-
Dünyâya Aldanmak
Dünyanin bütün gelismeleri hosa giden ve arzulanmayan durumlar olmak üzere ikiye ayrilir. Bu gelis, bütün yeryüzü halki hesabina elverisli olmaz, hâkim olan Allah (C.C)'in hükmü uyarinca çesitli mahiyetler kazanirlar.
Ulu Allâh (C.C.) buyuruyor ki:
«— Rabb'în dileseydi, bütün insanlari tek bir ümmet yapardi. Rabbi´nin rahmet ettikleri hariç, onlar farkli olmakta devam ederler. Rabb'inin «cehennemi cinlerden ve insanlardan doldururum» hükmü kesinlesti.
(Hûd - 118—119.)
Bir tefsir âlimine göre âyetteki «farklilik» varlik açisindandir ve insanlarin fakir ve zengin olmak üzere birbirinden farkli durumda olmalari belirtilmektedir.
Buna göre dünyanin elverisli gelismelerine muhatap olanlar ve Allah (C.C)'in imkân tanidigi kimseler bu durumu sükür ile karsilayarak Allah (C.C)'a çesitli iyi ameller ile karsilik vermeleri ve dünyaya oldanmamalari gerekir. Böyle bir tutum, beklenmedik felâketlere karsi koruyucudur.
Bu husûsda Allah (C.C)'in âyeti yeterli bir uyaricidir:
«— Ey insanlar, hiç süphesiz, Allah'in vâ'di kesindir. Buna göre sakin dünya hayati sizi aldatmasin.»
(Fatir - 5}
Ulu Allah (C.C.) buyuruyor ki:
«Münafiklar mü'minlere «sizin ile birlikte degilmiydik» diye seslenirler. Mü'minfer de «evet, fakat siz kendinizi fitneye düsürerek hep mü'minferin kötülügünü beklediniz. Islam hakkinda süpheye düstünüz. Sizi nefsinizin arzulari aldatti. Böylece Allah'in hükmü geldi, ayartici seytan sizi Allah'in firsat vermesine dayanarak aldatti.»
(Hadid - 14)
Peygamber'imiz (S.A.S.) buyuruyor ki:
«— Akli basinda kimselerinn uykusu ve orucsuz hali ne güzeldir. Ahmaklarin uyanik katil ibadet etmelerine ve çalismalarinda niçin gözleri kalsin? Allah korkusu ve kesin iman tasiyanin bir zerre kadarlik iyiligi, aldanmislarin yeryüzü dolusu iyiliginden daha üstündür.»
Peygamber'imiz (S.A.S) buyuruyor ki:
«— Akilli kimse nefsini hor görüp ölümden sonrasi için amel isleyen kimsedir. Aptal da nefsinin azgin arzularina kapilan ve Allâh (C.C)'dan uzun vaden hayallerinin gerçeklesmesini dileyendir.»
Bir sâir söyle der:
«Hosuma giden bir gelismeye karsi dünyayi övenler
Ömrüm hakki için, çok geçmeden onu kinayacaklardir.
O arka Gönöügü zaman insan için hasret konusudur.
Dönüp geldiginde ise sikintilar artar.»
Baska bir sâir de söyle der:
«Allah'a yemin ederim ki, dünya bastanbasa
Bize kalsa ve rizki da bol bol gelse,
Serefli bû insânin ona boyun egmesi yerinde degildir.
Nasil yerindide olsun ki, o yarin bozulub gidecek bir meta'dir.»
ibni Besam der ki:
«Adi bâtsin, dünyanin ve onun günlerinin!
Cünki o üzüntü için yaratilmistir.
Sikintilar bir ân bile bitmez.
Ne kirallar ve ne de idare edilenler hesabina.
Sasarim ona ve onun gerçekçiligine!
Ki o insanlara düsman oldugu halde herkes ona âsik!»
Diger bir sâir de der ki:
«Dünya der ki: Zamani söyle görüyorum
Alçaklara öncelikle rizik veriyor
Seref ve fazileti olanlara karsi elini sikiyor.
Ona dedim ki: Sözün özünü benden al.
O kazanci haramda gördü.
Bu yüzden pisi pisine bol bol verdi.»
Diger bir sâir de öer ki:
«Sor günleri Kisra'ya
Kayzer'e saraylara ve saraylilara ne yapmislar
Onlarin hepsini ayriliga sürüklemedi mi?
Ne akilliyi ve ne de akilsizi birakmaksizin!»
Anlatildigina göre bîr Bedevi bir kabileye misafir olur. Ona yemek verirler, yemekten sonra kabilenin çadirinin gölgesinde uykuya yatar, uyurken çadiri sökerler, günes basina vurunca uyanarak yola koyulur, yürürken der ki:
«— Hey, gidi hey! basina çektigin bir gölgeye benzer
Günün birinde bu gölgenin kaybolmasi kaçinilmazdir.»
Diger bir sâir de söyle der:
Hey gidi hey! Dünya atlinin ögle sonu uykusu için indigi bir
konaktir.
Orada dinlenme ihtiyacini giderir ve sonra göçer.»
Ehli hikmetten biri arkadasina der ki. «Dua eden sana isittirdi isteyen de senden özür diledi. Fakat yardima en muhtaç olanlar kesin imanini kaybedenler ve amelden uzak kalanlardir.»
Ibni Mes'ûd (R.A.) der ki, «Ilim nâmina Allah (C.C) korkusu kâfidir. Câhil nâmina da, «Allâh (C.C)'in affina aldanmak kâfidir.»
Peygcmber'imiz (S.A.S.) buyuruyor ki:
«— Dünyayi seven ve ondan hosnut olanin kalbinden Âhiret Korkusu çikar.»
Ehli hikmetten biri der ki. «Kul, elde edemedigi dünyaliklara karsi duydugu üzüntüden dolayi hesaba çekilir. Ele geçirdigi dünyaliklara karsi duydugu sevinçten dolayi da hesaba çekilir.»
ilk muslumanlar sizin haramlardan kaçindiginizdan daha siddetle helâllerden uzak dururlardi. Sizin gözünüzle önemi olmayan bir çok seyler onlarca mahvedici tehlikeler olarak kabul edilirdi. Halife Ömer Ibni Ab-dülaziz {R.A.)sik sik su beyitleri misâl olarak getirirdi.
Bu beyitler Sâir Misar - Ibni Keddam.a aittir:
«Ey aldanmis! Gündüzün vurdumduymazlik ve uykudur.
Gecen de uykudur, mahvolman kaçinilmazdir.
Sen ki gelip geçici olanlar oyalaniyorsun, hayallerle seviniyorsun.
Rüya gören kimsenin, uykuda asilsiz tatlarla oyalandigi gibi.»
Dünyadaki bu oyalanisin yüzünden hoslanmadigin bir âkibet ile
karsilasacaksin.
Hayvanlarin dünyadaki hayati böyledir.»
İmam Gazali
