Güzel Konuşma Ve Susma

GÜZEL KONUŞMA VE SUSMA
İsra 53 / 286 - Kullarıma söyle: En güzel olan ne ise onu söylesinler…
A) GÜZEL KONUŞMANIN KURALLARI
1) İnsanları ikna edecek daima bir söz veya hareket vardır ama bizde bu olmayabilir,
2) Bunun için amacımız bu ikna edici güzel söz ve davranışa ulaşmak olmalıdır,
3) Çünkü güzel sözler öyle anahtarlara benzer ki açamayacağı kapı çok azdır,
4) Toplumların kalkınması da insanlarının birbirlerini doğru anlayıp doğru ifade etmeleri ile orantılıdır,
5) Sözler yanlış anlaşılıp yanlış yorumlandıkça tüm emekler boşa gidecektir. 6) Bu nedenle kişiler doğru anlama ve güzel konuşmayı öğrenmelidirler. Bunun için şu uyarıları dikkate almalıdır:
1) İnsanlar; a) Konuşma kurallarını araştırmalı ve iyi öğrenmelidirler. b) Çok kitap okuyarak düşünce ve kelime haznesini zenginleştirmelidirler.
2) Konuşmadaki amaç; a) Konuşma, galip gelme için olmamalı, b) Beklentileri açıklamalı ve merak konusunu gidermeli, c) Açık seçik olmalı ve bir başkasının açıklamasına ihtiyaç bırakmamalı, d) Yerine göre dinleyicilere koro halinde evet veya hayır dedirtecek cevabı içinde olan sorular sormalı, e) Aşırı resmiyet ve ciddiyetsizlikten uzak olmalı, f) Paylaşmaya ve beraberliğe çağırmalı, g) Her yaştaki insan için farklılık göstermeli, örneğin çocuğa şefkatli, ihtiyara saygılı, orta yaştakine ciddi ve onurlandırıcı olmalı, ama hiçbirini rencide edici olmamalı, h) Birini taklit edici, öfke çağrıştırıcı veya nefret ettirici olmamalı, ı) Ve kesinlikle konuşmanın başı ile sonu birbirine çelişkili olmamalıdır.
3) Bazen konuşma; a) Beklentilere cevap niteliği taşımalı, varsa yanlış intibaları düzeltilmeli, b) Bazı olayları objektif olarak tasvir etmeli ve asla kimseye çamur atmamalı, c) İyiliği harekete kötülüğü ise durdurmaya itmelidir.
4) Konuşmacı; a) Özel yer ve zaman seçmeli, ayaküstü aceleye getirmemeli, b) Konuşurken enerjik görünmeli, ilgi ve heyecan uyandırmalı, c) Program yapmadan ve düşünmeden konuşmamalı, d) Güzel giyinmeli, e) Konuşmaya kalbini de katmalı, f) Siz diye değil biz diye hitap etmeli, g) Ne yavaş ne de hızlı konuşmalı, h) Sözdeki anlama göre sesinin dozunu da ayarlamalı, ı) Yuh çektirecek söz ve tavırlardan kaçınmalıdır.
5) Söze başlarken; a) Sessizce hamd ve besmele ile başlamalı, b) Kesinlikle özür dileyerek, eleştirerek veya fıkra ile başlamamalı, c) Çok önemli şeyler anlatacağını bildirerek merak uyandıracak şekilde başlanmalıdır.
6) Konuşma esnasında; a) Sesin dozunu iyi ayarlamalı yoksa öfkeli bir konuşma haklıyı haksız yapar, b) Kısa, öz ve tatlı bir telaffuzla yürekten konuşmalı, c) Öfkelenmeden konuşmalı, eğer konuşmacı kendisini kontrol edemiyorsa tartışmadan konuşmayı kesmeli yada izin alarak ve kalpleri kırmadan oradan ayrılmalı, d) Yeri geldiğinde affedersiniz, teşekkür ederim, memnun oldum, kutlarım gibi kelimeleri vurgulayarak kullanmalı, e) Dinleyici düşmanı bile olsa olumlu düşündürecek sözler kullanmalı, f) Farklı düşünen biri konuşuyorsa düşüncelerine katılmasak bile hem dinlemeli, hem de başkalarının dinlemesi için gerekeni yapmalıyız.
7) Konuşma esnasında konuşmacı; a) Dinleyicilerin beden dilini anlayarak sıkılıp sıkılmadıklarını anlamalı, b) Anlaşılmayan veya dinleyicilerin anlayamayacağı ilmi terimleri kullanmamalı, c) Meydan okumamalı ve dinleyicileri asla azarlamamalı, d) Argo kelimeler örneğin aptal, ahmak, salak ve küfürlü ifadeleri kullanmamalı, e) Yersiz tekrarlar yapmamalı, f) Alay ve hafife alıcı veya aklınız ermez gibi alçaltıcı sözlerden kaçınmalı, g) Zevksiz bir ortam oluşturacağından müthiş, şahane, nefis gibi kelimeleri pek kullanmamalıdır.
8) Konuşmacı giriş, gelişme, sonuç planı ile konuşurken; a) Sona doğru mutlaka önerileri ve özetini az ve öz olarak ifade etmeli, b) Muhalefet oluşturmamalı aksine takdir toplamalı, c) Sonunda unutulmayacak güzel sözler kullanmalı, d) Uyarılmadan ve susturulmadan sözünü bitirmelidir.
9) Arkadaşı ile karşılaştığı zaman; a) Hal ve hatırını sormalı, b) Sorgulayıcı ve suçlayıcı bir tavra girmeden, hoş geldiniz, özlemiştim, merak ediyordum demeli, c) Niçin aramıyorsun, ayıp değil mi, ne biçim arkadaşsın, ben de aramayacağım, sizi muhatap bile almıyorum gibi sözleri ömür boyu kullanmamalı, d) Giderken teşekkür etmeli, iyi yolculuklar dilemeli, memnuniyet ve değer verici tavır ve sözler kullanılmalı, e) Gittikten sonra arkasından dua etmeli ve hoşlanmayacağı hiçbir sözü söylememelidir.
10) Bazen dostlarınızla konuşurken; a) Beni çok sevdiğinizin farkındayım deyin, b) Neden derlerse çünkü ben sizi seviyorum ya demeli, c) Bu şekildeki konuşma, dostluğu daha da artırmada etkili olacaktır.
11) Telefonla konuşurken; a) Mutluluğunu ifadelerinde yansıtmalı, b) Önemli noktaları not almalı, c) Bitirirken de mutlaka hoşça kalın demelidir. 12) Her hangi biri ile konuşurken; a) Hayat hikâyesini tekrar tekrar anlatmaktan, b) İlgisiz öğütler vermekten, c) İşlerini abartarak anlatmaktan veya yakınmaktan, d) Can sıkıcı ve üzücü konulardan kaçınmalı, e) Kısa bir ayrılık durumunda dahi müsaadenizle hemen geliyorum demelidir.
13) Daima; a) Sözü yerinde kullanmalı, örneğin son söyleyeceği sözü ilk önce söylememeli, b) Delillerle ve güzel mukayeselerle konuşmalı, c) Son sözü veya hükmü genellikle karşıya bırakmalıdır.
14) İnsanları; a) Hoşlanmayacağı lakaplar veya alçaltıcı ırki söylemlerle değil b) İsimleriyle çağırmalıdır.
15) İnsan; a) Genellikle değerini düşürmemek için emsali ile konuşmalı, b) Yerine göre susmanın da bir konuşma olduğunu bilmeli, c) Çünkü bazen konuştukça düşebilir ama sustukça büyüyebilir, d) Oysa konuşmacı karşısındakini yücelttikçe kendiside yücelir.
16) Konuşmayı test edersek; a) Güzel konuşan aklını güzel kullanmıştır, b) Ukalaca konuşan ise aklını kullanamamış ve hazır ki dostunu kaybetmiştir, c) Oysa konuşma genellikle kalbe sevinç katmalı ve dinleyene de seviye kazandırmalıdır.
17) Ne kadar güzel konuşsa da; a) Daha güzel konuşan hatta bazen kendisini de eleştirenin çıkabileceğini düşünmeli, b) Konuşmayı sürekli daha iyi ve güzele götürmenin insanı büyüttüğünü de unutmamalıdır.
18) En iyisi sorulmadıkça ve istek olmadıkça konuşmamalıdır. Sonuç olarak iyi bir konuşmacı olabilmek için;
1) Genellikle iyi bir okuyucu olmalı,
2) Kelime haznesini zenginleştirmeli,
3) Konuşacağı konuya hâkim olmalı,
4) El, kol, ağız, göz konu ile bütünleşmeli,
5) Konuyu dağıtmamalı,
6) Dinleyicileri bıktırmamalı,
7) Konuşacağı insanları tanımalı,
8) Ne isteyip ne istemediklerini bilmeli,
9) Eee, aaa diye uzatmamalı,
10) Heyecanlı yerde sesi yükseltmeli, dramatik yerde ise sesi kısarak konuşmalı,
11) Konuşurken savunma değil çok samimi bir ortam oluşturmalı,
12) Özü ve önemi konuşmanın sonunda unutulmayacak şekilde belirtmeli,
13) Söz temiz bir ayna gibi gerçekleri göstermeli,
14) Susturulmadan bitirmeli,
15) İnsanların duymak istediklerini anlatmalı,
16) Konuşmanın etkisi artırmak için araya fıkra, şiir, hikâye vs. koymalı,
17) Dinleyiciye yakınlık hissettirmeli,
18) Dinleyicinin sıkıldığı anlaşılırsa dinleyiciden zaman istemelidir.
19) Bir damla tatlının sinekleri topladığı gibi söz de mıknatıs gibi insanları toplayabilmelidir.
20) Dinleyicilerle tebessümle göz teması kurmalıdır.
21) Önemli noktaları dinleyicilere tekrarlatmalıdır.
22) Dinledikleri için sonunda dinleyicilere mutlaka teşekkür etmelidir.