Mü'minlere Tavsiyeler-2

- Rasululla h (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Yaşamasının sıkıntılı olduğundan
şikayetçi olduğu
halde sabahlıyan bir kimse, sanki Allah'ını (c.c.) şikayet eder. Dünya işleri için
üzüntülü sabahlıyan bir kimse el-bette Allah'a (c.c.) (haşa) kızarak sabahlamış
demektir. Bir zengine zenginliği için tevazu gösterenin dininden üç-te ikisi
gider."
2- Ebubekir es-Sıddık'dan (r.a.):
"Üç şeyle üç şey idrak edilmez: Ummakla zenginlik, si¬yah boya ile gençlik,
ilaçlarla vücut sağlığı, ilaç kullanılır, fakat şifa Allah'dan (c.c.) beklenir."
3- Ömer'den (r.a.):
"İnsanlarla güzel dostluk tesis etmek akim yansıdır. Gü¬zel sual sormak ilmin
yansıdır. Güzel tedbir almak maişet ve geçimin yansıdır."
4- Osman'dan (r.a.):
"Dünyayı terkedeni Allah (c.c.) sever. Günahları terke-deni melekler sever, müslüman
kardeşlerinden kötü isteği-ni terkedeni de müslümanlar sever."
5- Ali'den (r.a.):
, "Dünya nimetleri nden islam, sana nimet olarak kafidir.. Meşguliyet bakımından
taat, ibret bakımından da ölüm, ki¬fayet eder."
6- Abdullah b. Mesud'dan (r.a.):
"Nimetle yavaş yavaş aldatılmış, övmekle fitnelenm iş ve günahlarını örtmekle mağrur
nice kimselen vardır."
7- Davud'dan:
"Zebur'da vahyedild i ki, akıllı bir kimse ancak üç şey¬le meşgul olabilir."
1- Ahiret için azık hazırlamak.
2- Yaşamak için nafaka temin etmek, el açmamak, dilen-
memek,,
3- Zevki, lezzeti, helalde aramak.
8- Ebu Hureyre'den (r.a.):
Allah'ın Rasulu (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Üç şey vardır ki kurtarıcıdır. Üç şey de helakedic i-dir. Üç şey de ahirette derece
ve mertebe vericidir . Üç şey de ahirette derece ve mertebe vericidir . Üç şey de
hata¬ları temizleyi ci ve örtücüdür."
Kurtarıcılar:
1- Zahiren ve batınen AUah'dan (c.c.) korkmak,
2- Fakirlikt e ve zenginlik te ortadan ayrılmamak,
3- Memnun olduğu ve kızdığı zamanda da adaletten ay¬rılmamak,
Helak ediciler:
1- Çok cimri olmak,
2- Nefsin arzularına tabi olmak,
3- Kendini beğenmek. Derece ve mertebe vericiler:
1- Tanıdığı ve tanımadığı her müslümana selam ver¬mek,
2- Misafirle re ve yakınlarına yemek yedirmek,
3- Geceleyin halkın uykuda olduğu zaman namaz kılmak, Günahları temizleyi ciler:
1- Şiddetli soğuklarda dosdoğru abdest almak,
2- Cemaatle namaz kılmak için yürümek,
3- Namazdan sonra gelecek namazı beklemek.
9- Cebrali (a.s.) şöyle buyurdu:
"Ya Muhammed (s:a.v.) dilediğin kadar yaşa elbet bir gün öleceksin, dilediğin
kimseyi sev, elbet bir gün ondan ayrı¬lacaksın. İstediğin işi yap, karşılığını
göreceksin."
10- Rasululla h (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Üç sınıf vardır ki, Allah (c.c.) onları arşın gölgesin¬den başka gölge bulunmadığı
günde arşın gölgesinde
gölgelendirir:
1- Çok şiddetli soğuklarda abdest alanlar,
2- Cemaatla namaz kılmak için karanlık gecelerde ca¬milere yürüyenler,
3- Açları doyuranla r.
11- İbrahim'e (a.s.) denildi ki:
"Niçin Allah (c.c.) sizi dost edindi?" Buyurdu kî: "Üç şeyle:
1- Allah'ın emrini başkasının emrine tercih ettim,
2- Benim için Allah'ın (c.c.) kefil olduğu şeyin gerçek¬leşeceğine inandım ve onun
için merak etmedim,
3- Misafirsi z akşam ve sabah yemekleri ni yemedim.
12- Hükemadan:
"Üç şey vardır ki, üzüntüyü giderir:
1- Allah'ın (c.c.) zikri,
2- Velilerle buluşmak,
3- Hükemanm sözünü dinlemek.
13- Hasan Basri'den (r.a.):
"Ebedi olmayanın güvenilir ilmi yoktur. Sabrı olmaya¬nın güvenilir dini yoktur.
Takvası olmayanın iffeti yok-tur."
14- Rivayet edilmiş ki:
"Beni İsrail'den bir kişi ilmî aramak ve öğrenmek için evinden çıkmak istedi. Bu
haber onlara gönderilen Pey-gambere yetişti. Peygamber onu yanma çağırdı. Dedi ki:
"Ey genç sana üç sene nesne ile va'z edeceğim ki onla¬rın içinde evvelin ve ahirinin
ilmi bulunur:
1- Allah'tan (c.c.) hem aşikare, hem de gizli kork.
2- Dilini halktan tut. Onları ancak hayıra zikret.
3- Yediğin ekmeğe dikkat et. Ta ki, helalinde n olsun. Bu Öğütlerden sonra genç
sefere çıkmaktan vazgeçti..
15- Rivayet edildi ki:
"Beni İsrail'den bir kişi seksen sandık dolusu (kitap) il-
im dinlemiş ve okumuştu. Fakat ilmi ile faydalanm adı. Al¬lah (c.c.) onların
peygamber ine vahyetti:
"Şu alime de ki, daha fazla ilim toplasan yine sana men¬faat vermez. Meğer ki, üç
şey ile amel edesin.
1- Dünyayı sevme çünkü, mü'minlerin yeri değildir.
2- Şeytanla arkadaş olma. Zira, mü'minlerin arkadaşı ola¬maz.
3- Hiç kimseye eziyet etme. Çünkü mü'minlerin san'atı değildir.
16- Ebu Süleyman Darani'den: Bu zat müracaatında demiştir ki:
"Ey Allah'ım (c.c.) eğer beni günahlarımla ararsan ben de seni afvınla ararım. Çünkü
senin affın benim günahlarım¬dan geniştir. Eğer beni cimriliğimle ararsan ben de
seni cömertliğinle ararım. Eğer beni ateşe sokarsan, ateş ehline, seni sevdiğimi
söylerim."
17- Denilmiştir ki:
"İnsanların en mes'udu kalbi hakikati bilen, bedeni sab¬reden ve elindekin e kanaat
edendir.
18- İbrahim Nehai'den:
"Sizden evvelkile r ancak üç şeyle helak olmuşlardır:
1- Boş ve yersiz konuşmakla.
2- Fazla yemekle.
3- Fazla uyumakla.
19- Muaz oğlu Yahya'yı Razi'den:
"Ne mutlu o kimseye ki, dünya onu terketmez den önce o dünyayı terkeder. Kabre
girmezden önce kabrini güzel amellerle hazırlar. Allah'ın (c.c.) huzuruna varmazdan
ev¬vel Allah'ı (c.c.) razı eder."
20- Ali'den (r.a.):
"Yanında Allah'ın (c.c.) sünnetleri, Rasululla h'ın (s.a.v.) sünnetleri ve evliyanın
sünnetleri olmayan bir kimsenin elinde hiçbir şey yok demektir.
10
Ali'ye (r.a.) denildi ki: "Allah'ın (c.c.) sünneti nedir?" "Sırrı gizlemekt ir"
buyurdula r. "Rasululla h'ın (s.a.v.) sünneti nedir? "İnsanlarla iyi geçinmektir".
"Evliyanın sünneti nedir?"
"İnsanlardan gelen eziyetler e tahammül etmektir" buyur¬dular.
Sizden evvelkile r üç şeyle öğütleniyor ve mektuplaşıyor-lardı.
1- Ahireti için çalışanın din ve dünyasına, Allah (c.c.) ka¬fidir.
2- Gizli halini iyileştirenin Allah da (c.c.) zahirini iyileş¬tirir.
3- Allah'la (c.c.) arasını düzeltenin Allah da (c.c.) insan¬larla arasını düzeltir.
(Zira Allah (c.c.) kimi severse halka da onu sevdirir).
21-Ali'den (r.a.):
"Allah (c.c.) nezdinde insanların en hayırlısı olmaya ça¬lış, nefsin yanında
insanların en şerlisi ol. İnsanların yanın¬da onlardan biri ol".
22-Denilmiştir ki:
Allah (c.c.) Üzeyir Peygamber e vahyedere k buyurdu ki:
"Ya Üzeyir! Küçük günahın küçüklüğüne bakma. Kime karşı işlediğine bak. Sana verilen
hayrın azlığına bakma verene bak. Sana bir bela isabet ettiği zaman beni
mahluk¬larıma şikayet etme. Nasıl ki, senin kabahatin bana yüksel¬diği zaman seni
meleklere şikayet etmiyorum ."
23- Hatımi Esam'dan:
"Hiç bir sabah yoktur ki, şeytan bana gelip:
"Neyi yiyip neyi giyeceksi n ve nerede duracaksın?" de¬mesin. Bende ona:
"Ölümü yiyorum, kefeni giyiyorum ve kabirde ikamet
ediyorum" diyorum. (O vakit benden kaçıyor).
24- Rasululla h'dan (s.a.v.):
"Zelil edici isyandan, aziz edici ibadete çıkanı Allah da (c.c.) malsız zengin,
askersiz, kuvvetli ve kabilesiz, az¬iz eder."
25- Rivayet edildi ki:
Rasululla h (s.a.v) bir gün ashabı kiramın yanına çıka geldi ve dedi ki:
"Nasıl sabahladınız?" Dediler ki:
"Allah'a (c.c.) iman ederek sabahladık."
"İmanınızın alameti nedir?" buyurdu. Dediler ki:
"Belaya karşı sabrederi z. Kazaya razı oluruz. Genişlik ha¬limizde şükrederiz."
Rasululla h (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Kabe'nin Rabbi hakkı için siz hakikaten mü'minsi-
niz."
26- Allah (c.c.) bazı Peygamber lere vahy göndermiş ki: "Beni sevdiği halde bana
geleni cennetime koyarım.
Benden korkarak bana geleni âteşimden uzak tutarım. Benden utanarakölümle bana
gelenin günahlarını yazı-cı meleklere unutturur um."
27- Mes'ud oğlu Abdullah'dan (r.a.):
"Allah'ın (c.c.) sana farz kıldığını yerine getir, insanla¬rın en çok ibadet edeni
olursun. Allah'ın (c.c.) haram kıldık¬larından sakın, insanların en zahidi (dünyayı
terkedeni) olursun. Allah'ın (c.c.) taksimine, sana ayırdığı rızka razı ol,
insanların en zengini olursun.
28- Salih el-Merkadi'den (r.a.):
"Bazı yerlerden geçerken şöyle demiştir: "Ey diyar, senin ilk sakinleri n nerededir?
Geçmişteki yapıcıların ne oldular? Senin ilk sakinleri n nerededir ler?" Hemen
gaipten biri bağırdı: "İzleri kalmadı (kesildi). Toprak altında cesetleri çürü-
dü. Yalnız amelleri boyunlarında gerdan olarak kaldı."dü. Yalnız amelleri boyunlarında gerdan olarak kaldı."

29-Ali'den (r.a.):
"İstediğin kimseye iyilik et, onun emiri olursun. Diledi¬ğin kimseden iste, onun
esiri olursun. İstediğin kimseden müstağni kal, eşiti olursun."
30- Ebu Zekeriyya Muaz oğlu Yahya'dan:.
"Dünyayı büsbütün terketmek, ahireti büsbütün elde et¬mek demektir. O halde dünyayı
tamamen terkeden, ahireti tamamen elde etmiştir. Dünyayı tamamen elde eden kimse ise
ahireti tamamen terketmiştir. Öyle ise ahireti elde etmek dünyanın terki ile, onu
terketmek de dünyanın elde edilme¬siyle olur."
31- Ethem oğlu İbrahim'den: Ona denilmiş ki:
"Zühde ne ile nail oldun?" Cevap vermiş: "Üç şeyle:
1- Kabri çok korku verici gördüm. Halbuki kabirde bir yoldaşım da yoktur.
2- Yolu (ahiret yolunu) uzun gördüm. Halbuki yanımda yetecek azık yok.
3- Cebbar olan Allah'ı (c.c.) hakim gördüm. Halbuki elimde kurtarıcı bir delil yok.
32- Ariflerin büyüklerinden Şibli'den (r.a.): "Allah'ım (c.c.)! Fakir ve zayıf
olduğum halde bütün iyi¬liklerimi sana hibe etmek isterim. Sen ki benden zenginsin,
bütün günahlarımı bana bağışlamayı istemez misin?" Ve bu-yurdular ki:
"Eğer Allah'a (c.c.) enis olmak istersen nefsine enis ol¬ma." Ve dediler ki:
"Eğer siz vuslatın tadını tatsaydmız, ayrılmanın acılığı¬nı bilecekti niz."
33- Süfyam Sevri'den (r.a.):
"Allah'la (c.c.) ünsiyyet ne demektir diye soruldu. Bu-
13
yurdu ki: Her güzel yüz, hoş ses ve fasih lisanla ünsiyyet et-
memendir."
,34- İbni Abbas'dan (r.a.) buyurdula r ki: "Zühd üç harftir. (Z.H.D). Z. ahirete Zad
(azık), H. (din-i) İslama Hidayet, D. ibadete devamdır.
35- Başka bir yerde de şöyle buyurmuşlar:
"Zühd üç harftir. Z: zinet, H: Havayı (nefsin hevesleri¬ni), D: dünyayı terketmek tir.
36- Hamidi Leffaf dan (r.a".): Biri gelip:
"Bana nasihat et" demiş. O da:
"Mushaf kılıfı gibi dinine bir kılıf yap" diye cevap ver¬miş. Sorulmuş:
"Dinin kılıf nedir?" Cevap vermiş:
"Lüzumundan fazla konuşmayı, dünya ve halkla anlaş¬mazlığı terketmek tir. Sonra bil
ki, zühdün esası günahların büyüğünden ve küçüğünden sakınmak; farzların hepsini
(kolayını zorunu) eda; dünyanın azını ve çoğunu ehline ter¬ketmektir.
37- Lokman Hekim oğluna demiş ki: "Ey evlatçığım, insanoğlu üç sülüs (üçte bir)e
ayrılır. Üç te biri Allah'ındır (c.c). Üçte biri kendinind ir. Üçte biri de
kurtlarındır. Allah'a (c.c.) olan kısmı insanın ruhudur, ken¬dine olan kısmı
amelleri, kurtlara olan kısmı da cismidir.
38-Ali'den (r.a.):
Üç şey var ki, hıfzı arttırır, balgamı giderir; Misvak kul¬lanmak, oruç tutmak,
Kur'an okumak,
39- Kabu'l-Ahbar'dan-(ra.) buyurdula r ki:
Şeytanın şerrinden mü'minleri koruyan kaleler üçtür:
Mescid kaledir.
Allah'ın (c.c.) zikredilm esi kaledir.
Kur'an okumak da kaledir.
(Bilhassa Ayetel Kürsi, çünkü onun okunması her neye
14
dair olursa olsun, çok tecrübelerle, sabittir ki, o iş derhal olur.)
40- Bazı hikmet sahihleri nden:
"Üç şey Allah'ın (c.c.) hazinesin dedir. Allah (c.c.) onla¬rı ancak sevdiğine verir:
Fakirlik, hastabk ve sabır."
41- İbni Abbas'dan (r.a.): Vakta ki, kendisind en:
"Günlerin, ayların ve amellerin hayırlısı hangisidi r" di¬ye soruldu.
Buyurdu ki: "Günlerin hayırlısı Cuma günüdür. Ayların hayırlısı Ramazan ayıdır.
Amellerin hayırlısı vaktinde kılın¬mış beş vakit namazdır."
(İbni Abbas, bu sorunun kendisine sorulduğu gün vefat etmişti). Vefatından üç gün
sonra, verdiği cevap Ali'ye (r.a.) ulaştığı vakit buyurdu ki:
"Şayet şarktan garba kadar bütün alimler, hikmet sahip-leri ve fakihlerd en bu
sorulmuş olsaydı, İbni Abbas'm ver¬diği cevap gibi cevap veremezle rdi. Yalnız ben
derim ki, amellerin hayırlısı, Allah'ın (c.c.) senden kabul ettiği amel¬dir. Ayların
hayırlısı, bir daha ma'siyete dönmemek üzere tevbe ettiği aydır. Günlerin hayırlısı
da, dünyadan mü'min olarak huzuri ilahiye çıktığın gündür."
Şair demiş ki:
Görmez misin her yeni gece gündüz bizi nasıl yıpratıyor?
Halbuki biz, gizli ve açık oynuyoruz .
Sakın gönül verme dünya ve nimetleri ne,
Çünkü onun vatanı, vatan değildir.
Ölmezden evvel nefsin için çalış,
Arkadaş ve ihvanının çokluğu seni aldatmasın.
42- Denilmiş ki:
"Ne zaman Allah (c.c.) bir kulun hayırlı olmasın irade ed¬erse onu dinde bilgin ve
dünyada zahid kılar ayıplarını gös¬terir. (Artık başkasının ayıbı ile meşgul
olmaz).
15
43- Rasululla h (s.a.v.) buyurdu ki: "Dünyanızdan bana üç şey sevdirild i. Güzel
koku, kadın ve göz aydınlığım namaz."
Rasululla h'ın (s.a.v.) yanında oturmakta olan ashabı ki¬ramdan Ebubekir (r.a.) dedi
ki:
"Doğru söylediniz, ey Allah'ın (c.c.) Peygamber i! Bana bu dünyada üç şey sevdirild i:
1-Rasulullah'ın yüzüne bakmak.
2- Onun yolunda malımı infak etmek.
3- Kızımı Rasululla h'a (s.a.v.) eş olarak vermek. Hazreti Ömer de (r.a.) şöyle dedi:
"Doğru söylediniz, Ey Ebubekir, bana da dünyada üç şey sevdirild i:
1- İyilikleri emretmek.
2- Kötülüklerden sakındırmak.
3- Yırtık ve yamalı elbise giymek.
Hazreti Osman da (r.a.) Doğru söylediniz, ya Ömer, de¬di. Bana da dünyadan üç şey
sevdirild i:
1- Açları doyurmak,
2- Çıplakları giydirmek,
3- Kur'an okumak,
Ali de (r.a.) Doğru söylediniz ya Osman, dedi bana da üç şey sevdirild i:
1- Misafire hizmet etmek,
2- Yaz mevsimind e oruç tutmak.
3- Düşmana kılıçla vurmak.
Bunun üzerine Cebrail (a.s.) indi, dedi ki:
Cenabı Hakk, sizin bu konuşmalarınızı işitince, beni si¬ze gönderdi. "Dünya ehlinden
olsaydım, neyi seveceğimin benden sorulmasını emretti. Rasululla h (s.a.v.):
"Peki ehli dünya olsaydın neyi severdin?" diye sordu.
Cebrail (a.s.) cevap verdi:
1- Delalete sapanları irşad etmeyi.
16
2- Gariplerl e dost olmayı.
3- Dar geçimli fakir ailelere yardım etmeyi. Sonra Cebrail (a.s.) şöyle devam etti:
"Allah (c.c.) kulunun üç hasletini sever:
1- Var kuvveti ile ibadet etmesini.
2- Pişmanlık anında ağlamasını.
3- Fakirlik halinde sabretmes ini.
44- Bazı hikmet sahipleri nden:
"Aklına güvenen kimse sapıtır. Mal ile zenginlik taslıya-nın malı azalır. Bir
mahlukla aziz olan zelil olur."
45- Bazı hikmet sahipleri nden:
Marifet (Allah (c.c.) ve sıfatlarını tanımanın) meyvası üç haslettir .
1- Allah (c.c.)'dan utanmak.
2- Allah (c.c.) için sevmek.
3- Allah (c.c.) için ünsiyyet.
46- Rasululla h (s.a.v.) buyurdu ki:
"Sevgi, marifetin temelidir . İffet yakinin alametidi r. Yakinin sermayesi de
takvadır. Rıza ise Allah'ın (c.c.) takdiri Üedir."
47- Uyeyne oğlu Süfyan'dan (r.a.):
Allah'ı (c.c.) seven, Allah'ın (c.c.) sevdiğini de sever. Al¬lah'ı (c.c.) seven,
onun Allah (c.c.) için sevdiğini de sever. Böyle bir kimse ise insanların kendisini
tanımamasını ister.
48- Rasululla h (s.a.v.) efendimiz den: Muhabbeti n gerçekliğiüç hasletted ir:
1- Dostunun sözünü başkasının sözüne tercih etmek, be¬ğenmek.
2- Dostu ile oturmayı başkası ile oturmaya tercih et¬mek.
3- Dostunun rızasını başkasının rızasına tercih etmek.
49- Yemen'li Münebbih oğlu Vehb'den (r.a.):
. Tevrat'ta yazılıdır ki, haris bir kimse fakirdir, velevki
17
dünyanın meliki olsun. Allah'a (c.c.) itaat edene itaat edi¬lir. Velev ki köle
olsun, kanaatkar bir kimse zengindir, ve-levki aç olsun.
50- Bazı hikmet sahipleri nden:
"Allah'ı (c.c.) tanıyanın halka lezzeti yoktur. Dünypnın fani olduğunu bilen bir
kimsenin dünyaya rağbeti kalmaz. Allah'ın (c.c) adaleti ilahiyyes ini bilen kimsenin
düşman¬ları önüne geçemez.
51- Zün Nuni Mısri'den:
Her korkak kaçar (Yani cehennemd en korkan, cehennem¬den uzaklaştırıcı hareketle rde
bulunmalıdır). Her isteyen arar. (Yani cenneti isteyen cennete götürücü hareketle
rde bu¬lunmalıdır). Allah ile ünsiyyet eden nefsinden kaçar.
52- Yine Zün Nuni Mısri'den:
Allah'ı (c.c.) tanıyan esirdir. (Allah'ın (c.c.) muhabbe¬ti ile bağlıdır). Kalbi
görücüdür. (İçini murakabe ile süsler, dışını muhasebe ile...). Allah'ı (c.c.)
tanıyan Allah'a (c.c.) çok ibadet eder.
53- Yine Zun Nuni Mısri'den:
Allah'ı (c.c.) tmayan vefakardır. Kalbi zeki, ameli halis¬tir.
54- Ebu Süleyman Darani'den: '
"Gerek dünyada, gerek ahirette olsun her hayrın esası, te¬meli Allah'dan (c.c.)
korkmaktır. Dünyanın anahtarı tokluk, ahiretin anahtarı da açlıktır.
55- Denilmiş ki:
"İbadet san'attır, dükkanı halvettir, sermayesi takvadır. Karı cennettir ."
56- Dinar oğlu Malik demiştir ki:
"Üç şeyi üç şeyle, kibri tevazu ile, hırsı kanaatle, hase¬di nasihatla güzelleştir.
Ta ki, mü'minlerden olasın."