Omurgalı ve Omurgasız Hayvanlar

Çevremizde yaşayan hayvanlar vücut yapılarına göre omurgalı hayvanlar ve omurgasız hayvanlar olmak üzere iki bölümü ayrılır. Omurgalı hayvanların vücutlarında kıkırdak doku ve kemiklerden oluşan iskelet sistemi vardır. Omurga iskeletin bir bölümüdür. İskeletin bütün bölümleri omurgaya bağlıdır.

OMURGALI HAYVANLAR :

Omurgalı hayvanları kendi içinde beş gruba ayırabiliriz.Bunlar ; balıklar,kurbağalar,sürüngenler,kuşlar ve memelilerdir.

BALIKLAR :

Balıklar kuyruk ve yüzgeçleriyle hareket eder.

Solungaçlarıyla soluk alıp verir.Böylece gereksinim duydukları oksijeni sudan karşılar.

Balıklar kendilerinden küçük balıklarla,deniz hayvanlarıyla ve suda yaşayan bitkilerle beslenir.Yumurtayla çoğalır.Hamsi,istavrit,kefal,palamut,yayın ve sazan gibi bir çok balık çeşidi vardır.

KURBAĞALAR :

Kurbağalar yaşamının bir kısmını suda bir kısmını ise karada geçirir.Akarsu ve göl kenarlarında yaşar.Kurbağalar yapışkan dilleri ile yakaladıkları böcek ve sineklerle beslenir.Yumurtayla çoğalır,kurbağa yumurtalarından,önce balığa benzeyen kurbağa yavruları çıkar.Bu yavrular büyüdükçe arka ve ön bacakları belirginleşir.Solungaçları ve kuyruğu kaybolur.Akciğerleri gelişir.Sonunda ergin kurbağalar ortaya çıkar.

Kurbağa yavruları suda balıklar gibi solungaç solunumu yapar.Ergin kurbağalar ise akciğer ve deri solunumu yapar.Bu sebeple vücutlarının yüzeyi nemli ve kaygandır.

SÜRÜNGENLER :

Sürüngenlerin vücutları sert pullarla kaplıdır,yumurtayla çoğalır.Akciğerleriyle soluk alıp verir.Yılanlar,kaplumbağalar,kertenkeleler ve timsahlar sürüngenler grubundadır.Yılanlarda üyeler tamamen körelmiştir.Karada ve suda yaşayan çeşitleri vardır.Yılanlar küçük hayvanlarla beslenir ve bazı yılanlar zehirlidir.Sürünerek hareket eden başka bir canlı grubu da kaplumbağalardır.

Suda yaşayan kaplumbağaların üyeleri kürek şeklindedir.Bunların vücutları sert bir tabaka ile örtülüdür.Kara kaplumbağaları otçuldur.Su kaplumbağaları ise küçük hayvanlar ve böceklerle beslenir.

Timsahlar ise sıcak bölgelerdeki nehir ve göllerde yaşar.Timsahlarda parmak araları perdelidir.Sürünerek hareket eder ve hızlı yüzebilir.Kuş,balık ve memelilerle beslenir.

Kertenkeleler de sıcak bölgelerde yaşar.Yapışkan dilleri ile yakaladıkları böceklerle beslenir.

KUŞLAR :

Kuşların vücutları tüylerle kaplıdır.Tüyler sadece kuşlarda bulunur.Uçmaya yarayan kanatları vardır.Fakat uçamayan kuşlar da bulunur.Tavuk,hindi,deve kuşu ve penguen uçamayan kuşlardandır.

Kuşların ağzı gaga biçiminde gelişmiştir.Beslenme şekillerine göre gagaları birbirinden farklılık gösterir.

Kuşlar akciğerleriyle soluk alıp verir.Yumurtlayarak çoğalır.Balık,kurbağa ve sürüngenlerden farklı olarak olarak yumurtadan çıkan yavrularının beslenme ve bakımını sağlar.


MEMELİLER :

Çevremizde gördüğümüz,vücudu kıllarla kaplı,yavrularını sütle besleyen ve doğurarak çoğalan canlılara memeli hayvanlar deriz.Memeli hayvanların büyük bir çoğunluğu karada yaşar.Bununla birlikte balinalar,yunuslar,foklar denizlerde yaşayan memelilerdir.Dış görünüşleriyle balığa benzerler.Ama yavrularını doğurur ve sütle beslerler.Akciğer solunumu yaparlar.Benzer şekilde yarasaları da ilk bakışta kuşlara benzetebiliriz.Fakat yarasaların vücutlarında tüy bulunmaz.Vücudu kıllarla örtülüdür.Yavrularını doğurur ve sütle besler.Bu sebeple uçan memeliler grubundadırlar.

Memelilerde farklı beslenme şekilleri görülür.Koyun,inek,keçi,deve,at,zürafa gibi hayvanlar otla beslenirler.Aslan,kaplan,çakal,kurt gibi memeliler etle beslenen hayvanlardır.Ayı,fare gibi memeliler ise hem et hem de otla beslenirler.Memeliler omurgalı hayvanların en gelişmiş grubudur.

OMURGASIZ HAYVANLAR :

Omurgasız hayvanların kıkırdak ve kemiklerden oluşan iskeletleri yoktur. Bazı omurgasız hayvanların vücutlarında iskelet görevi gören değişik yapılar vardır. Örneğin yengeçlerde bulunan sert kabuk ve böceklerdeki kitin adı verilen örtü iskelet görevi yapar.

• Çoğunluğu karada ve nemli bölgelerde yaşarlar.
• Hayvanların en basit bireylerini içerirler. Karada yaşayanları deri ve trake solunumu yaparken sularda yaşayanları yüzey ve solungaç solunumu yaparlar. Altı gruba ayrılarak incelenirler.

1. Süngerler
• En ilkel hayvan grubudur.
• Sularda bir yere tutunarak yaşarlar.
• Vücutlarında doku ve organ farklılaşması yoktur.
• Sudaki besin parçacıklarıyla beslenirler.
• Yumurta oluşumu ve tomurcuklanma ile çoğalırlar.

2. Sölenterler
• Vücutlarında tam bir doku ve organ farklılaşması görülmez.
• Basit bir sindirim kanalı ve ağsı sinir yapılarını taşırlar.
• Sölenterlerin üç çeşidi bulunur. Bunlar deniz adası, mercan ve hidradır.
• Yumurta üretimi ve tomurcuklanma ile çoğalabilirler.

3. Solucanlar
• Doku ve organ farklılaşması görülen ilk hayvan grubudur.
• Kasları yardımıyla aktif hareket edebilirler.
• Yumurta ile çoğalırlar.
• Derileri ince ve nemli olup deri solunumu yaparlar.
• Üç farklı çeşidi bulunur.

4. Yumuşakçalar
• Su ve nemli topaklarda yaşarlar. Vücutları nemlidir.
• Karada yaşayanları deri,suda yaşayanları solungaç solunumu yapar.
• Vücutları çevresinde kavkıları bulunur.
• Ahtapot, midye, salyangoz, mürekkep balığı bu gruba girer.

5. Eklem Bacaklılar
En fazla türe sahip olan hayvan grubudur. Vücutları çevresinde kitin yapılı dış iskelet bulunur. Karada yaşayanları trake ve suda yaşayanları solungaç solunumu yapar. Dört çeşit alt grupta incelenir.
• Böcekler : Vücutları baş, göğüs ve karın kısımlarından oluşur. Yumurtayla çoğalırlar. Büyüme ve gelişmeleri sırasında başkalaşım geçirirler. Kelebek, Karınca, Arı, Çekirge, Karasinek gibi.
• Çok ayaklılar : Her vücut halkasından bir çift ayak çıkar. Kırkayak ve çiyan gibi.
• Örümcekler : Anten ve kanat taşımazlar. Akrep, bit, pire, kene, örümcek gibi.
• Kabuklular : Eklem bacaklıların suda yaşayan grubudur. Yengeç, ıstakoz, karides gibi.

6. Derisi dikenliler
• Vücut üzerinde dikensi sert çıkıntılar korunmayı sağlar.
• Tamamı sularda yaşar.
• Solungaçlarıyla solunum yaparlar.
• Deniz yıldızı, deniz kestanesi, deniz hıyarı gibi canlılar bu gruba girer