Deprem'de yapılması gereken ,öneriler

DEPREM ANINDA...

Adim Doug Copp. Dunyanin en tecrubeli kurtarma birimi Amerikan Uluslararasi Kurtarma Ekibinin Kurtarma sefi ve afet
olaylari muduruyum. Bu makaledeki bilgiler bir deprem aninda hayat kurtaracaktir.

Icinde 20 maket (mannequis) olan bir okulu ve evi yiktik. On maket "comel ve korun" metodunu uygularken, 10 maket "hayat ucgeni" metodumu uyguladi. Tasarlanmis yikimdan sonra goruntuleri filme almak ve sonuclari belgelemek icin enkazi gecip binaya girdik. Bina yikimlarinda olusabilecek sartlar dahilinde direct olarak gozlemlenebilen ve bilimsel sartlar altinda hayatta kalma tekniklerimi uyguladigim film "comelip korunan/saklanan" kisiler icin hayatta kalma sansinin sifir oldugunu ortaya koydu. Hayat ucgeni metodumu kullananlar icin hayatta kalabilme sansi yaklasIk olarak % 100 oldu. Bu film Turkiyede ve Avrupanin geri kalan kisminda milyonlarca izleyici tarafindan izlendi. Bu film ABD, Kanada ve Guney Amerikada RealTV programinda izlendi. Enkazina girdigim ilk bina 1985 Mexico City depreminde bir okuldu.

Butun cocuklar siralarinin altindaydi. Her bir cocuk kemiklerinin kalinligina kadar ezilmislerdi. Siralarinin yanindaki koridorlara uzanmis olsalardi hayatta kalmis olabilirlerdi. Bu "ayipti, gereksizdi" ve cocuklarin neden koridorlarda (siralarin arasinda) altina saklanmalarinin soylendigini bilmiyordum.

Basitce ifade edilirse, binalar yikilirken, objelerin uzerine dusen tavan agirligi veya icerideki mobilyalar bu nesnelere carparken yanlarinda bir yer, bosluk birakirlar. Bu bosluk benim "hayat ucgeni" dedigim alandir. Nesne ne kadar buyuk ve na kadar dayanikli olursa daha az ezilecektir. Nesneler ne kadar az ezilirse bosluk ve bu boslugu kullanan kisinin yaralanmama olasiligi o kadar artar. Bir dahaki sefere televizyonda yikilan bina izlerken gordugun ucgenleri say. Heryerdeler. Yikilan bir binada goreceginiz en yaygin bicimdir.

DEPREM SIRASINDA NE YAPABILIRIZ ?

DOUG COPP'UN ONERILERI

1) "Binalar cokerken basitce "comelen ve korunan" kisiler istisnasiz her defasinda ezilerek oluyorlar. Masa, araba gibi nesnelerin altina giren kisiler her zaman ezilirler.

2) Kediler, kopekler ve bebekler'in hepsi dogal bir sekilde dizlerini ana rahmindeki gibi karinlarina dogru cekerek kivrilirlar. Deprem aninda sizde bu sekilde kivrilmalisiniz. Bu dogal bir guvenlik ve hayatta kalma icgudusudur. Daha kucuk bir boslukta hayatta kalabilirsiniz. Hafifce ezilecek ama yaninda bosluk yaratacak bir kanepenin, genis buyuk bir esyanin yaninda dur.

3) Ahsap evler deprem anindaki en guvenli yapilardir. Sebebi basittir; ahsap esnektir ve depremin zorlamasiyla hareket eder. Eger ahsap bina cokerse genis yasam bosluklari olusur. Ayrica, ahsap binalar daha az yogunlukta yikilis agirligina sahiptir. yaralanmalara sebep olacaktir, ama (beton)bloklardan daha az ezilmis vucutlar yaratirlar.

4) Eger gece yataktayken deprem olursa, basitce yuvarlanarak yataktan dusun. Yatagin cevresinde guvenli bir bosluk olusacaktir. Oteller musterilerine deprem aninda yataklarin yaninda yere uzanmalarini salik veren bir uyari notunu odalarda her
kapinin arkasina asarlarsa depremlerde cok buyuk hayatta kalma oranlarini saglayabilirler.

5) Televizyon izlerken deprem olursa ve kolayca kapidan veya pencereden disari kacmak mumkun degilse, kanepe veya buyuk bir koltugun/sandalyeni n yaninda cenin pozisyonunda kivrilarak yere uzanin..

6) Bina cokerken Kapi kirislerinin altina gecen herkes olur...Nasil mi? Eger kapi kirislerinin altina gecerseniz ve kapi kirisi one
veya arkaya dogru dusurse inen tavanin altinda ezilirsiniz. Eger kapi kirisi yana dogru yikilirsa ikiye bolunursunuz. Her iki durumda da olursunuz!

7)Hicbir zaman merdivenlere gitmeyin/yonelmeyin . Merdivenler (ana binadan) farkli bir "frekans araligina" sahiptir; ana binadan bagimsiz/ayri olarak sarsilirlar. Merdivenler ve binanin geri kalani devamli olarak birbirlerine carparlar, ta ki merdivenlerin yikilisi gerceklesene kadar. Merdivenlere ulasan insanlar basamaklar yuzunden yaralanirlar. Korkunc sekilde sakatlanirlar. Bina yikilmasa dahi, merdivenlerden uzak durun. Merdivenler binanin hasar gormesi en muhtemel kismidir. Depremde yikilmamis olsa dahi, merdivenler bagirarak kacmaya calisan insanlarin asiri yuklenmesi ile cokebilir. Merdivenler binanin geri kalan kismi zarar gormemis olsa dahi her zaman guvenlik acisindan kontrolden gecirilmelidir.

8) Binanin dis duvarlarina yakin yerlerde durun, mumkunse disina cikin. Binanin ic kisimlarindansa dis kisimlarina yakin yerlerde olmak cok daha iyidir. Binanin dis cevresinden ne kadar iceride olursaniz, cikis yolunuzun kapanma ihtimali o kadar artacaktir.


9) Aynen Nimitz yolundaki katlar arasindaki (yikilan) bloklarin meydana getirdigi gibi, deprem aninda ust yolun yikilmasiyla ezilen araclarin icinde bulunan insanlar ezilirler. SanFransisco depreminin kurbanlarinin hepsi araclarinin icindeydiler. Hepsi Araclarinin disina cikip,aracin yanina uzanip veya oturarak kolaylikla hayatta kalabilirlerdi. Olen herkes eger araclarindan cikip, araclarinin yanina oturabilseler veya uzanabilselerdi yasiyor olabilirdi. Ezilen butun araclarin yaninda-kolonlarin direkt olarak uzerine dustugu araclar haric- 3 feet yukseklikte bosluklar olusmustu.

10) Enkaz halindeki gazete ofislerini ve cok miktarda kagidin oldugu ofisleri dolasirken kagidin sIkismadigini/ ezilmedigini kesfettim. Kagit yiginlarinin/ kumelerinin etrafinda genis bosluklar bulunur/olusur.