Eldeş köyü

ELDEŞ KÖYÜ
Eldeş Köyü, Ilgın'nın 10 km. kuzeydoğusunda Karakaya, Yala, Kürtütepe, Akyokuşlar ve Kızılyokuş dağları ile çevrili çam, ardıç, meşe ormanlarının bir piknik alanına çevirdiği, Gökçeyurt (Kembos) çayı ve Eldeş çayı etrafında kurulmuş bir orman köyümüzdür. 230 hane ve 1200 nüfusludur. Köy konağı, 2 Camii, 2 İmam ve 2 İmam lojmanı vardır. Aşağı mahalle ve Yukarı mahalle olmak üzere 2 mahalleden oluşmaktadır. Ulaşım :
Köy yolu asfalt olup İlçemiz Ilgın'a sürekli çalışan köyümüze ait 10 Minibüs bulunmaktadır. Minibüslerden bir tanesi köy muhtarlığına aittir. Ayrıca Gökçeyurt beldesinin toplu taşıma araçları'da belli saatlerde köyümüzden geçmektedir. Ulaşım, iki ayrı yoldan günün hemen her saatinde yapılabilmektedir. http://site.mynet.com/ilginlilar_der...koy/eldes2.jpg
Eldeş adı :
Eldeş adına Türklerin Anadoluya hakim olduğu Selçuklu dönemine kadar yazılı kaynaklarda raslanıyor. Selçuklu dönemindeki vakfiyelerde yine aynı isimle "ELDAŞ" veya "İLDAS" olarak olarak geçiyor. Osmanlı döneminde 1534 tarihli bir haritada Eldeş köyü; Konya vilayeti Akşehir sancağının Ilgın kazasına bağlı İl-daş köyü olarak adı geçmektedir.
Köyün adı ile ilgili farklı rivayetler vardır.
Bir görüşe göre köy adını bir bey'den almıştır. Köy halkının anlattığına göre eskiden komşu bir köyle yapılan sınır kavgasında, komşular birbirine "el daşı atın" diye bağırmışlar. Daha sonra köyün adı, kısaltılarak Eldeş olarak kalmış deniliyor. Yaptığım araştırmalarda göçebe olan Türkmenler aynı yerden geldikleri için birbirlerine günümüz Türkçesinde hemşeri anlmına gelen "eldaş" veya "ildaş" diyorlar. Bu yaklaşım yazılı kayıtlardaki ile örtüşüyor ve daha bilimsel bir sonuç olarak görünüyor. http://site.mynet.com/ilginlilar_der...koy/eldes3.jpg
Eldeş Evlerinde Mimari :
Klasik Eldeş evlerinin Çoğunluğu 2 katlı, toprak damlı, avlusu olmayan, genelde birbirine bitişik nizamda yapılmış, alt kısmı ahır, bitek (kiler) ve samanlık, ikinci katında çardak ve oturma ve yatak odaları bulunan evler kerpiçten yapılmıştır. İçleri ve dış cepheleri yine toprakla sıvalıdır. İç cephelerde aksuva denilen beyaz bir toprak kullanılır. Bu toprak köyde topraklık denilen mevkiiden temin edilir. Evlerin damlrı ise ağaç döşeli olup üzeri çorak denilen su geçirmeyen ufalanmış taşla kaplıdır. Evlerin genelinde köşk tabir edilen kapalı balkon benzeri sokağa hakim çıkıntılar vardır.
Ekonomik Yapı :
Eldeşin geçim kaynağı, tarım ve hayvancılıktır. Köyümüzde haftada bir gün aşağı mahalle camii meydanında pazar kurulmaktadır. Tarım Kredi Kooperatifi ve Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bulunan köyümüzde, kooperatiflern kredisi ile köylünün ihtiyacı olan tarım aletleri, mazot, gübre ve tohum ihtiyaçları karşılanmaktadır. Hayvacılığı teşvik kapsamında alınan ithal süt inekleri ile sütçülük yapılmaktadır. Sütler günlük olarak hijyenik makinalarla sağılıp toplanarak ilçemiz Ilgındaki süt fabrikasına gönderilmektedir. Sütçülük köy halkının ekonomisine düzenli bir katkıda bulunmaktadır. Hayvancılığın gelişmesi için köy halkı tarafından beslenen bir köy boğası vardır.
Doğal Güzellikler :
Doğal güzellikler bakımından zengin olan köyün mesire ve piknik alanlarının başında gelen Avcı Pınarı; Aynı zamanda köyün içme suyununda temin edildiği küçük pınarları ve piknik alanları ile görülmeye değer güzel mekanlardan birisidir. Nodalar Höyük, Bahçealtı mevkii, Pıralı, Kurban tepesi görülmeye değer yerlerden bazılarıdır.
Eldeşte Sosyal Yaşam:
Geleneksel ve vazgeçilmez bir unsuru olan köy odası geleneği Tıpırların oda, Arapların oda, Postellerin oda, Halil Ağaların oda ve Dedefort’un oda ile günümüzdede devam etmektedir. Eldeş'te, Kara Cullalar, Hacı Ahmetler, Halil Ağalar, Hatıplar, Araplar, Gallekler, ve Hacı Bekirler yaşayan sülale adlarından bazılarıdır.
Eldeş köyü hakkında daha fazla bilgi için ELDESNET web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Kaynak : ELDESNET Eldeş Köyü web sitesi. web sitesi.



Kaynaklar:
Beytullah Yıldırım / Ilgın Araştırmaları