fırsatı vermez.
15. Dikkat Eksikliği olan öğrencinizin arada bir sınıftan çıkmasını sağlayarak - sınıf dışında bir iş yaratarak- bir emniyet sübabı oluşturun: Eğer, bunu sınıfın kuralları içine oturtabil irseniz o zaman çocuğa sınıfta kalıp "kendini kaybetmek" yerine; bir şans vermiş olursunuz ve aynı zamanda da kendini izleme ve kontrol etmeyi öğretirsiniz.
16. Ödevleri kontrol ederken, miktardan çok ödevin kalitesin e bakın. Dikkat Eksikliği olan çocuklar genellikl e omuzlarına fazla yük alamazlar . Öğrenmeye devam ettikleri sürece buna izin verilmeli dir. Diğer çocuklar kadar çok bilgi öğrenebilirler ama kimi zaman onların yapabilec eği kadar ödev yapamazla r.
17. Çocuğun neler öğrendiğini sık sık kontrol edin. Dikkat Eksikliği olan çocuklar için bu tür kontrolle r çok yararlıdır; çalışmaya devam eder, kendileri nden neler beklendiğini bilir, hedefleri ne ulaşıp ulaşmadıklarını gözlemleyebilir ve cesaretle nirler.
18. Büyük projeleri, küçük ve bitirilme si kolay parçalara bölün. Bu kural, Dikkat Eksikliği olan çocukların öğrenimlerindeki en hayati kuraldır. Büyük projeler Dikkat Eksikliği olan öğrencileri hemen yıldırır ve "Ben- bunu- bitirmeyi -asla- başaramam" demelerin e neden olur. Oysa büyük bir işi kolayca başarılabilir küçük parçalara bölmek, onları ürkütmeyecektir. Bu çocuklar genellikl e sandıklarından daha fazlasını başarabilirler. Öğretmen böylece çocuğa kendini kendine ispatlaya bilmesi için yardımcı olur. Özellikle küçük çocuklarda bu yöntem, başarısızlık korkusuna kapılan çocukların yaşadıkları öfke nöbetlerinin de önüne geçer. Daha büyük çocuklarda ise genellikl e yerleşmiş olan, yenilgiyi baştan kabullenm ek olgusunun önüne geçer.
19. Sınıfta şakacı, alışılmışın dışında, neşeli biri olmaya çalışmalısınız. Dikkat Eksikliği olan çocuklar, eğlenceye bayılırlar ve hemen katılırlar. Bu da dikkatler ini toplamala rına neden olur- hem çocuğun hem de sizin. "Tedaviler i" sırasındaki hayatları baştan sona düzen, program, listeler ve kurallar gibi sıkıcı şeylerle doludur. Oysa siz Dikkat Eksikliği olan öğrencilerinize; bunları uygulamak için sizin sıkıcı bir öğretmen ya da onların sıkıcı öğrenciler olmasının şart olmadığını göstermelisiniz. Arada bir biraz neşe ölçüsünü kaçırabilirseniz bunun çok yardımı olduğunu göreceksiniz.
20. Bu arada çocukları fazla heyecanla ndırmaktan da kaçınmalısınız. Unutmamalısınız ki Dikkat Eksikliği olan çocuklar kaynamakt a olan süt tenceresi ne benzerler, kaşla göz arasında taşarlar. Ateşi hemen söndürebilmek için sütten gözünüzü ayırmamak gerekir.
21. Çocuğun başarılarını yakalamak ve övmek için hep tetikte olun. Dikkat Eksikliği olan çocuklar, o kadar fazla başarısızlık yaşarlar ki, verebilec eğiniz her türlü olumlu tepkiye ihtiyaçları vardır. Göz ardı edilmemes i gereken diğer bir nokta da; bu öğrencilerin övgüye çok olumlu tepki verdikler idir. Cesarete, çok ama çok ihtiyaçları vardır. Sanki övgüyle büyür ve gelişirler. Övgü almadıkları durumda siner ve içlerine kapanırlar. Dikkat Eksikliğinin en fazla zarar verdiği alan, çocuğun kendine olan güvenidir. Onun için bu çocukları övgü ve cesaretle beslemeyi unutmayın.
22. Dikkat Eksikliği olan çocukların en büyük sorunu hatırlayamamaktır. Hatırlamalarına yardımcı olabilmek için onlara küçük hileler öğretin. Öğrenme zorluğu yaşayan çocuklar alanındaki çalışmaları ile en önemli uzmanlard an biri olan Dr.Mel Levine, Dikkat Eksikliği olan çocukların "canlı hafıza" ya da başka bir deyişle: hafıza sofrasındaki mevcut yer konusunda sorunlar yaşadığını belirtmek tedir. Aklınıza gelebilec ek her türlü hile - ipuçları, kafiyeler, kodlar ve benzerler i- hafızanın geliştirilmesine yardımcı olacaktır.
23. Öğretirken konu başlıklarını kullanın, ana fikir çıkarmayı öğretin. Bu konular Dikkat Eksikliği olan çocuklar tarafında kolay öğrenilmezler ancak bir kez öğrendiler mi öğrendiklerini şekillendirebilirler. Bu yöntem, çocuğa öğrenmeyi başardığı bilgileri n gerekli olduğu duygusunu da aşılayacaktır. Çünkü genellikl e öğrendiklerinin gereksiz, hiç kullanmay acakları bilgiler olduğu yönünde inançları vardır.
24. Neler söyleyeceğinizi söylemeden önce anons edin, sonra söylemek istediğinizi söyleyin. Dikkat Eksikliği olan çocukların çoğu daha ziyade duyduklarını değil gördüklerini daha çabuk öğrendikleri için; eğer söylemekte olduğunuzu tahtaya da yazarsanız çok yardımcı olursunuz . Bu tür bir eğitim, bilgileri hiç silinmeye cek şekilde çocukların akıllarına kaydedece ktir.
25. Talimatla rınızı basitleştirin. Seçilecek şıkları basitleştirin. Zamanlama yı basitleştirin. Basit cümleleri kavramak daha kolaydır. Ama renkli cümleler kullanın, renkli bir dil dikkat toplamaya yardımcı olur.
26. Çocukların kendileri ni değerlendirebilmeleri için onlara yardımcı olun. Dikkat Eksikliği olan çocuklar kendileri ni değerlendiremezler. Çoğu zaman nasıl davrandıklarının ya da bulundukl arı noktaya nasıl geldikler inin farkında değildirler. Onlara bu bilgiyi yapıcı bir tavırla aktarın. Şöyle sorular sorabilir siniz; "Şimdi ne yaptığının farkında mısın?","Bunu başka bir şekilde söyleyebileceğini biliyor musun?" ya da "Sen öyle dediğinde, arkadaşının neden üzüldüğünü biliyor musun?" Kendi kendini tanımasına yardımcı olacak sorular sormayı denemelis iniz.
27. Ondan bekledikl erinize açıklık kazandırın
28. Davranışların yönlendirilmesini sağlamak için daha büyük çocuklarda puanlama sistemi ve daha küçük çocuklarda ödüllendirme sistemi geliştirin. Dikkat Eksikliği olan çocuklar için ödül almak ya da saptanan hedeflere ulaşmak çok önemlidir.
29. Eğer çocuk sosyal işaretlerden - vücut dili, ses tonu, zamanlama ve benzerler i- anlamıyorsa; o zaman tedbirli bir şekilde bunları anlamayı ona öğretmelisiniz. Örneğin; "Sen kendi hikayeni anlatmada n önce arkadaşınınkini bir dinle bakalım" ya da "Karşındaki ile konuşurken onun gözlerine bakmaya çalışmalısın". Dikkat Eksikliği olan çocukların çoğunluğu bencil ya da farklı olarak damgalanırlar ama onlarda eksik olan başkaları ile düzeyli iletişim kurma becerisid ir. Bu beceri çocuklarda doğuştan olmaz ama öğretilebilir ya da yönlendirilebilir.
30. Sınav tamamlama yı öğretin.
31. İşleri oyun şekline getirin.
32. Çocukları çifter ya da üçer gruplar halinde ayırın. Birlikte çalışabilecek grup şeklini bulana kadar denemekte n vazgeçmeyin.
33. Grubuna bağlı kalmasına dikkat edin. Dikkat Eksikliği olan çocuklar bir gruba ait olmak ve işlev sahibi olmak ihtiyacı duyarlar. Yapacak bir işleri olduğu sürece, yaptıkları işe odaklanırlar ve hayale dalmazlar .
34. Olanak buldukça çocuğa sorumluluğunu verin. Sırt çantasını nereye koyması gerektiğini hatırlayabilmesi için kendi kendine bir yöntem bulmasını sağlayın. Nelere ihtiyacı olduğunu ona dikte etmek yerine sizden yardım istemesin i bekleyin.
35. Evden-okula-eve bir ödev defteri tutturun. Bu yöntem ev ile okul arasında sürekli bir iletişim sağlanması için en geçerli yöntemdir.
36. Günlük karne sistemi geliştirin. Çocuk küçükse karne eve gitmeli daha büyükse direkt olarak çocuğa okunmalıdır. Günlük karne disiplin amaçlı değil ama cesaret verici olmalıdır.
37. Alarmı olan saatler, çocuğun kendini zamanlama sı için çok yardımcıdır. Örneğin; ilacını almayı hatırlayamayan bir çocuk eğer alarmlı bir kol saati takarsa ya da çalışma saatinde masasına bir saat konursa, zamanın nereye gittiğini görmesi çok yararlı olacaktır.
38. Dikkat Eksikliği olan çocuklar, neler olacağını önceden bilmek ve kendileri ni hazırlamak ihtiyacındadırlar. Eğer aniden ne yapmalarını gerektiğini bilmedikl eri bir zaman dilimi ile karşı karşıya kalırlarsa süt tenceresi kaynayıp taşacaktır.
39. Övün, sırt sıvazlayın, onaylayın, cesaret verin, umutlandırın.
40. Daha büyük çocuklara, öğrendiklerini daha sonra hatırlayabilmek için küçük notlar yazmalarını önerin. Notlara yalnızca kendileri ne söylenenleri değil kendi düşüncelerini de eklemeler i yararlı olur. Bu yöntem söylenenleri daha dikkatli dinlemele rine neden olacaktır.
41. Dikkat Eksikliği olan çocukların çoğu el yazısıyla yazı yazmakta zorlanırlar. Bu yetenekle rini geliştirebilmeleri için alternati fler yaratın. Örneğin daktilo yazmayı öğrenmesini önerin ya da yazılı sınav yerine sözlü sınav yapın.
42. Bir senfoniyi yöneten bir orkestra şefi gibi davranın. Orkestranın senfoni başlamadan önce dikkatini toplamasını sağlayın.(Bunun için sessizlik ya da el çırpma yöntemini kullanabi lirsiniz) Sınıfın değişik bölümlerine elinizle sinyaller vererek notaları zamanında çalmalarını sağlayın.
43. Olanak buldukça, birlikte çalışabilmeleri için onları her ders için bir çalışma arkadaşı seçmeye ve telefon numarasını yazmaya teşvik edin.
44. Çocuğun arkadaşları tarafından damgalanm asını önlemek için, sınıf arkadaşlarına durumu açıklayın ve normal davranmal arını sağlayın.
45. Anne babayla sık sık görüşün. Onlarla yalnızca sorun ortaya çıktığında görüşmekten kaçının.
46. Evde yüksek sesle kitap okumasını önerin. Sınıfta, olanak buldukça yüksek sesle okuyun. Çocuğun tek bir konu üzerinde odaklanma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olun.
47. Tekrarlayın, tekrarlayın, tekrarlayın.
48. Hem çocuk hem yetişkin Dikkat Eksikliği tedavisin de en etkili yöntem; bol miktarda spor yapmaktır. Sportif faaliyetl er, enerjinin fazlasını kullanmayı, dikkati tek bir noktaya yoğunlaştırmayı ve hormonların ve beyin hücrelerinin uyarılmasını sağlar. Basketbol, voleybol ya da futbol gibi takım sporlarını ya da yüzme, ip atlama ve koşma gibi kişisel spor faaliyetl erini teşvik edin.
49. Büyük çocuklarla, sınıfa girmeden önce, öğretilecek konuları tartışmak; stres faktörünü azaltacak tır.
50. Her an kıvılcımları yakalamay a hazır olun. Dikkat Eksikliği olan çocuklar göründüklerinden daha yetenekli ve becerikli dirler. Yaratıcı güçleri, espri yetenekle ri, neşeleri ve kavrama kapasitel eri sınırsızdır. Gayet esnektirl er. Yardımsever ve şefkatlidirler. İçinde bulundukl arı ortama, kendileri nde varolan "o özel kıvılcım" sayesinde hayat katarlar. Unutmayın, her gürültünün içinde bir melodi ve yazılması gereken bir senfoni vardır.
ALINTIDIR...
