Sahih ve illetli fiil

Fiiller harflerinin yapısı yönünden iki ana grupta incelenir;
I- Sahih fiiller: İçeriğinde herhangi bir şekilde illetli harf (ا و ي) içermeyen fiillerdir. Sahih fiiller üç ana kısımda incelenir.
1- Salim Fiiller: içeriğinde illetli harf olmadığı gibi, hemze ve şeddeli harf içermeyen fiillerdir. (كتب نصر شهد)
2- Muda’af Fiiller: İçeriğinde illetli harf olmayan ancak şeddeli harf içeren fiillerdir. (مدَّ مرَّ شدَّ)
3- Mehmuz fiiller: İçeriğinde illetli harf olmayan ancak hemzeli harf içeren fiillerdir. (قرأ سأل أكل)
Not: Salim, muda’af ve mehmuz fiiller aynı zamanda sahih fiildir.
Not 2: Fillerin hangi fruba ait olduğunu söylemek için o fiilin mazi haline bakılır.
II- İlletli fiiller: İçeriğinde illet harfi bulunan fiillerdir.
1- Misal: İlk harfi illetli olan fiiller: (وضع وصل يَئِسَ)
2- Ecvef: ortadaki harfi illetli fiillerdir. (قال نام جاء)
* جاء fiili hemzeli olmasına rağmen sahih fiil olmadığı için mehmuz kabul edilmez.
3- Nakıs: Son harfi illetli olan fiillerdir. (رمى دعا سعى)
4- Lefif: İki harfi illetli fiiller
a) Lefif-i mefruk: illetli harflerin arasında illetsiz harf olan fiillerdir. (وفى وقى)
b) Lefif-i makrun: İlletli harfleri yan yana gelen fiillerdir. (روى راى)

Alıştırmalar:

A1- Sahih ve mu’tel fiilleri gösteriniz.

1- أخذ : sahih, mehmuz
2- رمى : Mu’tel, nakıs
3- جلس : sahih, salim
4- قام : mu’tel, ecvef
5- صاد : mu’tel, ecvef
6- فهم : Sahih, salim
7- وقى :Mu’tel, lefif-i mefruk
8- رضي : mu’tel, nakıs
9- وصل : mu’tel, misal
10-وعد : mu’tel, misal
11-نما : mu’tel, nakıs
12-طاف : mu’tel, ecvef
13-فاز : mu’tel, ecvef

A2. Misal, ecvef ve nakıs fiilleri gösteriniz.

1- يخاف – خاف ecvef
2- يفوز – فاز ecvef
3- يتوب – تاب ecvef
4- يطوف – طاف ecvef
5- يصل – وصل misal
6- يخشى – خشي nakıs
7- يبنى – بنا nakıs
8- ييثق – يثق misal
9- يموت – مات ecvef
10- يكى – يبكي nakıs

A3- mefruk ve makrun olan lefif fiilleri gösteriniz.

1- وعى mefruk
2- نوى makrun
3- روى makrun
4- وفى mefruk
5- كوى makrun
6- قوي makrun
7- حيي makrun
8- طوى makrun
9- عوى makrun

A4- mazi fiilleri muzariye, muzari fiilleri maziye çeviriniz.

1- حب – يحب
2- قل – يقل
3- رجا-يرجي ..... وثق - يثق
4- وصل – يصل
5- نال – ينال
6- سعى – يسعى
7- قام – يقوم
8- قال – يقول
9- حل – يحل
10- صام –يصوم
11- أقام – يقيم
12- فاز – يفوز

A5- Boşlukları uygun mu’tel fiillerle doldurunuz.

1- فاز
2- بنى
3- تاب
4- قُمْنَ
5- جَرِيَ
6- عاد
7- وقف
8- حشي

Arapça’ya çeviriniz.

1- نويتُ أن أشاهد معرض إزمير.
2- يجب على كل تلميذٍ أن يستيقظ في وقت مبكر و اعدَّ.
3- عاد السياحون إلى فنادقهم متعباً.
4- حُمِلَ الْجُرْحَى إلى المستشفى بعد حادثة المرور.
5- المرأُ التائب كمن ما زَنِبَ
6- ذهبت إلى شاطئ البحر لأصيد السمك.
7- لا ييئس المؤمن من رحمة الله.

Ünite Soruları
1- C
2- C
3- D
4- E