İlginç bilgiler!

"13 neden uğursuzdur?", "Niçin tokalaşıyoruz?", "Gelinlikler neden beyaz?"... Bunun gibi 136 "lüzumsuz" sorunun cevabını veren kitap aylardır en çok satanlar listesinde

Bir gün, mesela Taksim’de Mc Donald’s’ın önündeki bir türlü yanmak bilmeyen ışıklardan karşıya geçerken, trafik ışıklarının neden sarı, kırmızı ve yeşil olduğunu düşündünüz mü? Ya da -benim gibi Fenerbahçe’den ve siyasetten söz etmeyen bir berbere sahip olma lüksünüz yoksa- saçlarınızın neden bu kadar çabuk uzadığını?

Diyelim düşünmediniz... Peki ya "Atlar niçin ayakta uyur?", "Sivrisinekler neden kanımızı emer?", "Bozuk paraların kenarı neden tırtıllıdır?", bunlar da mı takılmadı mı aklınıza hiç? Ayrıca erkek bebeklerine mavi giysi almaya giderken, "İyi de neden mavi?" diye sormamanız, asansör düşerken zıplamanın bir faydası olup olmadığını düşünmememeniz de kaygı verici diğer mevzular. (20 yaş dişinin neden geç çıktığının geyiğine ise farkındaysanız hiç girmiyorum!)...

Yukarıda okuduğunuz ve alt alta gelince hepsi biraz "lüzumsuz" bulunabilecek bu sorular, geçen aylarda Aykırı Yayınları tarafından yayımlanan "Lüzümsuz Bilgiler Ansiklopedisi" adlı kitaptan alındı. Tamer Korugan tarafından kaleme alınan ve satış rakamlarıyla kitap piyasasını alt üst eden kitap, 139 lüzümsuz sorunun yanıtını bilimsel metotlarla vermeye çalışıyor. Kitaptaki sorular, "Adetler", "Batıl İnançlar", "Günlük Yaşam", "İnsan", "Hayvanlar Dünyası", "Teknoloji", "Yiyecekler" ve "Dünya" üstüne... Kitapta söz edildiği gibi "Bilginin lüzumsuz olanı var mıdır, ayrı bir tartışma konusu" ama Lüzümsuz Bilgiler Ansiklopedisi’nde yer alanlar çok eğlenceli ve renkli. Mesela, bugüne kadar sizi hiç erkek bir sivrisinek ısırmadı. Peki dişilerin kastı ne, derseniz... Hadi o zaman kitaba...

Tamer Korugan, "Lüzumsuz (!) Bilgiler Ansiklopedisi, Aykırı Yayınları, İstanbul 2001.

Erkek bebeklerin giysileri neden mavidir?
Yüzyıllarca önce insanlarda şeytani güçlerin bebeklerin vücutlarına girmek için fırsat kolladıklarına ilişkin bir ortak inanç vardı. Ayrıca bu şeytani güçlerin, mavi renk tarafından kovulduğuna da inanılıyordu. Bu yüzden şeytan korkar diye erkek bebeklerin giysilerinin mavi olması adet haline geldi.

13 sayısı niçin uğursuzdur?
Bu inancın, Hz. İsa’nın meşhur son yemeğindeki havarilerin sayısından kaynaklandığı sanılsa da, kökü İskandinavya topraklarına kadar gider. O zamanlarda güzellik tanrısı Balder bir ziyafet verir. Bu ziyafete 12 kişi davetli iken, yalanların tanrısı Loki, davetli olmadığı halde 13. kişi olarak katılmak ister. Ancak çıkan tartışmada Loki, diğer tanrılar tarafından çok sevilen Balder’i öldürür. 13’ün uğursuzluğunun nedeni Loki’dir.

Bozuk paraların kenarı niçin tırtıllıdır?
Kağıt paradan önce kullanılan paralar altın ve gümüş içeriyordu. Düzenbazlar bu paraları kenarından kazıyarak çok az miktarda da olsa, biriktiyor, parayı da tekrar kullanabiliyorlardı. Bu sorunu çözmek için bozuk paraların kenarları tırtıllı yapılmaya başlandı. Bu tırtıllar sayesinde paranın kazınmış olduğu hemen belli oluyordu.

Atlar neden ayakta uyur?
Bilim adamları atların ayakta iken daha rahat olduklarını ve daha az enerji sarf ettiklerini söylüyor. Çünkü atın yatarken nefes almasında iç organları kimi güçlüklere yol açıyor.

Kırmızı renk boğaları neden kızdırır?
Aslında kırmızı renk hiçbir boğayı kızdırmaz. Çünkü boğalar renk körüdür. Boğa güreşinde matador boğayı eline aldığı eline aldığı şapkasını, şalını sallayarak kızdırır.

Erkeklerin düğmeleri niçin sağdadır?
Sağ elini kullanan bir insan için, sağdaki bir düğmeyi soldaki iliğe geçirmek daha kolaydır. Bu nedenle erkeklerin düğmeleri daima sağdadır. Peki kadınların düğmeleri niçin solda? Eskiden düğmeler pahalı idi. Düğme alabilecek zengin kadınlar da, elbiselerini hizmetçilerinin yardımıyla giyebiliyorlardı. Hizmetçiler de düğmeleri sağ ellerini kullanarak daha hızlı ilikliyebiliyorlardı.

Fotoğraflarda gözler niçin kırmızı çıkıyor?
Fotoğraf makinesinin flaşı kısa sürede çok kuvvetli bir ışık verir. Bu ışık da doğrudan retinaya yansır. İşte flaşla çekilen fotoğraflardaki kırmızılık retinadaki bu kılcal damarların görüntüsüdür.

Neden tokalaşıyoruz?
Tokalaşma aslında çağlar öncesi bir adet. Bir erkek diğerine elinde silah olmadığını göstermek için boş sağ elini uzatıyor, diğeri de aynı şeyi yapıyordu. Ama her iki taraf da kendini emniyete almak, diğerinin aniden silah çekmesini engellemek için birbirinden emin olana kadar birlikte ellerini hafifçe sıkarak dururlardı.

Gelinlik neden beyazdır?
Beyaz gelinlik 16. yüzyıldan bu yana "bekareti ve masumiyeti" simgeliyor. İnsanların evlenirken yüzük takmalarının nedeni ise eski Mısırlıların halka şeklindeki cisimlerin sonsuzluğu simgelediğine dair inançları. Evlilik yüzüğü de evliliğin sonsuza dek süreceğini simgeliyor.

125 milyarlık lüzumsuz bilgi
GEÇEN hafta "Kim 500 Milyar İster" adlı yarışmada sorulan "kravatöla ilgili sorunun yanıtı da "Lüzümsuz Bilgiler Ansiklopedisi’nde yer alan bilgilerden: Osmanlılar Avusturya ordusuna yenilince Hırvatistan’dan bir alay asker zaferin kahramanı olarak Paris’e götürüldüler ve kralın huzuruna çıkarıldılar. Bu askerler boğazlarına renkli mendiller takmışlardı. Kral bu mendilleri çok beğendi ve kendisi de krallık kravatları takan bir alay kurdu. Kravat kelimesi de Hırvat anlamındaki "Croatötan türedi.