Köpek eğitimi üzerine doğru bilinen yanlışlar
KöPEK EĞİTİMİ ÜZERİNE DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
Köpek Eğitimi Nedir?
Yanlış Cevap : Sahibi istediğinde oturmak, yatmak, kalkmak, yürümek ve beklemek.
Doğru Cevap : Evet bu komular köpeğinizle anlaşma yolunda ilk adımlar olabilir ancak önemli olan gerek insan veya hayvan topluluğu içerisine çıktığında gerekse sahibiyle yalnız kaldığında kimseyi rahatsız etmemeyi öğrenmesi. Sosyal davranmayı bilmesi. Zamanla komutlara gerek duymamasıdır.
Köpeğe eğitimi kim vermelidir?
Yanlış Cevap : Köpek eğitmeni
Doğru Cevap : Köpeğin sahibi. Köpeklerin doğal dünyasında hayatı kendisine tanıtan, neyin doğru neyin yanlış olduğunu gösteren, hangi durumlarda ne şekilde davranması gerektiğini işaret eden bir öğretmeni vardır. Bu öğretmene Alpha Dog denir. Köpek doğası gereği, alpha köpeğine kayıtsız şartsız itaat eder. Bu nedenledir ki, köpeğin bir eğitmen tarafından eğitilmesi sonucu, köpek eğitmene tam olarak itaat edecek ama kendisini onun sahibi zanneden kişiye itaati tam olmayacaktır. Sahibinin her isteğine uymasının gerekçesini bilemeyecektir. Eğitim bedeli, köpeğiniz eğitmene tam itaat etsin diye ödenmiş olacaktır.
Köpeğe en iyi eğitim hangi ortamda verilir?
Yanlış Cevap : Köpeğin kendi yaşadığı ortamda, sahibinin gözetiminde. Böylece köpekte ayrılık stresi oluşmayacak ve özlem içerisinde olmayacak.
Doğru Cevap : Köpeğe doğruları gösterecek olan sahibi, sahibe doğruları gösterecek olan da eğitmendir. önemli olan köpeği nerede eğiteceğiniz değildir. Aksine, eğitim sürecinde köpeğinizi mümkün olduğu kadar değişik ortamlara sokmalısınız. Gerçek bir uzmanın gözetiminde olan eğitim sınıflarına katılarak köpeğinizin diğer köpeklerle sosyalleşip onlarında bulunduğu bir ortamda sizi anlamasını sağlamalısınız. Unutmayınız ki köpekle yaşayacak olan sizsiniz, köpek eğitmeni değil. Köpek sahibi olduysanız onu eğitmek ve onun davranışlarının dilini öğrenmek sizin görevinizdir.
Eğitim ne kadar sürer?
Yanlış Cevap : temel eğitim 2-3 hafta, ileri itaat 2-3 hafta.
Doğru Cevap : Köpeğin ömürü boyunca. Eğitim süreleri, sizin köpek psikolojisini ve davranış dilini öğrenmenizle doğru orantılıdır. Uzman gözetiminde köpeğinizi eğitmeyi öğrendikten sonra her değişik ortamda ve her gerek duyuşunuzda köpeğin eğitimini yenilemek veya yeni bir şey öğretmek durumunda olacaksınız.
Eğitim Adaptasyonu nedir?
Yanlış Cevap : Köpeğin temel ve ileri itaat eğitimlerinin bir köpek eğitmeni tarafından verilmesi sonrası öğrendiklerini sizinle de yapması için eğitmenle birlikte çalışmanız.
Doğru Cevap : Adaptasyon, en az 2-3 yaşına gelmiş ve bu süre zarfında profesyonelceeğitim görmüş köpeklerin belli bir görevi başka birisi için de icra etmesine yönelik çalışmadır. Burada köpeğin hedefi, kendisine öğretilen görevi yerine getirmektir (koruma veya engelli insanlara eşlik gibi). Oysa,daha genç olan köpeğiniz, burada bir görev değil davranış biçimi üzerine adaptasyona tabi olacaktır ki bununda tam olarak başarılı olması mümkün değildir. Burada önemli olan Alpha Dog rolü, yani sizin liderlik rolünüzdür.
Tuvalet Eğitimi
Yavruyu evinize sokmadan önce, çişini nereye yapması gerektiğine karar verin. Yavruyu sokağa alıştıracaksanız (tabii aşıları tamamsa), eve girmeden önce kucağınızdan sokağa ya da bahçeye bırakın.
Dikkatini dağıtmadan, çişini yapmasını bekleyin. Yaptıktan sonra onu sevin. ´Aferin´ diyerek ödüllendirin. Sonra içeri alın.
Aşıları yoksa, çişini balkona ya da tuvalete yapması gerekiyorsa eve girin. Onu kucağınıza alıp, çişini yapmasını istediğiniz yere, balkona ya da tuvalete bırakın. Tabii, önceden buralara gazete kağıdı sermeniz lazım. Kapıyı kapatın ve çişini yapana kadar camdan gözetleyin. çişini yapınca, içeri girip ´Aferin´ deyip okşayın.
Köpek, evde ilk çişini yaptığı yeri arar. çişini, devamlı oraya yapma eğilimi gösterir. ´Bu tamam, ilk seansta öğrendi´ diye düşünüp yanılmayın. Ancak, yavrunun ilk tuvaletini doğru yere yapması çok önemli. Yolun yarısını aşmış sayılırsınız.
Devam ediyoruz. Evdeki ilk haftasında onu sürekli gözleyin. çiş yapmak için vücudunu harekete geçirdiğinde hemen ´Hayır´ deyin. Yavruyu tuvalet mekanına götürüp, çişini ya da kakasını yapmasını bekleyin. Bitince, ´Aferin´ diyerek okşayın, ödüllendirin. Temel prensip onun çok iyi gözlenmesi, içeriye yapmadan önce yakalanması ve ´Hayır´ diyerek engellenmesidir. Doğru yere yapınca da bol ´Aferin´ ile sevip okşayarak ödüllendirilmesidir.
Hangi canlı, hoş davranışları ve ödüllendirilmeyi sevmez?
KÖPEK TUVALET EĞİTİMİNDE YAPILMAYACAK ÜÇ ŞEY
1. Köpeğinizi ev de tuvalet ihtiyacını giderirken yakaladığınızda asla onu korkutacak tarzda bağırmayınız.
Burada köpeği korkutup ona vereceğiniz mesaj sizin önünüzde yapmaması olacaktır ki bu da köpek tarafından daha ileri götürülüp dışarıda bile sizin önünüzde yapmama şekline dönüşe bilir.
Dolayısıyla, dışarıda yapmasını istiyor olmanıza rağmen bilmeden orayıda yasaklamış olacaksınız.
2. Köpeğiniz istenmeyen bir yere büyük tuvaletini yapmışsa asla onu yakalayıp burnunu kendi pisliğine sürtmeyiniz.
Bu ona olumlu hiç bir mesaj taşımayacağı gibi sadece dışkıyı dağıtmış olmakla kalacak veya onu zorla bunu yemeye itmiş ve bilmeden böyle bir alışkanlığı başlatmış olacak veya 1. maddede ki gibi sizin önünüzde yapmamasını öğretmiş olacaksınız.
3. Yaşadığı yerde (kutu içerisinde, kafesinde, v.b.) kendi yaptığı küçük/büyük tuvaleti ile kalmak zorunda bırakmayınız.
Köpeği böyle bir durumda bırakmakla kendi iç güdüsünde olan " Yuvasını Temiz Tutma " hassasiyetini yok ediyor olacaksınız. Bu olumsuz davranışa ilaveten, sonunda başınıza kalacak temizleme işi de cabası olacaktır.
Temel İtaat Eğitimi
Temel eğitimde bir köpek için şarttır. TEMEL EğİTİM verilirken aceleci olmayıp, komutları yavaş yavaş köpeğe öğretmeliyiz. Aksi taktirde köpek zevk almaz ise inat yapabilir ve hatta eğitimden soğuyabilir. Köpeklerde aynı çocuk piskolojisine sahiptirler, olumsuz ortam ve hareketlerden çok çabuk etkilenirler. TEMEL EğıTıM aşamasında çok sabırlı ve toleranslı olmalısınız. Sevk kayışı (yedek) ile bağımlı olarak altı ay kadar beraber olmalı, bütün eğitimi bitse bile.
YÜRÜ
Tasmalı olarak yanınızda yürümek: Bu eğitimin temel taşıdır. çünkü köpek sahibini değil de, sahibi köpeği gezdirmelidir. Bu kural çok önemlidir çünkü köpekler ikili yürüyüş ahengini bilmezler dağınık yürürler, Bu eğitimde temel amaç sahibi ile köpek gezinti yaparken yürüyüşlerinin ahenk içinde olmasıdır. Köpek sizin dizinizin hizasında yürümelidir. Ne sizden hızlı ve uzak nede sizin gerinizde kalmalıdır.
KAL
Köpeğe 6 aylıkken başladığımız ilk komut (kal)'dır. Muhakkak alt yapıyı 2 aylıkken yapmalısınız. Bu komutta köpeğiniz ayakta 4 ayağının üstüne durmalıdır. ıkinci bir emir gelene kadar köpek bu şekilde duracaktır. Köpeğinizle normal tempoda yürürken (ilerde koşarken)emir verildiği anda duracaktır. Siz normal tempoda yürüyün ve aniden durun ve durduğunuz anda kal diye komut verin.
OTUR
Köpek sol diz hizanızda yürürken aniden durun ve köpek 1'nci komuttaki gibi düz (kal) pozisyonuna geçmeli. öğrenene kadar çalıştırın. Sesle ve elle köpeğinizi okşayıp ödüllendirin. Eğitim yaparken sevgi unsuru ihmal etmeyin ve tabiki istemediğiniz bir hareket yaparsa anında olumsuz tavrınızıda sergilemeyin.
YAT
Evet işte yeni bir komut, Bu öğretilen komutları daima ilk başlarda temel eğitim bitene kadar yapın
DıKKAT :Köpekler pek yatmayı sevmez,çünkü bu durumda boyutları küçülür ve etrafı pek göremezler. ıçgüdüsel olarak daima tetikte olurlar. Her an bir yerlerden karşılarına bir tehlike çıkacakmış gibi davranırlar. HAYIR Bu komutu söylediğiniz an da köpek o anda ne yapıyorsa o işi bırakmalıdır, mesala bir pisliği yemeye çalışıyor veya bir kediye saldırmaya hazırlanıyor olabilir. BOL
BOL TEKRAR VE OYUN
Köpeğin eğitiminde çok önemli rol oynar. Köpeğin yaşı ilerledikçe eğitim zorlaşacaktır.
Bodyguard Eğitimi
ŞAHIS KORUMA (Body Guard) : KORUMA ve koku meziyetleri yapan köpeklere SCHTZHUND denir.Bu bir eğitim sistemidir.
Bu eğitimde asıl amaç köpeğin sahibini ve yakınlarını korumasıdır. Elbetteki her köpek bu görevi yapamaz yine uygun bir yavrunun eğitim aşamasına kadar çok iyi yetişmiş olması gerekir.
Ayrıca iyi beslenmesi ve sağlıklı olmasıda şarttır. Halk arasında bazı yanlış uygulamalar mevcuttur.
Köpeği karanlıkta tutmak, çiğ yemek yedirmek gibi uygulamalar yapılmamalıdır. şayet köpeğin geninde sertlik yoksa ne yaparsınız yapın olmaz, köpeğin özünde olması gerekir, Mizacı sert olması gerkir gerisi makyaj olur ve gerçek anlamda bir tehlike ile karşılaştığında bir tekme yediğinde korkup kaçacak ve sizi yarı yolda tehlike ile burun buruna bırakcaktır.
Bu eğitim oldukça zor ve tekniktir çok yetenekli partner gereklidir. örneğin bir düşman şahsın silahına davranması ile köpeğin bu hareketin ne manaya geldiğini anlayıp düşmana saldırması gerekir veya (tut)komutu ile şüpheli şahsa saldırıp onu etkisiz hale getirmelidir, (BIRAK)komutu ile bırakmalı fakat yinede dikkatti düşmanın üzerinde olmalıdır. Köpekler normalde eğitim almadıkları sürece gerçekten ısırmayı bilmezler.
Ancak profesyonel eğitim sonucunda köpekler etkili ısırma tekniği kazandırılır. Bu işide provakatörler tabir ettiğimiz partner yapar. Biz onun için size bu çalışmayı yapmayın diyoruz.
Isırmayı bilmeyen köpeğe elindeki malzemeyi ustalıkla köpeğe nasıl vermesi gerektiğini provakatör çok iyi bilir. Buna yer tutuşda dahildir. Kısaca özetlersek, dövüş sanatını bilmeyen insanla bilen insan gibidir. Ancak ısırma tekniğini öğrenen bir köpek kolunuzu tuttuğu anda 3 sn. gibi kısa bir sürede sizin kolunuzu kırar ve liflerinizi kopartır ve siz bu kısa zamanda bayılırsınız ve etkisiz duruma düşersiniz.
Sanırım işin önemi ve ciddiyetini kavradınız. şahış koruması yapacak yavru daima sahibi ile birlikte yaşamalı ve eve gelen herkesle haşır neşir edilmemelidir. Ama gözlemlemelidir. Sokakta herkesle temas içinde bulunmamalıdır, çünkü insanlardan aşırı sevgi ve ilgi gören köpek miskinleşir ve ona ileride insan kötü demek çok zor olur.
Beynine insanların iyi olduğu kazınmıştır. Bu sebeple bu ilişkiyi iyi ayarlamalıyız. Daima uzaktan. Eğitim alanına çıkan acemi bir köpeğe daima kendisinin güçlü kuvvetli olduğu hissettirilir,aslı da böyledir. Hiç bir zaman bir köpeğe güç uygulanmaz, daima köpek kazanır. ınsan hep ondan korkar, bu boğuşma esnasında da böyledir. Burada provakatörün önemi ortaya tekrar çıkıyor.
İleri Düzey İtaat
Adındanda anlaşıldığı gibi ileri seviyede eğitimin bu kısmına geçmeden önce köpek temel eğitimini eksiksiz almış olmalıdır.
Verilen komutları anında yerine getirmelidir. Ve sizinle olan uyumu mükemmel olmalıdır. Bu eğitimde köpek yanınızda sevk kayışı olmaksızın, verilen emirleri hiç uyarma yapmadan yerine getirmelidir.
Mesala Türkiye'de ve dünya'da tasmaya sevk kayışı takmadan dolaşmak suçtur. Olabilecek bir olay karşısında her ne olursa olsun kayış takılı değilse hata karşı tarfta bile olsa yine suçlu siz olursunuz ve hatta bazı ülkeler bazı köpekler için Ağızlık takılmasını bile şart koşmuşlardır. Bu Türkiye için çok gereklidir. Sevk kayışı takılı olduğu halde 15mt. feryad edenleri göreceksiniz. Bağıran çağıran çocuklar, hızlı hızlı koşar gibi kaçışanlar,yani bir köpeğin tahrik olması için ne gerekiyorsa hepsine şahit olcaksınız. Birde düzensiz araç kullananlar var. Başı boş hayvanlar, kaldırımda yürümesini dahi bilmeyenler, köpeğin üstüne poşetle korkutmak için hareket yapanlar var. Tasmasız yapılan eğitim kademeli yapılan eğitimdir. önce çevre güvenliği tam olan yerde köpek emirlere harfien riayet edene kadar eğitilir, bundan emin olunca 2'ci kademeye geçilir. Yine aynı yerde fakat senaryo gereği çelişki yaratıp köpeğin dikkati dağıtılmaya ve oraya çekilmeye çalışılır. Bakıyoruzki köpek istenilen kıvamda değil, dikkati dağılıyor ve 50 mt. öteden geçen kediye veya topa koşma girişiminde bulunuyor. O zaman ısrarla tekrar başa dönüp sevk kayışıyla çalışmaya devametmelisiniz. Tavrımızı biraz daha cidileştirerek. Bu eğitimlerin uzman elinde dahi,3,5,-4 ay sürmesi gerekir. Bu zamanıda Alman otoriteler tain etmişlerdir ve doğrudur. Bunun altında yapılan eğitimlerde çok üstün meziyetlerde başarı sağlanır. Eğer bu tip eğitimde başarı alınacaksa köpeğin bu tip eğitimi aldığı merkeze hafta sonları muhakkak uğrayıp sizde çalışmalısnız. Ve eğitimlerin merkez dışında da yapılması şarttır. çünkü köpek ömür boyu çiflikte yaşamaycaktır. Bir köpek bildiklerini her ortamda ve kalabalıkta yapmalıdır. Aksi takdirde eğitim aldığını kabul edemeyiz. Daha sonra biraz daha kalabalık ve trafik yoğunluğu olan yerler çıkılır ve orada çalışılır. Zamanla kademe artırılarak devam ve tekrar edilir.
OTUR
Konun başında söylediğimiz gibi bu evrede komutları kayışşız yapıyoruz. Yine tasmasız yürüyün ve bazı noktalarda otur komutu verin. Hoplama zıplama otur yerine. Yavru bir köpeğin üzerinize tırmanması eğlenceli olabilir. Peki, ya iri bir köpek üzerinize atlarsa... Yaşça ve bedence büyüyen köpeğinizin üzerinize atlaması, her fırsatta patilerini göğsünüze dayayarak arka ayakları üzerinde yükselmesi hoş değil. Peki köpekler neden bu oyunu oynamakta ısrarlı?
Köpeğin, özellikle yavruyken, diğer köpeklerin ve insanların üzerine zıplaması içgüdüsel ve normal. Ama evcil köpekler, daha sonra bu hareketi eğlenceli bir oyuna dönüştürüyor. Pek çok köpek sahibi, köpeğini bundan vazgeçirmek için "Hayır" diye bağırmayı ya da elleriyle köpeği itmeyi yeterli sanır. Oysa aşırı tepki, köpeğin oyuna karşılık bulduğunu sanmasına neden olur. Bu davranışı, vücut dilinizi kullanarak kısa sürede bitirebilirsiniz.
Vücut dili kullanın Köpeğiniz üzerinize atladığında, yan dönün ve bacağınızı uzatın ya da eğilin. Köpeğin patilerini üzerinize koymasını engelleyin. Size dokunabilirse eğer, oyunu o kazanmış olur. Köpeğiniz, patileriyle size yaslanamaz ve küskün bir şekilde tekrar dört ayağının üzerine inerse, yere çömelin ve ona ilgi gösterin. Böylece, istediği ilgiyi almak için üzerinize atlamaktan vazgeçmesi gerektiğini anlar. Köpeğiniz, siz yan dönmeden önce üzerinize atladıysa köpeğin yere basan arka ayakları üzerine hafifiçe basın. Amaç, köpeğin canını acıtmak değil; onun için eğlenceli olan bir oyunu rahatsız edici hale getirmek. Bir süre sonra köpeğin üzerine atlamaktan vazgeçtiğini göreceksiniz...
BEKLE
Köpeğiniz solunuzda ahenkli bir tempoda yürüyün ve aniden durun. Bu komutla beraber ayakta hareketsiz durana kadar bu komutu çalışın.
Bu eğitimde sevk kayışı kullanmanız gerkiyor. Size uygun bir mekanda köpeği önce OTUR komutuyla oturturtun ve BEKLE diye emir verin.
Yanlız Türkiye köpekler için cennet sayılmaz mesala köpeğinizi (bekle)komutu ile marketin önünde beklettiniz fakat başı boş kedi, köpek, insanlar ona musallat olacaktır ve peşinden gelecek olumsuzlukları siz düşünün.
SERBEST YüRüME
Bu eğitimi köpeğinize tam olark yaptırabilmeniz için, köpeğiniz üstünde çok iyi (otorite)kurmuş olmanız gerkir ve temel eğitimini de çok iyi şekilde vermiş olmanız şarttır. Hatta ileri eğitiminde bazı komutlarına geçmiş iseniz bu daha da mükememl olacaktır.
Ayrıca köpeğinizin (HAYIR-YAVAş)gibi komutlarıda başarılı bir şekilde öğrenmiş olması gerekir.
Eğer ileri fırlarsa "HAYIR"ve sonra "YAVAş" diye sertçe söylenmelidir.
