Şinasi, Afife Jale, Haldun Taner, Muhsin Ertuğrul kısa bilgi
Muhsin Ertuğrul Kimdir?
Türk tiyatrosuna büyük katkılarda bulunmuş olan Muhsin Ertuğrul 28 Şubat 1892 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Daha genç yaşlarda tiyatroya ilgi duyan Ertuğrul, birçok oyunda yer aldı ve Paris’e tiyatro eğitimi almak için gitti. Türk tiyatrosu eğer modern çağa uyum sağlamış ise bunda Muhsin Ertuğrul’un katkısı büyüktür.
Ertuğrul tiyatro alanında birçok önemli hizmetlerde bulunmuştur. Bu alanda verdiği hizmetler sonucunda Goethe Madalyası’nı almaya layık görülmüştür. Devlet tiyatrolarında genel müdürlük görevinde bulunmuş ve Tiyatro Meslek Okulu ile birlikte Darülbedayi Çocuk Tiyatrosunun kurulmasına katkı sağlamıştır.
Kendisi tiyatrodan başka sinema ile de ilgilenmiş olan bir sanatçıdır. 1920li yıllarda Türkiye’de film icra etmiş olan ilk yapımcıdır Muhsin Ertuğrul. Kemal Film’in film yapımına başlaması için yardımcı olmuş ve aynı zamanda İpek Film’in kurulmasında ön ayak olmuştur. Tiyatro ve sinema alanındaki bu önemli isim 29 Nisan 1979′da İzmir’de hayata gözlerini yummuştur.
Haldun Taner ( 1915)- (07.05.1986)
1915 yılında İstanbul'da doğdu. Mütareke yıllarında Kurtuluş Savaşı başlamadan önce yazıları, dersleri ve nutuklarıyla, Türkiye'nin bağımsızlığını ve bütünlüğünü hukuki gerekçeleriyle savunan ilk kişi olan Prof. Ahmed Selahattin'in oğludur. Galatasaray'da, Heidelberg Üniversitesi'nde ve İstanbul Üniversitesi'nde okudu. 1950'den sonra İstanbul Edebiyat Fakültesi'nde, Gazetecilik Enstitüsü'nde, LCC Tiyatro Okulu'nda binlerce öğrenci yetiştirdi. 7 Mayıs 1986 tarihinde İstanbul'da vefat etti.
ESERLERİ:
Tiyatro:
Ayışığında Şamata, Eşeğin Gölgesi, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Günün adamı-Dışardakiler, Haldun Taner Kabare, Keşanlı Ali Destanı, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Vatan Kurtaran Şaban, Ve Değirmen Dönerdi-Lütfen Dokunmayın.
Deneme:
Berlin Mektupları, Çok Güzelsin Gitme dur, Hak dostum Diye başlayalım Söze, Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil, Koyma Akıl Oyma Akıl, Önce İnsan.
Hikaye:
Kızıl Saçlı Amazon, Onikiye Bir Var, Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu, Yalıda Sabah.
Şinasi
İbrahim Şinasi gazeteci şair ve tiyatro yazarıdır. 5 Ağustos 1826′da hayata gelen şairin babası Topçu Yüzbaşı Mehmet Ağa’dır. Mehmet Ağa 1829′da Osmanlılar ve Ruslar arasında yapılan savaşta vefat etmiştir.
Mahalle Sıbyan okulunu ve Fevziye okulunu tamamlayıp katip adayı olarak Müşiriyeti Mektubi kalemine katıldı. Farsça Arapça ve Fransızca öğrenen şair bilgilerini geliştirmesi için 1849′da devlet desteğiyle Paris’e gitti. Paris’te de çalışmalarına devam etti edebiyat ve dil üzerine yoğunlaştı. İstanbul’a 5 yıl sonra döndü ve Encümen-i Daniş’te görev aldı.
Tasvir-i Efkar ve Tercüman-ı Ahval gazetelerini çıkardı ve 1965 yılında tekrar Paris’e döndü. Fransa’da 5 yıl boyunca Ulusal Kitaplıkta çalışmalar yaptı ve kelime araştırmalarına yöneldi.
Osmanlı’da başlayan batılılaşma hareketlerinin önderlerinden oldu ve düşünce dil edebiyat konularının gelişmesini sağladı.
1871 yılının eylül ayında beyin kanserinden dolayı hayatını kaybetti.
Şinasi’nin Eserleri: Tercüme-i Manzume Şair Evlenmesi ( Türk edebiyatının ilk tiyatro eseri) Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi Durub-i Emsal-i Osmaniye Müntehebat-ı Eşkar Müntehebat-ı Tasvir-i Efkar
Afife Jale
Afife Jale 24 Temmuz 1941, İstanbul’da doğmuştur.Tiyatro oyucusudur. 13 Nisan 1919 tarihinde, Hüseyin Suat'ın "Yamalar" adlı oyununda, Emel rolü ile ilk kez sahneye çıktı.
Babası onun tiyatrocu olmasına karşıydı ve Afife'nin oyuncu olmasını hafiflik olarak görmekteydi. Afife evden ayrı yaşamak zorunda kaldı. Bu arada Darülbedayi'deki ücretli görevine de son verildi. Güvencesiz ve parasız kaldı. Yaşadığı sıkıntılar nedeniyle şiddetli baş ağrıları çekmeye başladı. Doktoru morfinle tedavi yoluna giderek büyük bir yanlışlık yaptı ve Jale morfin bağımlısı haline geldi. Yaşamının son yıllarını Bakırköy Ruh ve Sinir Hastanesinde geçirdi ve 1941'de burada vefat etti.
