Geometrik kavramlar

GEOMETRİK KAVRAMLAR
Geometride “Nokta”, “Doğru”, “Düzlem” gibi kavramlar tanımsız olarak kabul edilir.
1. Nokta: “.” biçiminde gösterilir. Boyutu yoktur.
2. Doğru: İki uçtan sınırsız noktalar kümesidir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka021.gif
3. Düzlem: Her yönde sonsuza giden noktalar kümesidir.
E düzlemi dört yönde de sonsuza kadar gider.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka022.gifE düzlemi yandaki gibi gösterilir.
4. Doğru Parçası : İki nokta ile bu iki nokta arasında kalan noktaların birleşimidir.

http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka024.gif

[AB] sembolüyle gösterilir.
[AB] ® AB doğru parçası
|AB| ® AB doğru parçasının uzunluğu
5. Işın : Bir başlangıç noktası olup sonsuza giden noktalar kümesidir.

http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka025.gif

[AB ® AB ışını

6. Yarı Doğru: [AB ışınından A noktasının çıkarılması ile elde edilen kümeye AB yarıdoğrusu denir.

http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka026.gif

]AB sembolüyle gösterilir.

Doğrusal nokta kümelerinin gösterimi

http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka027.gif[AB]: A ve B noktaları dahil.[AB[: A noktası dahil, B noktası dahil değil]AB[: A ve B noktaları dahil değil
AÇILAR
Başlangıç noktaları ortak iki ışının birleşimine açı denir.
şekilde [AC ve [AB ışınının oluşturduğu açı BAC açısıdır.
[ABÈ[AC = BAC açısıdır.BAC, CAB olarak veya A ile
gösterilir.[AB ve [AC ışınları açının kenarları,
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka028.gif
A noktası açının köşesidir.
Açı yazılırken açının köşesi olan nokta ortada yazılır.
1. Açının Ölçüsü
[AB ile [AC arasındaki açıklığın ifadesine açının ölçüsü
denir. BAC açısının ölçüsü a dır.m(BAC) = a veya
m(A) = a olarak gösterilir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka029.gif
ölçüleri eşit olan açılara eş açılar denir.
2. Açının Düzlemde Ayırdığı Bölgeler
Bir açı düzlemi üç bölgeye ayırır.
a. Açının kendisi
[AB ve [AC ışınları.
b. İç bölge (taralı alan)
c. Dış bölge
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka030.gif
3. Açı ölçü birimleri
Açı ölçüsü birimi olarak genelde derece kullanılır. Dereceden başka Grad ve Radyan birimleri de kullanılır. Açı ölçüsü birimleri arasında,
360° = 400 G(grad) = 2p (radyan) eşitliği vardır.
Bir ışının başlangıç noktası etrafında bir tur döndürülmesi ile elde edilen açı 360° dir.
Derecenin alt birimleri
1° = 60' (dakika)
1' = 60" (saniye)
1° = 3600" dir.
90° = 89° 59' 60" ve
180° = 179° 59' 60" olur.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka031.gif

4. Ölçülerine göre açılar
a. Ölçüsü 0° ile 90° arasında olan açılara dar açı denir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka032.gif

b. Ölçüsü 90° olanaçılara dik açı denirhttp://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka033.gif

c. Ölçüsü 90° ile 180° arasında olan açılara geniş açı denir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka034.gif

d. Ölçüsü 180° olan açılara doğru açı denir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka035.gif

e. Ölçüsü 360° olan açıya tam açı denir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka036.gif

5. Komşu açılar
Köşeleri ve birer ışınları ortak olan, iç bölgesi ortak olmayan açılara komşu açılar denir.
CAD ile DAB komşu açılardır.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka037.gif
6. Açıortay
Açıyı iki eşit parçaya bölen ışına açıortay denir.
[AD, CAB açısının açıortayıdır.
Açıortay üzerinde alınan her noktanın açının kollarına olan dik uzaklıkları eşittir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka038.gif
7. Tümler açı
Ölçüleri toplamı 90° olan iki açıya tümler açılar denir.
m(CAD)+m(DAB)=90°
a+b=90°
a açısının tümlerinin ölçüsü (90° – a) dır.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka039.gif
Komşu tümler iki açının açıortay doğruları arasındaki açının ülçüsü 45° dir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka040.gif[OA] ^ [OB]
m(KOL) = 45°


8. Bütünler açı
Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıya bütünler açılar denir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka041.gif

m(DAB)+m(CAD)=180°
x+y=180°

x açısının bütünlerinin ölçüsü (180° – x) dir.
Komşu bütünler iki açının açıortay doğruları arasındaki açının ölçüsü 90° dir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka042.gifm(KOL) = 90°
9. Ters Açılar
Kesişen iki doğrunun oluşturduğu açılardan komşu olmayanlara ters açılar denir.
Ters açıların ölçüleri eşittir. http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...ar/geoka07.gif
m(x)=m(z) ve
m(t)=m(y) dir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka043.gif
10. Paralel iki doğrunun bir kesenle yaptığı açılar
a. Yöndeş açılar
d1 // d2 ise http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...ar/geoka08.gif
Yöndeş açıların ölçüleri eşittir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka044.gif
m(a) = m(x) ; m(b) = m(y)
m(c) = m(z) ; m(d) = m(t)

b. İçters açılar
d1 // d2 ise http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...ar/geoka09.gif
a ile z ve b ile t içters açılarıdır.
İçters açıların ölçüleri eşittir.m(a) = m(z); m(b) = m(t)
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka045.gif
Dışters açılar
d1 // d2 ise http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka010.gif
Dışters açıların ölçüleri eşittir.
m(c)=m(x)=m(d)=m(y)
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka045.gif
d. Karşı durumlu açılar
d1 // d2 ise http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka011.gif
Karşı durumlu açıların toplamı 180° dır.m(a) + m(t) = 180°; m(b) + m(z) = 180°
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka045.gif
Karşı durumlu açıların açıortayları arasındaki açının ölçüsü 90° dir.

Paralel doğrular arasında birden fazla kesenin olduğu durumlarda kesişim noktalarından yeni paraleller çizilir.
e. Birden fazla kesenli durumlar
d1 // d2 ise B noktasından d1 ve d2 doğrularına paralel çizersek m(ABC) = a + b olur.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka046.gifB noktasından paralel çizersek m(ABD) + x = 180°
m(DBC) + z = 180° buradan
x + y + z = 360° dir.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka047.giff. Paralel doğrular arasındaki ardışık zıt yönlü açılar
d1 // d2 ise a + b + c = x + y olur.
Bu tür soruları kırılma noktalarından paraleller
çizerek de çözebiliriz.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka048.gifg. Kolları paralel ve kolları dik açılar
Açıları oluşturan ışınlar aynı yönde ve paralel ise bu iki açının ölçüsü eşittir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka049.gifAçıları oluşturan ışınlar zıt yönlü ve paralel ise bu iki açının ölçüsü eşittir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka050.gifAçıları oluşturan ışınlardan biri aynı diğeri zıt yönlü ve paralel ise bu iki açının ölçüleri toplamı;
a + b = 180° olur.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka051.gifKenarları birbirine dik karşılıklı iki açının ölçüleri toplamı a + b = 180° olur.
http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka052.gifKenarları şekildeki gibi birbirine dik açıların ölçüleri eşittir.http://www.cebirsel.com/maths/ossGeo...r/geoka053.gif