Elektriksel Direnç

ELEKTRİKSEL DİRENÇ

Direnç, gerilim uygulanan bir cismin akıma karşı gösterdiği direnme gücüdür. "R" veya "r" harfi ile gösterilir ve birimi Ohm(Ω)'dur. Direnç, iletken yol yüzeydirenci - ısıl direnç gibi yönlere ayrılır: Teoride, direnç ısıyla doğru orantılıdır.
Dikkesit alanı S (metre kare), uzunluğu L (metre) ve özdirenci ρ (ohm.metre) olan bir iletkenin direnci,

ile hesaplanır.
Bir U (Volt) gerilimi R (Ohm) büyüklüğündeki bir dirence uygulanırsa, direnç üzerinden geçen I (Amper) akımı, Ohm kanununa göre;

olur.
Bir direncin üzerinde harcanan güç ise, "P" (Watt) olmak üzere:
P = U.I ya da başka deyişle P = R.I2
olur.

Maddelerin elektrik akımını iletmemesine veya iletmesine elektriksel direnç denir.Yalıtkan maddeler iletkenlerin dirençlerine göre çok daha büyüktür.Bu yüzden elektrik akımını iletmezler.Bir iletkenin direnci şunlara bağlıdır;
1.İletkenin uzunluğu arttıkça direnç artar.
2.İletkenin kesiti artırıldığında direnç azalır.
3.İletkenin direnci iletken maddenin cinsine göre değişir.

DİRENÇ Tanım : Pratik olarak, elektrik akımının geçişine zorluk gösteren devre elemanına DİRENÇ denir.
Sembolü:
Birimi : OHM (Ω), 1OOOΩ = 1 KΩ, 1 OOOOOOΩ = 1 MΩ Yapışı : Dirençler çoğunlukla üç ayrı yapıda imal edilirler.
1- Tel sarımlı dirençler
2- Karbon dirençler
3- Metal film dirençler.
Dirençler işlev ve amacına göre iki çeşittir.
1- Sabit dirençler
2- Ayarlanabilir dirençler.
Sabit Dirençler: Öngörülen sıcaklık ve toleransla, değeri sabit olan dirençlerdir.
Ayarlanabilir Dirençler : Öngörülen sıcaklık ve toleransla, maksimum ve minimum limitleri dahilindeki herhangi bir değerinde ayarlanabilir dirençlerdir ve POTANSİYOMETRE veya TRİMPOT olarak bilinirler.
Muayenesi: Dirençlerin güvenirliği, bir avometre (rnultimetre) île, direnç değerinin ölçümü suretiyle belirlenir.
Sabit dirençlerde, ölçümün iki uçundan yapılması yeterlidir. Ayarlanabilir dirençler de ise, üç uçtanda ölçüm yapılmalı, aynı zamanda hareketli mekanizmanın ayar yapıp yapamadığı kontrol edilmelidir.





Ölçülen Ω Sonuç Ölçülen Ω Sonuç
0
Kısa devre
a → b, b → c, a → c,
Kısa devre
(Arızalı) Ölçümlerinin (Arızalı)
Herhangi biri (0)
∞ Açık devre a → b, b → c, a → c, Açık devre
(Arızalı) Ölçümlerinin (Arızalı)
Herhangi biri ∞
R Normal a → b= R1, Normal
b → c = R2,
a → c= R1+R2
Not: Ölçümler sistem üzerinde yapılıyorsa, direncin bir ucu, potansiyometrenin ise iki ucu devreden ayrılmalıdır.
Özelliği: Bir dirence voltaj uygulandiğnıda üzerinden akım geçer. Bunun sonucu olarak, direnç üstünde geçen akımla, direnç değerinin çarpimina, eşit bir voltaj düşer. (U = lxR). Böylece, direnç, akımın geçişme zorluk göstererek, onun aşın artmasın) önler.