Judo

Judo

Judo (Jap: 柔道, - jūdō) (jū:kibar,nazik; dō:yol, öğreti : nezaket yolu) Japonya kaynaklı bir dövüş sanatı ve bir spor dalıdır. Judo, Jujutsu dan gelistirilmiş ve temel ilkeleri 1882'de Dr. Jigoro Kano tarafından tanımlanmıştır. Judo Japon modern dövüş sanatlarının ilk örneği olmuştur. Gentai Budo (Modern Dövüş Sanatları) geleneksel Japon dövüş sanatları okulları (Koryu) ilkelerinden geliştirilmiştir.
Tarihçe ve Felsefe

Judonun ilk dönemlerinin eskileşmiş bilgiler, eski kafalar ve onun temellerini atmış olan matematik öğretmeni Kano Jigaro (1860-1938) (Japonca'da soyadı önce gelir) tarihçesi birbirinden ayrı düşünülemez. Kano yapılacak işi olan bir ailede doğmuştu. Dedesi Japonya merkezindeki Shinto Bölgesinde kendi geçimini sağlayan bir sake üreticisiydi. Kano'nun babası en büyük evlat olmağı için işi devralmadı ve bir Shiton Rahibi ve Devlet Memuru olup, oğlunun Japonya İmparatorluk Üniversitesindeki ikinci senesine devam etmesini sağlayacak yeterli feyzi oğluna verdi.
Kano 17 yaşında iken Jujutsu ile başladı, o zamanlarda bayındır bir sanattı, ama kendisini ciddiye alacak bir hoca bulmanın da zorluğu ile az bir ilerleme gösterdi. 18 yaşında edebiyat öğrenmek için gittiği üniversitede, dövüş sanatı çalışmalarını sürdürdü, sonunda yaşayan en yaşlı Kano öğrencisi ve sayılı bir Japon/Amerikalı Judoka olan Keiko Fukuda'nın Atası ve Tenjin Shinyo Ryu ustası Hachinosuke Fukuda'nın öğretilerini benimsedi. Fukuda Judo'da biçimsel idmanların üzerine önemli bir tekniğe sahip olmanın, Kano'nun vurguladığı randori veya serbest judo çalışmanın tohumlarını ektiğini söylemiştir.
Kano, Fukuda'nın Okuluna katıldıktan bir yılı aşkın bir süre sonra Fukuda hastalandı ve öldü. Sonrasında Kano, biçimsel katalara Fukuda'dan daha çok önem veren Masatomo Iso'nun Tenjin Shinyo okuluna katıldı. Kano kendisini adayıp kısa zamanda shihan yani usta unvanını alıp Iso'nun yardımcısı olduğunda 21 yaşında idi. Iso'nun da hastalanması üzerine daha öğrenmesi gereken çok şey olduğunu düşünen Kano, başka bir stil daha edindi, Kito Ryu hocası Tsunetoshi Iikubo'nun öğrencisi oldu. Fukuda gibi likubo da serbest çalışmadan daha önemli olduğuna inanıyordu ve diğer yandan Kito Ryu fırlatma tekniklerine Tenjin Shinyo Ryu dan çok daha üst derecede önem veriyordu.
Bu zaman içinde, Kano ,kata guruma, uki goshi gibi teknikler geliştiriyordu. Fikirleri çoktan Kito ve Tenjin Shinyo Ryu' nun ilkelerini genişletmenin ötesine geçmişti, yeni gayeler ile doluydu, kısmen eğitiminin bir sonucu olarak, sağlam bilimsel ilkelere dayanan tekniklerle ve dövüş sanatlarındaki ilerlemeye ilaveten genç insanların kafa, karakter, vücut gelişimine önem vererek, kafasında jujutsuyu yeniden biçimlendirmişti. Kano 22 yaşında üniversiteyi bitirdikten hemen sonra, Eishoji Tapınağında kendi himayesinden jujutsu çalışmak için Iikubo'nun okulundan 9 öğrenciyi yanına aldı. Yerleri bu isimle anılmadan önce iki yıl geçti, Kano henüz Kito ryu da usta unvanını almamıştı, Iikubo öğretime yardım için haftada üç gün tapınağa geldi. Kodokan veya "yolu öğrenmek için mekan" böyle kuruldu.
Judo kelimesi, nazik olmak veya yol vermek anlamına gelen "ju" ve yaşamın yolu anlamına gelen "do", kanjilerinden türetilmiştir. Kelime karşılığı "nezaket yolu" veya "yol verme yolu" dur, "esneklik yolu", "uyum yolu", "bükülme yolu" şeklinde isimlendirildiği de olur.
Kemer Renkleri ve alınış şekilleri

Judokaları teşvik etmek amacıyla her 4 ayda bir sınav yapılarak bir üst kuşağa geçmeye imkan verilir.Kyu(öğrencilik)devresi 6 kemer renginden oluşur.
Roku Kyu 6.sınıf Beyaz Kemer
Go Kyu 5.sınıf Sarı Kemer
Yo(Yon) Kyu 4.sınıf Turuncu Kemer
San Kyu 3.sınıf Yeşil Kemer
Ni Kyu 2.sınıf Mavi Kemer
İk Kyu 1.sınıf Kahverengi Kemer
Bu devreleri geçiren sporcu çetin bir imtihandan geçerek (DAN) ustalık derecesi olan Siyah Kemeri almaya çalışır.Dan alacak kişinin tüm teknikleri sağlı ve sollu olarak yapması,kombine ve kontraatakları bilmesi gerekir. Ustalık dereceleri 10 adettir..

1. Sho Dan Siyah Kemer
2. Ni Dan Siyah Kemer
3. San Dan Siyah Kemer
4. Yon Dan Siyah Kemer
5. Go Dan Siyah Kemer
6. Roku Dan Siyah Kemer
7. Shichi Dan Kırmızı-Beyaz
8. Hachi Dan Siyah bağlayabilir
9. Ku Dan Kırmızı
10.Ju Dan Siyah bağlayabilir
JUDO'nun Prensip ve Esasları 1999-Prof.Dr.İbrahim ÖZTEK.Derleyen, Dr.Gündüz ATİK 3.DAN
Judo'nun çarpışma teorisi

Judo çarpışmanın iki safhadan oluştuğunu varsayar, ayakta / tachi waza ve yer / newaza safhası. İlgilerine göre bazı judokalar bir safhada diğerine göre daha üstünken, birçok judoka her iki safhaya da eşit ağırlık verir.
Ayaktaki safha Ayaktaki safha başlangıç safhası olarak kabul edilen safhadır, rakipler birbirlerini yere atmaya çalışırlar.Rakibi ayaktayken sırt üstüne düşürmek maçı kazanmaktır (İPPON-Tam puan). Yer safhasında ise rakibini belirnenen süre içerisinde , yerden kalkamayacak şekilde sabit tutarak puan alma safhasıdır.(Wazaari almış sporcu 20 saniye,diğer tekniklerle yere atış sonrasında ise 25 saniye tutuş yapılırsa, İPPON-Tam puan ile maç kazanılır). Ayakta rakibini yere atarak puan alma şekilleri;KOKA,YUKO,WAZAARİ adı altında Japonca terimlerle ifade edilir.
Kıyafet

Judoka (Judo öğrencileri) Judo çalışmak için Judogi (Japonca Judo kıyafeti) ismi verilen beyaz,özel örgülü, keten kıyafetler giyerler. Judogi, uçkurlu bir beyaz keten pantolon ve kyu veya dan seviyenizi gösteren renkli bir kemer ile bağlanmış beyaz kapitone ceketten oluşur. Ceket, boğuşma ve fırlatmalarda oluşacak gerilmelere göre yapılmıştır ve sonuç olarak Karategi'den (karate kıyafeti) daha kalındır. Müsabakalardan önce, hakem ve yardımcı hakemlerin kolay ayrım yapabilmesi için, bir judoka mavi bir judogi ile tatami'ye(minder) çıkartılır. Yeterli mavi judogi olmadığı durumlarda, bir judoka'ya renkli(mavi) diğer judoka'ya ise beyaz bir kuşak verilir. Judogi 3 kısımdan oluşur.
UWAGİ: Judoginin ceket kısmına verilen addır.
SHATAGİ (STABAKAMA) : Judoginin pantalon kısmına verilen addır.
OBİ:Judo kemerine verilen addır.
Teknikler

Çoğu döğüş sanatı gibi vuruşlar yerine boğma, fırlatma (nage), denge bozma (kuzushi) üzerine kuruludur.Bütün judo teknikleri 3 kategoride toplanır.Her kategori kendi içinde bölümlere ayrılmıştır. NAGE WAZA Fırlatma teknikleri KATAME WAZA Tutma,yakalama teknikleri ATEMİ WAZA Vuruş teknikleri
A-NAGE WAZA
a-Tachi Waza

• Te Waza
• Koshi Waza
• Ashi Waza

b-Sutemi Waza

• Ma sutemi Waza
• Yoko Sutemi Waza

B-KATAME WAZA
a-Ne Waza

• Osea Waza

b-Shime Waza
c-Kansetsu Waza
C-ATEMİ WAZA
a-Ude Ate
b-Ashi Ate oiçi gayri koiçi gayri