Nüfusun Eğitim Durumu

Bilecik ilinde okuma ve yazma bilen nüfusun oranı ülke genelinde olduğu gibi her iki cinsiyet için de sürekli artış göstermektedir. 1935 yılında erkeklerin % 35.5'i kadınların % 13'ü okuma yazma bilirken, bu oran 2000 yılında erkeklerde % 95.8'e kadınlarda % 86.'ya yükselmiştir. Kadın nüfusunun okuryazarlık oranı erkek nüfusunkinden daha hızlı artmıştır.

14 ve daha yukarı yaştaki nüfus dikkate alındığında, Bilecik ilinde en az ilköğretim mezunu olanların oranı 1975-2000 döneminde her iki cinsiyet için de sürekli artış göstermiştir. En az ilköğretim mezunu olanların oranı 1975 yılında erkeklerde %12.1, kadınlarda ise %4 iken, 2000 yılında erkeklerde % 44.8'e, kadınlarda ise % 23.3'e yükselmiştir. 1990-2000 döneminde en az ilköğretim mezunu olanların oranı, önceki dönemlerdekinden daha fazla artış göstermiştir.

1975-2000 döneminde 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun içinde ilkokul, ortaokul ve ortaokul dengi, lise ve Lise dengi ve üniversite mezunlarının payı her iki cinsiyette de sürekli artış göstermektedir. 1975 yılında 25 ve daha yukarı yaştaki erkeklerin % 47.9'u kadınların % 31.8'i ilkokul mezunu iken, 2000 yılında erkeklerin % 56.3'ü kadınların ise % 62.7' si ilkokul mezunudur.

Ortaokul ve orta okul sonrası eğitim düzeylerinde kadın ve erkeğin eğitim düzeyleri arasında önemli bir fark vardır. 2000 yılında ortaokul veya lise mezunu olan erkeklerin oranı kadınların oranının yaklaşık üç katıdır. Cinsiyetler arası eğitim düzeyi farkı yükseköğretim mezunları için de geçerlidir.

1975-2000 döneminde, ilkokuldan sonraki eğitim düzeylerini bitiren nüfus oranında çok önemli gelişmeler yaşanmıştır. 1975 yılında eğitim çağını tamamlayan erkeklerin yaklaşık % 8'i ilkokuldan sonraki eğitim düzeylerinden birini tamamlarken, 2000 yılında erkeklerin yaklaşık % 35'i ilkokuldan sonraki eğitim düzeylerinden birini tamamlamıştır. Kadınlarda da benzer bir gelişme yaşanmıştır. 1975 yılında kadınların yaklaşık % 2' si 2000 yılında ise % 13 'ü ilkokuldan sonraki eğitim düzeylerinden birini tamamlamıştır.

Bilecik ili genelinde okur-yazarlık oranı % 91.55'tir. Cinsiyetler arasında önemli bir fark gözlenmemektedir. Bu oran erkek nüfus için yüzde 95.84 iken, kadın nüfus için yüzde 86.84'tür.

Yaş Grubu ve Cinsiyet

Cumhuriyetin ilk yıllarında, yaşanan savaşların etkisi ile Türkiye genelinde olduğu gibi Bilecik ilinde de erkek nüfus kadın nüfustan daha azdı. Bilecik ilinde 1927 yılında her 100 kadına karşılık 88 erkek bulunmaktaydı. Erkek nüfustaki artış özellikle 1945 yılından başlayarak 1975 yılına kadar devam etmiş ve bu yılda erkek ve kadın nüfus eşit büyüklüğe ulaşmıştır. 1975 yılından sonra erkek nüfusun kadın nüfustan daha fazla olduğu bir dönem başlamıştır. 2000 yılında her 100 kadına karşılık 110 erkek bulunmaktadır.

Nüfusun İstihdam Durumu

Bilecik ilinde istihdam edilenlerin sayısında, sürekli bir artış görülmektedir.1980-2000 döneminde istihdam edilen nüfusun yıllık artış hızı binde 6’dır.İstihdamda görülen artış hızı cinsiyete göre değişmektedir.İstihdam edilen erkek nüfus sürekli bir artış eğiliminde iken, kadın nüfusun istihdamında yıllar itibariyle artış ve azalışlar görülmektedir.1980-2000 döneminde istihdam edilen erkek nüfus yıllık binde 12 hızla artmış iken, istihdam edilen kadın nüfus ise binde 3 azalmıştır.1980-2000 döneminde istihdam edilenlerin sektörel dağılımı cinsiyete göre farklılık göstermektedir.Her iki cinsiyette de tarım sektörünün payında önemli bir azalma görülse de, bu azalma erkeklerde çok daha fazladır.İstihdam edilenlerin yaptığı iş incelendiğinde tarımsal iş yapanların sayısında, özellikle erkeklerde önemli bir azalma görülmektedir. 1980 yılında tarımsal iş yapanların oranı %67 iken, 2000 yılında bu oran %47’ye düşmüştür.Buna karşılık özellikle tarım dışı üretim faaliyetlerinde çalışanların sayısında önemli artışlar olmuştur.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/marmara-bolgesi/52952-bilecik.html#post108908

Bilecik ilinde 1980-2000 döneminde istihdam edilenlerin işteki durumlarında önemli değişiklikler olmuştur. Ücretli, maaşlı veya yevmiyeli olarak çalışanların sayısı sürekli artarken, ücretsiz aile işçilerinin sayısı sürekli azalmıştır.İşveren olarak çalışanların sayısı az olmakla birlikte, bu dönemdeki artış önemli düzeydedir.Buna karşılık, kendi hesabına çalışanların sayısında bir azalma görülmektedir.Bu durum her iki cinsiyette de görülmesine karşın, ücretli çalışan kadınların oranındaki artış, erkeklere göre çok daha fazladır. Ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların büyük çoğunluğu tarım sektöründe çalışmakta olup, bunların büyük kısmı kadın nüfustur. 1980-2000 döneminde ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların sayısı %30 azalırken, bunun %61’ini kadın nüfus oluşturmaktadır.

Bilecik İlinde işgücüne dahil olmayan nüfus, toplam nüfus artışına ve istihdamdaki azalmaya bağlı olarak sürekli artmaktadır.1980-2000 döneminde işgücüne dahil olmayan nüfusun yıllık artış hızı binde 34’tür. Bu yıllık artış hızı erkeklerde binde 43, kadınlarda binde 30’dur. 2000 yılında işgücüne dahil olmayan nüfusun yaklaşık %67’sini kadın nüfus oluşturmaktadır.1980-2000 yılları arasında ev kadınlarının işgücüne dahil olmayan kadın nüfus içindeki oranı azalmasına karşın, bu oran hala çok yüksektir.1980-2000 döneminde işgücüne dahil olmayan emeklilerin ve öğrencilerin sayısında %100’ün üzerinde bir artış olmuştur.

Bilecik İlinde 12 ve daha yukarı yaştaki nüfus içinde işgücüne katılma oranı %56 olup, cinsiyete göre önemli farklılıklar göstermektedir.İşgücüne katılma oranı erkek nüfus için %73, kadın nüfus için %39’dur.Erkek nüfusun işgücüne katılma oranı köyde %84 iken, il merkezinde %72, ilçe merkezlerinde %64 ile en düşük düzeydedir. Söğüt ilçe merkezinde işgücüne katılım oranı %74 ile en yüksek, Pazaryeri ve Gölpazarı ilçe merkezlerinde yaklaşık %53 ile en düşük düzeydedir. İşgücüne katılma oranı kadın nüfus için yerleşim yerine göre çok büyük farklılık göstermektedir.Köydeki her 100 kadından 74’ü işgücünde iken, bu oran il merkezinde 21, ilçe merkezlerinde ise 14’tür.Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısı, işgücüne katılma düzeyini etkileyen faktörlerden biridir.Kadın ve erkek nüfusun işgücüne katılma, yaşlara göre farklı düzeyde gerçekleşmektedir.Erkek nüfus, genç yaşlarda düşük düzeylerde işgücüne katılmakta, “20-45” yaşları arasında en üst düzeyde işgücündeki yerini korumakta ve daha sonra yaş ilerledikçe işgücünden ayrılmaktadır. Yerleşim yerlerine göre erkek nüfusun işgücüne katılımı 45 yaşına kadar önemli farklılık göstermemektedir. Ancak 45 yaşından sonra il merkezinde ve ilçe merkezlerinde erkek nüfusun iş gücüne katılma oranları birbirine oldukça yakın değerlerde iken, köydeki erkek nüfus, 65 yaşına kadar genç yaşlardaki gibi yüksek düzeydeki işgücüne katılımını korumaktadır. Kadın nüfusun yaşa göre işgücüne katılma oranı, hem şehirde hem de köyde erkek nüfustan düşük düzeydedir.Kadın nüfus, yerleşim yerlerine göre de farklı işgücüne katılım yapısı göstermektedir. İlçe merkezlerindeki kadın nüfusun işgücüne katılma oranı, il merkezindeki kadın nüfusun işgücüne katılma oranından tüm yaşlarda daha düşüktür. Köydeki kadın nüfus, şehirdeki kadın nüfustan oldukça yüksek oranda işgücüne katılmaktadır.

İstihdam edilen nüfusun, işgücü nüfusu içindeki oranı hem erkek hem de kadın nüfus için yaklaşık %95’tir. İstihdam edilen nüfusun ekonomik faaliyete göre yapısı, yerleşim yerine ve cinsiyete göre değişmektedir. İstihdamdaki erkek nüfusun %32’si tarım sektöründe olup, bu oran köyde %72’lere yükselmektedir. Hizmet sektörü şehirde özellikle il merkezinde en fazla paya sahiptir.

İstihdam edilen kadın nüfusun ekonomik faaliyete göre dağılımı erkek nüfustan farklı bir yapı göstermektedir. İstihdamdaki kadın nüfusun yaklaşık %78’i tarım sektöründedir. Köydeki kadın nüfusun hemen hemen tamamı tarımda çalışmaktadır. Şehirdeki kadın nüfusun çoğunluğu hizmet sektöründe çalışmakta olup, bu oran il merkezinde ilçe merkezlerinden daha yüksektir. Şehirde kadın nüfusun yoğunluğu olarak istihdam edildiği ikinci sektör sanayi sektörüdür.

İstihdam edilen nüfusun yaklaşık yarısı ücretli olarak çalışmaktadır. Bu oran erkek nüfus için yaklaşık %60 iken, kadın nüfus için %22’dir.Kadın nüfusun yaklaşık %70’i, erkek nüfusun %10’u ücretsiz aile işçisidir. Kendi hesabına çalışan kadın nüfus oranı %8 ile oldukça düşük iken, çalışan erkek nüfusun yaklaşık %28’i kendi hesabına çalışmaktadır.

Sayımdan önceki bir hafta içinde çalışmayan ve bir işle de bağlantısı olmayanlardan, iş arayan ve son üç ayda iş aramak için bir girişimde bulunanların, toplam işgücü nüfusu içindeki oranı, bir başka değişle işsizlik oranı %4.7’dir. Bu oran erkek nüfusta %4.4 iken, kadın nüfusta %5.3’tür.İşsizlik oranı ilçe merkezlerinde, il merkezine göre daha yüksektir. İlçe merkezlerinde %8.8 olan işsizlik oranı, il merkezinde %6’dır. Köylerde ise %1.8’dir. İşsiz nüfusun büyük çoğunluğunu genç nüfus oluşturmaktadır. İşsiz nüfusun %65’i 30 yaşından küçüktür.

Uzaklık Cetveli

İnönü, Osmaneli-Bursa-Bandırma demiryolu proje etüt safhası 2000 yılında bitirilecektir. Daha sonra ilimiz Bandırma Limanı'na demiryolu ile bağlanma fırsatını bulacaktır. Bu önemli projenin faaliyete geçmesiyle birlikte Bilecikli sanayici ve işadamları ürün taşımacılığında önemli bir engeli daha aşmış olacaklardır.

İlimizde toplam 2.308 km. karayolu ağı bulunmaktadır. Bunun 204 km.si asfalt olarak devlet yoludur. Köy yolları ağı ise 1.713 km.dir. Bunun 395 km.si asfalt, 1.087 km.si stabilize 126 km.si tasviye ve 105 km.si de ham yoldur. 650 no'lu devlet karayolu Sakarya-Bilecik hattını Bozüyük'te 80 no’lu Ankara-Bursa Karayoluna bağlamaktadır. Diğer yandan ilimiz İstanbul-Ankara demiryolunun İstanbul yönünden 233., Ankara yönünden ise 345. km.sindedir. İlimiz sınırları içerisindeki demiryolu uzunluğu 90 kilometredir.

Uzaklık Cetveli

İnönü, Osmaneli-Bursa-Bandırma demiryolu proje etüt safhası 2000 yılında bitirilecektir. Daha sonra ilimiz Bandırma Limanı'na demiryolu ile bağlanma fırsatını bulacaktır. Bu önemli projenin faaliyete geçmesiyle birlikte Bilecikli sanayici ve işadamları ürün taşımacılığında önemli bir engeli daha aşmış olacaklardır.

İlimizde toplam 2.308 km. karayolu ağı bulunmaktadır. Bunun 204 km.si asfalt olarak devlet yoludur. Köy yolları ağı ise 1.713 km.dir. Bunun 395 km.si asfalt, 1.087 km.si stabilize 126 km.si tasviye ve 105 km.si de ham yoldur. 650 no'lu devlet karayolu Sakarya-Bilecik hattını Bozüyük'te 80 no’lu Ankara-Bursa Karayoluna bağlamaktadır. Diğer yandan ilimiz İstanbul-Ankara demiryolunun İstanbul yönünden 233., Ankara yönünden ise 345. km.sindedir. İlimiz sınırları içerisindeki demiryolu uzunluğu 90 kilometredir.

Bazı İllerin Bilecik'e Uzaklıkları

Eskişehir 80 Km.
Kütahya 110 Km,
Bursa 94 Km.
Sakarya 102 Km.
Ankara 312 Km.
İstanbul 250 Km.

İlçelerimizin İl Merkezlerine Uzaklıkları

Bozüyük 34 Km.
Gölpazarı 44 Km.
Osmaneli 34 Km.
Pazaryeri 30 Km.
Söğüt 29 Km.
Yenipazar 81 Km.
İnhisar 56 Km.



Yerel Mimari

Bilecik’te yapılmış eski evler birbirinin güneşini, havasını ve görünüşünü kesmeyecek biçimde yapılmış; kırmızı kiremitli, ahşap tavanlı, genellikle beyaz badanalı ve çatıları birbirine değen evlerden oluşurdu.

Özellikleri itibariyle iki, üç katlı yapılmış olan bu evlerde yakın bir tarihe kadar inşaat malzemesi olarak kerpiç ve ağaç kullanılmaktaydı. Evlerin alt katları hizmet bölümleri, ara katlar asıl yaşama odaları veya ipek böcekçiliği için ayrılmıştır. Cumbalı yapılar da ahşap ve taş uyumlu olarak kullanılıyordu.

İlimizde özellikle Osmaneli İlçe merkezinde Osmanlı dönemine ait sivil mimarlık örnekleri halen mevcuttur.

Daha sonra yapılmış yapıların ise yapı tekniği tamamen ahşap özellik göstermektedir. Her biri zarif görünüşlü motifli süslemelerle bezenmiştir.

İlin sahip olduğu tarihi-kültürel değerlerin birçoğu Türk Sanat tarihinin ilk dönem Osmanlı mimarlık eserlerinin bulunduğu çağa aittir. Camiler genellikle taş temelden, kare plan üzerine kubbeli, bir kısmı tamamen taştan sade özellikte yapılmıştır. yine kubbeli özellikte yapılmış hamamlar ise soğuktan sıcağa doğru ilerleyen bölümler halindedir.

Türbelerin inşasında kesme taşlar kullanıldığı gibi tuğla da kullanılmış ve üzeri kubbe ile örtülmüştür. Kesme taş ve tuğlanın da kullanılarak yapıldığı kervansaraylar ise dikdörtgen plana sahip ve kapı üzerleri kemerlidir.

Ayrıca; köprüler taştan yapılmış, çeşmeler neo-klasik yapıda , surlar Roma ve Bizans dönemine ait özellikte, kilise antik ve Bizans sanatları karışımı üslupta yapılmıştır.

Söğüt Ertuğrulgazi Müzesi

Söğüt İlçe Merkezinde Eski Türk evi mimarisiyle restore edilerek 2001 yılında hizmete açılan Müze’de Söğüt ve civarı ile yakın çevrede yaşayan yörüklere ait etnografik eserler ve eşyalar sergilenmektedir.

Müze’de sancak, eski giyim ve kuşamlar, el dokuması kilim ve halılar, silahlar, ölçü ve tartı aletleri, peşkir ve para keseleri; Arkeolojik eserler (Roma, Bizans, Osmanlı dönemlerine ait sikkeler, Roma dönemine ait toprak kaplar) mevcuttur.

Şeyh Edebalı Türbesi

Edebalı, 1208 yılında Horasan’ın Merv şehrinde doğmuştur. Osman Gazi’nin kayınpederi ve Anadolu’nun ilk Ahi Şeyhlerindendir. çocukluğunu Horasan’da geçiren Edebalı, tahsilini Şam’da tamamlayarak devrin büyük bilginlerinden ders almış ve Eskişehir’in İtburnu Köyüne yerleşmiştir.
Ertuğrul Gazi ve Osman Gazi, kuruluş döneminde ahilerden ve özellikle Ahi Şeyhi olan Edebalı’dan büyük yardım görmüşlerdi.

Osman Bey, Söğüt’teki tanışmasından sonra (1281) sık sık Şeyh Edebalı’nın Eskişehir’deki dergahını ziyaret ederek onun görüşlerinden faydalanmıştır. Edebalı Bilecik’in fethinden sonra da Bilecik Kadılığına tayin edilmiştir.

Şeyh Edebalı at sırtında gezen, yayla ve otlaklarda dolaşan Kayı Aşiretini bir hamur gibi yoğurmuş, onların yerleşik hayata geçmelerinde önemli rolü olmuştur. Devlet yapısının kurulmasında büyük hizmetler veren ve yardım eden, bu bakımdan Osmanlı Devleti’nin “Manevi Lideri” olarak bilinen Edebalı, 1328 yılında 120 yaşında vefat etmiştir. Edebalı’nın bazı uyarı ve sözleri şunlardır:

“Toprağa bağlanınız. Suyu israf etmeyiniz. Veriniz; elleriniz yumuk kalmasın. İlim sahiplerini koruyunuz. Ağaç dikiniz.....”

Türbe, Orhan Gazi tarafından, Eski Bilecik şehrinin kurulduğu vadinin sırtında küçük bir tepe üstüne yaptırılmıştır. Eskiden kubbeli olan fakat Yunanlıların yaptıkları saldırılarla tahrip edilen türbenin üzerine kiremit çatı örtülmüştür. Bir salon ve iki ayrı odadan ibaret olan türbede, büyük oda mihraplı bir mescit, diğer yandaki oda ise sohbethane ve misafirhane olarak kullanılmaktaydı.

Şeyh Edebalı ve yakınlarının bulunduğu kısımda, tavanı kubbeli bölüm dikdörtgen biçiminde olup burada yedi büyük, dört küçük sanduka bulunmaktadır.

Ertuğrulgazi Türbesi

Ertuğrul Bey, Kayı Boyu Türklerinin değerli önderi; Kayı boyu ise Osmanlı Devleti’nin nüvesi, çekirdeği olmuştur. Onun önderliğinde Söğüt ve dolaylarında kök salan cesur ve mert savaşçıların oluşturduğu 400 çadırlık uç beyliğinden bir devlet doğmuştur.

Bizans akınları karşısında Selçuklu Ordusu yanında yer alan ve başarılar kazanan Kayı Boyu Aşireti Reisi Ertuğrul Gazi’ye, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad Bizanslılara karşı kazandığı zaferlerden dolayı, Söğüt’ü kışlak, Domaniç’i yaylak olarak vererek; Kayıların Söğüt Kasabası civarına gelerek yerleşmelerini sağlamış, kendisini de Sancak Beyi tayin etmiştir.

Anadolu’yu Türklerden temizlemek isteyen Bizans Hükümdarlarına karşı genç ve dinç bir kuvvet olarak yarım asır karşı koymak suretiyle Türklerin Anadolu’da yerleşmesini ve kalıcılığını sağlamış ve savaş alanlarında gösterdiği cesaret ve kahramanlıklarla “Gazi” unvanını almıştır. 1281 yılında 93 yaşında vefat etmiştir.

Türbenin yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, ilk olarak Osman Gazi tarafın-dan açık mezar olarak yapılmış, daha sonra Çelebi Mehmet tarafından türbe haline getirilmiştir. çevresi geniş duvarlarla çevrili, ağaçlandırılmış bir bahçe içerisinde yer alan türbe en son 1886-1887 tarihlerinde II. Abdülhamit tarafından onarılmıştır.

Türbenin bahçesinde; Ertuğrulgazi’nin karısı Halime Hatun, Osmanbey’in geçici kabri, Ertuğrulgazi’nin kardeşi Dündar Bey, oğlu Savcı, Osman ve Orhan Beyler’in silah ve sır arkadaşları olan Akçakoca, Konur Alp, Aykut Alp, Turgut Alp, Samsa Çavuş, Karamürsel, Abdurrahman Gazi ve Emin Ali’nin kabirleri bulunmaktadır.

Dursun Fakıh Türbesi

Dursun Fakıh Şeyh Edebalı’nın damadı, Osman Gazinin bacanağı olup, ilk hutbeyi okumuştur. Tefsir, hadis ve fıkıh bilimlerinde eğitim almış o dönemin bir ilim adamı, hukukçu olarak Osmanlı Devletinin kurulmasında hizmet etmiştir. Türbe Söğüt İlçesi Küre Beldesinde bir tepe üzerindedir.

Kumral Abdal Türbesi

Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde önemli bir yere sahip dervişlerden biri olan Kumral Abdal, Ertuğrul Gazi’nin sancaktarı, Edebalı’nın mürididir. Osman Gazi’nin rüyasında göğsünden çıkan ulu çınar ağacının Şeyh Edebalı tarafından “Kurulacak büyük bir devletin” müjdesi olarak yorumlanmasının ilk tanığıdır. Türbesi Bozüyük’te 2 km. uzaklıkta, Kovalıca yolu üzerindedir.

Mihal Gazi Türbesi

Bizansın Harmankaya Tekfurudur. Osman Bey’e yönelik bir suikasti haber verdiği için tarihimizde özel bir yeri vardır. Gördüğü rüya üzerine Müslüman olmuş ve aldığı Abdullah adıyla Osmanlı Ordularında akıncılık yapmıştır. Türbesi İnhisar İlçesi Harmanköy’dedir.

Malhatun Türbesi

Şeyh Edebalı Türbesinin bitişiğinde, külliyenin en doğrusunda, yine bir kaya üzerinde yer almaktadır. Şeyh Edebalı’nın kızı Osman Gazinin eşidir. Dört köşeli, kubbeli küçük bir yapıdır. Kubbe eteğinde iki pencere vardır. Osmanlı türbe mimarisi özelliklerini gösteren yapının öbür türbeyle yüksekliği birkaç basamakla giderilmiştir.

Orhangazi Camii

Orhan Gazi tarafından yaptırılan cami, Edebalı Türbesine 50 m. Uzaklıktadır. En ilginç yanı, minareler camiye bitişik olurken, burada ise asıl minaresi ana binadan 30 m. Uzakta bir kayanın üzerine inşa edilmiştir.

II. Abdülhamid zamanında önemli bir onarım görmüştür. Orhan Gazi Camii Osmanlı Devri Türk mimari sanatının Dini mimari alanında ilk kubbeli yapı denemesinin örneğidir. Kubbe üzeri restorasyon sırasında kurşunla kaplandığı için Kurşunlu Camii adıyla bilinir.

Osmangazi Camii

Eski Bilecik’in kuzeybatısında küçük bir vadinin ortasında, yapay bir platform üzerindedir. Vakfiyesinden anlaşıldığına göre, Orhan Gazi, Camiyi babası Osman Gazi için yaptırmıştır. Kurtuluş savaşı sırasında Yunanlıların yıkımına uğramış, günümüzde kuzey duvarları ve minaresiyle ayakta kalmıştır. Duvarlar moloz taştandır. Minarenin kare tabanı kesme taştan silindirik gövdesi tuğladan, tarihi değeri büyük bir yapıdır.

Ertuğrulgazi Mescidi

Söğüt İlçesinin güney batısında Söğüt Çayı kenarında bulunan mescit, Ertuğrul Gazi’nin aşiretiyle geldiğinde ilk çadır kurduğu yer olarak rivayet edilir. İçinde kuyu bulunan ve “Kuyulu Mescit” olarak da adlandırılan yapı, 1276 tarihinden önce Ertuğrul Gazi tarafından yapılmış, II. Abdülhamit tarafından 1902 yılında aynı temeller üzerine inşa edilmiş ve daha sonraları onarım görmüştür.

Köprülü Mehmet Paşa Camii

1665 yılında Köprülü Mehmet Paşa tarafından yaptırılan cami, Bilecik-Sakarya Karayolu üzerinde Vezirhan beldesinde, Köprülü Mehmet Paşa Kervansarayı yakınındadır. Dikdörtgen planlı, duvarları kesme taştandır.
Kaynak: ReformTürk http://www.reformturk.com/marmara-bolgesi/52952-bilecik.html#post108913

Hamidiye Camii

Söğüt İlçesinde son Osmanlı döneminin neo-klasik mimarı tarzdaki yapılardan güzel bir örnektir. 1903-1905 yıllarında II. Abdülhamit tarafından yaptırılmıştır. Kare planlı olup, duvarları kırmızı kesme taştandır. Yapının üstü kurşun kaplı tek bir kubbeyle örtülüdür.

İki minareli olduğu için halk arasında “Çifte Minareli Camii” olarak da tanınır.

Rüstem Paşa Camii

Osmaneli İlçe merkezinde klasik üsluptaki yapı, Ulu Cami adıyla da tanınır. Cami Kareye yakın dikdörtgen planlı olup, kesme taştan yapılmıştır.

Kasım Paşa Camii ve Külliyesi

Bozüyük İlçe merkezindeki cami, klasik Osmanlı Camilerinin tipik örneklerindendir. 1525-1528 tarihlerinde Kanuni Sultan Süleyman’ın komutanlarından Kasım Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır.

Duvarları kesme taştandır. Tek kasnaklara oturan üç kubbeli son cemaat yeri bulunmaktadır. Giriş kapısı ve mihrabın yanındaki pencerelerin ahşap kanatları ağaç işçiliği ve fildişi kakmaları ile ilgi çekicidir. Minberi ak mermerden çeşitli renkte çinilerle kaplıdır.

Hama’dan gelmiş, 1,75 m. yüksekliğinde dört sütunun üstüne kare bir mermer levha konarak kürsü durumuna getirilmiştir.

Çelebi Mehmet Camii

Söğüt İlçe Merkezinde 1414-1420 yılları arasında Sultan I.Mehmet Çelebi tarafından yaptırılmış olup, Osmanlı Mimarlık Sanatının kubbeli yapılar türündeki ilk örneklerindendir. Dikdörtgen görünümlü olan ve 12 kubbesi bulunan Cami, II. Abdülhamit tarafından onarılmıştır.

Karamustafa Paşa Camii

Pazaryeri İlçemizde, Osmanlı Sadrazamlarından Merzifonlu Mustafa Paşa’nın İran Seferine gidişi sırasında geçerken yaptırdığı camidir. Yanında bir de medresesi bulunan ancak, Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunan işgali sırasında tahrip edilen caminin minaresi günümüze kadar gelmiş, caminin yerine yenisi yaptırılmıştır.

Metristepe Zafer Anıtı

Yakın tarihimizde çok önemli yeri olan ve Türk Kurtuluş Savaşımızın en çetin mücadelelerinin yapıldığı ve önemli dönüm noktalarından olan İnönü Savaşlarının kazanıldığı ve büyük önder Atatürk’ün ifadesiyle “Milletin makus talihinin yenildiği yer” olan Bozüyük Metristepe’de şehitlerimizin yüce anılarını yaşatmak amacıyla yapılan Metristepe Anıtı o muhteşem görünüşüyle Türk’ün yenilmezliğini simgelemektedir.

Bu muhteşem anıtın bulunduğu Metristepe’de, her yıl 1 Nisan’da anma törenleri düzenlenir.

Betonarme olarak 24 metre yüksekliğinde yapılan anıt üzerinde rölyefler, savaşa katılan birlikler ve komutanlarıyla ilgili bilgiler bulunur. Metristepe’nin tarihsel önemi dikkate alınarak Valilikçe 2001 yılında anıt ve çevresinde yeniden restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Anıtın yan tarafında, savaşlarda görev alan üst düzey komutanların fotoğraflarının yer aldığı 2 adet dikdörtgen anıt ile dört bir tarafına ve anıttan ayrı İnönü Savaşları ve tarihi telgrafları içeren dört adet rölyef, anıtın ön tarafına da iki ayrı kaide üzerinde heykeller yapılmış, çevresinde siperler kazılmıştır.

Kazanılan zaferlerle Türkiye Cumhuriyetinin kurulması yolundaki tüm engellerin yıkılmış ve büyük önder Atatürk’ün Batı Cephesi Komutanı Albay İsmet İnönü’ye gönderdiği kutlama telgrafında yer alan “... Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz...” sözleriyle tescil edilmiştir.

Türk Büyükleri Platformu

Tarihte devlet kuran Metehan’dan Atatürk’e kadar Türk Büyüklerinin büstlerinin ve bayraklarının yer aldığı platform Söğüt İlçesindedir.

Mihalbey Hanı ( Taşhan )

Gölpazarı İlçe merkezindeki han ilk dönem Osmanlı Mimarisinin yapısal örneklerini taşır.

Kemerli giriş kapısının üzerindeki kitabeden, han’ın 1318 yılında Mihalbey tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır. Dikdörtgen planlı iri taşlarla yapılmış han’ın duvarları ve üzeri tuğla malzemeyle tonoz örtülüdür.

Köprülü Mehmet Paşa Kervansarayı

Bilecik-Adapazarı karayolu üzerinde Vezirhan Beldesindedir.. 17.yüzyıl başlarında sadrazam Köprülü Mehmet Paşa yaptırmıştır. 1665 yılında yapıldığı sanılmaktadır. Tipik bir han olmakla beraber, bir kervansaray örneğidir.

Uzunca dikdörtgen planında olan kervansaray üç bölümden oluşmaktadır. Arabaların çekildiği orta bölüm, kervansarayın ana yapısı olan yan bölümlerden daha küçüktür. Kervansarayda konaklayanların oturmaları için yapılmış olanlardan bugün hiçbir iz kalmamıştır. 1915’te sağlam olduğu bilinen çatı bu tarihte çökmüş, günümüzde yıkıntı dört duvar durumundadır.

Kilise Kalıntısı

Osmaneli İlçe merkezinde, üç nofli, haç planlı kubbeli bazilika tarzında bir yapıdır. Yalnız iç nartaksi vardır. Ortadaki küçük kubbesi ve çatı örtüsü yıkılmıştır. Kubbe dışında kalan çatı örtüsünün dahilde tonozla örtülü olduğu anlaşılmaktadır. Ön cephenin iki köşesinde birer çan kulesi yükselmektedir. Bina günal üslubu itibariyle ortaçağ roman kiliselerinin XIX. yy. sonlarına doğru yapılmış bir taklididir.

Kaymakam Çeşmesi

Söğüt İlçesinde, 1919 yılında Kaymakam Sait Bey tarafından yaptırılmış Neo-Klasik us-luptaki çeşme, Osmanlı Mimarlık Sanatının son örneklerindendir. Çeşmenin üç kenarının ortalarında dilimli vazo biçiminde yalakları, iki yanında kabartma yaldız, motifleri bulunmaktadır. Yüzeyler sivri kemerler niş durumunda olup, nişin içi ve üstü renkli çinilerle kaplıdır. Çeşme dört cepheli olup, Kütahya çinileri ve mermerden yapılmıştır.

İnönü Şehitliği

Bozüyük’e 6 km uzaklıktaki etrafı çam ve köknar ağaçlarıyla çevrili şehitliğin içinde çok sayıda şehit mezarı ve ayrıca mermerden yapılmış şehitlik nişan taşı bulunmaktadır. Her yıl 1 Nisan’da “İnönü Şehitlerini Anma Günü” burada yapılır.

İntikamtepe Şehitliği

Kurtuluş Savaşında şehit düşen çok sayıdaki insanımızın kabirlerinin bulunduğu şehitlik, Bozüyük Dodurga yolu üzerinde bulunmaktadır.

Mezarlardan birinin üzerindeki yazıda; “126. Alay, 3. Tabur, 9. Birlik kahramanları buruda şehit düştüler. 30-31 Mart 1921 Mezarları Zaferlerin Beşiği Oldu.” İbaresi yer almaktadır.

Belekoma Kalesi

Şu anda tahrip edilmiş temellerine rastlanan ve Eski Bilecik şehrinin etrafında kurulup geliştiği kale, Karasu Havzasının Hamsu Vadisinin en dik ve sarp kayasının üzerine kurulmuştu. Bugün bedenlerinden eser kalmayan kalenin, kayaların boş yerlerini dolduran temel parçaları doğu yüzünde görülmektedir. İki kısım olduğu ileri sürülen kalenin şato biçimindeki kısmında Tekfur, halk arasında kral kızının mezarı olarak adlandırılan ikinci kısmında ise Tekfur ailesi ve diğer kadınlar bulunurdu.

Saat Kulesi

Bilecik Merkezinde İpekyolu üzerinde seyahat edenlere zamanı bildirmek amacıyla dört cepheli, saat göstergeli olarak, 1907 yılında II. Abdülhamit zamanında yapılan saat kulesi, ana bölüm olarak taş ve ağaç gövdeyle, külah kısmından ibarettir.

Hamidiye İdadisi

1903 yılında II. Abdülhamit tarafından yaptırılan ve üzerinde Sultan Abdülhamit’in tuğrası bulunan idadi, kırmızı kesme taştan yapılan pencere ve kapı sütunları , zarif görünüşü ve mimarisiyle son derece görkemli ve ilgi çekicidir.

Ayrıca, Dar-ül itan 1919 yılında Kaymakam Sait Bey tarafından Hamidiye İdadisine ek olarak Sultan Reşat zamanında imece olarak yaptırılmıştır. Şehit çocuklarının yararlandığı bu binaya halk arasında “Şüheda Mektebi” veya “Şehitler Mektebi” denmektedir.

Orhangazi İmareti

İpekyolunun Bilecik’ten geçen bölümü üzerinde yapılmış olan imaretin (Aşevi) duvarları; taş sıralar arasına tuğla konularak örülmüş, yığma duvar özelliğinde; yüksek, iki kubbeli bölüm-den oluşmuştur.

Kasımpaşa İmareti

Kasımpaşa Camiinin batı yönünde bulunan imaret, cami ile birlikte inşa edilmiş olup; halen aşevi olarak kullanılmaktadır. Kesme taştan yapılmış ve üzeri kiremit çatı ile kaplı dikdörtgen biçimindeki yapı , bugün hala sağlam görünümüyle ilgi çekmektedir.


Çevre Çekicilikleri


Bilecik’in inanılmaz güzelliklerle dolu bu keşfedilmemiş yerlerini görmeye gelmenizi diliyoruz. Geldiğinizde doğayla kucaklaşıp; yemyeşil, kekik kokan dağları, yaylaları, rengarenk çiçekleri, bozulmamış, kirlenmemiş göletlerin ulu çınar, çam, köknar ağaçlarıyla kucaklaştığı, serinlikleri, mavilikleri, yeşillikleri güzellikleri göreceksiniz. Berrak sularından kana kana içip, tertemiz havayı soluyarak; her biri ayrı çekicilikteki öylesine güzellikler- imizden kendinizi ayıramayacaksınız. İşte bu güzelliklerden bazıları;



Yaylalar

Kömürsu Yaylası
Bozüyük İlçesine 34 km. uzaklıkta köknar, karaçam, kayın, ardıç, çeşitli çiçeklerle kaplıdır. Kış turizmi açısından önemli yaylalardandır. 90 hektar alana sahip yayla da yükseklik 1.700 metredir.

Çiçekli Yayla
Bozüyük İlçesine 37 km mesafede, tertemiz havası, soğuk berrak suları, yemyeşil çimenleri, rengarenk çiçekleri, orman dokusu ve Endemik bitkisi "Çimtien" in kapladığı kekik kokulu çiçekli yayla üçtepeler mevkiinde yükseklik 1.906 metredir.

Sofular Yaylası
İlçe Merkezine 30 km. uzaklıktaki çam ve köknar ağaçları ile kaplı yaylanın yüksekliği ortalama 1.600 m. Civarındadır. Yayla turizmi açısından önemlidir. Yayla 104 hektar açık alana sahiptir. Kırsal turizm, kamp-karavan ve doğa yürüyüşü için uygundur.

Uzunçam Yaylası
Kayın, çam ve diğer çeşitli ağaçların yeraldığı yayla, Pazaryeri İlçe Merkezine 14 km. uzaklıktadır.



Mesire Yerleri

Pelitözü Göleti
İl merkezine 7 km. uzaklıkta, etrafı çam ağaçlarıyla kaplı gölet; ulaşım kolaylığı ve geniş bir alana sahip olması nedeniyle özellikle haftasonlarında büyük rağbet görmektedir.

Küçükelmalı Gölet Çevresi
Pazaryeri İlçe merkezine 10 km uzaklıkta Küçükelmalı Köyü yakınında, çam ağaçlarıyla kaplı orman içi dinlenme yeridir. İçinde tenis kortu, oyun sahaları ve masa, bank, ocak, tuvalet, çocuk parkı bulunmaktadır. Gençlik ve izci kampları için de elverişli olan gölet çevresinin rakımı 950 m. olup, doğa sporları ve Kültür Park niteliğindedir. Olta balıkçılığı ile gölet çevresinde doğa yürüyüşü parkuru yeralır.

Bozcaarmut Gölet Çevresi
Bozcaarmut Köyü yakınlarında ilçe merkezine 15 km uzaklıkta, çevresi köknar ve çam ormanları ile kaplı, olta balıkçılığı ile kamp ve dinlenme yeri olarak elverişli bir mesire alanıdır. Bozcaarmut Göletinde rakım 1.051 metredir.

Türbin Mesire Yeri
Bozüyük ilçe merkezine 7 km. uzaklıktadır. İçinde; lokanta, açıkta yemek yeme yerleri, kamelya, çocuk bahçesi ve kabinleri bulunmaktadır. İçinden akan suyu ve çağlayanıyla ilgi çeken ve tercih edilen bir mesire yeridir.

Kınık Şelalesi
Merkez Kınık Köyü Alamandere mevkii yakınındaki kayalıktan çıkan su ilginç bir görüntü vermektedir. İl Merkezine uzaklığı yaklaşık 25 km ‘dir.

Atatürk Köşkü
Bozüyük İlçesine 22 km. uzaklıkta, Gülalan Mevkiindeki orman dokusu içinde güzel bir sivil mimari örneği olan köşkün ve çevresinin güzellikleri hayranlık uyandırır.

Dodurga Barajı
Bozüyük Dodurga Kasabasının yakınındaki baraj ve çevresi dinlenme ve olta balıkçılığı için tercih edilen bir yerdir.

Yukarı Çaylı Şelalesi
Yenipazar İlçesi, Yukarı Çaylı Köyündeki şelalenin suyunun düşüş yüksekliği ve çevresi ilgi çekicidir.